W A T Y K A N
PAŃSTWO KOŚCIELNE
Charakterystyka Państwa:
• Centrum religijne i polityczne Kościoła Katolickiego,
• Ludność: 400 stałych mieszkańców, oraz około 3 000
pracowników mieszkających poza granicami Watykanu,
• Terytorium Watykanu, ograniczone z 3 stron murami, obejmuje
zespół pałacowo - kośc. ze słynnymi: Bazyliką Św. Piotra i pl. Św.
Piotra, Pałacem Watykańskim, jak również gmachy muzeów i
galerii, budynki adm., Papieską Akad. Nauk, Astr. Obserwatorium
Watykańskie (od 1576) oraz Ogrody Watykańskie (ok. 1/3 pow.).
• Każdego roku W. odwiedza ok. 5 mln. pielgrzymów i turystów.
• Watykan jest włączony w system transportowy Rzymu; na użytek
papieża funkcjonuje bocznica i stacja kol. (stacja Roma San
Pietro), oraz lądowisko dla helikopterów. Woda, energia, gaz,
żywność i większość towarów konsumpcyjnych są importowane z
Włoch
Definicja Systemu
Politycznego,
według Jerzego Kowalskiego:
System Polityczny - aparat państwowy,
partie polityczne oraz organizacje
formalne i nieformalne, uczestniczące
działaniach politycznych w obrębie
danego państwa oraz ogół zasad i norm
prawnych regulujących ich wzajemne
stosunki.
Ustrój Polityczny
Ustrój państwa klasyfikuje się jako
monarchię teokratyczną.
Nadrzędną władzą jest władza
samego Boga. Z kolei najwyższą
władzę ustawodawczą, wykonawczą i
sądowniczą sprawuje Papież
wybierany dożywotnio przez Kolegium
Kardynałów. Watykan jest zatem
jednocześnie monarchią elekcyjną.
Konstytucja:
• Ustawa Zasadnicza z 6listopada 2000r., promulgowana
przez papieża Jana Pawła II, która weszła w życie 22
lutego 2001 roku.
• Ustawa ta zawiera następujące zasady:
- zasada służebnego celu państwa
- zasada suwerenności jednostki, jednolitości władzy państwowej
oraz monarchicznej formy rządów
- zasada państwa wyznaniowo - hierokratycznego
- zasada państwa patrymonialnego
- zasada neutralności w stosunkach międzynarodowych
Aparat Państwowy:
• Okres od 1929 roku
do nowej Ustawy
Zasadniczej w 2000
roku
• Organy
ustawodawcze i
wykonawcze w
świetle nowej
Ustawy Zasadniczej
Głowa państwa:
Rodzaje suwerenności
Papieża:
• Jako głowy Kościoła - suwerenność
duchowa.
• Jako głowy państwa - suwerenność
świecka, terytorialna.
• Tytuł - Nazwa Papież (Ojciec Święty) pochodzi z łacińskiego
papa, greckiego pappas; natomiast forma funkcjonująca w
języku polskim pochodzi od czeskiego papeż
• Źródła wiedzy - Biskupi Rzymu oparli swój prymat na
sukcesji apostolskiej. Pierwszym biskupem Rzymu był
apostoł Piotr, który zginął tam śmiercią męczeńską
• Władza Papieża - „najwyższa i pełna władza jurysdykcji
nad Kościołem rzymskokatolickim zarówno w sprawach
wiary i moralności, jak też w sprawach dyscypliny i
rządzenia”
• Insygnia - Od pozostałych biskupów papieża odróżnia tiara,
czyli potrójna korona. Tiara jest symbolem papiestwa,
jednak nie jest już używana. Kolejnymi insygniami
papieskimi są Pierścień Rybaka oraz pieczęć, przeznaczona
do tłoczenia w ołowiu lub złocie, z wizerunkiem św. Piotra i
Pawła .
Wybór nowego papieża –
konklawe:
• Do ważnego wyboru Papieża
konieczna jest większość
dwóch trzecich głosów
obecnych na konklawe
kardynałów.
• W przypadku przeciągającego
się konklawe kardynałowie
głosują tylko na dwóch
kandydatów, którzy w
poprzedzającym głosowaniu
otrzymali najwięcej głosów.
Ponadto, dwaj wspomniani
kandydaci nie będą mieli
głosu czynnego, a jedynie
bierny - tzn. mogą tylko być
wybrani, ale sami nie będą
głosować.
Sądownictwo Państwowe:
• Sąd Apelacyjny,
• Trybunał I Instancji,
• Sąd Apelacyjny,
• Sąd Kasacyjny.
Administracja:
• Aktualna struktura administracji cywilnej Państwa
Watykańskiego obejmuje:
Papieską Komisję ds. Państwa Miasta Watykańskiego –
organ ustawodawczy; Przewodniczącego Komisji – organ
wykonawczy; Radcę Generalnego i Radców Stanu – organy
konsultacyjne.
Komisja składa się z Kardynała Przewodniczącego oraz
Kardynałów – Członków mianowanych na okres pięciu lat. W
razie nieobecności, Przewodniczącego zastępuje pierwszy w
precendecji Kardynał – Członek Komisji. Komisja sprawuje
swą władzę kolegialnie w zastępstwie Papieża.
Radca Generalny i Radcy Stanu, są również powoływani na
pięcioletnią kadencję, przez Papieża. Udzielają pomocy w
przygotowaniu ustaw oraz w innych sprawach szczególnej
wagi.
Partie Polityczne:
• Specyfika Watykanu polega na tym,
że państwo to nie posiada partii
politycznych, co bez wątpienia
związane jest z jego charakterem.
Polega on na pełnieniu w świecie
misji apostolskiej, a nie na
klasycznym sprawowaniu władzy.
Watykan będziemy zatem określać
mianem państwa bezpartyjnego.
Osobliwości:
• Watykan to jedyne tego rodzaju państwo –
miasto na świecie,
• Jego celem nie jest wyłączne sprawowanie
władzy, ale misja ewangelizacyjna w świecie,
• Państwo teokratyczne,
• Patrymonialna forma rządów Papieża,
• Utrzymanie państwa Watykańskiego w dużej
mierze uzależnione jest od importu towarów z
Włoch, turystyki oraz ofiar Kościoła
Katolickiego,
• Posiadanie własnej armii
Armia Watykańska:
• Watykan posiada za to
własną armię licząca
ok. 100 żołnierzy (tzw.
gwardia szwajcarska).
Socjotechnika:
Dla politologów szczególnie ważny jest
dokument w którym Watykan bardzo
radykalnie odnosi się do kwestii
ludzkiego życia. Nosi on nazwę „Dignitas
personale” i w całości poświęcony jest
kwestiom bioetycznym. Watykan
upomina się w nim o prawa i godność
najmniejszych istot ludzkich, które
dopiero co rozpoczęły życie. Wzywa do
zaprzestania ich dyskryminacji, oraz
podkreśla, że w dyskusjach na temat
aborcji, czy in vitro wiele mówi się o
prawach małżonków, prawach kobiet,
czy prawach naukowców do badań, ale
prawie w ogóle nie uwzględnia się praw
nienarodzonych.