Temat:

Wpływ projektantów,

rzeczoznawców, inspektorów i

kontrolerów

na bezpieczeństwo.

Z PREZENTACJI USUNIĘTE WSZYSTKIE

ZDJĘCIA, WYKRESY I RYSUNKI

BEZPIECZEŃSTWO zależy od…

PRAC

PROJEKTANTÓW

RZECZOZNAWCÓW

WYKONAWCÓ

W

UŻYTKOWNIKÓW

INSPEKTORÓW KONTROLI

UBEZPIECZYCIELI

RATOWNIKÓW

KONSTYTUCJA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Art. 5.

Rzeczpospolita Polska strzeże

niepodległości i nienaruszalności

swojego terytorium,

zapewnia wolności i prawa człowieka i

obywatela oraz bezpieczeństwo

obywateli,

strzeże dziedzictwa narodowego oraz

zapewnia ochronę środowiska, kierując

się zasadą zrównoważonego rozwoju.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r.

Prawo budowlane.

Art. 5. 1. Obiekt budowlany wraz ze

związanymi z nim urządzeniami budowlanymi
należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres

użytkowania,

projektować

i budować w sposób

określony w przepisach, w tym techniczno-

budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy

technicznej, zapewniając:

1) spełnienie wymagań podstawowych

dotyczących:

a)

bezpieczeństwa konstrukcji,

b)

bezpieczeństwa pożarowego,

c)

bezpieczeństwa użytkowania,

d) odpowiednich warunków higienicznych i

zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
e) ochrony przed hałasem i drganiami,
f) oszczędności energii i odpowiedniej
izolacyjności cieplnej przegród,

…zapewniając:

2) warunki użytkowe zgodne z

przeznaczeniem obiektu, w szczególności
zakresie:

a) zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną

oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię
cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego
wykorzystania tych czynników,

b) usuwania ścieków, wody opadowej i

odpadów,

…zapewniając:

3) możliwość utrzymania właściwego stanu

technicznego,

4) niezbędne warunki do korzystania z

obiektów użyteczności publicznej i
mieszkaniowego budownictwa
wielorodzinnego przez osoby
niepełnosprawne, w szczególności
poruszające się na wózkach inwalidzkich,

5) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,

6) ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami

obrony cywilnej,

7) ochronę obiektów wpisanych do rejestru

zabytków oraz obiektów objętych ochroną
konserwatorską,

8) odpowiednie usytuowanie na działce

budowlanej,

…zapewniając:

9) poszanowanie, występujących w obszarze

obiektu, uzasadnionych interesów osób
trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi
publicznej,

10) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

osób przebywających na terenie budowy.

2. Obiekt budowlany należy użytkować w

sposób zgodny z jego przeznaczeniem i
wymaganiami

ochrony

środowiska

oraz

utrzymywać w należytym stanie technicznym
i

estetycznym,

nie

dopuszczając

do

nadmiernego pogorszenia jego właściwości
użytkowych i sprawności technicznej, w
szczególności w zakresie związanym z
wymaganiami, o których mowa w ust.1 pkt 1-
7.

Szczególnie ważną rolę do spełnienia mają

rzeczoznawcy zgodnie z zapisem § 2 ust. 1 pkt. 2,

Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia

12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać

budynki i ich usytuowanie.

Przy nadbudowie, przebudowie i zmianie sposobu

użytkowania budynków istniejących lub ich części

wymagania mogą być spełnione w sposób inny niż

podany w rozporządzeniu, stosownie do wskazań

ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-

rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz

do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych,

uzgodnionych z właściwym komendantem

wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub

państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym,

odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie

przeciwpożarowej
Art. 1. Ochrona ppożarowa polega na
realizacji przedsięwzięć mających na celu
ochronę życia, zdrowia, mienia lub środ.
przed pożarem, klęską żywiołową lub innym
miejscowym zagrożeniem poprzez:
1) zapobieganie powstawaniu i
rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski
żywiołowej lub innego m. z. ,…
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) zapobieżeniu powstawania i
rozprzestrzeniania
się pożaru, klęski żywiołowej lub innego m. z.
- rozumie się przez to:
a) zapewnienie koniecznych warunków
ochrony technicznej nieruchomościom i
ruchomościom,
b) tworzenie warunków organizacyjnych i
formalnoprawnych
zapewniających ochronę ludzi i mienia, a
także przeciwdziałających powstawaniu lub
minimalizujących skutki pożaru, klęski
żywiołowej lub innego m. z.

