Zespoły neurologiczne
Zespól spastyczny:
1.
Niedowład, porażenie
spastyczne
2.
Wygórowane odruchy ścięgniste
3.
Rzepkotrząs, stopotrząs
4.
Wzmożenie napięcia
mięśniowego – typ scyzorykowy
5.
Zniesienie lub osłabienie
odruchów powierzchownych:
skórnych, nosidłowych,
podeszwowych
6.
Pojawienie się objawów
patologicznych: Babińskiego,
Rossolimo...
Zespól wiotki:
1.
Niedowład, porażenia wiotkie
2.
Osłabienie, zniesienie odruchów
ścięgnistych, okostnowych
3.
Zaniki mięśniowe
4.
Obniżenie napięcia mięśniowego
Zespół rzekomoopuszkowy:
(uszkodzenie dróg korowo –
jądrowych w obu półkulach)
1.
Zaburzenia połykania
2.
Mowa dyzartryczna z
przydźwiękiem nosowym
3.
Labilność afektu – przymusowy
płacz, śmiech
4.
Wygórowanie odruchu
żuchwowego, pojawienie się objawu
pyszczkowego i innych objawów
deliberacyjnych
Zespół naprzemienny:
1.
Niedowład nerwu czaszkowego
po stronie uszkodzenia
2.
Po stronie przeciwnej niedowład
połowiczy lub/i zaburzenia czucia.
Zespól opuszkowy (uszkodzenie
jąder ruchowych nerwów
czaszkowych dolnej części pnia
mózgu):
1.
Zaburzenia połykania
2.
Mowa dyzartryczna, niewyraźna
nosowa, może przejść w afonię
3.
Twarz maskowata, amimiczna,
zaniki mięśni twarzy
4.
Opadanie żuchwy
5.
Zanik mm.języka
6.
Zaniesienie odruchu
żuchwowego
7.
Drżenia pęczkowe
Zespól parkinsonowski
Zaburzenie czynności/ uszkodzenie
istoty czarnej, prążkowia
1.
Wzmożenie napięcia
mięśniowego – sztywność –
charakter intermitujący – typu koła
zębatego, plastyczny – typu rury o
ołowianej
2.
Objawy początkowo połowicze,
następnie obustronne
3.
Spowolnienie ruchowe
4.
Trudności w rozpoczęciu i
zatrzymaniu ruchu
Zespól parkinsonowski
5.
Mowa zamazana, cicha
6.
Twarz maskowata
hypo/amimiczna
7.
Chód drobnymi kroczkami
8.
Przygarbiona postawa ciała
9.
Daszkowate ustawienie palców
rąk z drżeniem spoczynkowym –
grubofalistym
10. Napady wejrzeniowe
11. Zaburzenia autonomiczne:
zburzenia potliwości, hipotonia
ortostatyczna, zaburznia czynności
układu pokarmowego
Zespól pląsawiczy
Uszkodzenie skorupy, gałki bladej
Należy do zespołów
hyperkinetycznych
1.
Na ruchy pląsawicze nakładają
się ruchy dowolne
2.
Chód pląsawiczy – taneczny
3.
Ręka pląsawicza
4.
Napięcie mięśni obniżone
Zespól atetotyczny
1.
Uszkodzenie prążkowia, gałki
bladej
2.
Powolne, robaczkowe, ruchy
odsiebnych części kończyn
3.
Współruchy mowa wybuchowa,
szorstka, gardłowa
Zespół móżdżkowy
Uszkodzenie robaka móżdżku:
1.
Objaw Romberga
2.
Chód na szerokiej podstawie
3.
Asynergia tułowia
4.
