Budowa i zastosowanie

wybranych maszyn do

zbioru warzyw i owoców

Maszyny i urządzenia do zbioru warzyw

Maszyny do zbioru cebuli
Kombajny do zbioru warzyw kapustnych
Kombajny do zbioru warzyw korzennych
Kombajny do zbioru ogórków
Kombajny do zbioru pomidorów
Maszyny do zbioru zielonego grochu
Kombajny do zbioru strąków fasoli szparagowej

Maszyny i urządzenia do zbioru owoców

Maszyny do zbioru owoców pestkowych
Maszyny do zbioru owoców jagodowych

Sposoby zbioru warzyw i owoców

Zbiór warzyw i owoców może być:

ręczny,
ręczny z wykorzystaniem pomocniczych środków technicznych,
częściowo zmechanizowany (niektóre czynności są zmechanizowane),
całkowicie zmechanizowany, dzięki zastosowaniu specjalnych maszyn do

zbioru.

Zbiór ręczny

warzyw i owoców jest bardzo uciążliwy i mało wydajny. W

zależności od gatunku zbieranych warzyw i owoców nakłady robocizny przy
zbiorze ręcznym wynoszą 25-80% całkowitych nakładów pracy ponoszonych
na ich produkcji.

Pomocnicze środki techniczne

stosowane przy zbiorze ręcznym warzyw

i owoców, ułatwiają pracę i zwiększają jej wydajność. Mogą to być przyczepy
z bocznymi przenośnikami stosowane przy zbiorze warzyw
nierównomiernie dojrzewających lub zbieracze i taczkodrabiny stosowane
przy zbiorze owoców ziarnkowych i pestkowych. W zależności od gatunku
zbierany warzyw i owoców pomocnicze środki techniczne umożliwiają
zwiększenie wydajności zbioru ręcznego o 20-40%.

Zbiór częściowo zmechanizowany

polega na stosowaniu maszyn, które

mechanizują niektóre czynności. Jako przykłady można wymienić
zastosowanie kopaczki do do zbioru cebuli lub ręcznego otrząsacza z
napędem silnikowym do porzeczek.

Zbiór całkowicie zmechanizowany

może być jednoetapowy (z

zastosowaniem kombajnów) lub dwuetapowy (wykorzystanie dwóch
głównych maszyn, które mechanizują podstawowe czynności zbioru).

Maszyny do zbioru
cebuli

Maszyna zbiera cebule jednocześnie z trzech rzędów i układa ją na polu za sobą w
pasmo szerokości 80 cm. Wydajność tej maszyny wynosi około 0,5 ha/h.

Rama kopaczki opiera się

na dwóch kołach jezdnych

Z przodu kopaczka
jest wyposażona w
dwa

koła kopiujące

regulujące głębokość
pracy lemiesza

Zespołami roboczymi kopaczki są dwa

przenośniki prętowe przedni i tylny

, pokryte

gumą, która zapobiega uszkadzaniu cebuli.
Aby zwiększyć intensywność oddzielania
ziemi od cebuli, przenośniki prętów
wprawiane są za pomocą

wstrząsaczy

eliptycznych

dodatkowo w ruch drgający.

Maszyna ma jednolity

lemiesz
tzw. wstęgowy (listwowy)

wyorujący cebulę

Kopaczka do zbioru cebuli jest maszyną półzawieszaną,
otrzymującą napęd od wałka odbioru mocy ciągnika.

Maszyna jednorzędowa do podbierania cebuli z wałów jest
zbudowana z ramy opartej na dwóch kołach jezdnych.

Zespół podbierający
cebulę, złożony jest z

wału,

prętowego przenośnika
odsiewającego i
przenośnika poprzecznego,

którego przedłużeniem jest

przenośnik ukośny

,

ładujący cebulę na
przyczepę.

W czasie pracy

wał

toczy się

po wykopanej cebuli i
przytrzymuje ją podczas
podbierania przez pręty
przenośnika ukośnego.

wał → przenośnik ukośny, odsiewający → przenośnik
poprzeczny → ukośny przenośnik ładujący → przyczepa

Przenośnik ukośny ,
ładujący cebulę na
przyczepą
transportową. Z tyłu
maszyny znajduje się
pomost, na którym
mogą stać dwie osoby i
oddzielać
zanieczyszczenia.

