Schody

Części schodów
Bieg – nachylona część schodów, składająca 
się ze stopni i biegnąca w jednym kierunku 
Podest – pozioma płyta kończąca bieg na 
piętrze 
Spocznik – pozioma płyta kończąca bieg na 
półpiętrze 
Podniebienie – spodnia nachylona 
płaszczyzna biegu schodowego 
Dusza – prześwit między biegami w schodach 
dwubiegowych powrotnych lub pusta 
przestrzeń w centrum innych schodów 
Policzek – belka policzkowa, na której oparte 
są stopnie – wsuwane w policzek lub nasadzane 
górą 
Stopnica – pozioma część stopnia, na której 
stawia się stopę 
Podstopnica – pionowa część stopnia (schody 
bez podstopnic – to schody ażurowe) 
Nosek (naczółek) – część stopnia wysunięta 
nad podstopnicą i zwiększająca w ten sposób 
jego płaszczyznę 

Podstawowe parametry schodów to: wysokość i 
szerokość stopnia oraz szerokość biegu. 
Szerokość stopnia jest to odległość między kolejnymi 
płaszczyznami pionowymi (podstopnicami). Powinna 
być taka, aby na stopniu dało się swobodnie postawić 
stopę. Wysokość i szerokość stopnia określają 
nachylenie całego biegu do poziomu, od nich więc 
zależy, czy schody są strome i wygodne w 
użytkowaniu. 
Im mniejsza liczba stopni w biegu przy takiej samej 
wysokości kondygnacji, tym większa wysokość 
stopnia i nachylenie biegu.
Schody o zbyt wysokich stopniach lub zbyt dużej 
liczbie stopni są niewygodne.

 

Warunki, którym powinny odpowiadać 

schody w mieszkaniu

Maksymalna liczba stopni w biegu schodów stałych 
łączących kondygnacje nadziemne wynosi 17 (zwykle jest 
ona mniejsza – od 10 do 12 stopni), a w biegu schodów 
zewnętrznych – 10 stopni. Maksymalna wysokość stopnia 
schodów w budynkach jednorodzinnych i mieszkaniach 
dwupoziomowych nie powinna przekraczać 19 cm. 
Stopnie powinno się pokonywać jednym krokiem i bez 
nadmiernego wysiłku, dlatego ich wymiary (szerokość s i 
wysokość h) muszą być dostosowane do przeciętnej 
długości kroku ludzkiego, która wynosi 60-65 cm. Do 
obliczeń stosuje się następującą zależność:

 2h + s = 60÷65 cm. 

Widać stąd, że im większa wysokość stopni, tym mniejsza 
jest ich szerokość. Szerokość stopnia nie powinna być 
mniejsza niż 25 cm (dla schodów zabiegowych i 
wachlarzowych mierzy się ją w odległości 40 cm od poręczy 
balustrady).

 

Minimalna szerokość stopnia schodów zewnętrznych, przy 
wejściu głównym do budynku, wynosi 30 cm. 
Szerokość użytkową biegu mierzy się między 
wewnętrznymi krawędziami poręczy, a w przypadku 
balustrady jednostronnej – między wykończoną 
powierzchnią ściany i wewnętrzną krawędzią poręczy. 
W budynkach jednorodzinnych szerokość użytkowa biegów 
schodowych i spoczników powinna wynosić przynajmniej 
80 cm. Ze względu na bezpieczeństwo balustrada musi być 
umieszczona wszędzie tam, gdzie schody są z jednej 
strony otwarte. Przy szerokich biegach często poręcz 
umieszcza się też od strony ściany ze względów 
użytkowych – korzystanie z takich schodów jest dużo 
wygodniejsze. 
Im bardziej strome są schody, tym wyższą projektuje się 
balustradę. W budynkach jednorodzinnych minimalna 
wysokość balustrady mierzona do wierzchu poręczy wynosi 
90 cm. 

Nawierzchnia stopni musi być wykonana z materiału 
antypoślizgowego 
i trudno ścieralnego. 
Schody powinny być odporne na działanie ognia, aby w 
przypadku pożaru możliwa była ewakuacja. 
Najbardziej odporne na działanie ognia są schody żelbetowe, 
najmniej bezpieczne są stalowe, gdyż szybko się nagrzewają i 
stają się niedostępne w czasie pożaru.
Schody drewniane powinny być zabezpieczone odpowiednim 
preparatem ogniochronnym. 

Schody - organizują międzypoziomowy ciąg komunikacji 
pieszej z uwzględnieniem standardów ruchowych 
(kroku) człowieka - poprzez zestopniowanie.
W obiektach przeznaczonych na stały pobyt ludzi 
(budynki mieszkalne, użyteczności publicznej) schody 
muszą być obudowane ogniotrwałymi ścianami, 
tworząc wspólnie klatkę schodową.
Stopnie schodów tworzą biegi, które z kolei łączą 
podesty (spoczniki) kondygnacyjne lub 
międzykondygnacyjne

PODZIAŁY SCHODÓW:

jednobiegowe 

dwubiegowe łamane 

dwubiegowe powrotne 

trójbiegowe 
łamane 

trójbiegowe powrotne 

zabiegowe 

wachlarzowe 

kręcone 

Podział konstrukcji schodowych ze względu 

na budulec:

 

drewniane 

stalowe 

żelbetowe 

kombinowane, np. stalowo-drewniane 

Typ konstrukcji schodowych:

 

płytowe 

policzkowe 

wspornikowe 

Rodzaje schodów

 

Schody jednobiegowe – są najłatwiejsze do wykonania, tanie, 
ale dość męczące z powodu konieczności pokonywania dużej 
liczby stopni bez odpoczynku (spocznika) 

Schody dwubiegowe zwykłe – rozwiązanie bardzo wygodne, łatwe 
do wykonania i zajmujące stosunkowo niewiele miejsca, dzięki temu 
są najbardziej popularne 

Schody łamane – ich wybór umożliwia wykonanie wąskiego i 
niezbyt długiego otworu w stropie, a dzięki mniejszej liczbie 
stopni (w dłuższym biegu) są wygodniejsze od schodów 
jednobiegowych 

Schody trójbiegowe – dzięki krótkim 
biegom i dwóm spocznikom są wygodne, 
ale zabierają dużo miejsca 

Schody zabiegowe – zajmują małą powierzchnię, ale są 
skomplikowane i niewygodne, ponieważ spocznik zastępują 
stopnie o zmiennej szerokości 

Schody wachlarzowe – rozwiązanie bardzo efektowne i dość wygodne, 

ale tylko w sporych pomieszczeniach, gdy wewnętrzny promień 

krzywizny jest na tyle duży, żeby węższy koniec stopnia miał szerokość 

co najmniej 16 cm

Schody kręcone (spiralne) – są niewygodne, ale wymagają 
bardzo niewiele miejsca, można je kupić gotowe i 

samodzielnie 

zmontować 

samodzielnie zmontować