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r.

o Państwowej Straży Pożarnej

Art.1. pkt 2. Do podstawowych zadań PSP
należy:

1) rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i
innych miejscowych zagrożeń,

5) nadzór nad przestrzeganiem przepisów
przeciwpożarowych,

Art. 23 pkt 1. W celu rozpoznawania zagrożeń,
realizacji nadzoru nad przestrzeganiem
przepisów ppoż. oraz przygotowania do działań
ratowniczych PSP przeprowadza czynności
kontrolno – rozpoznawcze oraz ćwiczenia.

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie

przeciwpożarowej

Art. 6 ust. 2

Autorzy dokumentacji projektowej zapewniają

jej zgodność z wymaganiami ochrony

przeciwpożarowej.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

określi, w drodze rozporządzenia, zakres, tryb

i zasady uzgadniania projektu budowlanego

pod względem ochrony przeciwpożarowej.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA
INFRASTRUKTURY
z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie.

§ 207. 1. Budynek i urządzenia z nim związane
powinny być zaprojektowane i wykonane w
sposób zapewniający w razie pożaru:
1) nośność konstrukcji przez czas wynikający z
rozporządzenia,
2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i
dymu w budynku,
3) ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru
na sąsiednie budynki,
4) możliwość ewakuacji ludzi, a także
uwzględniający bezpieczeństwo ekip
ratowniczych.

„Budynek i urządzenia...”, a więc prawie

wszystko, z czym mogą się spotkać

ratownicy, „powinny być

zaprojektowane” - tu w roli głównej

występują projektanci, a że mogą być

niedoskonali - na ręce patrzą im

rzeczoznawcy. I dalej: „powinny być...

Wykonane” - czyli rola dla inżynierów

wszystkich specjalności zajmujących się

wykonawstwem, a także ponownie

rzeczoznawcy.

Nad całością czuwa „strażacki anioł

stróż” w osobach pracowników służb

kontrolno-rozpoznawczych, którzy

sprawują nadzór nad przestrzeganiem

przepisów przeciwpożarowych oraz

rozpoznają zagrożenia pożarowe i inne

miejscowe zagrożenia.

Tak bardzo ogólnie przedstawiony tok

postępowania można jeszcze bardziej

uprościć, twierdząc,

że projektant, wykonawca, rzeczoznawca

i użytkownik mają zaprojektować,

wykonać i eksploatować budynek oraz

urządzenia z nim związane tak, aby:

- nośność konstrukcji była odpowiednia,

- ogień i dym się nie rozprzestrzeniał,

- pożar nie zagrażał sąsiednim

budynkom,

- istniała możliwość ewakuacji, a także by

uwzględniano bezpieczeństwo

ratowników.

Postawmy sobie pytanie:

czym różni się osoba mająca wpływ na

bezpieczeństwo pożarowe

(rozumiana tu jako osoba w jakikolwiek

sposób oddziałująca na to, co ma miejsce

przed alarmem, tj. od projektanta,

poprzez wykonawcę robót, różnego

szczebla kontrolerów, do zarządcy

obiektu)

od ratownika - osoby działającej po

alarmie?

Architekci i rzeczoznawcy mają czas na:

- studiowanie założeń,
- zapoznanie się z najnowszymi i
najlepszymi rozwiązaniami,
- konsultacje, porównania, wyliczenia,
podglądanie innych,
- wizje lokalne, eksperymenty, próby,
- symulacje komputerowe,
- analizowanie podobieństw, różnic i
zaistniałych zdarzeń,
- działanie kolektywne z udziałem
ekspertów i praktyków,
- kontrole stanu bezpieczeństwa w
rzeczywistych warunkach
eksploatacyjnych,
- tworzenie scenariuszy katastroficznych
zdarzeń. itd..

Ratownik nie ma czasu na:

- ocenę tego wszystkiego, co działo się w fazie
projektowania, wykonawstwa i użytkowania.

