1

Funkcje

•

Co to jest funkcja?

•

Budowa funkcji

•

Deklaracja, definicja i wywołanie funkcji

•

Przykłady funkcji definiowanych

przez programistę

•

Przekazywanie argumentów do funkcji

•

Tablica jako argument funkcji

•

Funkcje biblioteczne

•

Makrodefinicje

2

Co to jest funkcja?

Funkcja (podprogram)

to wydzielony fragment

kodu przeznaczony do wielokrotnego użycia w
programie.
Nazwany fragment programu, do którego można
się
odwoływać, powodując wykonanie składających
się na
niego instrukcji.

Funkcja może zwracać wartość określonego typu lub
wartość pustą

void

.

Funkcja, która zwraca wartość przekazuje tę wartość
w miejsce swojego wywołania.

3

Dlaczego używamy

funkcji?

Powody uzasadniające użycie funkcji (podprogramów):

•

dbałość o przejrzystą strukturę programu

(podział programu na podprogramy);

•

unikanie powtarzania tych samych ciągów instrukcji

w wielu miejscach programu
(zwartość i mniejszy rozmiar kodu);

•

możliwość korzystania z gotowych funkcji (podprogramów)

rozwiązujących mniejsze fragmenty zadania (programu)
(wielokrotne użycie).

Wielokrotne użycie funkcji umożliwia zmniejszenie rozmiaru
kodu, ale obsługa wywołań funkcji zajmuje dodatkowy czas
procesora.

4

Budowa funkcji

<typ zwracany> <nazwa> ( <arg1>, <arg2>, ... )
{

<deklaracja 1>;
<deklaracja 2>;
....

<instrukcja 1>;
<instrukcja 2>;
....

return <wartość>;

}

część deklaracyjna

(zawsze na

początku)

instrukcje

1

3

2

4

instrukcja

powrotu

CIAŁO

FUNKCJI

NAGŁÓWEK FUNKCJI

5

Budowa funkcji

<typ zwracany> <nazwa> ( <arg1>, <arg2>, ... )
{

.....

}

NAGŁÓWEK FUNKCJI

PARAMETRY FORMALNE

Wywołanie funkcji

<nazwa> ( <arg1>, <arg2>, ... );

PARAMETRY AKTUALNE

(zmienne lokalne)

6

#include <stdio.h>

void drukuj(int n);

int main()
{

int a;
printf(”Podaj a = ”); scanf(”%d”, &a);
drukuj(a);
return 0;

}

void drukuj(int n)
{

int i;
for (i = 1; i <= n; i++)

printf(”Napis %d\n”, i);

}

Deklaracja, definicja i wywołanie

funkcji

DEKLARACJA ZAPOWIADAJĄCA

(PROTOTYP)

DEFINICJA

WYWOŁANIE

7

#include <stdio.h>

void drukuj(int n)
{

int i;
for (i = 1; i <= n; i++)

printf(”Napis %d\n”, i);

}

int main()
{

int a;
printf(”Podaj a = ”);
scanf(”%d”, &a);
drukuj(a);
return 0;

}

Deklaracja, definicja i wywołanie

funkcji

DEKLARACJA ZAPOWIADAJĄCA

(PROTOTYP) JEST ZBĘDNA

DEFINICJA

WYWOŁANIE

8

Przykład 1

– brak argumentów

void opis()
{
printf(”Program oblicza to i tamto\n”);
printf(”Autor: Jan Kowalski\n”);
}

DEKLARACJA ZAPOWIADAJĄCA

(PROTOTYP)

DEFINICJA

WYWOŁANIE

void opis();

opis();

9

Przykład 2

– jeden argument

void drukuj(int n)
{

int i;
for (i = 1; i <= n; i++)

printf(”Napis %d\n”, i);

}

DEKLARACJA ZAPOWIADAJĄCA

(PROTOTYP)

DEFINICJA

WYWOŁANIE

void drukuj(int n);

int a = 2, b = 3;
...
drukuj(5);
drukuj(a);
drukuj(a+b);

10

Przykład 3

– jeden argument i

zwrócenie

float pole(float promien)
{

float p;
const float pi = 3.14;

p = pi*promien*promien;
return p;

}

DEKLARACJA

ZAPOWIADAJĄCA

(PROTOTYP)

DEFINICJA

WYWOŁANIE

float pole(float promien);

float r = 3, S;
S = pole(2.5);
printf(”%f”, pole(r));
S = pole(4*sqrt(r));

11

Przykład 4

– dwa argumenty i

zwrócenie

int dodaj(int a, int b)
{

int c;

c = a+b;
return c;

}

return a+b;

DEKLARACJA

ZAPOWIADAJĄCA

(PROTOTYP)

