Katarzyna Bernacik
Wojciech Kubiś

Specyfika

rehabilitacji

w neurologii

Rehabilitacja

Rehabilitacja to kompleksowe postępowanie

w odniesieniu do osób niepełnosprawnych

fizycznie i psychicznie, które ma na celu

przywrócenie pełnej lub możliwej do osiągnięcia

sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do

pracy i zarobkowania oraz zdolności do brania

czynnego udziału w życiu społecznym.

Neurologia

Dziedzina medycyny zajmująca się

schorzeniami obwodowego układu nerwowego i

ośrodkowego układu nerwowego. Neurologia

zajmuje się głównie schorzeniami, których

podłożem jest proces uszkadzający układ

nerwowy.

Rehabilitacja

neurologiczna



Rehabilitacja neurologiczna (zwana także
neurorehabilitacją) łączy wiedzę neurologiczną z
rehabilitacją. Teoretyczne podstawy rehabilitacji w
uszkodzeniach układu nerwowego wywodzą się z wiedzy o
plastyczności mózgu, która dała początek nowej dziedzinie-
NEUROLOGII ODTWÓRCZEJ.



Plastyczność mózgu oznacza jego zdolność do
przekształcania się i do tworzenia funkcjonalnie istotnych
zmian we wzorcu połączeń anatomicznych.



Tymi właściwościami cechuje się również OUN.

Naprawianie uszkodzeń

OUN



Przywracanie funkcji - skupia się na uszkodzonej
składowej funkcji. Opiera się na teorii nadmiarowości.



Ponowne kształtowanie funkcji wykorzystywanie innych
mięśni do zastąpienia porażonego. Opiera się na teorii
strategii alternatywnych.



Kompensacja - maksymalne usprawnianie przy
wykorzystywaniu nie porażonych elementów. Opiera się na
teorii działania zastępczego.

Cele rehabilitacji w

neurologii

Przywracanie funkcji:



czynności życia codziennego



funkcja chodu



funkcje poznawcze



funkcje ręki



ogólne funkcje motoryczne i mobilność

Kolejność postępowania



Diagnostyka

to nauka o sposobach rozpoznawania chorób na podstawie
* badania podmiotowego (wywiadu lekarskiego)
* badania przedmiotowego
* badań dodatkowych ( test Lovetta, ocena niedowładu

połowicznego, ocena ruchomości stawów, ocena bólu,
ocena stanu funkcji poznawczych, depresji)

Test Lovetta



Lovett rozróżnia następujące stopnie siły
mięśnia:

0^(o) - to brak czynnego skurczu mięśnia.
1^(o) - ślad czynnego skurczu mięśnia
2^(o) - wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu

przy pomocy i odciążenia odcinka ruchomego.

3^(o) - zdolność do wykonywania ruchu czynnego

samodzielnego z pokonaniem ciężkości danego odcina

4^(o) - zdolność do wykonania czynnego ruchu z pewnym

oporem

5^(o) - prawidłowa siła, tj. zdolność wykonywania czynnego

ruchu z pełnym oporem.



Ocena rokowania

w niej należy wziąć pod uwagę:

* stan neurologiczny
* stan świadomości
* stan psychiczny
* sprawność fizyczną
* zdolność do wysiłku



Ocena funkcjonalna

Stan pacjenta należy oceniać :
* przy każdej zmianie stanu klinicznego
* przed rozpoczęciem każdego kolejnego etapu rehabilitacji
* po zakończonej rehabilitacji



Planowanie rehabilitacji

* z pacjentem wraz z rodziną
* cele powinny być zaakceptowane przez pacjenta
* powinno uwzględniać stan pacjenta przed zachorowaniem oraz
jego
zdolność uczenia się,jego wydolność,stan rodzinny
* nie należy zapomnieć o edukacji chorego oraz rodziny

Ocena uszkodzeń

Skale oceniające stopień uszkodzenia OUN



NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale)



SSS ( Scandinavian Stroke Scale)



NSMCA (skala Orgogozo)



ESS ( European Stroke Scale)



Skala Uszkodzeń „Repty” powstała ona w Górnośląskim
Centrum Rehabilitacji poprzez modyfikacje skali NIH.