Ratownik musi:

- “organoleptycznie" ocenić konkretną sytuację,
w której zagrożeni ludzie, obiekt, urządzenie oraz
otoczenie i on sam się znajdują,
- błyskawicznie pozyskać setki informacji
pozwalających trafnie ocenić sytuację,
- dokonać oceny możliwości działań,
- ocenę sytuacji i możliwości zamienić na tzw.
zamiar taktyczny,
- podjąć decyzję wyrażoną rozkazami dla
ratowników,
- zapewnić bezpieczeństwo ratownikom,
bo tylko zdrowi i żywi mogą pomóc
poszkodowanym.

Czynnikiem odróżniającym owe dwa

„stany”: prewencyjny i ratowniczy -

jest

czynnik czasu

, choć nie jest to jedyny

wyróżnik.

Ratownik ma wiedzę

taktyczno -

techniczną, potrafi szybko przetwarzać

napływające informacje i posiadane

dane, umie porównywać znane z innych

akcji lub ćwiczeń sytuacje z zastanymi,

zna technologię burzenia tego, co

zostało zbudowane ze wszystkimi

kanonami sztuki, od projektowania

poczynając, ale najważniejsze jest

ratownicze powołanie, pozwalające mu

podjąć ryzyko utraty zdrowia, a nawet

życia by ratować innych.

Możliwości współczesnej architektury są

Możliwości współczesnej architektury są

praktycznie nieograniczone....

praktycznie nieograniczone....

KOMPLET ZDJĘĆ

Dlaczego zawaliła się trybuna, gdy zasiadł na

niej komplet widzów?

Dlaczego zawalił się dach aquaparku, gdy

dzieci baraszkowały w wodzie?

Dlaczego zawalił się budynek, koło którego

wykopano fundament pod inny obiekt?

Co było powodem rozprzestrzenienia się pożaru

po kablach i przedostania się dymu kanałami

wentylacyjnymi?

Dlaczego dojazd do budynku jest tylko z jednej

strony, skoro mieszkania mieszczą się z dwóch

stron?

Kto postanowił zbudować zakład chemiczny

między blokami osiedla mieszkalnego?

Dlaczego nie zamknięto dyskoteki

zlokalizowanej w piwnicy z jednym wyjściem

ewakuacyjnym?

Co zadecydowało, że laryngologia jest na

parterze, a ginekologia i chirurgia zajmują

najwyższe piętra szpitala?

Dlaczego kraty i

palny wystrój?

24 listopada 1994 r.

Z pięciu drzwi hali, tylko trzy były

otwarte. Pozostałe były

zamknięte na kłódkę.

Zginęło siedem osób, a ponad 280 zostało
rannych.

Dlaczego nieszczelny zestaw

pompowy?

„AIDA”
Hala Zakładu
Meblowego
w Oleśnicy
Hala przeznaczona na
produkcję.

Niezależnie od maszyn

zgromadzono w niej 270

ton pianki poliuretanowej.

W piątek 1 września 1995

mieszkanka bloku

sąsiadującego z zakładem

ok...godz. 19.38 zauważyła

pożar. Płomienie

wychodziły przez dach hali

(68x33x6 m).

Mimo prowadzonych działań ok.

godz. 20.03 zawaliło się około

30% dachu oraz część ściany. Po

przytłumieniu ognia znaleziono 2

martwe osoby leżące w

odległości około 5 m od wejścia

do pomieszczeń socjalnych.

Wyważenie kolejnych drzwi

pozwoliło dotrzeć do kolejnych

zwęglonych zwłok. Jak bardzo

trująca była atmosfera pożaru

najlepiej świadczy fakt, że z

pośród 11 osób odwiezionych do

szpitala zmarło jeszcze troje,

powiększając bilans tragedii do 6

ofiar.

W „Stomilu” znajdował
się magazyn kauczuku
przylegający
bezpośrednio do hali
produkcyjnej. Budynek:
dł. 76m, szer. 32m i wys.
20m. Ogólna kub. -
ponad 48 tysięcy m3.
Budynek wykonany był z
żelbetu i podzielony był
na cztery poziomy. W
piwnicy było prawie 700
t kauczuku naturalnego
i sztucznego oraz blisko
6,5 t cieczy
łatwopalnych, kwasów i
octanów. Na I p było
prawie milion mb tkanin
i 21 t innych materiałów
palnych. Na II i III
piętrze dominowała
sadza ok. 900 t.

