Rak pęcherza moczowego.
Rak pęcherza moczowego.
Wykład dla studentów IV roku wydziału
Wykład dla studentów IV roku wydziału
lekarskiego
lekarskiego
Rak pęcherza moczowego.
Rak pęcherza moczowego.
Rak pęcherza moczowego
Rak pęcherza moczowego
występuje częściej u osób
występuje częściej u osób
krajów uprzemysłowionych, mieszkających na terenach
krajów uprzemysłowionych, mieszkających na terenach
miejskich, 3 razy częściej u mężczyzn i 80% przypadków
miejskich, 3 razy częściej u mężczyzn i 80% przypadków
pojawia się u osób pomiędzy 50, a 80 rokiem życia.
pojawia się u osób pomiędzy 50, a 80 rokiem życia.
Większość
Większość
nowotworów złośliwych pęcherza (95%) to
nowotworów złośliwych pęcherza (95%) to
raki z nabłonka przejściowego. 60% w chwili
raki z nabłonka przejściowego. 60% w chwili
rozpoznania jest zmianą pojedynczą.
rozpoznania jest zmianą pojedynczą.
Rak pęcherza moczowego.
Rak pęcherza moczowego.
Zachorowalność
Zachorowalność
Mężczyźni 5,4% nowotworów złośliwych (5 miejsce
Mężczyźni 5,4% nowotworów złośliwych (5 miejsce
po raku płuca, jelita grubego, żołądka i stercza).
po raku płuca, jelita grubego, żołądka i stercza).
Kobiety 2,5% nowotworów złośliwych (10 miejsce).
Kobiety 2,5% nowotworów złośliwych (10 miejsce).
Ogółem 7 nowotwór złośliwy na świecie.
Ogółem 7 nowotwór złośliwy na świecie.
Umieralność
Umieralność
Mężczyźni 4% tj.1790 pacjentów (6 miejsce po raku
Mężczyźni 4% tj.1790 pacjentów (6 miejsce po raku
płuca, żołądka, jelita grubego, stercza, trzustki).
płuca, żołądka, jelita grubego, stercza, trzustki).
Kobiety poniżej 2% (powyżej 12 miejsca).
Kobiety poniżej 2% (powyżej 12 miejsca).
Rak pęcherza moczowego –
Rak pęcherza moczowego –
występowanie, czynniki rakotwórcze.
występowanie, czynniki rakotwórcze.
Znane czynniki rakotwórcze to:
Znane czynniki rakotwórcze to:
Palenie tytoniu. Odpowiada za 33% raków pęcherza. Wpływ
Palenie tytoniu. Odpowiada za 33% raków pęcherza. Wpływ
ten jest zależny od ilości wypalanych papierosów, długości
ten jest zależny od ilości wypalanych papierosów, długości
palenia i rodzaju papierosów jak i sposobu palenie. Ocenia
palenia i rodzaju papierosów jak i sposobu palenie. Ocenia
się, że ryzyko zachorowania u palaczy wzrasta 2-4x.
się, że ryzyko zachorowania u palaczy wzrasta 2-4x.
Przemysłowe
narażenie
na
pochodne
amin
Przemysłowe
narażenie
na
pochodne
amin
aromatycznych , benzydynę barwniki. Odpowiada za około
aromatycznych , benzydynę barwniki. Odpowiada za około
33% zachorowań w USA.
33% zachorowań w USA.
Rak pęcherza moczowego – czynniki
Rak pęcherza moczowego – czynniki
rakotwórcze cd.
rakotwórcze cd.
Słodziki (sacharyna i inne) Po pracach z lat 70, w których
Słodziki (sacharyna i inne) Po pracach z lat 70, w których
wykazano powstawanie raków pęcherza u szczurów
wykazano powstawanie raków pęcherza u szczurów
narażonych w okresie płodowym na sacharynę zasugerowano
narażonych w okresie płodowym na sacharynę zasugerowano
podobnych wpływ na człowieka. Późniejsze prace nie
podobnych wpływ na człowieka. Późniejsze prace nie
potwierdziły tego i obecnie uważa się , że związki te mają
potwierdziły tego i obecnie uważa się , że związki te mają
żaden lub znikomy wpływ na karcinogenezę.