Owa skala wykazuje przydatność w przypadkach rożnej

lokalizacji uszkodzenia mózgowia. Większość skal nadaje
się jedynie do zastosowania w udarach połkulowych.

Fizjoterapia w

uszkodzeniach układu

nerwowego

Niedowład połowiczy

Objawy uszkodzenia OUN dzielimy na ogólne i ogniskowe.
Do uszkodzenia OUN dochodzi najczęściej w wyniku udaru
mózgu, guza mózgu, w stwardnieniu rozsianym, w chorobie
Parkinsona oraz w dziecięcym porażeniu mózgowym.

Objawy uszkodzenia OUN:



Objawy ogólne- zaburzenia świadomości, czasem ma
miejsce utrata przytomności, zaburzenia psychiczne,
napady padaczkowe



Objawy ogniskowe- spowodowane są uszkodzeniem
poszczególnych obszarów mózgu i pośrednio wskazują na
lokalizację patologii.

Objawy ogniskowe możemy podzielić na czuciowe i

ruchowe.

Objawy czuciowe - zaburzenia czucia mogą wystąpić w

obrębie jednej lub większej liczby kończyn - analogicznie do
zaburzeń ruchowych.

Objawy ruchowe - są głównym wskaźnikiem do rehabilitacji

w neurologii. Niedowład może dotyczyć jednej kończyny lub
wielu po tej samej stronie ciała.

Udary mózgu

To nagłe wystąpienie objawów uszkodzenia mózgu powstałych

w wyniku zaburzeń krążenia mózgowego. Udar mózgu
może być niedokrwienny lub krwotoczny.

Objawy udaru zależą od miejsca uszkodzenia, mogą

dotyczyć regionu unaczynienia:



przedniego



tylniego



całego mózgowia

Najczęściej stosowane

metody kinezyterapii



PNF (metoda Kabata)



NDT (metoda Bobatha)



Bio-feedback (metoda biologicznego sprzężenia zwrotnego)



FES (funkcjonalna elektrostymulacja)

Metoda PNF



Inaczej metoda proprioceptywnego torowania



Podstawą metody są złożone wzorce ruchowe wykorzystujące
czucie głębokie.



Opracowano wzorce dla kończyny górnej, dolnej, szyi i głowy.



Istotnymi elementami ćwiczeń są:

* pozycja wyjściowa
* kierunek ruchu
* rozciągnięcie mięśni
* ciąg
* nacisk
* wzmocnienie aktywności mięśni
* opór



Jako techniki PNF stosuje się opór bezpośredni, powtarzane
skurcze, zwroty(zmiana kierunku ruchu na przeciwny) i
rytmiczną stabilizację.



Kolejnym elementem metody Kabata są techniki
rozluźniające.

Metoda NDT - Bobath

Główne zasady:



wpływanie na napięcie mięśni poprzez obniżanie napięcia
wzmożonego i podwyższanie obniżonego,



hamowanie nieprawidłowych odruchów



wyzwalanie ruchów w formie najbardziej jak to jest tylko
możliwe zbliżonej do prawidłowych, co zostaje osiągnięte
poprzez wspomaganie i prowadzenie ruchu z punktów
kluczowych, czyli punktów kontroli ruchu, którymi są:
głowa,obręcz barkowa , obręcz miedniczna i inne części
ciała,



wykorzystywanie i utrwalanie zdobytych umiejętności
ruchowych w codziennych czynnościach.

Wyróżnia się 4 etapy ćwiczeń:

1 etap - gdy niedowłady i porażenia mają charakter wiotki,

zwraca się uwagę na właściwe ułożenie pacjenta w łóżku i
układ ciała w różnych pozycjach.

2 etap - zaczyna już pojawiać się spastyczność, zmierza się

do wykonywania ćwiczeń przez pacjenta znajdującego się
w pozycji siedzącej i pionowej, przechodząc stopniowo do
ćw. chodu.