Do zbierania cebuli z wałów wykorzystywane są maszyny
przyczepiane do ciągników, jedno- dwu- lub trzyrzędowe.

MASZYNY DO ZBIORU CEBULI SERII "SATURN"

Kopaczka -

jako maszyna rozpoczynająca technologiczny proces zbioru cebuli

odpowiedzialna jest za wyoranie, oddzielanie od resztek gleby i ułożenie
cebul na wąskie rzędy z przeznaczeniem do swobodnego jej wysuszenia.
Specjalna konstrukcja przenośników rusztowych, zapewnia minimalną ilość
uszkodzeń wyorywanych cebul. Maszyna pobiera napęd z wałka przekaźnika
mocy ciągnika.

Zbieracz

- podbiera z rzędów wysuszoną cebulę i przemieszcza na jadący z

boku środek transportu. Konstrukcja maszyny zapewnia szybki i dokładny
zbiór, a cebule są wolne od uszkodzeń mechanicznych gwarantując
odpowiedni proces przechowywania.

Kombajny do zbioru warzyw
kapustnych

1. Rozdzielacz

wprowadzający rośliny
do zespołu
wyrywającego,
zbudowany
z dwóch ukośnie
ustawionych prętów
podpartych płozami

2. Zespól wyrywający

rośliny, złożony z dwóch

ustawionych ukośnie pasów , nad którymi
znajduje się przenośnik, dociskający głowy
kapusty do listew wiodących

3. Zespół obcinający głąby z
korzeniami, zbudowany z

noży

tarczowych

Zespół
przenoszący

głowy kapusty na
przyczepę,
złożony z
przenośników:
podłużnego,
poprzecznego i
ładującego

Kombajn E-804 z adapterem do zbioru kapusty głowiastej jest maszyną jednorzędową,
przyczepianą do ciągnika. Zespół naprowadzający wprowadza rośliny do zespołu
wyrywającego. Po wyrwaniu kapusty z gleby jej głowy są dociskane do listew wiodących,
za pomocą przenośnika przytrzymującego, i podawane do zespołu obcinającego. Odcięte
głąby z korzeniami spadają na powierzchnię pola, a głowy kapusty dostają się na krótki
przenośnik wzdłużny, na którym następuje oddzielenie liści okrywających. Potem
staczają się na przenośnik poprzeczny, a z niego na przenośnik załadowczy, który podaje
je na przyczepę ciągniętą obok kombajnu. Zespoły robocze kombajnu są napędzane od
WOM ciągnika. Wydajność kombajnu wynosi 0,15-0,25 ha/h.

K

o

m

b

a

jn

y

d

o

z

b

io

ru

w

a

rz

y

w

k

a

p

u

s

tn

y

c

h

Kombajn E-804, po wyposażeniu go w adapter, można wykorzystać do zbioru

kalafiorów i kalarepy. W skład adaptera wchodzą dwie ramy - dolna i górna. Rama dolna
podczas pracy opiera się na kole i płozie rozdzielacza, w jej skład wchodzą dwie tarcze
tnące oraz pasy przytrzymujące z występami. W ramie górnej są zabudowane faliste
pasy chwytne .

Podczas zbioru rozdzielacz naprowadza rośliny między parę pasów falistych , które

chwytają je za liście ochronne i podają do tarczowego zespołu tnącego , odcinającego
róże od głąbów z korzeniami. Następnie róże kalafiorów czy kalarepy dostają się między
pasy przytrzymujące i są podawane na krótki przenośnik wzdłużny, a z niego na
przenośnik poprzeczny i dalej przenośnikiem załadowczym są dostarczane na
przyczepę transportową.

rozdzielacz

Przenośnik
załadowczy

Koło
podporow
e

Pasy
przytrzymuj
ące

Przenośnik
wzdłużny

nóż
rotacyjny

Przenośnik
poprzeczny

Pasy
chwytne

Kombajny do zbioru warzyw korzennych (marchew, pietruszka,
buraki ćwikłowe, selery i inne)

Przy zbiorze np. marchwi kombajn podkopuje korzenie w rzędzie za pomocą lemiesza,
następnie wyciąga je za nać z gleby za pomocą dwóch współpracujących ze sobą
pasów, ustawionych pod odpowiednim, kątem do powierzchni pola, odcina nać i
podaje korzenie na stół sortowniczy lub podaje je bezpośrednio na przyczepę.