Chwianie się w pozycji
siedzącej bez podparcia
Uszkodzenie półkul módżdżku
1. Oczopląs poziomy, grubofalisty, przy
spojrzeniu w stronę uszkodzoną
2. Ataksja kończyn z dysmetrią
3. Drżenie zamiarowe, pod koniec
ruchu celowego
4. Adiadochokineza
5. Mowa skandowana – dyzartria
móżdżkowa
6. Dodatnia próba mijania
7. Zbaczanie w stronę uszkodzonej
półkuli móżdżkowej, lub uszkodzonego
błędnika – próba Unterbergera
8. Obniżenie napięcia mięśniowego
Objawy podrażnieniowe:
Parestezje:
Mrowienie, drętwienie
Występują w:
Zaburzeniach obwodowego układu
nerwowego
Drogi rdzeniowo – wzgórzowej
Jądra nerwu trójdzielnego
Podrażnienie czuciowej części kory
mózgowej – czuciowy napad
częściowy prosty
SM
Ból
Def. Jest to nieprzyjemne zmysłowe
lub emocjonalne odczucie
towarzyszące istniejącemu lub
zagrażającemu uszkodzeniu.
Związany z układem nerwowym -
neuralgia:
Korzeniowy
Splotowy
Nerwowy
Charakterystyczny tor bólowy,
napadowe, rwanie, palenie, pieczenie
Bóle kauzalgiczne:
Palenie, napadowe, nasila dotyk, ucisk
Zwł. uszkodzenie n. kulszowego,
n.pośrodkowego
Ich charakter tłumaczy duża ilość
włókien autonomicznych, towarzysza i
zaburzenia troficzne, ukrwienia,
pojawiają się zwłaszcza, gdy nie
dochodzi do pełnego uszkodzenia
nerwu
Bóle fantomowe
Po amputacjach kończyn
Bóle nie związane bezpośrednio z
układem nerwowym, tępe, trudno
określić ich lokalizację, , ciągłe
rozlane,
/ wegetwytwne,/
Ból rzutowany
„ przenoszony z narządów trzewnych
do skóry, czyli dermatomów
unerwionych z tego samego odcinka
rdzenia kręgowego, co dany narząd
wewnętrzny, towarzyszy często
przykurcz odpowiednich mięśni
Zaburzenia czucia typu
ośrodkowego
Droga rdzeniowo – wzgórzowa boczna
– ból, temperatura, dotyk,
Drogi tylne – dotyk, czucie ułożenia i
wibracji
Przy uszkodzeniu wybiórczo jednej
drogi – rozszczepienne zaburzenia
czucia
Zespół poprzecznego uszkodzenia
rdzenia
nagłe poprzeczne uszkodzenie rdzenia
uraz, krwotok, poprzeczne zapalenie
rdzenia
całkowite spastyczne porażenie
kończyn poniżej uszkodzenia,
osłabienie, brak odruchów
powierzchniowych
zniesienie wszystkich rodzajów czucia o
typie sznurowym, ustalona granica,
Przeczulica skóry na poziomie
uszkodzenia
zatrzymanie moczu i stolca (zespół
Bastiana)
Zespół poprzecznego uszkodzenia rdzenia
początkowo porażenie wiotkie później
spastyczne po ok. 2-6 tygodniach
W fazie początkowej:
wiotkie porażenia kończyn, zniesienie
odruchów zarówno fizjologicznych jak i
patologicznych zatrzymanie moczu,
zniesienie wszystkich rodzajów czucia
Faza uspastycznienia kończyn porażenia
spastyczne, wygórowane odruchy
ścięgniste i okostnowe, odruchy
patologiczne, automatyczne oddawanie
moczu i stolca
Zespół połowiczego uszkodzenia
rdzenia (Brown-Sequard)
uraz, krwotok,guz
po stronie uszkodzenia zaburzenia
czucia głębokiego (sznury tylne),
niedowład spastyczny,
pas przeczulicy
po stronie przeciwnej zaburzenia
czucia bólu i temperatury
(droga rdzeniowo-wzgórzowa)
Zespół wewnątrzrdzeniowy
