Badanie fizykalne
pacjenta
urazowego
Schemat postępowania
ratownika medycznego
ETAPY POSTĘPOWANIA
RATOWNICZEGO
Szybka ocena sytuacji
Wstępna ocena kliniczna i
resuscytacja
Wtórna ocena kliniczna i leczenie
wstępne
Leczenie specjalistyczne
Szybka ocena
sytuacji
1.Czy miejsce jest
bezpieczne?
2. Czy ambulans jest
postawiony
prawidłowo?
3.Czy potrzebne są
dodatkowe zespoły?
Wstępna ocena
kliniczna i
resuscytacja
ABCDE
A
irways-
DROGI ODDECHOWE
B
reathing-
ODDYCHANIE
C
irculation-
KRĄŻENIE
D
ysfunction-
OCENA
CUN
E
xposition-
ROZCIĘCIE
ODZIEŻY
A
irways- DROGI
ODDECHOWE
Ocena i przywrócenie drożności dróg
oddechowych (
z unieruchomieniem
kręgosłupa szyjnego
)
Usunięcie ciał obcych z dróg oddechowych
Rurka ustno-gardłowa
Maska tlenowa 100% tlen
Intubacja przez usta lub nos
Konikotomia
Ambu z rezerwuarem- 100% tlen
Szybka ocena szyi ( obrzęk, zastój żylny,
przemieszczenie tchawicy, poszerzone
żyły)
B
reathing-
ODDYCHANIE
Szybka ocena oddechu własnego
pacjenta (częstość, ruchomość i
symetria
klatki piersiowej, jakość szmerów)
Wspomaganie oddechu
Oddech kontrolowany- respirator
Punkcja, drenaż opłucnowy
Opatrzenie otwartych ran klatki
piersiowej
Monitorowanie (Sa0
2
)
C
irculation- KRĄŻENIE
Szybka ocena stanu krążenia (zabarwienie
powłok,
mikrokrążenie)
Tętno: tętnice promieniowe, udowe, szyjne
CPR
Tamowanie krwawień ( najczęściej wystarczy
ucisk!!!)
Pomiar RR
Resuscytacja płynowa (dwa duże wkłucia w
czasie
do 2 min.)- ogrzane infuzje i.v. krystaloidów
[do 2 l] i
koloidów [do 2l]
Monitorowanie- EKG
Pobranie krwi do badań (
grupa krwi, próba
krzyżowa,
morfologia, Hb, Ht, mocznik, elektrolity, gazometria)
D
ysfunction- OCENA CUN
Ocena wg skali Glasgow (GCS)
Unieruchomienie na materacu
próżniowym
Unieruchomienie złamań
GCS- Glasgow Coma
Scale
Otwieranie oczu- „O”
4 - spontaniczne
3 - na polecenie
2 - na bodźce bólowe
1 - nie otwiera oczu
GCS- Glasgow Coma Scale
cd
.
Kontakt słowny- „M”
5 - odpowiedź logiczna, pacjent
zorientowany
co do miejsca, czasu i własnej osoby
4 - odpowiedź splątana, pacjent
zdezorientowany
3 - odpowiedź nieadekwatna, nie na
temat lub
krzyk
2 - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie
1 - bez reakcji
GCS- Glasgow Coma Scale
cd
.
Reakcja ruchowa- „R”
6 - spełnianie ruchowych poleceń słownych,
migowych
5 - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy
4 - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia
bodźca bólowego
3 - patologiczna reakcja zgięciowa,
ODKOROWANIE
(przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach
łokciowych i
ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)
2 - patologiczna reakcja wyprostna,
ODMÓŻDŻENIE
(przywiedzenie ramion do wewnątrz, wyprost w
stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i
zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach
kończyn dolnych)
1 - bez reakcji
GCS- Glasgow Coma
Scale cd.
Ocena zaburzeń
świadomości:
GCS 15-13 - łagodne
GCS 12-9 - umiarkowane
GCS 8-3 - głębokie=
śpiączka
Exposition-
ROZCIĘCIE
ODZIEŻY
Pełna ekspozycja pacjenta
(delikatne rozcięcie i
zdjęcie odzieży)
Ochrona przed hipotermią
(ciepłe pomieszczenie,
folia NRC)
SAMPLE
S
ymptoms -
OBJAWY
A
llergies-
ALERGIE
M
edications-
ZAŻYWANE LEKI
P
ast illness-
CHOROBY
PRZEWLEKŁE
L
ast
meal-
OSTATNI POSIŁEK
E
vents
preceding accident-
CO SIĘ DZIAŁO
PRZED WYPADKIEM?
