Niektóre skutki uboczne

kastracji i stosowania

gestagenów u psów samców

Prof. dr. hab. S.
Zdunczyk

Katedra Położnictwa i Patologii
Rozrodu,
Wydział Medycyny Weterynaryjnej,
UW-M Olsztyn

Kastracja psów samców

•zabieg często wykonywany w
praktyce

•celem usunięcia jąder jest
wyłączenie produkcji
testosteronu

•kastracja wykonywana jest ze
wskazań medycznych i na
życzenie właściciela

Kastracja na życzenie

właściciela

1. Z reguły z powodu zaburzeń
w zachowaniu:

•agresywność

•włóczęgostwo

•znaczenie moczem w domu

•nadmierny popęd płciowy

2. Osiągnięcie trwałej
niepłodności

Efekty chirurgicznej kastracji

Nieodwracalne wyłączenie funkcji
jąder

1. Efektywna metoda terapii
rozrostu prostaty:

a) prostata szybko się zmniejsza

b) brak nawrotów

2. Trwała niepłodność

Wpływ kastracji na zaburzenia

zachowania u psów (Andersson

und Linde-Forsberg, 2001)

Wskazanie do

kastracji

Poprawa

(%)

Brak efektu

(%)

Agresywność

do innych psów

samców

Agresywność

do ludzi

Obskakiwanie

Niepokój

Włóczęgostwo

Znaczenie

moczem

67

100

100

80

100

100

33

0

0

20

0

0

Razem

84,6

15,4

Wpływ kastracji na zaburzenia zachowania u

psów (Maarschalkerweerd, 1997)

Wskazania do

kastracji

Polepszenie

(%)

Brak efektu

(%)

Agresywność

do innych psów

samców

Agresywność

do ludzi

Obskakiwanie

Włóczęgostwo

Znaczenie

moczem

22

57

57

64

69

74

39

(4  )

43

36

31

Komplikacje chirurgiczne

kastracji

•ryzyko narkozy

•krwawienia

•zakażenie rany

Skutki uboczne kastracji psów

samców (Andersson i Linde-

Forsberg, 2001)

Skutek uboczny

Występowanie

(%)

Otyłość

Osowiałość

Wzmożona

agresywność

Zmiany okrywy

włosowej i skóry

52,1

29,2

4,2

8,3

Razem

93,8

Kastracja psów samców a
nietrzymanie moczu

Kontrowersyjne poglądy:

•kastracja nie zwiększa ryzyka
nietrzymania moczu (Arnold,
1999)

•psy kastrowane stanowią 54%
zwierząt z nietrzymaniem moczu
(Aaron i wsp., 1996)

Wczesna kastracja

Przed osiągnięciem dojrzałości
płciowej, najczęściej w 6-14 tygodniu
życia

Zalety:

•jak przy kastracji klasycznej

•tańszy, łatwy technicznie zabieg

•kontrola populacji zwierząt
bezdomnych

Wady:

•jak przy kastracji klasycznej

•zaburzenia wzrostu (dłuższe
kończyny)

•większe ryzyko nowotworów kości

•słabsza zdolność uczenia się

•> skuteczność odnośnie agresji?

Możliwości kastracji

hormonalnej

1. zastosowanie gestagenów

2. zastosowanie analogów GnRH

(down regulation)

3. zastosowanie antagonistów

GnRH

4. immunizacja przeciwko GnRH

5. zastosowanie blokerów

receptorów androgenowych

Skutki uboczne stosowania gestagenów u psów
samców (Andersson i Linde-Forsberg, 2001)

Objawy uboczne

%

osowiałość

otyłość

zmiany skórne

powiększenie

sutków

nietrzymanie

moczu

52,4

13,1

9,5

4,3

4,3

Cukrzyca po stosowaniu

gestagenów

•gestageny (MAP) powodują
wzrost produkcji hormonu
wzrostu w gruczole mlekowym

•powoduje to zmniejszenie
koncentracji
receptorów insuliny w tkankach
(niewrażliwość na insulinę)

•objawy 6-12 tygodni po
podaniu gestagenów

•proligeston (PLG) nie jest
diabetogenny

0

0,5

1

1,5

2

2,5

faza lutealna

anestrus

GH ug/l

Koncentracja hormonu wzrostu we krwi

suk w fazie lutealnej i anestrus

Podsumowanie

•kastracja chirurgiczna powoduje
nieodwracalne wyłączenie funkcji
jąder

•stanowi ona efektywna metodę
terapii schorzeń zależnych od
hormonów płciowych, natomiast
jest mniej skuteczna przy
zaburzeniach zachowania

•należy się liczyć ze skutkami
ubocznymi kastracji

•alternatywę do kastracji
chirurgicznej stanowi kastracja
hormonalna

•przy stosowaniu MAP u psów
samców mogą również wystąpić
skutki uboczne

Dziękuję Państwu za uwagę