żaden lub znikomy wpływ na karcinogenezę.
Phenacetna. Wykazano wpływ głównie na rozwój raka
Phenacetna. Wykazano wpływ głównie na rozwój raka
miedniczek nerkowych. Dla raka pęcherza wpływ ten niewielki.
miedniczek nerkowych. Dla raka pęcherza wpływ ten niewielki.
Cyklofosfamid. Wykazano 10% ryzyko rozwoju raka pęcherza i
Cyklofosfamid. Wykazano 10% ryzyko rozwoju raka pęcherza i
innych nowotworów złośliwych w ciągu 12 lat po leczeniu.
innych nowotworów złośliwych w ciągu 12 lat po leczeniu.
Czynnikiem rakotwórczym jest metabolit cyklofosfamidu
Czynnikiem rakotwórczym jest metabolit cyklofosfamidu
akroleina.
akroleina.
Rak pęcherza moczowego – czynniki
Rak pęcherza moczowego – czynniki
rakotwórcze cd.
rakotwórcze cd.
Promieniowanie. 2-4x zwiększone ryzyko rozwoju raka u
Promieniowanie. 2-4x zwiększone ryzyko rozwoju raka u
kobiet leczonych z powodu raka szyjki.
kobiet leczonych z powodu raka szyjki.
Kawa i herbata. Sugeruje się niewielki ich wpływ na
Kawa i herbata. Sugeruje się niewielki ich wpływ na
karcinogenezę. Trudno określić dokładnie ten niewielki wpływ
karcinogenezę. Trudno określić dokładnie ten niewielki wpływ
z uwagi na często zażywane inne używki.
z uwagi na często zażywane inne używki.
Zakażenie wirusem HPV. Obecnie nie potwierdzono
Zakażenie wirusem HPV. Obecnie nie potwierdzono
wcześniejszej sugestii o wpływie tego zakażenia na rozwój
wcześniejszej sugestii o wpływie tego zakażenia na rozwój
raka.
raka.
Zakażenie Schistosoma haematobium. Odkładane w ścianie
Zakażenie Schistosoma haematobium. Odkładane w ścianie
pęcherza jaj wywołują wpływ drążniący, metaplazję
pęcherza jaj wywołują wpływ drążniący, metaplazję
płaskonabłonkową, a w części przypadków rozwój raka. W
płaskonabłonkową, a w części przypadków rozwój raka. W
70% jest to rak płaskonabłonkowy.
70% jest to rak płaskonabłonkowy.
Czynniki wrodzone. Rak pęcherza nie w istotny sposób
Czynniki wrodzone. Rak pęcherza nie w istotny sposób
związany z czynnikami wodzonym zespołem Muir –Torre.
związany z czynnikami wodzonym zespołem Muir –Torre.
Rak pęcherza moczowego – obraz
Rak pęcherza moczowego – obraz
kliniczny.
kliniczny.
Najczęstszym objawem klinicznym jest niebolesna hematuria
Najczęstszym objawem klinicznym jest niebolesna hematuria
stwierdzana aż u 90% pacjentów.
stwierdzana aż u 90% pacjentów.
20% pacjentów zgłasza objawy dysuryczne, częstomocz i nagłe
20% pacjentów zgłasza objawy dysuryczne, częstomocz i nagłe
parcie na pęcherz (urgency).
parcie na pęcherz (urgency).
Rzadko wystąpić mogą ostre objawy związane z zamknięcie
Rzadko wystąpić mogą ostre objawy związane z zamknięcie
drożności moczowodu i ostrym wodonerczem lub zakażeniem
drożności moczowodu i ostrym wodonerczem lub zakażeniem
dróg moczowych.
dróg moczowych.
Bardzo rzadko pierwszym objawem może być obrzęk kończyny
Bardzo rzadko pierwszym objawem może być obrzęk kończyny
związany z zajęciem naczyń chłonnych lub przerzuty.
związany z zajęciem naczyń chłonnych lub przerzuty.
Zespołu białaczkowe oraz paraneoplazmatyczne takie jak
Zespołu białaczkowe oraz paraneoplazmatyczne takie jak
trombocytoza, kyperkalcemia i
trombocytoza, kyperkalcemia i
encephalomyelitis
encephalomyelitis
są wyjątkowe.
są wyjątkowe.