uszkodzenie istoty białej rdzenia
kręgowego w okolicy kanału
środkowego, gdzie krzyżują się włókna
bólu i temperatury
jamistość rdzenia, guzy, krwawienia
rozszczepienne zaburzenia czucia ze
zniesieniem czucia bólu i temperatury
przy zachowaniu dotyku i czucia
głębokiego
niedowład wiotko – spastyczny
kończyn górnych
niedowład spastyczny kończyn
dolnych
Zespół stożka rdzeniowego
uszkodzenia rdzenia poniżej odcinka
S1
urazy, guzy
zaburzenia zwieraczy (nietrzymanie
lub zatrzymanie moczu i stolca),
zaburzenia erekcji,
zaburzenia czucia rozszczepienne o
typie „spodenek” S3-S5
Nie ma porażeń, ani zmian w
odruchach
Zespół ogona końskiego
uszkodzenie korzeni rdzeniowych
znajdujących się w kanale rdzeniowym
poniżej stożka rdzeniowego poniżej
kręgu L1-L2
guzy, wypadnięcie jądra miażdżystego
asymetryczny niedowład wiotki
kończyn dolnych (opadająca stopa z
chodem kogucim lub brodzącym),
Zespół wzmożonego ciśnienia
wewnątrzczaszkowego
•tarcza zastoinowa na dnie oczu
•bóle głowy
•chlustające wymioty zwłaszcza
rano
•tachykardia, bradykardia
•drgawki uogólnione
•hyperwentylacja
•deficyty neurologiczne
• spowolnienie psychoruchowe
Wgłobienie:
Wzrost objętości półkul, zaburzenie
krążenia płynu mózgowo –
rdzeniowego prowadza do
przemieszczenie masy mózgu –
wgłobienie płata skroniowego /
haka hipkampa/ pod namiot móżdżku
poszerzenie źrenicy po stronie
wgłobienia, niedowład spojrzenia ku
górze
wgłobienie migdałków móżdżku do
otworu wielkiego zaburzenia
oddychania
wgłobienie zakrętu obręczy pod
sierp mózgu
Zespół kąta mostowo –
móżdżkowego
Uszkodzenie n.VIII najczęściej nerwiak
zawroty głowy,
zaburzenia równowagi
szumy, gwizdy, osłabienie ostrości
słuchu
uszkodzenie n.VI / zez zbieżny /
uszkodzenie n.VII porażenie obwodowe
Uszkodzenie n.Vzaburzenia czucia na
twarzy.
objawy zespołu móżdżkowego
objawy pniowe
Zespół oponowy:
•sztywność karku – opistotonus
•obj. Kerniga,
•Obj. Brudzińskiego
•Przeczulica
•światłowstręt
•nadwrażliwość na dźwięki
•bóle głowy
•wymioty
Zespół sznurowy tylny
1.
Zniesienie czucia położenia i
ruchu ciała
2.
Astereognozja
3.
Zniesienie dwupunktowego
różnicowania
4.
Zniesienie czucia wibracji
5.
Obj.Romberga (+) , przy
otwartych oczach chory jest w
stanie skompensować sobie
uszkodzenia w/w dróg.
Zespól ostrego rozlanego
uszkodzenia mózgu
Występuje w :
ciężkich zatruciach, zapaleniu mózgu,
ciężkich urazach czaszkowo –
mózgowych, zaburzeniach
metabolicznych, anoksji.
Objawy:
Zaburzenia świadomości
drgawki
objawy wieloogniskowe
rozlane zmiany w EEG / fale theta i
delta/
Zespól przewlekłego rozlanego
uszkodzenia mózgu – encefalopatia
Występuje w :
Ch. Alzheimera, po zapaleniach mózgu i
opon mózgowo – rdzeniowych, stan
zejściowy ciężkich urazów, zatruć, anoksji,
miażdżyca, kiła, przewlekłe zapalenia opon,
choroby metaboliczne
Objawy:
otępienie
zaburzenia charakterologiczne
objawy wieloogniskowe: afazja, apraksja,
niedowłady, ruchy mimowolne, padaczka,
uszkodzenia n.czaszkowych ...