W dniu 9 marca
1972 r. o godzinie
21.05 mistrz
zmianowy
zaalarmował
zakładową Straż
Pożarną o pożarze
w piwnicy
magazynu
kauczuku.

W dniu 11 marca o

godzinie 16.00 sytuacja

była opanowana i

przystąpiono do

dogaszania rumowiska.

Ze stanowisk odwołano

szereg pracowników

nadzoru, a zastępcę

dyrektora ds.

technicznych sąd ukarał

karą więzienia.

O godzinie 7.00 dnia

następnego na terenie akcji

znajdowało się: 48 sekcji

strażackich i około 40 ton

środków pianotwórczych.

Jednocześnie podawano 26

prądów piany. Piana niestety

ulegała niszczeniu i

wypływała do pobliskiej rzeki.

O godzinie 9.30 nastąpiło

zawalenie się konstrukcji

magazynu, co spowodowało

gwałtowny rozwój pożaru i

zagrożenie dla sąsiadujących

z nim pomieszczeń

produkcyjnych.

Wykorzystywano już wtedy w

akcji 113 samochodów

strażackich i 170 ton środka

pianotwórczego.

Pożar został zauważony ok. godziny 3.20 w dniu 23 kwietnia 1998 r.
przez lekarza na chirurgii. Obudziły go odgłosy spadającego tynku i
dym. Przepaleniu uległ drewniany strop, płomienie obejmowały
nieużytkowe poddasze, a dym wypełniał piętro. Zadysponowano 12
samochodów pożarniczych. Około 4.00 pow. pożaru wynosiła już 800
m

2.

Szczelne pokrycie dachu blachą miało zdecydowany wpływ na

rozwój pożaru. Pierwszy dowódca podjął decyzję o ewakuacji całego
szpitala zaczynając od najwyższych, najbardziej zagrożonych pięter. W
trakcie akcji ewakuowano łącznie 630 osób. Nikt nie odniósł obrażeń. O
godzinie 5.10 pożarem objęte było całe poddasze na powierzchni 1600
m

2

. O godzinie 5.30 przepalił się strop nad III piętrem i pożar zaczął

obejmować wyposażenie zlokalizowane w pomieszczeniach. Decyzję o
zakończeniu akcji podjęto o godzinie 16.00.W akcji brało udział 223
strażaków w 57 samochodach, 210 policjantów, 140 żołnierzy i 30
pracowników pogotowia.

POŻAR W SZPITALU

Piątek, 31 grudnia 2004

Co najmniej 175 osób zginęło, a 889 odniosło obrażenia w

pożarze w nocy z czwartku na piątek w zatłoczonym klubie

nocnym w centrum stolicy Argentyny, Buenos Aires. Liczba

osób, które utraciły życie, może wzrosnąć, bo - jak podkreśla

burmistrz - wielu rannych znajduje się w bardzo ciężkim stanie.

Gdy wybuchł pożar w lokalu przebywało ok. dwóch tysięcy

osób słuchających koncertu.

Z relacji świadków i ocen, wynika, że większość ofiar zginęła,

gdy tłum w panice rzucił się do wyjść awaryjnych, tratując

słabszych. Tylko dwa z tych wyjść dało się otworzyć, co

pogłębiło chaos. Pozostałe były mocno zabezpieczone przed

otwarciem, by nie mogły z nich korzystać osoby pragnące

wejść na imprezy bez biletu. Palące się sklepienie zaczęło

spadać na ludzi wzmagając panikę.

Dziewięć osób zginęło, a 18 odniosło obrażenia na

skutek pożaru biurowca we Władywostoku. Pięcioro

ludzi poniosło śmierć na miejscu, czworo kolejnych

zmarło w szpitalu. Ranni doznali różnorakich obrażeń,

m.in. zatrucia oddechowego i poparzeń.

Płomienie pojawiły się około południa na szczytowych

piętrach 9-kondygnacyjnego budynku.

Rozprzestrzeniający się ogień uwięził znajdujących się

wewnątrz ludzi, uniemożliwiając im skorzystanie z wyjść

awaryjnych. Większość ofiar zginęła wyskakując z okien

w ucieczce przed płomieniami. Pożar ogarnął w sumie

1200 metrów kwadratowych obiektu. Około 500 osób

przebywających w budynku udało się ewakuować za

pomocą drabin.

16 stycznia 2006 r.