Obraz kliniczny jest diametralnie inny niż dla raka nerki gdzie
Obraz kliniczny jest diametralnie inny niż dla raka nerki gdzie
objawy miejscowe są zwykle znikome, a pierwszym objawem
objawy miejscowe są zwykle znikome, a pierwszym objawem
jest obecność przerzutów lub zespoły paraneoplazmatyczne
jest obecność przerzutów lub zespoły paraneoplazmatyczne
Rak pęcherza moczowego –
Rak pęcherza moczowego –
diagnostyka
diagnostyka
Cystoskopia z pobraniem wycinków.
Cystoskopia z pobraniem wycinków.
USG
USG
Urografia
Urografia
TK i NMR w pierwszym okresie nieprzydatne.
TK i NMR w pierwszym okresie nieprzydatne.
Cytodiagnostyka. Podstawowa narzędzie w kontroli
Cytodiagnostyka. Podstawowa narzędzie w kontroli
pacjentów po usunięciu guza pęcherza moczowego.
pacjentów po usunięciu guza pęcherza moczowego.
Rak pęcherza moczowego
Rak pęcherza moczowego
Lokalizacja występowania raka pęcherza ( na podstawie
Lokalizacja występowania raka pęcherza ( na podstawie
1000 przypadków):
1000 przypadków):
Ściana boczna 37%
Ściana boczna 37%
Tylna 18%,
Tylna 18%,
Trójkąt 12%,
Trójkąt 12%,
szyja 11%,
szyja 11%,
Ujścia moczowodów 10%,
Ujścia moczowodów 10%,
Szczyt 8%,
Szczyt 8%,
Ściana przednia 4%
Ściana przednia 4%
Nowotwory pęcherza moczowego
Nowotwory pęcherza moczowego
Podziały histopatologiczne raka
Podziały histopatologiczne raka
pęcherza moczowego
pęcherza moczowego
Ash (1940r.)
Mostofi
(1960r.)
Bergkvist
(1965r.)
WHO
(1973r.)
WHO/ISUP
(2000r.)
Transitional
cell
carcinoma
grade I
Papilloma
Transitional
cell tumor
grade 0
Papilloma
Urothelial
papilloma
Transitional
cell tumor
grade I
Transitional
cell
carcinoma
grade II
Transitional
cell
carcinoma
grade I
Transitional
cell tumor
grade II
Low grade
urothelial
carcinoma
Papillary
urothelial
tumor of low
malignant
potential
Transitional
cell
carcinoma
grade III
Transitional
cell
arcinoma
grade II
Transitional
cell tumor
grade III
Low-grade
urothelial
carcinoma
Transitional
cell
carcinoma
grade IV
Transitional
cell
carcinoma
grade III
Transitional
cell tumor
grade IV
High-grade
urothelial
carcinoma
High-grade
urothelial
carcinoma
Cechy podziału histopatologicznego
Cechy podziału histopatologicznego
nowotworów
nowotworów
Musi odzwierciedlać różnice biologiczne
Musi odzwierciedlać różnice biologiczne
pomiędzy wyróżnianymi postaciami
pomiędzy wyróżnianymi postaciami
nowotworów, które mają znaczenie dla
nowotworów, które mają znaczenie dla
stosowanej terapii.
stosowanej terapii.
Wyróżniane postacie muszą być jednoznacznie
Wyróżniane postacie muszą być jednoznacznie
zdefiniowane dla powtarzalności rozpoznań i
zdefiniowane dla powtarzalności rozpoznań i
wiarygodnej oceny stosowanych terapii.
wiarygodnej oceny stosowanych terapii.
Wraz z postępem badań molekularnych
Wraz z postępem badań molekularnych
wyróżniane postacie muszą odzwierciedlać
wyróżniane postacie muszą odzwierciedlać
także ich różnice genetyczne.
także ich różnice genetyczne.
Podział i częstość występowania
Podział i częstość występowania
poszczególnych postaci nowotworów
poszczególnych postaci nowotworów
nabłonkowych pęcherza moczowego.
nabłonkowych pęcherza moczowego.
