T4.3 Testy
projekcyjne i
metody
heurystyczne

mgr Joanna Zielińska

Metody (testy) projekcyjne



Respondent, oceniając postawy,
motywy, zachowania innych ludzi
przypisuje im nieświadome niektóre
swoje cechy – dokonuje nieświadomej
projekcji własnych cech na oceniane
osoby lub rzeczy.



Wypowiedzi respondentów są w miarę
obiektywne.

Testy projekcyjne - rodzaje

1. Metody skojarzeń słownych – polegają

na wywołaniu natychmiastowych skojarzeń,
wypowiadanych ustnie lub zapisywanych
w teście. Stopień częstości skojarzeń.



Metoda skojarzeń swobodnych – test
skojarzeń pojedynczych lub sukcesywnych.



Metoda skojarzeń kontrolowanych –
kolory, zwierzęta, synonimy, antonimy.

Testy uzupełnień

Polegają na prezentowaniu niekompletnych

zdań, które respondent ma uzupełnić.



Testy uzupełnień zdań – testy luki słownej

w zdaniu lub testy zakończenia zdania.



Metoda uzupełnień krótkich opowiadań
– respondentowi przedstawia się krótkie
opowiadanie a respondent uzupełnia
opowiadanie, wymyśla zakończenie lub
wybiera zakończenie.

Metody konstrukcji

-Test

rysunkowy

Polegają na prezentowaniu zdjęcia lub

rysunku, który respondent ma opisać.



Test rysunkowy – składa się z jednego

lub kilku rysunków przedstawiających

rozmowę dwóch lub więcej osób, które

respondent ma uzupełnić. Rysunki

schematyczne, skrótowe

i typowe sytuacje. Służą do poznania

opinii, charakterów i postaw.

Test rysunkowy

Metody konstrukcji

-Test

obrazkowy



Składa się z jednej lub więcej fotografii
przedstawiających określoną sytuację
w sposób schematyczny. Respondent
ma ją opisać, podać przyczyny i skutki,
osobowości lub postępowania osób.



Służą do poznania postaw wobec
produktów, znaków firmowych,
kampanii reklamowych, środków
reklamy.

Metody konstrukcji

-Test

Rorschacha



Składa się z wielu kolorowych plam
atramentowych
o przypadkowych kształtach
znajdujących się na 10 tablicach.



Badacz zadaje pytania i pokazuje
respondentowi tablice. 20-30 minut.
Służy do badania osobowości i cech
psychicznych.

Metody wyobrażeń

Polegają prezentowaniu opisu

charakteryzującego osoby lub rzeczy,
których postępowanie lub postawy
opisuje respondent.



Metoda osoby trzeciej – test z listą
zakupów – respondent opisuje
charakter, indywidualność,
postępowanie i inne cechy gospodyni,
która robi zakupy różniące się jednym
składnikiem.

Metody wyobrażeń



Metoda personifikacji i animizacji – służy
ujawnianiu wyobrażeń na temat produktów
i usług lub ich marek. Test chińskiego portretu,
party game, family game, test skojarzeń
ze zwierzętami.



Metoda ekspresji – wykorzystuje plastyczne
i ruchowe możliwości respondenta. Test
psychodramy, test maski, test kolażowy, test
zwierciadła (drzwi).

Metody heurystyczne

-Burza

mózgów



Burza mózgów – technika myślenia
grupowego, która służy generowaniu jak
największej liczby pomysłów
oryginalnych.

Zastosowanie burzy mózgów:



Nowe produkty lub prototypy,



Poprawa jakości produktu lub poziomu
obsługi klienta.

Zasady burzy mózgów 1.



Wyznaczyć rejestratora – zapisuje
pomysły, czuwa nad przestrzeganiem
reguł sesji, jest bezstronny.



Porozumienie – osoby dominujące i
zbyt nieśmiałe mogą utrudnić sesję.
Odłożenie
na bok własnych interesów i
osobistych ocen.

Zasady burzy mózgów 2.



Bezpieczeństwo – pomysły nie mogą
obrócić się przeciw uczestnikom lub
przedstawiać ich
w niekorzystnym świetle.