3. Pasy gumowe

przenoszące nać i
wyciągają
podkopane
korzenie z gleby

1. Rozdzielacz

oddziela zbierane
rzędy marchwi i
podnosi nać

2. Lemiesz

podkopuje

korzenie na
odpowiednią głębokość

4. Urządzenia ogławiające

korzenie z naci.

5.

Przenośnik odsiewający

, na którym

następuje częściowe oczyszczenie
korzeni z gleby

6

.

U

k

o

ś

n

y

p

rz

e

n

o

ś

n

ik

ła

d

u

ją

c

y

p

o

d

a

ją

c

y

k

o

rz

e

n

ie

n

a

p

rz

y

c

ze

p

ę

 KOMBAJN

ALINA

DO

ZBIORU MARCHWI,
PIETRUSZKI,
SELERA, BURAKÓW
ĆWIKŁOWYCH

UWAGA: OKAZYJNA
CENA NA OSTATNIE
KOMBAJNY

Z

SEZONU

2006:

66.000 ZŁ NETTO,

KOMBAJN UZYSKAŁ
WIELE
PRESTIŻOWYCH
NAGRÓD

NA

NAJWIĘKSZYCH
IMPREZACH
WYSTAWIENNICZYC
H, M.IN. PUCHAR
MINISTRA
ROLNICTWA

ZA

NAJLEPSZĄ
MASZYNĘ ROKU.

Do jednoetapowego zbioru nadają się tylko te odmiany ogórków, których owoce

dojrzewają równocześnie. Kombajny do zbioru ogórków mogą być przyczepiane do
ciągników lub samojezdne.

Podczas zbioru ogórków

dwa noże kątowe

2, podcinają jeden lub dwa rządy roślin na

głębokości 0,02-0,05 m. Boczne pędy roślin, wystające poza maszyną z jej lewej strony,
są

odcinane krojem tarczowym

1. Podcięte pędy roślin wraz z owocami są pobierane

dwoma przenośnikami 3, zbudowanymi z pofałdowanych pasów gumowych

i

przenoszone do

mechanizmu oddzielającego owoce

. Składa się on z ośmiu par

ustawionych pionowo wałków gumowych 7 i zespołu wałków poziomych, rozrywających
pędy. Wałki każdej pary obracają się w przeciwnych kierunkach. Dzięki temu przez małe
szczeliny między nimi są przeciągane tylko łodygi z liśćmi, a owoce - ponieważ nie
mieszczą się w szczelinach, spadają na poprzeczny przenośnik taśmowy a następnie na
przenośnik ukośny podający ogórki na środek transportu. Do oddzielenia zanieczyszczeń
służy wentylator, który wywiewa je poza maszynę.

Zespoły robocze maszyny są napędzane od WOM ciągnika. Wydajność eksploatacyjna

kombajnu wynosi 0,14-0,16 ha/h

Kombajny do zbioru
ogórków

1 - krój tarczowy,
2 - nóż podcinający,
3 - ukośne przenośniki
faliste,
4 - wentylator,
5 - koło jezdne,
6 - przenośnik poprzeczny,
7 - wałki odrywające owoce

Kombajny do zbioru
pomidorów

Do zbioru kombajnowego nadają się tylko te odmiany

pomidorów,

których

ponad

85%

owoców

dojrzewa

równocześnie. Owoce zebrane kombajnem nadają się
wyłącznie do

bezpośredniego przerobu

. Kombajny do zbioru

pomidorów są budowane jako przyczepiane do ciągników lub
samojezdne.