DEFINICJA

WYWOŁANIE

int dodaj(int a, int b);

int x = 2, y = 4, z;
...
z = dodaj(2, -7);
printf(”%d”, dodaj(x, y));

12

Przykład 5

unsigned long silnia(unsigned int n)
{

unsigned int i;
unsigned long wynik = 1;

if (n > 12)

return 0;

for ( i = 1; i <= n; i++ )

wynik = wynik*i;

return wynik;

}

n! = 1 * 2 * ....

n

DEKLARACJA ZAPOWIADAJĄCA (PROTOTYP)

DEFINICJA

WYWOŁANIE

unsigned long silnia(unsigned int n);

printf(”%ld”, silnia(5));

13

Przekazywanie argumentów do

funkcji

METODA 1: PRZEZ WARTOŚĆ

int dodaj(int a, int b)
{

return a+b;

}

DEFINICJA:

WYWOŁANIE:

int x = 2, y = 3, z;
...
z = dodaj(x, y);

14

Przekazywanie argumentów do

funkcji

METODA 2: PRZEZ ADRES (WSKAŹNIK)

void dodaj(int a, int b, int *c)
{

*c = a+b;

}

DEFINICJA:

WYWOŁANIE:

int x = 2, y = 3, z;
...
dodaj(x, y, &z);

15

Przykład

void swap1(int a, int b)
{

int c;

c = a;
a = b;
b = c;

}

int x = 1, y = 2;
...
swap1(x, y);

Funkcja operuje na

kopiach zmiennych x i y

Zostaną zamienione miejscami

kopie zmiennych x i y, a nie

oryginały!

DEFINICJA:

WYWOŁANIE:

16

Przykład

void swap2(int *a, int *b)
{

int c;

c = *a;
*a = *b;
*b = c;

}

Funkcja operuje na

adresach zmiennych x i y

int x = 1, y = 2;
...
swap2(&x, &y);

Zostaną zamienione miejscami wartości

znajdujące się pod adresami zmiennych

x i y.

DEFINICJA:

WYWOŁANIE:

17

Przykład

x = 1, y = 2

x = 1, y = 2

x = 2, y = 1

_

1

3

2

1

3

2

int main()
{
int x = 1, y = 2;

printf(”x = %d, y = %d\n”, x ,y);
swap1(x, y);
printf(”x = %d, y = %d\n”, x ,y);
swap2(&x, &y);
printf(”x = %d, y = %d\n”, x ,y);

return 0;
}

18

Tablica jako argument

funkcji

#include <stdio.h>

int a[3] = { 10, 20, 30 };
int b[] = { 1, 2, 3, 4, 5 };

void drukuj( const int tablica[], int N )
{
int i;
for (i = 0; i < N; i++)
printf(”element[%d] = %d\n”, i, tablica[i]);
/* tablica[0] = 5; */
}

int main()
{
drukuj(a, 3);
drukuj(b, sizeof b/sizeof (int));
}

Nazwa tablicy jest adresem pierwszego
elementu (wskaźnikiem na pierwszy
element):

a

&a[0]

b

&b[0]

UNIEMOŻLIWIA

MODYFIKACJĘ

ZAWARTOŚCI TABLICY

NIEWYKONALNE

19

Funkcje biblioteczne

Biblioteka standardowa:

pliki nagłówkowe

assert.h

diagnostyka kodu (asercje)

ctype.h

funkcje do klasyfikowania znaków

errno.h
float.h

ograniczenia implementacji (arytmetyka

zmiennopozyc.)

limits.h

ograniczenia implementacji (typy całkowite)

locale.h
math.h

funkcje matematyczne

setjmp.h

funkcje do obsługi tzw. skoków odległych

signal.h

funkcje do obsługi sygnałów (zdarzeń

wyjątkowych)

stdarg.h

funkcje do obsługi zmiennej listy argumentów

stddef.h
stdio.h

funkcje obsługujące standardowe wejście-

wyjście

stdlib.h

funkcje narzędziowe

string.h

funkcje do operacji na ciągach znaków

time.h

funkcje do obsługi daty i czasu

20

Makrodefinicje

#include <stdio.h>

#define KWADRAT(a) ((a)*(a))
#define MAX((a), (b)) ( ((a) > (b)) ? (a) : (b) )

int maximum(int a, int b)
{
return (a > b) ? a : b;
}

void main()
{
int a;
a = KWADRAT(3);
a = MAX(2, 5);
a = maximum(3, -2);
}

if (a > b)
return a;
else
return b;

WYWOŁANIE MAKRODEFINICJI

(MAKROWYWOŁANIE

MAKROINSTRUKCJA)

WYWOŁANIE FUNKCJI