Nie oceniać i nie mówić „Tak, ale” – nie
wolno oceniać pomysłów, to zepsuje burzę
mózgów.



Co mi się w tym podoba – takie podejście
pobudzi doskonalenie pomysłów.

Zasady burzy mózgów 3.



Słuchać i notować – aktywne słuchanie
i zapisywanie własnych myśli
pobudzanych cudzymi wypowiedziami.



Bawić się – idee niemądre często są
odkrywcze i warte rozwinięcia.

Zalety



Bezpieczeństwo



Wzmacniają kreatywność



Wspomagają generowanie wielu
oryginalnych pomysłów



Łatwe do przeprowadzenia

Wady



Czasochłonność



Kosztowność



Trudne do przeprowadzenia i analizy



Subiektywność ocen



Skrępowanie uczestników



Osoby dominujące

Metody heurystyczne

Metoda

delficka



Metoda delficka - nazwa pochodzi

od miasta Delfy, gdzie w świątyni

Apollina przepowiadano przyszłość



Metoda powstała znacznie później, za jej

prekursorów uważa się O. Helmer`a

i N. Dalkey`a, którzy opisali ją w latach

50-tych XX w.



1963 rok – pierwsze zastosowanie w USA

Metoda delficka -
zastosowania

Najpierw stosowana do przewidywania

rozwoju innowacji w armii amerykańskiej,
później znalazła zastosowanie w
przedsiębiorstwach:



w procesie prognozowania



w procesie zarządzania ryzykiem



w procesie zarządzania strategicznego



w procesie lokalizacji przestrzennej
obiektów handlowych

Metoda delficka-założenia, cel,
sposób



Metoda delficka – wykorzystywana
do podejmowania decyzji w oparciu o wiedzę,
doświadczenie i opinie ekspertów z danej
dziedziny.



Cel: Określenie prawdopodobieństwa lub
czasu zajścia przyszłych zdarzeń



Sposób: Prognozę uzyskuje się poprzez
przeprowadzenie serii ankiet wśród
ekspertów

Metoda delficka-procedura

1. Zdefiniowanie problemu
2. Wybór grona ekspertów
3. Przygotowanie i wysłanie kwestionariusza ankiety
4. Analiza odpowiedzi zwrotnych
5. Czy zgoda została osiągnięta:



Tak, przejście do pkt. 8



Nie, przejście do pkt. 6

6. Przygotowanie i wysłanie następnego

kwestionariusza ankiety
7. Kolejna analiza odpowiedzi
8. Przedstawienie wyników

Metoda delficka-ankiety



Liczba pytań w kwestionariuszu ankiety
powinna wynosić co najwyżej 25, a
realizacja treści jednego pytania nie
powinna mieć wpływu
na pozostałe pytania.



Bardzo często do ekspertów wysyłane są
ankiety próbne, z wyników których
formułuje się ostateczny kwestionariusz
ankiety.

Metoda delficka- z

alety



Niezależność opinii



Anonimowość opinii oraz ekspertów



Unikanie dominujących osobowości



Kontrolowane sprzężenie zwrotne



Zdalna, asynchroniczna komunikacja



Statystyczne opracowanie wyników



Wieloetapowość



Uzgadnianie i sumowanie opinii

kompetentnych osób

Metoda delficka-wady



Powolna



Kosztowna



Ograniczona do jednego tematu



Trudności w doborze grupy ekspertów



Brak bezpośredniej wymiany poglądów



Założenie, że zgodność opinii oznacza ich

prawdziwość

i trafność



Zaangażowanie dużej liczby osób opracowujących

ankietę i odpowiedzi



Wykorzystywana do prognoz długookresowych,

co utrudnia weryfikację

Metoda delficka-zastosowania



Koszty i wymagania tej techniki dyskwalifikują

ją w podejmowaniu codziennych, rutynowych

decyzji.



Z powodzeniem wykorzystana

do prognozowania przełomów

technologicznych.



Używana przez Boeing czy General Motors,

również przez rząd amerykański w celu

prognozowania przyszłych warunków

gospodarczych.