Guzy nabłonkowe łagodne:
Guzy nabłonkowe łagodne:
A.
A.
Transitional cell papilloma (1-4%).
Transitional cell papilloma (1-4%).
B.
B.
Transitional cell papilloma , inverted type- bardzo rzadko
Transitional cell papilloma , inverted type- bardzo rzadko
1%.
1%.
Guzy nabłnkowe złośliwe:
Guzy nabłnkowe złośliwe:
A.
A.
Transitional cell carcinoma – 90%
Transitional cell carcinoma – 90%
GI – 20%,
GI – 20%,
GII,GIII – 60%,
GII,GIII – 60%,
Carcinoma in situ – 5-10%
Carcinoma in situ – 5-10%
Rak płaskonabłonkowy – 3-7%,
Rak płaskonabłonkowy – 3-7%,
Postacie mieszane
Postacie mieszane
Gruczolakorak 1%
Gruczolakorak 1%
Niezróżnicowany - rzadko.
Niezróżnicowany - rzadko.
WHO/ISUP Consensus
WHO/ISUP Consensus
Classification of Urothelial
Classification of Urothelial
(Transitional Cell) Neoplasms
(Transitional Cell) Neoplasms
2004r.
2004r.
Carcinoma invasivum
Carcinoma invasivum
with squamous differentiation
with squamous differentiation
with glandular differentiation
with glandular differentiation
with trofoblastic differentiation
with trofoblastic differentiation
nested
nested
microcystic
microcystic
Micropapillary
Micropapillary
Lymphoepithelioma-like
Lymphoepithelioma-like
Plasmocytoid
Plasmocytoid
Sarcomatoid
Sarcomatoid
Giant cell
Giant cell
undifferentiated
undifferentiated
The WHO/ISUP Consensus
The WHO/ISUP Consensus
Classification of Urothelial
Classification of Urothelial
(Transitional Cell) Neoplasms
(Transitional Cell) Neoplasms
2004r.
2004r.
Non-invasive urothelial neoplasias
Non-invasive urothelial neoplasias
Urothelial carcinoma in situ
Urothelial carcinoma in situ
Urothelial papilloma
Urothelial papilloma
Urothelial papilloma inverted type
Urothelial papilloma inverted type
Papillary urothelial neoplasm of low malignant potential
Papillary urothelial neoplasm of low malignant potential
PUNLMP
PUNLMP
Low-grade papillary urothelial carcinoma (pTa)
Low-grade papillary urothelial carcinoma (pTa)
High-grade urothelial carcinoma (pTa)
High-grade urothelial carcinoma (pTa)
Urothelial papilloma-
Urothelial papilloma-
widoczne są wyraźne
widoczne są wyraźne
brodawkowate rozrosty, z których część na skutek skrojenia
brodawkowate rozrosty, z których część na skutek skrojenia
wydaje się nie mieć łączności z pozostałą śluzówką.
wydaje się nie mieć łączności z pozostałą śluzówką.
Urothelial papilloma -
Urothelial papilloma -
brodawkowate struktury
brodawkowate struktury
pokryte normotypowym pod względem histologii i cytologii
pokryte normotypowym pod względem histologii i cytologii
nabłonkiem przejściowym
nabłonkiem przejściowym
.
.
Urothelial papilloma - klinika
Urothelial papilloma - klinika
stanowi ok. 1-4% guzów
stanowi ok. 1-4% guzów
brodawkowatych pęcherza moczowego.
brodawkowatych pęcherza moczowego.
występuje u młodszych pacjentów niż
występuje u młodszych pacjentów niż
raki nawet u dzieci.
raki nawet u dzieci.
stosunek m/k 2:1
stosunek m/k 2:1
objawy kliniczne głównie hematuria
objawy kliniczne głównie hematuria
obraz cystoskopowy jak PUNLMP i
obraz cystoskopowy jak PUNLMP i
LGPUC.
LGPUC.
Rokowanie ok. 8% guzów nawraca.
Rokowanie ok. 8% guzów nawraca.