Zespół psychoorganiczny:
Wynik ciężkiego i rozległego
uszkodzenia kory
Objawy:
upośledzenie pamięci
zaburzenia sprawności myślenia i
orientacji
brak krytycyzmu
chwiejność emocjonalna
Zespół sztywności odmóżdżeniowej:
Powstaje w wyniku uszkodzenia pnia
mózgu, zwłaszcza tworu siatkowatego
powyżej jąder czerwiennych
Objawy:
głębokie zaburzenia świadomości
znacznie wzmożone napięcie prostowników
kończyn górnych i dolnych, może pojawiać
się w odpowiedzi na bodziec dotykowy/
bólowy
W odkorowaniu
znacznie wzmożone napięcie prostowników
kończyn dolnych i wzmożone napięcie
zginaczy kończyn górnych
kryteria rozpoznania śmierci pnia
mózgu:
• bezdech
•zniesienie odruchów pniowych:
•reakcji źrenic na światło
•odruchu rogówkowego
•ruchów gałek ocznych /
spontanicznych i podczas próby
kalorycznej/
•brak reakcji na bodziec bólowy
•brak odruchów wymiotnych i
kaszlowych
•brak odruchu oczno – mózgowego
Badanie przeprowadza się
komisyjnie dwa razy w odstępie 3
godzin.
W/w kryteria nie obowiązują w
zatruciach środkami nasennymi
stanie oziębienia
u dzieci poniżej 10 roku życia
Stasobasophobia – lęk przed
upadkiem
astenia – ogólne osłabienie, znużenie,
niemożność wykonywania większych
wysiłków
Akinesis/ hypokinesis – bezruch,
spowolnienie
Akatyzja – niemożność siedzenia
Apraksja – niemożność wykonywania
celowych wyuczonych ruchów mimo
braku porażeń, zaburzeń czucia czy
ataksji / uszkodzenie: czołowej kory
przedruchowej, styku czołowo –
ciemieniowo – potylicznego, ciała
modzelowatego/
Apinksja – niemożność rysowania
agrafia – niemożność pisania /tylna
część drugiego i trzeciego zak.
czołowego str. lewej. Zakręt
nadbrzeżny
Drżenie
rytmiczne ruchy oscylujące o niewielkiej
amplitudzie dotyczące głównie dalszych
odcinków kończyn / zwłaszcza górnych,
głowy, języka, spowodowane
naprzemiennymi skurczami antagonistów
Drżenia fizjologiczne – nasilają emocje,
zmęczenie
Drżenie patologiczne:
spoczynkowe –
postawne = posturalne – w określonej
pozycji
zamiarowe = ataktyczne
Drgawki
wywołane są patologicznymi
wyładowaniami określonych grup
neuronów, powodują na obwodzie
patologiczne skurcze mięśni –
długotrwałe / toniczne/ lub
przerywane / kloniczne/
Mioklonie –
zrywania mięśniowe, szarpnięcia,
spowodowane skurczem
części lub całego pojedynczego
mięśnia
Czkawka – to mioklonia przepony
Ataksja – to bezład niezborność,
upośledzenie dokładnego/ sprawnego
wykonywania ruchów przy braku
niedowładu, ruchów mimowolnych czy
apraksji
•móżdżkowa
•tylnosznurowa
Afazja:
trudność w wypowiadaniu własnych
myśli, lub rozumieniu mowy
Obszar mowy: tylna część płata
czołowego, styk czołowo –
ciemieniowo – potyliczny półkuli
dominującej.