Zasada działania tych kombajnów jest podobna i polega na

podcinaniu roślin z owocami za pomocą noży listwowych lub
tarczowych i podawaniu ich do zespołu oddzielającego owoce
od łodyg. Owoce są podawane przenośnikami na stół
sortujący (nie mają go proste kombajny przyczepiane), a
łodygi spadają na powierzchnię pola. Na stole sortującym są
oddzielane owoce porażone przez choroby i szkodniki,
uszkodzone i niedojrzałe, a dobre owoce są podawane
przenośnikiem załadowczym na środek transportu.

Kombajny do zbioru
pomidorów

6. Owoce przesiewają się
między

listwami

wytrząsaczy

i

przenośnikami prętowymi
i

dostają

się

na

poprzeczny

przenośnik

,

który podaje je na środek
transportowy, a łodygi są
wynoszone poza kombajn.

Kombajn PBT produkcji węgierskiej przyczepiany do ciągnika za
pomocą belki zaczepowej. Napęd zespołów roboczych kombajnu jest
przenoszony od WOM ciągnika.

1. Praca kombajnem
polega na ścinaniu
dwóch rządów roślin z
owocami za pomocą
dwóch

noży tarczowych

,

zamocowanych z przodu
maszyny, o głębokości
pracy regulowanej za
pomocą

koła

podporowego

.

2. Nad nożami z obu boków
kombajnu przemieszczają się w
płaszczyźnie pionowej dwa

pasy

faliste

, wgarniające ścięty

materiał na krótki przenośnik

prętowy przesiewający

.

3. Z

przenośnika przesiewającego

materiał podawany jest na

ukośny

przenośnik prętowy

, który przenosi

go do zespołu oddzielającego
owoce od łodyg.

4. Zespół odsiewający zbudowany jest z

dwóch wytrząsaczy

.

5. Wentylator

zainstalowany pod
przenośnikami owoców
odwiewa zanieczyszczenia.

Maszyny do zbioru zielonego
grochu

7

8

9

Kombajn samojezdny BK-3 do zbioru zielonego grochu

1 - bęben oczesujący strąki,

5, 8 - przenośnik podłużny,

10

- oddzielacz strąków,
2 - ukośny przenośnik podający,

6 - przenośnik wyładowczy,

11 -

zbiornik
3 - przenośnik łańcuchowo -kubełkowy,

7- zespół młócący,

4 - wentylator czyszczący,

9 - wentylator czyszczący,

Strąki grochu są zrywane z roślin przez sprężyste palce bębna 1 (o szerokości

roboczej 3 m), umieszczonego z przodu kombajnu, i podawane przenośnikami do
zespołu młócącego, gdzie następuje wydzielenie z nich nasion. Wentylatory
czyszczące 4 oddzielają od nasion grochu liście i resztki roślinne, które są wyrzucane
na powierzchnię pola, a nasiona są dostarczane do zbiornika.

Maszyny do zbioru zielonego
grochu

Schemat budowy zespołu młócącego stosowanego w kombajnach BK-3 do zbioru

zielonego grochu

1- przenośnik ukośny, 2 - bęben młócący, 3 - bęben separacyjny, 4 - obudowa bębna, 5
- przenośnik nasion grochu, 6 i 7 - ukośne przenośniki doczyszczające, 8 - listwy
młócące

4

8

Zespół młócący składa się z dwóch bębnów 2 i 3, obracających się z różnymi
prędkościami w tym samym kierunku.

Bęben zewnętrzny

ma pięć listew

rozmieszczonych symetrycznie na jego obwodzie. Powierzchnię bębna zewnętrznego
tworzy 12 sit, z których trzy mają otwory o wymiarach 12x12 mm, a pozostałe dziewięć
- otwory o wymiarach 15x15 mm.

Bęben wewnętrzny

ma łopatki młócące, zamocowane

spiralnie na jego obwodzie, które wydzielają nasiona grochu ze strąków. Nasiona
przesiewają się przez otwory sit bębna zewnętrznego i po oddzieleniu od nich
zanieczyszczeń są dostarczane do zbiornika kombajnu.