Papillary Urothelial Neoplasm of Low
Papillary Urothelial Neoplasm of Low
Malignant Potential (PUNLMP)
Malignant Potential (PUNLMP)
Papillary urothelial neoplasm of low malignant
Papillary urothelial neoplasm of low malignant
potential is a papillary urothelial lesion with an orderly
potential is a papillary urothelial lesion with an orderly
arrangement of cells within papillae with minimal
arrangement of cells within papillae with minimal
architectural abnormalities and minimal nuclear atypia
architectural abnormalities and minimal nuclear atypia
irrespective of the number of cell layers
irrespective of the number of cell layers
. The
. The
urothelium in papillary urothelial neoplasms of low
urothelium in papillary urothelial neoplasms of low
malignant potential is much thicker than in papillomas
malignant potential is much thicker than in papillomas
and/or the nuclei are significantly enlarged and
and/or the nuclei are significantly enlarged and
somewhat hyperchromatic. Mitotic figures are
somewhat hyperchromatic. Mitotic figures are
infrequent in papillary urothelial neoplasms of low
infrequent in papillary urothelial neoplasms of low
malignant potential, and usually confined to the basal
malignant potential, and usually confined to the basal
layer.
layer.
Papillary Urothelial Neoplasm of Low Malignant
Papillary Urothelial Neoplasm of Low Malignant
Potential (PUNLMP) –
Potential (PUNLMP) –
nasilone w stosunku do brodawczaka
nasilone w stosunku do brodawczaka
rozrosty pokryte są wyraźnie pogrubiałem nabłonkiem
rozrosty pokryte są wyraźnie pogrubiałem nabłonkiem
przejściowym. Widoczne to jest nawet pod małym
przejściowym. Widoczne to jest nawet pod małym
powiększeniem.
powiększeniem.
Papillary Urothelial Neoplasm of Low
Papillary Urothelial Neoplasm of Low
Malignant Potential (PUNLMP)
Malignant Potential (PUNLMP)
–
–
wyraźnie
wyraźnie
struktury brodawkowate pokryte są pogrubiałym nabłonkiem.
struktury brodawkowate pokryte są pogrubiałym nabłonkiem.
Papillary
Urothelial
Neoplasm
of
Low
Papillary
Urothelial
Neoplasm
of
Low
Malignant Potential (PUNLMP)
Malignant Potential (PUNLMP)
–
–
pod dużym
pod dużym
powiększeniem zwraca uwagę monomorfizm komórkowy i
powiększeniem zwraca uwagę monomorfizm komórkowy i
brak figur podziału.
brak figur podziału.
Papillary
Urothelial
Neoplasm
of
Low
Papillary
Urothelial
Neoplasm
of
Low
Malignant Potential (PUNLMP)
Malignant Potential (PUNLMP)
–
–
chociaż jądra są
chociaż jądra są
powiększone to nie wykazują cech atypii.
powiększone to nie wykazują cech atypii.
Papillary Urothelial Neoplasm of Low
Papillary Urothelial Neoplasm of Low
Malignant Potential (PUNLMP)
Malignant Potential (PUNLMP)
występowanie 3/100000/rok.
występowanie 3/100000/rok.
stosunek m/k 5:1
stosunek m/k 5:1
objawy kliniczne głównie hematuria
objawy kliniczne głównie hematuria
obraz cystoskopowy jak Papilloma i
obraz cystoskopowy jak Papilloma i
LGPUC.
LGPUC.
Rokowanie ok. 25%-47% guzów
Rokowanie ok. 25%-47% guzów
nawraca lecz zasadniczo nie
nawraca lecz zasadniczo nie
obserwuje się progresji.
obserwuje się progresji.
Non -invasive Papillary Urothelial
Non -invasive Papillary Urothelial
Carcinoma, low grade
Carcinoma, low grade
Low-grade papillary urothelial carcinomas are
Low-grade papillary urothelial carcinomas are
characterized by an overall orderly appearance but
characterized by an overall orderly appearance but
with easily recognizable variation of architectural and
with easily recognizable variation of architectural and
or cytologic features even at scanning magnification.
or cytologic features even at scanning magnification.
