MIĘSIEŃ SERCOWY:
• jest pobudliwy
• kurczy się rytmicznie i automatycznie
• wykonuje pracę bez przerwy, przez całe życie
• wypoczywa tylko między kolejnymi skurczami
• jest wrażliwy na niedotlenienie i niedokrwienie
Jony Ca²⁺
Troponina (filament
cienki)
Aktyna+ głowka
miozyny
SKURCZ
Aby nastąpił ROZKURCZ, stężenie jonów wapniowych w
sarkoplazmie musi ulec obniżeniu.
Faza 0 – otwarcie napięciowo-zależnych kanałów sodowych
wzrost przepuszczalności błony dla Na+, które wnikają do komórki-
dokomórkowy szybki prąd Na+.
Zaczyna płynąć prąd chlorkowy.
Faza 1 –Prąd chlorkowy i zmniejszanie prądu sodowego
(inaktywacja kanałów sodowych) powodują spadek
potencjału błonowego
Napływ jonów wapniowych (kanały wapniowe typu L)-
przeciwdziała nadmiernemu spadkowi potencjału.
Opóźnione prostownicze kanały potasowe ulegają aktywacji
Faza 2 - występuje równowaga między
prądem Ca2+ a prądem K+ i Cl- - FAZA
PLATEAU
Początek inaktywacji kanałów wapniowych
Faza 3 - występuje przewaga prądu K⁺ i stopniowe
wygasanie prądu Ca²⁺- repolaryzacja błony.
Powoli zaczynają maleć prądy repolaryzacyjne i
następuje Faza 4
Refrakcja
bezwzględna-
niezdolność komórki do
osiągnięcia potencjału
czynnościowego ( faza
0,1,2, część3)
Refrakcja względna
obejmuje koniec fazy 3 i
początek fazy 4 - komórka
stopniowo odzyskuje
pobudliwość; można ją wtedy
pobudzić.
Stosunek czasu spędzanego w stanie depolaryzacji jest
znacznie dłuższy niż komórka spędza w czasie spoczynku ( w
porównaniu z komórką nerwową). Dlatego komórki serca
wypracowały mechanizm oszczędności energii:
Mała gęstość kanałów w sarkolemie,
Prąd potasowy jest w komórce roboczej większy w stanie spoczynku
niż w stanie zdepolaryzowanym (odwrotnie niż w neuronie)- jest to
możliwe dzięki prostowniczym dokomórkowym kanałom potasowym,
które zamykają się w czasie depolaryzacji, a otwierają w czasie
hiperpolaryzacji (tzw. prostowanie „anormalne”)
Siła skurczu zależy od ilości utworzonych
wiązań aktyna-miozyna, a więc od ilości jonów
wapniowych w sarkoplazmie.
Substancje wpływające na siłę skurczu
określane są jako czynniki inotropowe
(dodatnie,ujemne).
PRZYSPIESZENIE
ZWOLNIENIE
NORADRENALINA +
Wydzielana przez neurony
układu współczulnego.
Zwiększa przepuszczalność
błony dla jonów:
*K⁺ - skraca fazę repolaryzacji,
a w jej końcowej części błona
osiąga niższy potencjał
(poniżej – 75mV)
*Ca²⁺ - przyspiesza
depolaryzację i skraca czas
trwania potencjału
czynnościowego
ACETYLOCHOLINA -
Wydzielana przez układ
przywspółczulny
Powoduje zmniejszenie stopnia
ufosforylowania białek
kanałowych – wzrasta prąd
potasowy i zmniejsza się prąd
wapniowy = zmniejszenie
częstotliwości potencjałów
czynnościowych komórek
rozrusznikowych.
Mają dodatnie inotropowe działanie na siłę
skurczu.
Wywierają one wpływ na rozkład stężeń Na⁺
Hamują działanie pompy sodowo-potasowej,
co powoduje zwiększenie
wewnątrzkomórkowe jonów Ca⁺