Wtórna ocena
kliniczna i
leczenie wstępne
Schemat badania szczegółowego
i postępowania ratowniczego
Rdzeń kręgowy
Ocena prawdopodobieństwa
uszkodzenia rdzenia kręgowego:
rodzaj i mechanika urazu
Objawy uszkodzenia:
defekt czuciowy i
ruchowy,
hipotensja,
bradykardia,
priapizm,
utrata napięcia
zwieraczy
Unieruchomienie
Ocena neurologiczna i
radiologiczna stopnia uszkodzenia
Ocena ogólna: rany, krwiaki, upośledzenie
ruchomości,
asymetria, osłuchiwanie
Ściana klatki piersiowej: kości, rany drążące,
rozedma podskórna
Wykluczenie: odmy, odmy prężnej, krwiaka
opłucnej –
nakłucie,
drenaż opłucnowy
Wykluczenie tamponady serca -
nakłucie
osierdzia
Wykluczenie tętniaka rozwarstwiającego
aorty, pęknięcia
przełyku, pęknięcia przepony
Krwotok-wstrząs hipowolemiczny-
płynoterapia
Monitorowanie: EKG, SaO2, temperatura
Klatka
piersiowa
Jama brzuszna
Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki,
ruchomość,
obrona mięśniowa
Złamania miednicy
Krwawienia
Sonda żołądkowa
Cewnikowanie pęcherza moczowego
Kończyny
Ocena zewnętrzna:
rany, krwiaki,
deformacje,
ruchomość
Badanie radiologiczne
Unieruchomienie złamań
Opatrunki
PRIORYTETY
POSTĘPOWANIA
OKOŁOURAZOWEGO
SCOOP & RUN
?
STAY & PLAY
SCOOP & RUN
- szybki, kwalifikowany
transport do najbliższych
właściwych warunków
szpitalnych
(+)
szybkie dotarcie do warunków
szpitalnych
(-)
wydłużony czas stabilizacji
parametrów funkcji życiowych
STAY & PLAY
-natychmiastowa stabilizacja
(+)
szybsza poprawa
parametrów funkcji
życiowych
(-)
opóźnienie
specjalistycznego leczenia
szpitalnego
STAY & PLAY
cd.
- ALS
- Drenaż opłucnowy
- Tamowanie krwawień
- Resuscytacja płynowa
- Unieruchamianie złamań
- Leczenie bólu
Właściwe
postępowanie
ratownicze w
określonych
przypadkach
1. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY
DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ
Pozycja na wznak
100% tlenu
‘Pakujemy i jedziemy’
Można wstępnie zastosować
pneumatyczną odzież
przeciwwstrząsową
Zapewnienie dostępu do żyły po
drodze
Bolus 20ml/kg ( średnio ok. 1,5 litra)
Ponowna ocena- powtórne podanie bolusu
płynu, gdy potrzeba
Dokładne monitorowanie- RR, monitor,
Sa0
2
2. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY NIE
DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ
Pozycja na wznak
100% tlenu-
15l/ min.
‘Pakujemy i jedziemy’
Zapewnienie dostępu do żyły po
drodze
– Podawaj płyny w celu utrzymania
ciśnienia skurczowego krwi 90-100
Użyj opaskę uciskową w razie
potrzeby
Powiadomienie SOR
3. KRWOTOK WEWNĘTRZNY
Pozycja na wznak
100% tlenu
‘Pakujemy i jedziemy’
Zapewnienie dostępu do żyły po
drodze
– Podawaj płyny w celu utrzymania
ciśnienia skurczowego krwi
90-100
Powiadomienie SOR
POSTĘPOWANIE W ODMIE
OPŁUCNOWEJ
„Cisza nad płucem”
Zapewnij drożność dróg
oddechowych
100% tlenu
Zamknij otwartą ranę
‘Pakujemy i jedziemy’
Wkłucie dożylne w drodze
Powiadom SOR
POSTĘPOWANIE W ODMIE
WENTYLOWEJ
Zapewnij drożność dróg oddechowych
100% tlenu
Dekompresja igłą, jeśli jest
wskazanie ( częściej stosowane jest
założenie opatrunku trójstronnego)
‘Pakujemy i jedziemy’
Zapewnij dostęp do żyły po drodze
Powiadom SOR
POSTĘPOWANIE W KLATCE
CEPOWATEJ
Zapewnij drożność dróg
oddechowych
100% tlenu
Możliwa intubacja
‘Pakujemy i jedziemy’
Ustabilizuj odcinek cepowaty
Zapewnij i.v. po drodze
Monitoruj EKG
Powiadom SOR
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU
WBITYCH PRZEDMIOTÓW
Zapewnij drożność dróg oddechowych
100% tlenu
Ustabilizuj przedmiot
Nic nie usuwaj!!!
‘Pakujemy i jedziemy’
Zapewnij dostęp do żyły po drodze
Sprawdzaj czy nie rozwija się odma
wentylowa lub krwiak opłucnej
AMPUTACJE
Opanuj krwawienie uciskiem
bezpośrednim
– Opaski uciskowe są rzadko potrzebne
Zlokalizuj część amputowaną
Nie umieszczaj części amputowanej
bezpośrednio w lodzie lub wodzie
– Umieść ją w plastykowej torebce
– Umieść torebkę w mieszaninie wody z
lodem
KONIEC