Variation of polarity and nuclear size, shape, and
Variation of polarity and nuclear size, shape, and
chromatin texture comprise the minimal but definitive
chromatin texture comprise the minimal but definitive
cytologic atypia. Mitotic figures are infrequent and
cytologic atypia. Mitotic figures are infrequent and
usually seen in the lower half, but may be seen at any
usually seen in the lower half, but may be seen at any
level of the urothelium. It is important to recognize
level of the urothelium. It is important to recognize
that there may be a spectrum of cytologic and
that there may be a spectrum of cytologic and
architectural abnormalities within a single lesion, such
architectural abnormalities within a single lesion, such
that the entire lesion should be examined, with the
that the entire lesion should be examined, with the
highest grade of abnormality noted.
highest grade of abnormality noted.
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
low grade
low grade
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
low grade.
low grade.
brodawkowata struktura pokryta rozrośniętym nabłonkiem (jak
brodawkowata struktura pokryta rozrośniętym nabłonkiem (jak
w PUNLMPl) lecz tu posiada on cechy atypii.
w PUNLMPl) lecz tu posiada on cechy atypii.
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
low grade
low grade
.
.
widoczny plemorfizm wielkości jąder i barwliwości chromatyny.
widoczny plemorfizm wielkości jąder i barwliwości chromatyny.
Figury podziału nieliczne.
Figury podziału nieliczne.
Non -invasive Papillary Urothelial
Non -invasive Papillary Urothelial
Carcinoma, low grade
Carcinoma, low grade
Non -invasive Papillary Urothelial
Non -invasive Papillary Urothelial
Carcinoma, low grade
Carcinoma, low grade
.
widoczny niewielki pleomorfizm wielkości jąder. Obecne
pojedyncze jąderka.
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non -invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
low grade
low grade
występowanie 5/100000/rok.
występowanie 5/100000/rok.
średnia wieku 68 lat.
średnia wieku 68 lat.
stosunek m/k 3:1.
stosunek m/k 3:1.
objawy kliniczne głównie hematuria
objawy kliniczne głównie hematuria
obraz cystoskopowy jak PUNLMP i
obraz cystoskopowy jak PUNLMP i
LGPUC. W 22% przypadków zmiana ma
LGPUC. W 22% przypadków zmiana ma
charakter mnogi.
charakter mnogi.
Rokowanie: nawroty 48%-71% ,
Rokowanie: nawroty 48%-71% ,
progresja i zgony u około 5% pacjentów.
progresja i zgony u około 5% pacjentów.
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
high grade.
high grade.
High-grade papillary urothelial carcinomas are
High-grade papillary urothelial carcinomas are
characterized by a
characterized by a
predominantly or totally
predominantly or totally
disorderly appearance at low magnification.
disorderly appearance at low magnification.
The
The
disorder results from both architectural and cytologic
disorder results from both architectural and cytologic
abnormalities. Architecturally, cells appear irregularly
abnormalities. Architecturally, cells appear irregularly
clustered and the epithelium is disorganized.
clustered and the epithelium is disorganized.
Cytologically, there is a spectrum of pleomorphism
Cytologically, there is a spectrum of pleomorphism
ranging from moderate to marked.
ranging from moderate to marked.
The nuclear
The nuclear
chromatin tends to be clumped and nucleoli may be
chromatin tends to be clumped and nucleoli may be
prominent. Mitotic figures, including atypical forms, are
prominent. Mitotic figures, including atypical forms, are
frequently seen at all levels of the urothelium. There is an
frequently seen at all levels of the urothelium. There is an
option in the diagnosis of high-grade papillary urothelial
option in the diagnosis of high-grade papillary urothelial
carcinoma to comment on whether there is marked
carcinoma to comment on whether there is marked
nuclear anaplasia.
nuclear anaplasia.
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
high grade.
high grade.
Pod małym powiększeniem widoczne ognisko martwicy co jest
Pod małym powiększeniem widoczne ognisko martwicy co jest
niespotykane w PUNLMP.
niespotykane w PUNLMP.
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
high grade.
high grade.
Widoczny
Widoczny
znaczny pleomorfizm komórkowy oraz dyskohezja
znaczny pleomorfizm komórkowy oraz dyskohezja
komórek.
komórek.
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
high grade.
high grade.
Pod małym powiększeniem architektonika
Pod małym powiększeniem architektonika
zmiany przypomina zmianę typu low grade.
zmiany przypomina zmianę typu low grade.
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
high grade.
high grade.