3 etap - uwaga koncentruje się na lokomocji i funkcji kończyny

górnej.

4 etap - polega na dalszym doskonaleniu funkcji ręki.

Afazja



jest to zaburzenie zdolności mowy i / lub rozumienia mowy
w wyniku uszkodzenia korowych ośrodków mowy w półkuli
dominującej mózgu.



Wyróżniamy 2 rodzaje afazji:

* ekspresyjna
* recepcyjna

Spastyczność



Stan kurczowo wzmożonego napięcia mięśniowego,
towarzyszy niedowładom kończyn chorym najczęściej po
udarze mózgu, w stwardnieniu rozsianym, w urazach i
chorobach rdzenia kręgowego, w dziecięcym porażeniu
mózgowym.



Sprzyja ona do powstawania przykurczów, deformacji
stawowych, odleżyn, zakrzepicy żylnej.



Objawy: zwiększony opór przeciw wydłużaniu i rozciąganiu
mięśni oraz tzw. objaw scyzorykowy, czyli nagłe
zmniejszenie oporu po pokonaniu pewnego progu.

Leczenie spastyczności

1. Rehabilitacyjne ćwiczenia relaksujące
2. Zabiegi fizykoterapeutyczne

Przykładem środków farmakologicznych są:
1. Leki doustne
2. Leki działające miejscowo - np. toksyna botulinowa
3. Leki podawane bezpośrednio do układu nerwowego przez

odpowiedni cewnik i pompę tzw. - pompę baklofenową.

Metody operacyjne:

1. Neurektomie - przecięcie gałęzi nerwowych, prowadzących swoje

włókna do spastycznych grup mięśniowych - mogą prowadzić do
łatwego przekorygowania, są stosowane tylko w wyjątkowych
sytuacjach np. przy zwichniętym stawie biodrowym.

2. Operacje neurochirurgiczne - selektywna tylna rhizotomia,

przecięcie części selektywnie wybranych korzeni nerwowych na
poziomie kanału kręgowego.

3. Należy pamiętać, że klasyczne wydłużanie mięśni nie ma

większego wpływu na pooperacyjnie obserwowaną spastyczność
- poprawia się natomiast funkcjonalna długość mięśni, a tym
samym zakres ruchów w obrębie omawianego stawu.

Elementy kompleksowej

rehabilitacji:



Ćwiczenia relaksacyjnie



Choreoterapia



Muzykoterapia



Spacery



Gry i zabawy ruchowe



Hipoterapia



Ćwiczenia bierne kończyn porażonych



Ćwiczenia czynne kończyn porażonych



Ćwiczenia z oporem (oczywiście jeśli jest to możliwe)

Celem rehabilitacji jest przejście z pozycji leżącej do siedzącej, a

zwłaszcza do pozycji stojącej.

Niedowłady wiotkie

Przebiegają z obniżeniem napięcia mięśniowego, mogą

występować w uszkodzeniach neuronu obwodowego i w
chorobach nerwowo – mięśniowych.

Cechy charakterystyczne:



Zaniki mięśniowe



Obniżone napięcie mięśniowe



Zniesienie lub osłabienie odruchów rozciągowych

Cele rehabilitacji:



przyspieszenie regeneracji nerwu



opóźnienie zaniku mięśni



utrzymanie pełnego zakresu ruchu w stawach porażonej
kończyny



zapobieganie przykurczom



zapobieganie uszkodzeniom wtórnym

Wszystkie te cele prowadzą do celu nadrzędnego jakim jest
odzyskanie funkcji.

Cele rehabilitacji w niedowładach wiotkich:



Przyspieszenie regeneracji nerwu



Opóźnienie zaniku mięśni



Utrzymanie pełnego zakresu ruchu w stawach porażonej
kończyny



Zapobieganie przykurczom



Zapobieganie wytworzeniu nieprawidłowych stereotypów
ruchowych

Wszystkie te cele prowadzą do celu nadrzędnego jakim jest
odzyskanie funkcji.