13 luty 2005

Ogień szalejący w 32-piętrowym biurowcu
Windsor Building w centrum Madrytu grozi
zawaleniem całego budynku. Trwający od
północy pożar nie spowodował ofiar w
ludziach - dymem zatruło się jedynie trzech
z ponad stu strażaków.

Ogień pojawił się
przed północą w
sobotę,
błyskawicznie
obejmując 21.
piętro wieżowca i
rozprzestrzeniając
się na piętra w górę
i w dół. Ogień w
ciągu kilku godzin
strawił całą fasadę
budowli.

Podczas gdy spod gruzów
krytego lodowiska w Bad
Reichenhall wciąż
wydobywane są zwłoki,
całe miasto jest jak
sparaliżowane. Mieszkańcy
starają się poskromić
gniew skierowany
przeciwko użytkownikom
hali.

Pod naciskiem śniegu,

dokładnie na środku

złamała się drewniana

konstrukcja dachu i runęła

do hali.

Liczba ofiar wzrasta

do 11. Do tego

zlokalizowano dalsze cztery

zwłoki ludzkie. Gdy

zwiększyło się

niebezpieczeństwo

ratowników akcję

ratunkową trzeba było

przerwać.

Styczeń 2006

Problem dojazdów!

Restauracja Tarnów

12 październik 2004 rok

Czy tak wyobrażał sobie ten obiekt projektant?

Dlaczego w meldunkach kończących

akcje nadal czytamy o:

przedwczesnym zawaleniu konstrukcji,

niedrożnych drogach ewakuacyjnych lub

ich braku, kratach, dziwnych drogach

rozprzestrzeniania się płomieni i dymu, o

ogródkach pod ścianami budynków,

niedziałających urządzeniach

monitoringu, sygnalizacji i gaszenia

pożaru...?

Dlaczego ratownik musi odsuwać uliczne

kwietniki (dojazdy), wycinać drzewa (wór

ratowniczy), wciągać węże na 16. piętro

(suche piony), likwidować wycieki

chemiczne (przerdzewiały zbiornik)...?

Szanowni projektanci,

wykonawcy, użytkownicy,

kontrolerzy - dajcie nam

szansę!

DAJCIE SZANSE

RATOWNIKOM!

Dajcie możliwości ratowania zagrożonych

ludzi i ich mienia bez konieczności

likwidowania waszych niedoróbek.

Nie wystawiajcie na próbę naszego

ratowniczego zdrowia i życia.

Na cmentarzach jest już dosyć

bohaterskich strażaków.

Czy prosząc was o to, wymagamy zbyt

wiele?

Miejcie świadomość, że kreska na

desce kreślarskiej, każda pieczątka

coś zatwierdzająca, każdy protokół i

decyzja pokontrolna kiedyś wpłynie na

nasze zdrowie i życie.

Nowoczesna szklana elewacja

nieodpowiednio zabezpieczona w

czasie pożaru pęknie, a spadając -jak

gilotyna -zabije ratownika. Czy macie

tego świadomość? Bądźcie dobrzy dla

ratownika, a tym samym dla

potencjalnych poszkodowanych.

O to właśnie proszą ratownicy.

O to właśnie proszą ratownicy.

Literatura:

Literatura:

1) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

1) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

kwietnia 1997 r.

kwietnia 1997 r.

2)Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie

2)Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie

przeciwpożarowej

przeciwpożarowej

3)Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

3)Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

4)Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i

4)Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i

Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie

Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie

uzgadniania projektu budowlanego pod względem

uzgadniania projektu budowlanego pod względem

ochrony przeciwpożarowej.

ochrony przeciwpożarowej.

5)Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12

5)Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12

kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i

ich usytuowanie.

ich usytuowanie.

6)M.Schroeder, „Ratownicy proszą!”;Ochrona

6)M.Schroeder, „Ratownicy proszą!”;Ochrona

przeciwpożarowa 2/04,str.40

przeciwpożarowa 2/04,str.40

7)

7)

http://www.fireman.prv.pl/

http://www.fireman.prv.pl/

http://www.elamed.com.pl/wakcji/

http://www.elamed.com.pl/wakcji/

8) Zdjęcia: foto archiwum autora

8) Zdjęcia: foto archiwum autora

9) Prezentacja:

9) Prezentacja:

Paweł Praus

Paweł Praus