Pod większym powiększeniem widoczny
Pod większym powiększeniem widoczny
znaczny pleomorfizm oraz dyskohezja komórek.
znaczny pleomorfizm oraz dyskohezja komórek.
Non-invasive Papillary Urothelial
Non-invasive Papillary Urothelial
Carcinoma, high grade.
Carcinoma, high grade.
Widoczne zlewające się
Widoczne zlewające się
brodawkowate wyrośla.
brodawkowate wyrośla.
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
Non-invasive Papillary Urothelial Carcinoma,
high grade.
high grade.
Pod większym powiększeniem widoczny
Pod większym powiększeniem widoczny
znaczny pleomorfizm komórkowy oraz figury podziału na
znaczny pleomorfizm komórkowy oraz figury podziału na
wszystkich poziomach.
wszystkich poziomach.
Non-invasive Papillary Urothelial
Non-invasive Papillary Urothelial
Carcinoma, high grade - rokowanie
Carcinoma, high grade - rokowanie
prawie wszystkie guzy nawracają
prawie wszystkie guzy nawracają
większość ulega progresji do form
większość ulega progresji do form
inwazyjnych.
inwazyjnych.
zgony na tle nawrotów i progresji
zgony na tle nawrotów i progresji
68%.
68%.
Rak pęcherza moczowego -leczenie
Rak pęcherza moczowego -leczenie
Terapia raka pęcherza moczowego
Terapia raka pęcherza moczowego
powinna być
powinna być
zindywidualizowana w
zindywidualizowana w
zależności od wieku pacjenta i ryzyka
zależności od wieku pacjenta i ryzyka
operacyjnego; stopnia zawansowania; zróżnicowania,
operacyjnego; stopnia zawansowania; zróżnicowania,
rozległości zajęcia śluzówki pęcherza i stanu pozostałego
rozległości zajęcia śluzówki pęcherza i stanu pozostałego
nabłonka śluzówki.
nabłonka śluzówki.
Stosowane formy leczenia obejmują:
Stosowane formy leczenia obejmują:
-
-
usunicie zmiany,
usunicie zmiany,
- usuniecie pęcherza,
- usuniecie pęcherza,
-
-
dopęcherzową chemiopterapię,
dopęcherzową chemiopterapię,
-
-
raditerapię,
raditerapię,
Rak naciekający pęcherza moczowego
Rak naciekający pęcherza moczowego
– czynniki rokownicze.
– czynniki rokownicze.
I.
I.
Stopień zaawansowania.
Stopień zaawansowania.
Przeżycia 5 letnie dla T3
Przeżycia 5 letnie dla T3
wynoszą obecnie 45-55%.
wynoszą obecnie 45-55%.
Klasyfikacja TNM dla raka pęcherza moczowego opiera się
Klasyfikacja TNM dla raka pęcherza moczowego opiera się
na klasyfikacji
na klasyfikacji
Jawetta z 1952r
Jawetta z 1952r
T1- guz nacieka podśluzówkę,
T1- guz nacieka podśluzówkę,
T2- guz nacieka ½ wewnętrznej ściany mięśniowej
T2- guz nacieka ½ wewnętrznej ściany mięśniowej
pęcherza,
pęcherza,
T3
T3
Guz nacieka głęboko ponad ½ ściany mięśniowej
Guz nacieka głęboko ponad ½ ściany mięśniowej
pęcherza i/lub okoliczną tkankę tłuszczową,
pęcherza i/lub okoliczną tkankę tłuszczową,
T4 – guz nacieka okoliczne narządy.
T4 – guz nacieka okoliczne narządy.
T1/T2
T1/T2
traktuje się jako
traktuje się jako
naciekanie powierzchowne
naciekanie powierzchowne
,
,
natomiast
natomiast
T3/T4
T3/T4
to
to
naciekanie głębokie.
naciekanie głębokie.
I.
I.
Zajęcie węzłów chłonnych jest złym czynnikiem
Zajęcie węzłów chłonnych jest złym czynnikiem
prognostycznym i przeżycia
prognostycznym i przeżycia
5 letnie
5 letnie
wynoszą bliska
wynoszą bliska
zero gdy są dodatnie.
zero gdy są dodatnie.