We wczesnym okresie bardzo ważną rolę odgrywa ocieplenie

okolicy dotkniętej uszkodzeniem nerwu i mięśni. Wpływa ono na

przyspieszenie regeneracji nerwów i mięśni.

Leczenie ciepłem polega na utrzymaniu okolicy uszkodzonych

nerwów w temperaturze ok. 37-38 przez kilkanaście godzin na
dobę za pomocą specjalnych ocieplaczy i podgrzewaczy, np.



Okłady parafinowe, borowinowe



Promienie podczerwone (solux)



Laser biostymulacyjny



Lampę bioptronową



Diatermię krótkofalową



Ciepłe kąpiele i okłady z podgrzewanych żeli

Natomiast z zabiegów elektrycznych stosuję się:



Galwanizację



Jonoforezę



Diadynamic



Ultradźwięki



Fonoforezę



Elektrostymulację

We wczesnym okresie stosuje się także ćwiczenia bierne,

bierno - czynne i wspomagane.

Rehabilitacja po

udarze mózgu

1) Utrzymywanie prawidłowych podstawowych

funkcji życiowych

W ciągu pierwszych tygodni po udarze muszą być

monitorowane podstawowe funkcje życiowe.

2) Pielęgnacja rehabilitacyjna



Zapobieganie odleżynom



Zapewnić prawidłowe ułożenie



Zapobieganie zapaleniu płuc (oklepywanie pleców,
zapewnienie drożności dróg oddechowych)



Utrzymanie pozytywnego kontaktu z chorym

3) Usprawnianie

W procesie rehabilitacji obowiązują uniwersalne priorytety:



Dążenie do uzyskania maksymalnej możliwej samodzielności
chorego w wykonywaniu czynności życia codziennego tj.
lokomocja, spożywanie posiłków, mycie się czy ubieranie.

Realizacja:



Wczesna rehabilitacja po udarze mózgu prowadzona jest
początkowo na oddziale neurologicznym.



Następnie kontynuowana na oddziale rehabilitacyjnym.



Rehabilitację realizuje zespół rehabilitacyjny, który
powinien składać się z:
* lekarza
* pielęgniarki
* fizjoterapeuty
* instruktora terapii zajęciowej
* logopedy
* psychologa

Ćwiczenia w łóżku



Ćwiczenia należy rozpocząć najpóźniej w drugiej dobie po
przyjęciu chorego do szpitala.



Są to: ćwiczenia oddechowe i ćwiczenia bierne kończyn



Ćwiczenia bierne wykonuje się we wszystkich czterech
kończynach, koncentrując się na utrzymaniu pełnej
ruchomości w stawach porażonych kończyn



Ćwiczenia te powinny być wykonywane kilka razy dziennie i
każdorazowo od 5 do 15 minut w zależności od stanu
chorego.

Uruchamianie



Uruchamianie prowadzi się stopniowo, rozpoczynając od
sadzania chorego w łóżku, następnie sadzania w łóżku z
nogami opuszczonymi poza łóżko, poprzez pionizację
bierną do pionizacji czynnej i nauki chodzenia.



W pozycji siedzącej i stojącej

prowadzi się również

ćwiczenia równoważne i ćwiczenia utrzymania prawidłowej
postawy ciała.



Należy także pamiętać o nauce przesiadania się z łóżka do
wózka inwalidzkiego lub na fotel i z powrotem.

Kompleksowa rehabilitacja



Naukę chodzenia prowadzi się początkowo na krótkich
dystansach, po równej i płaskiej nawierzchni.



Następnie wprowadza się ćwiczenia na nawierzchniach
nierównych lub pochyłych.



Ostatnim etapem nauki lokomocji jest chodzenie po
schodach.



Również stopniowo wprowadza się ćwiczenia
ogólnokondycyjne, ogólnorozwojowe i koordynacyjne,
ćwiczenia w odciążeniu, ćwiczenia w wodzie.

Rehabilitacja po urazie

czaszkowo -

mózgowym



Urazy czaszkowo - mózgowe mogą mieć postać
uszkodzenia zamkniętego, wtedy, gdy ciągłość struktur
chroniących mózg jest zachowana lub otwartego, gdy
wskutek uszkodzenia skóry, kości i opon dochodzi do
bezpośredniej styczności tkanki mózgowej z otoczeniem
zewnętrznym.