Kombajny do zbioru strąków fasoli
szparagowej

Schemat budowy kombajnu

jednorzędowego Z802

Magda do zbioru fasoli

szparagowej

1 - zaczep,
2 - pompa hydrauliczna,
3 - podnośnik śrubowy,
4 - siłownik hydrauliczny,
5 - rozdzielacz,
6 i 7 - bębny zrywające strąki,
8 - przenośnik wzdłużny,
9 - przenośnik poprzeczny, 10 i
11 - wentylatory czyszczące,
12 - przenośnik ukośny,
13 - kosz zsypowy

W skład budowy kombajnu wchodzą następujące zespoły robocze: zrywający strąki, odbierający i
przenoszący zebrany materiał do skrzynek, czyszczący i napędowo-sterujący.

Zespól zrywający

strąki

składa się z dwóch bębnów 6 i 7, na których obwodzie są zamontowane

sprężyste palce

.

Bębny są napędzane niezależnie za pomocą silników hydraulicznych i obracają się z różnymi
prędkościami wokół wspólnej osi. Rama nośna zespołu zrywającego strąki jest połączona z ramą
główną kombajnu w sposób umożliwiający regulację położenia bębnów w zależności od wysokości
roślin. Do regulacji położenia zespołu zrywającego służy siłownik hydrauliczny 4, zasilany olejem z
układu hydrauliki zewnętrznej ciągnika.

Zespół odbierający i przenoszący

strąki do skrzynek składa się z trzech przenośników -

wzdłużnego 8, poprzecznego 9 i ukośnego 12.

Zespół czyszczący

jest zbudowany z dwóch wentylatorów 10 i 11. Kanały ssawne wentylatorów

znajdują się nad poprzecznym przenośnikiem kombajnu.

Kombajn MAGDA 2 jest kombajnem
dwurzędowym,

zaczepianym

do

ciągnika przeznaczonym do zbioru
strąków fasoli szparagowej. Strąki
zebrane kombajnem są w dobrym
stanie, czyste, nieuszkodzone i bez
zanieczyszczeń.

Fasola

zebrana

kombajnem

nie

wymaga

dodatkowych operacji czyszczenia i
sortowania i może być przeznaczona
bezpośrednio na rynek do celów
konsumpcyjnych lub do przerobu
przemysłowego.

Maszyny do zbioru owoców
pestkowych

Zestaw do zbioru owoców
pestkowych ORZO
1 - rama z układem zawieszenia,
2 - zawieszenie zespołu
otrząsającego,
3 – wibrator,
4 - ramię obrotowe otrząsacza,
5 - uchwyt roboczy otrząsacza,
6 – rozdzielacz hydrauliczny,
7 - przewody hydrauliczne,
8 – podpora,
9 - ekran chwytny

Zestaw do zbioru owoców
pestkowych produkcji polskiej,
złożony jest z otrząsacza z
uchwytem za pień drzewa i ekranu
chwytnego.

W skład budowy otrząsacza
wchodzą następujące zespoły: rama
ze stojakiem zawieszenia 1,
zawieszenie zespołu otrząsającego
2, wibrator 3, ramię obrotowe 4, i
uchwyt roboczy 5. Wibrator
napędzany jest od WOM ciągnika.

Całorzędowy zaczepiany kombajn „FELIX”
Kombajn ciągniony przez ciągnik, najeżdża na drzewo, zespół
uszczelniający obejmuje pień drzewa a otrząsacze wprawiają
gałązki drzewa w ruch drgający, powodując obrywanie
owoców. Owoce spadają na transportery usytuowane z obu
stron kombajnu, które przenoszą te owoce pod zespół
oczyszczający, usuwający zanieczyszczenia. Na końcowej
części transporterów następuje selekcja owoców przez
obsługę, podczas której należy wybrać owoce wadliwe oraz
usunąć z części owoców ogonki.

KOMBAJN CAŁORZĘDOWY SAMOBIEŻNY DO ZBIORU WIŚNI FELIX

Zbiór wiśni przebiega w czterech etapach.
→ Otrząsanie owoców rosnących na drzewach

→

transport wiśni przenośnikami

taśmowymi do układu oczyszczającego owoce z liści i innych zanieczyszczeń

→

oczyszczanie owoców

→

odbiór owoców do pojemników.

