Urazy zębów u pacjentów

dorosłych – klasyfikacje.

Urazom ulegają
najczęściej:

pojedyncze zęby
rzadziej dwa lub kilka
centralne zęby sieczne w szczęce

Urazowe uszkodzenia
zębów- przyczyny

41,7

26,3

22

7,3 2,7

upadek
sport
uderzenie
wypadki
odgryzanie

Klasyfikacje uszkodzeń
zębów

Klasyfikacja Ellisa:

Klasa I

- złamanie korony zęba w obrębie szkliwa

Klasa II

- złamanie korony zęba w obrębie szkliwa i zębiny

Klasa III

- złamanie korony zęba z obnażeniem miazgi

Klasa IV

- uraz prowadzący do utraty żywotności miazgi , ze

złamaniem korony lub bez

Klasa V

- całkowite zwichnięcie zęba

Klasa VI

- złamanie korzenia

Klasa VII

- zwichnięcie częściowe zęba

Klasa VIII

- złamanie korony okolicy szyjki zęba

Klasa IX

- uszkodzenie zębów mlecznych

Klasyfikacja ta nie uwzględnia:

nadłamania szkliwa
wstrząsu zęba

Wszystkie urazy zębów mlecznych

są klasyfikowane w grupie IX

Modyfikacja klasyfikacji Ellisa -
klasyfikacja wg Hargreaves’a i
Craiga

5 klas urazowych uszkodzeń zębów:

1)

Złamanie w obrębie szkliwa z

przemieszczeniem lub bez przemieszczenia zęba

2)

Złamanie w obrębie szkliwa i zębiny z

przemieszczeniem lub bez przemieszczenia zęba

3)

Złamanie korony zęba z obnażeniem miazgi

z przemieszczeniem lub bez przemieszczenia

zęba

4)

Złamanie korzenia z przemieszczeniem lub bez

przemieszczenia zęba

5)

Całkowite przemieszczenie zęba

Klasyfikacja Andreasena
wg WHO

-

uwzględnia uszkodzenia zębów,
przyzębia, kości, błony śluzowej,
dziąseł

-

przydatna w uszkodzeniach zębów
mlecznych i stałych

1. Uszkodzenia twardych

tkanek zęba

A- nadłamanie korony
B- złamanie korony niepowikłane
C- złamanie korony powikłane
obnażeniem
D- złamanie korony i korzenia
niepowikłane
E- złamanie korony i korzenia powikłane
F- złamanie korzenia

2. Uszkodzenie tkanek
przyzębia

A- wstrząs
B- podwichnięcie
C- wtłoczenie
D- wysunięcie zęba z zębodołu
E- przemieszczenie zęba w kierunku
innym niż osiowy
F- luxatio totalis

3. Uszkodzenia kości

A- wbicie zęba w głąb tkanek
B- złamanie ściany zębodołu
C i D - złamanie kości wyrostka

zębodołowego

E i F - złamanie kości szczęk

4. Uszkodzenie dziąsła i
błony śluzowej

A- skaleczenie
B- stłuczenie
C- otarcie

Klasyfikacja kliniczna
pourazowych uszkodzeń
zębów wg Barańskiej-
Gachowskiej

1.Stłuczenie zęba

•

wstrząs zęba concusio

•

OBJAWY:



minimalne rozchwianie zęba



słaba bolesność na opukiwanie



w tkankach miękkich możliwe zranienie oraz krwawienie, aż do stanu
zapalnego przyzębia brzeżnego



wylewy krwi w miazdze = krwiak (haematoma pulpae) przy silniejszych
urazach; KORONA ZĘBA O RÓŻOWYM CIEMNOBRUNATNYM ZABARWIENIU!!!

•

LECZENIE: nie wymagane; badania kontrolne
żywotności miazgi; ewentualne leczenie endodontyczne

2.Pęknięcie szkliwa lub
zębiny

•

przerwanie ciągłości szkliwa, czasem wraz z
zębiną o różnej długości i głębokości

•

głównie pęknięcie/ pęknęcia lokalizują się na
wargowej powierzchni koron

•

czasem niewidoczne gołym okiem, wówczas
pomocne podświetlanie światłowodami

•

LECZENIE: nie jest wymagane; wskazane w
miejscach pęknięć fluorkowanie kontaktowe