Zamknięte uszkodzenia czaszkowo - mózgowe stanowią
częstszą postać urazów głowy. Przykładem jest
wstrząśnienie mózgu, kiedy to siła uderzenia powoduje
jedynie zaburzenia czynności komórek nerwowych (w
większości wypadków całkowicie odwracalne) bez ich
zniszczenia.

Rodzaje UMC

Objawy UMC:



zaburzenia świadomości różnego stopnia aż do utraty przytomności i
śpiączki



zmiana reakcji źrenic na światło, ich szerokości oraz symetryczności



ruchy samoistne często objawami asymetrii (niedowład połowiczy)



zaburzenia czynności funkcji życiowych:
oddechu - przyspieszenie oddechu, zwolnienie oddychania, oddech
przerywany, periodyczny
krążenia - zwolnienie częstości pracy serca, przyspieszenie częstości
pracy serca, wzrost/spadek ciśnienia tętniczego krwi



w przypadku otwartych urazów czaszkowo - mózgowych wypływ tkanki
mózgowej z rany głowy, nosa, przewodu słuchowego lub ust, wypływ
płynu mózgowo-rdzeniowego z nosa lub przewodu słuchowego,
krwawienie z nosa, ust, przewodu słuchowego

Rehabilitacja wczesna



Rehabilitacja u poszkodowanych po UCM wygląda podobnie
jak we wczesnym okresie po udarze mózgu, lecz jej czas
trwania jest nieco przedłużony.



U osób nieprzytomnych prowadzi się stymulację wszystkich
zmysłów.



U osób przytomnych wykonuje się ćwiczenia oddechowe,
ponieważ u osób leżących dochodzi do upośledzenia
wentylacji dolnych partii płuc.



Należy przystosować chorych do pozycji siedzącej i stojącej,
pomimo utrzymujących się zaburzeń stanu nieświadomości.



Następnie rozpoczyna się pionizację czynną przy łóżku.

Rehabilitacja w okresie późniejszym

Wymaga ona dokładnej diagnostyki neurologicznej,

okulistycznej i neuropsychologicznej.

Stosuję się:



ćwiczenia psychotechniczne



stymulację intelektualną



kompensacje ubytków wzroku i słuchu



rehabilitację zaburzeń równowagi i koordynacji.

Metoda EEG Biofeedback



Jest nową metodą terapii i rehabilitacji stosowana u
pacjentów UCM.



Metoda polega na wykorzystaniu sprzężenia zwrotnego
między stanem psychicznym chorego a czynnością
neurofizjologiczną mózgu.



Biofeedback jest zatem techniką świadomego
kontrolowania i sprzęgania funkcji fizjologicznych i
psychicznych.

Skala Śpiączki Glasgow

Rodzaj badanej reakcji Stopień zaburzenia

Punkty

Otwieranie oczu

Spontaniczna
Na polecenie
Na ból
Brak

4
3
2
1

Reakcje słowne

Zorientowana
Splątana
Niewłaściwa
Niezrozumiała
Brak

5
4
3
2
1

Reakcje ruchowe

Na polecenie
Na ból, ukierunkowana
Na ból, zgięciowa z cofaniem
kończyny
Na ból, zgięciowa, nieprawidłowa
Na ból, wyprostna
Brak

6
5
4
3
2
1

Stopnie ciężkości UCM

Uraz czaszkowy-
mózgowy

Skala Glaskow Utrata

świadomości

Amnezja

Lekki

13 - 14

<15min

<24h

Średnio ciężki

8 - 12

15min-6h

>24h

Ciężki

<7

>6h

Usprawnianie

chorych z

uszkodzeniem

rdzenia kręgowego

Podział paraliżu:



1) całkowite (tetraplegia) - paraliż wszystkich kończyn,



2) połowicze (hemiplegia) - paraliż np. lewej połowy ciała,



3) poprzeczne (paraplegia) - paraliż dwukończynowy, np.
obie kończyny dolne,



4) ograniczone - (monoplegia) - paraliż dotyczy tylko jednej
kończyny.