Gałęzie wiśni dostają się pod pręty otrząsające, które wprawiają gałązki w szybki ruch
drgający powodując odrywanie się wiśni. Wiśnie spadają na transportery wzdłużne,
które przenoszą je do góry i podają pod komory podciśnieniowego oczyszczania a
następnie owoce zsypują się na transportery poprzeczne, po czym spadają do skrzynek.
Obsługa platformy roboczej (3-4 osoby) odbiera napełnione skrzynki z rusztu i ustawia
je na paletach, które umieszczone są na widłach mechanizmu opuszczania palet. Po
zapełnieniu całej palety, za pomocą mechanizmu opuszczania palet sterowanego
joystickiem, operator opuszcza paletę na podłoże, a następnie zakłada paletę na widły.

Maszyny do zbioru owoców
jagodowych

Schemat

budowy

kombajnu
jednorzędowego

do

zbioru porzeczek:

a) widok kombajnu z

boku,

b) widok kombajnu z

przodu

1 rozdzielacz krzewów,
2 , 8 rama,
3 otrząsacze,
4 przenośnik ukośny,
5 przenośnik wzdłużny,
6 wentylator,
7 siłownik hydrauliczny,
9 prowadnice pędów,
10 pędy porzeczek,
11 wibrator

Kombajn

jednorzędowy

do

porzeczek

składa

się

z

następujących

zespołów

roboczych:

wprowadzającego cały krzew
do maszyny,

otrząsającego,

odbierającego

i

przenoszącego

owoce

do

opakowań,

czyszczącego owoce,

napędowo-sterującego.

W kombajnie jednorzędowym

zespól wprowadzający krzewów

jest zbudowany

z dwóch podbieraczy, rozdzielacza krzewów 1 i dwóch prowadnic pędów 9.

Zadaniem podbieraczy

jest podniesienie bocznych pędów.

Rozdzielacz

1 służy

do rozdzielenia krzewów na dwie części.

Zadaniem prowadnic pędów

9 jest

równomierne wprowadzenie pędów między palce zespołów otrząsających.

Zespół otrząsający

jest zbudowany z dwóch otrząsaczy 3, po jednym z każdej

strony maszyny. Owoce porzeczek odrywają się od pędów pod wpływem
drgań stalowych palców otrząsaczy 3, które są napędzane przez wibratory,
napędzane siłownikami hydraulicznymi.

Zespół odbioru i przeniesienia

owoców składa się z przenośników taśmowo –

listwowych 4 i 5, którymi owoce otrząśnięte z krzewów są przenoszone do
skrzynek.

Zespół czyszczenia

owoców składa się z dwóch wentylatorów 6,

zamocowanych w miejscu przesypywania się owoców do skrzynek.

Zasada działania

Podczas pracy kombajn jednorzędowy najeżdża na rząd porzeczek w taki
sposób, że jego koła jezdne znajdują się w sąsiednich międzyrzędziach.
Podbieracze podnoszą pędy boczne, a rozdzielacz 1 dzieli krzew na dwie
części. Poruszający się kombajn zamyka przestrzeń pod krzewami ukośnymi
przenośnikami poprzecznymi 4. Rozdzielone na boki pędy są kierowane
prowadnicami w zasięg działania palców otrząsaczy 3. Drgania palców,
przenoszone na pędy porzeczek, powodują odrywanie się od nich owoców,
które wraz z zanieczyszczeniami spadają na poprzeczne przenośniki
taśmowo-listwowe 4, a z nich na wzdłużne przenośniki taśmowe 5 i do
zsypów zamocowanych na ich końcach. Podczas spadania owoców do
skrzynek następuje oddzielanie od nich zanieczyszczeń przez wentylatory

Kombajn JOANNA-3 w trzech wersjach:
Uniwersalnej - do porzeczki, agrestu, aronii
Aroniowej - specjalistyczny do aronii ze specjalną głowicą otrząsającą i
dodatkowymi osłonami
Agrestowej - do niskich krzewów - ze specjalnym otrząsaczem do
krzewów niskoowocujących, odpowiednimi osłonami i podbierakiem