Afazja Brocka - motoryczna
Afazja Wernickiego - odbiorcza
Afazja mieszana
Afazja amnestyczna – anomia –
trudności w nazywaniu przedmiotów
Afazja kondukcyjna – zaburzone
powtarzanie zdań
Afazja transkorowa – zaburzona
mowa spontaniczna zachowane
powtarzanie zdań
Afazja Całkowita
Afazja płynna/ niepłynna
Uszkodzenie aparatu wykonawczego
mowy:
Dr. korowo-opuszkowych –
mowa
mowa
dyzartryczna, bełkotliwa
dyzartryczna, bełkotliwa
Prążkowia – bełkotliwa, monotonna
móżdżku, dr. móżdżkowo – pniowych –
mowa skandowana, wybuchowa
dolnego neuronu – uszkodzenie jąder
n. czaszkowych – mowa nosowa
Mowa cichnąca w trakcie wypowiedzi
miastenia
Dyzartria – zaburzenia artykulacji,
formułowania, intonacji,
Anartria – niemożność wypowiadania
słów
Dysfonia – upośledzenie fonacji –
uszkodzenie strun głosowych
Afonia – zniesienie fonacji, z
zachowaniem artykulacji
Dyzprozodia – zaburzenia rytmu i
barwy mowy
Mutyzm – nie mówi mimo zachowanego
wykonawczego aparatu mowy i
zachowanej funkcji ośrodków mowy.
Apraksja – Zaburzenie wykonywania
celowych czynności u chorych
rozumiejących polecenia, bez
niedowładów, zaburzeń czucia czy
uwagi
•Apraksja ideatoryjna –
wyobrażeniowa
•Apraksja ideomotoryczna
•Apraksja mięśni twarzy, języka
•Apraksja chodu
•Apraksja konstrukcyjna / zaburzenie
orientacji przestrzennej/
•Apraksja dynamiczna/ zab.
wykonywania czynności
naprzemiennych/
Agnozja – zaburzenia rozpoznawania
doznań czuciowych mimo prawidłowej
funkcji dróg czuciowych
Agnozja Wzrokowa / Pole 18/19/
Prozopagnozja – niemożność
rozpoznawania twarzy
Aleksja –niemożność pisania / zak.
kątowy/
Asomatognozja – nie rozpoznaje
strony/ części ciała
Astereognozja – nie rozpoznaje
dotykiem przedmiotów
Akalkulia
Zespół płata czołowego górny:
umiejscowienie zmiany w obrębie
sklepienia lub wewnątrz płata
czołowego
najczęstsze przyczyny: guzy
mózgu
dominują zaburzenia psychiczne
(otępienie i brak napędu), dołączyć
się może niedowład ośrodkowy
nerwu twarzowego, ataksja, apraksja
chodu, odruch chwytny
czasami padaczkowe napady
adwersyjne
Zespół płata czołowego dolny:
umiejscowienie zmiany na
podstawie płata czołowego
najczęściej w przebiegu
oponiaka
znamienne jest obniżenie
uczuciowości wyższej pojawia się
euforia, wesołkowatość,
odhamowanie popędu płciowego,
zaburzenia węchu
mogą się dołączyć zaburzenia
wzroku
Zespół opuszkowy:
w wyniku uszkodzenia jąder nerwów
czaszkowych w rdzeniu przedłużonym (IX,
X, XII)
wszystkie cechy niedowładu wiotkiego
przyczyna: guzy, stwardnienie zanikowe
boczne, jamistość opuszki, udary
niedokrwienne
zaburzenia mowy (mowa nosowa,
zamazana), zaburzenia połykania,
niedowład podniebienia, zniesienie
odruchów podniebiennych i gardłowych
oraz żuchwowego
zanik mięśni języka, drżenie języka
Zespół rzekomoopuszkowy:
obustronne rozlane
uszkodzenie dróg korowo-jądrowych
biegnących od kory do jąder nerwów
IX, X, XII
udary niedokrwienne
zaburzenia mowy i połykania,
wzmożony odruch żuchwowy,
pojawienie się objawu pyszczkowego
nierzadko współistnieje
niedowład spastyczny kończyn
brak zaników mięśni