Skutkiem uszkodzenia rdzenia kręgowego mogą być:
* porażenia lub niedowłady kończyn
* zaburzenia czucia
* dysfunkcja neurogenna pęcherza moczowego i odbytu
* zmniejszenie samodzielności w wykonywaniu czynności
codziennych.

Kompleksowa rehabilitacja

Cele:



uzyskanie optymalnej samodzielności w czynnościach
codziennych



uzyskanie możliwości poruszania się



rehabilitację pęcherza moczowego i odbytu



dążenie do pełnej integracji w społeczeństwie

Usprawnianie



Usprawnianie tych osób musi się rozpocząć już następnego
dnia po wypadku, przy łóżku chorego



We wczesnym okresie ważne są ćwiczenia oddechowe



Stopniowe wprowadzanie ćwiczeń biernych



Następnie przechodzimy do częściowej pionizacji



Wprowadzanie ćwiczeń czynnych, czasem do ćw. z
odciążeniem, ogólnokondycyjne i ogólnosprawnościowe



Z czasem przechodzimy do nauki jazdy na wózku
inwalidzkim.

Pionizacja w URK w odcinku szyjnym i

piersiowym:



prowadzona stopniowo



z nawadnianiem



z wykorzystaniem leków podnoszących ciśnienie



z użyciem pończoch uciskowych



wykorzystanie stołu pionizacyjnego

Sprzęt rehabilitacyjny używany w URK:



ortezy funkcjonalne



kołnierze ortopedyczne



parapodia dynamiczne



gorset Jevette’a

Orteza (stabilizator)
stawu kolanowego

Orteza (stabilizator)
stawu kolanowego

Kołnierz
ortopedyczny

Kołnierz
ortopedyczny

Gorset

Jevette’a

Gorset

Jevette’a

Parapodium
dynamiczne

Parapodium
dynamiczne

Klasyfikacje URK

Klasyfikacja ASIA ( American Spinal Injury Association) składa

się z pięciu podstawowych części:



jednolitych pojęć podstawowych



ilościowej i jakościowej oceny zaburzeń ruchowych i
czuciowych



skali uszkodzeń



podstawowych zespołów klinicznych



oceny funkcjonalnej dokonywanej przy pomocy skali FIM

Skala uszkodzeń ASIA wymienia pięć stopni uszkodzenia RK:

E - stan prawidłowy,
D - uszkodzenie częściowe nieznaczne ( w skali Lovetta > 3),
C - uszkodzenie częściowe umiarkowane ( Lovett = 3 ),
B - uszkodzenie częściowe znaczne ( zachowane czucie),
A - uszkodzenie całkowite.

Usprawnianie chorych z

przewlekle postępującymi

chorobami układu

nerwowego

Choroby mięśni

Przyczyny niedowładów:



uszkodzenie pierwotne mięśniowe



rdzeniowy zanik mięśni



polineuropatia

Cele fizjoterapii:



podtrzymanie funkcji ruchowych



zapobieganie lub zmniejszenie przykurczów i deformacji stawowych



utrzymanie siły mięśniowej



utrzymywanie prawidłowej postawy



zapobieganie skoliozie



utrzymanie sprawności funkcji oddechowej



zapewnienie funkcji lokomocji

Leczenie:

Gdy jest zachowana pełna samodzielność chorego:



ćwiczenia ogólnokondycyjne



ćwiczenia ogólnorozwojowe



ćwiczenia oddechowe



ćwiczenia w wodzie



rekreacja (pływanie, jazda na rowerze...)