Rak pęcherza moczowego – czynniki
Rak pęcherza moczowego – czynniki
rokownicze.
rokownicze.
II.
II.
Stopień zróżnicowania raka.
Stopień zróżnicowania raka.
Jest niezależnym
Jest niezależnym
czynnikiem rokowniczym chociaż stopień zróżnicowania
czynnikiem rokowniczym chociaż stopień zróżnicowania
koreluje ze stopniem zaawansowania. Większość guzów
koreluje ze stopniem zaawansowania. Większość guzów
naciekających powierzchownie (T1,2) ma stopień
naciekających powierzchownie (T1,2) ma stopień
zróżnicowania I,II , a guzy naciekające głęboko (T3,4)
zróżnicowania I,II , a guzy naciekające głęboko (T3,4)
stopień III,IV.
stopień III,IV.
60% raków brodawkowatych GI nawraca po usunięciu, a
60% raków brodawkowatych GI nawraca po usunięciu, a
raki w stopniu GIII w 90%. Mimo częstych nawrotów raki
raki w stopniu GIII w 90%. Mimo częstych nawrotów raki
brodawkowate GI dają 98% 5 letnie przeżycie niezależnie
brodawkowate GI dają 98% 5 letnie przeżycie niezależnie
od liczby wznów, natomiast dla raków GIII przeżycia 10
od liczby wznów, natomiast dla raków GIII przeżycia 10
letnie nie przekraczają 30%.
letnie nie przekraczają 30%.
Rak pęcherza moczowego – czynniki
Rak pęcherza moczowego – czynniki
rokownicze.
rokownicze.
III.
III.
Dla guzów opisywanych jako papilloma i GI
Dla guzów opisywanych jako papilloma i GI
nawrót po resekcji
nawrót po resekcji
wynosi 30%- 45% jeśli guz jest pojedynczy i 65%-90% jeśli mnogi.
wynosi 30%- 45% jeśli guz jest pojedynczy i 65%-90% jeśli mnogi.
W 10-30% nawrotów powstały nowotwór ma niższy stopień
W 10-30% nawrotów powstały nowotwór ma niższy stopień
zróżnicowania.
zróżnicowania.
Nawroty w guzach o wysokodojrzałych wynos
Nawroty w guzach o wysokodojrzałych wynos
zą:
zą:
7%,13% i 16% po kolejnych 5,
7%,13% i 16% po kolejnych 5,
10 i 15 latach.
10 i 15 latach.
IV.
IV.
Wiek pacjenta.
Wiek pacjenta.
W opisanych nielicznych przypadkach raków
W opisanych nielicznych przypadkach raków
wysokodojrzałych u osób przed 20r.ż, rokowanie jest bardzo dobre.
wysokodojrzałych u osób przed 20r.ż, rokowanie jest bardzo dobre.
V.
V.
Lokalizacja.
Lokalizacja.
Guzy szyi pęcherza mają zdecydowanie gorsze
Guzy szyi pęcherza mają zdecydowanie gorsze
rokowanie.
rokowanie.
VI.
VI.
Zmiany w okolicznej śluzówce
Zmiany w okolicznej śluzówce
. Obecność zmian dysplastycznych
. Obecność zmian dysplastycznych
i ca in situ znacznie zwiększa szansę nawrotu.
i ca in situ znacznie zwiększa szansę nawrotu.
Rak pęcherza moczowego – czynniki
Rak pęcherza moczowego – czynniki
rokownicze.
rokownicze.
VII.
VII.
Naciekanie naczyń
Naciekanie naczyń
jest złym czynnikiem rokowniczym.
jest złym czynnikiem rokowniczym.
VIII.
VIII.
Rozpychający charakter nacieku
Rozpychający charakter nacieku
guza i duży odczyn
guza i duży odczyn
limfocytarny jest dobrym czynnikiem prognostycznym.
limfocytarny jest dobrym czynnikiem prognostycznym.
IX.
IX.
Utrata antygenów grupowych krwi
Utrata antygenów grupowych krwi
AB i Lewis w
AB i Lewis w
komórkach guza wiąże się z częstszymi nawrotami rozsiewem
komórkach guza wiąże się z częstszymi nawrotami rozsiewem
na obwód.
na obwód.