3.Złamanie korony

Złamanie korony klasy I

•

dotyczy tylko szkliwa

•

OBJAWY: możliwa nieznaczna wrażliwość

miazgi na bodźce termiczne, elektryczne,
chemiczne

LECZENIE (zależne od wielkości odłamanego fragmentu):



małe ubytki  wygładzenie ostrych krawędzi (drobnoziarniste

kamienie diamentowe, gumki)



widoczne złamanie  korekta kształtu zęba jednoimiennego strony

przeciwnej (fluorkowanie kontaktowe w miejscach oszlifowanych)



większe odłamania  rekonstrukcja materiałem kompozytowym

Złamania korony klasy II

•

częściowe odłamanie korony w obrębie szkliwa

lub zębiny, ale bez obnażenia miazgi

•

OBJAWY: wrażliwość miazgi na bodźce większa

niż w klasie I

•

LECZENIE:



w zębach stałych dojrzałych konieczna natychmiastowa odbudowa
materiałem kompozytowym



ze względu na brak retencji często konieczność zastosowania ćwieków
okołomiazgowych



w sytuacji odbudowy odroczonej (wątpliwości diagnostyczne co do
stanu miazgi)- przykrycie niedrażniącym opatrunkiem  mat. na

bazie wodorotlenku wapnia utwardzane salicylanami



w przypadku powikłań w postaci obumarcia miazgi-leczenie kanałowe

Złamania korony klasy III

•

złamanie części korony z równoczesnym

odsłonięciem miazgi

•

OBJAWY: bardzo duża wrażliwość miazgi

na bodźce

•

LECZENIE:



leczenie endodontyczne w ramach doraźnej pomocy, na pierwszej wizycie
(metoda przykrycia bezpośredniego, przyżyciowej amputacji częściowej i
całkowitej oraz przyżyciowej ekstyrpacji częściowej i całkowitej)



zalecana przez większość endodontów - metoda całkowitego wyłuszczenia
miazgi



w przypadku rozległego złamania  wkład koronowo-korzeniowy

Złamanie korony klasy IV

•

całkowite odłamanie korony z
zachowaniem tkanek twardych w obrębie
szyjki zęba

•

miazga wystaje z kanału korzeniowego

•

LECZENIE:



leczenie endodontyczne w ramach doraźnej pomocy,
podczas pierwszej wizyty



ekstyrpacja całkowita!!!



na dalszych wizytach umocowanie wkładu koronowo-

korzeniowego; odbudowa materiałem złożonym lub
koroną protetyczną

4.Złamanie korzenia

Złamanie korzenia klasy I –
poprzeczne

•

dzielą się na złamania: przywierzchołkowej,
środkowej i przykoronowej części korzenia

•

rokowanie pomyślne odnośnie utrzymania zęba w
zębodole i zachowania jego żywotności

(najlepsze dla

złamań blisko wierzchołka- w 80% zachowanie żywotności)

•

LECZENIE:



unieruchomienie zęba i wyłączenie go ze zgryzu jako pomoc doraźna
podczas pierwszej wizyty



Okres unieruchomienia: 6-12 tygodni



Przeprowadzanie okresowych badań kontrolnych z badaniem
żywotności miazgi

Złamania korzenia klasy II-skośne i
klasy III-podłużne

•

źle rokujące

•

z reguły złamania otwarte (

szpara złamania

przebiega nie tylko przez korzeń-wewnątrzzębodołowo
jak w klasie I, ale też w koronie

) Z KONTAKTEM

MIAZGI ZE ŚRODOWISKIEM ZEWNĘTRZNYM!!!

•

dochodzi do zakażeń miazgi  zapalenie 

martwica

•

klasa II i III złamań korzeni- WSKAZANIE DO
USUNIĘCIA

ZWICHNIĘCIE ZĘBA klasy I
bez przemieszczenia =
NADWICHNIĘCIE

OBJAWY:

patologiczna ruchomość
ból na nagryzanie, opukiwanie
okoliczna błona śluzowa zaczerwieniona, obrzękła
możliwe krwawienie ze szczeliny dziąsłowej

POSTĘPOWANIE:

niewielka ruchomość – wyłączyć ze zgryzu
ruchy poziome i pionowe – unieruchomienie na 3-

6 tygodni
badania kontrolne

ZWICHNIĘCIE zęba klasy II z
przemieszczeniem

POSTĘPOWANIE:

ustawienie w prawidłowej pozycji
w
łuku zębowym
unieruchomienie
długoterminowa kontrola

WYBICIE zęba = całkowite
zwichnięcie

REPLANTACJA:

ponowne wprowadzenie zęba do

zębodołu

unieruchomienie w prawidłowej

pozycji

osłona z antybiotykowa
dieta papkowata, bogatobiałkowa
długoterminowa kontrola

WYNIK replantacji zależy od:

dojrzałości zęba

czasu przebywania zęba poza zębodołem

warunków w jakich przebywał

-

środowisko suche – 20 – 30 min obumarcie ozębnej

-

natychmiast po wybiciu do zębodołu lub

przechowywanie w jamie ustnej, wodzie

lub mleku

Następstwa pourazowych
uszkodzeń zęba

przebarwienia korony
martwica miazgi
patologiczna resorpcja korzenia
przewlekłe rozlane zapalenie kości
wyrostka zębodołowego
obliteracja jamy zębowej