Gdy występują trudności z chodzeniem przy zachowanej samodzielności:



formy wymienione wyżej



różne formy nauki chodzenia



ćwiczenia bierne redresyjne



masaże

Podczas utraty samodzielności:



formy wymienione wyżej



ćwiczenia indywidualne



nauka czynności życia codziennego (zaopatrzenie w sprzęt
pomocniczy)



nauka zapobieganiu nadwagi



zapobieganie przykurczom

Okres unieruchomienia w łóżku:



regularne opróżnianie



karmienie



profilaktyka zapalenia płuc



sprzęt ułatwiający czynności życia codziennego

Stwardnienie rozsiane

To przewlekła, zapalna, demielinizacyjna choroba centralnego

układu nerwowego, w której dochodzi do wieloogniskowego
uszkodzenia (demielinizacji i rozpadu aksonów) tkanki
nerwowej.

Demielinizacja w barwieniu na mielinę.
W obrębie ciemno zabarwionej istoty
białej widoczne drobne, okrągłe
ogniska demielinizacji.

Objawy:



Jednym z pierwszych objawów choroby bywa pogorszenie
się wzroku



Zaburzenia czucia kończyn, twarzy, a nawet tułowia



Kłopoty z poruszaniem się



Niesprawność kończyn górnych



Drżenie kończyn



Zaburzenia połykania



Wraz z upływem czasu i rozwojem choroby pojawia się
spastyczność mięśni kończyn górnych i dolnych oraz
utrudniające poruszanie się przykurcze.

Metody leczenia:



Wszystkie typy ćwiczeń w zależności od stanu pacjenta, od
biernych do oporowych,



profilaktyka przeciw przykurczowa, odleżynowa,



Przy spastycznych zaburzeniach ruchu stosować metodę
Bobath.



Ćwiczenia koordynacyjne



stosowanie krioterapii



ćwiczenia w wodzie



Ćwiczenia równoważne:



Ćwiczenia koordynacyjne



Ćwiczenia postawy

Choroba Parkinsona (PD)

Samoistna, powoli postępująca, zwyrodnieniowa choroba
ośrodkowego układu nerwowego, należąca do chorób
układu pozapiramidowego.

Objawy:



drżenie rąk, nóg, warg i żuchwy



sztywność mięśni kończyn, tułowia i twarzy



spowolnienie ruchów



upośledzenie koordynacji ruchowej i równowagi

Leczenie osób z PD:



podstawowy lek: lewodopa



podstawowe usprawnianie:
* gimnastyka lecznicza
* nauka czynności życia codziennego
* terapia zajęciowa
* terapia mowy
* hydroterapia
* ciepłolecznictwo
* trening relaksacyjny
* rekreacja
* psychoterapia



Ćwiczenia bierne lub czynne:

* ćwiczenia oddechowe
* ćwiczenia rozciągające
* ćwiczenia ogólnorozwojowe
* ćwiczenia rąk, mięśni twarzy
* ćwiczenia rytmiczne
* ćwiczenia z przyrządem (laska, kij, piłka)
* ćwiczenia koordynacyjno - równoważne
* nauka wstawania z pozycji siedzącej
* nauka chodzenia

Skale w PD:



SKALA LICZBOWA CHOROBY PARKINSONA (UPDRS) - obszerna,
globalna skala liczbowa służąca do oceny wielu ruchowych i
behawioralnych objawów choroby Parkinsona. Zawiera ocenę stanu
psychicznego, ocenę sprawności w wykonywaniu czynności dnia
codziennego, badanie czynności ruchowych, ocenę ewentualnych
powikłań terapii



SKALA HOEHN I YAHRA - pięciopunktowa skala używana do opisu i
oceny stopnia nasilenia niesprawności chorych z chorobą
Parkinsona.



SKALA SCHWABA I ENGLANDA - skala liczbowa za pomocą której
można ocenić zdolność pacjenta do samodzielnego wykonywania
różnych, codziennych czynności życiowych i szybkość ich
wykonywania

Bibliografia:



Opara J., Rehabilitacja w neurologii, wyd. AWF,
Katowice, 2007.



Grochmal S., Rehabilitacja w chorobach układu
nerwowego, wyd. PZWL, Warszawa, 1986.



Fries W., Rehabilitacja w chorobie Parkinsona,
wyd. Elipsa - Jaim, Kraków, 2002.



www.fizjoterapia.pl

Dziękujemy