Otoczenie organizacji

Otoczenie 

• Ogólne (dalsze)
• Zadaniowe (bliższe)

Otoczenie ogólne

Wszystkie czynniki, trendy, elementy, 

które mają wpływ na działalność 
przedsiębiorstwa, ale  
przedsiębiorstwo nie ma na nie 
wpływu, nie może ich kształtować.

Otoczenie ogólne

• Ekonomiczne
• Polityczne
• Społeczno-kultutowe
• Techniczne
• Demograficzne
• Geograficzne

Otoczenie ekonomiczne

• Inflacja

• Stopy procentowe kredytów

• Wahania kursów walut

• Stopa wzrostu gospodarczego

• Deficyty, nadwyżki budżetowe lub handlowe

• Sposób funkcjonowania rynku

• Organizacja rynku kapitałowego

• Struktura gospodarki

• Globalizacja

• Zakres kooperacji międzynarodowej

• Zmiany nasilenia konkurencji

Otoczenie technologiczne

• Przemiany techniczne i 

technologiczne

• Zmiany charakteru produkcji
• Zmiany w wyglądzie i zastosowaniu 

produktu

• Innowacje produktów
• Innowacje procesów
• Wydatki na badania i rozwój

Liczba patentów zgłoszonych do Urzędu Patentowego w Polsce 

i innych krajach

Źródło: WIPO Patent Report: Statistics on Worldwide Patent Activity, 2006, s. 5

Potencjał Polski w zakresie nowych technologii

Kraj

Export 
produktów 
zaawansowany
ch  technologii 

Udział 
wydatków  na 
B+R w PKB

USA

36%

3%

EU-15

18%

2%

Poland

2%

0.58%

Source: http://bz.premier.gov.pl

Otoczenie społeczno-

kulturowe

• Ruchy społeczne kreujące mody i trendy
• Ochrona środowiska
• Udział akcjonariuszy w procesie  

zarządzania

• Odchodzenie od opiekuńczej roli państwa
• Wzrost aktywności zawodowej kobiet
• Poglądy dotyczące jakości wykonywanej 

pracy

• Naciski ze strony funduszy emerytalnych, 

inwestycyjnych

Otoczenie demograficzne

• Zmiany w populacji urodzeń
• Zmiany w preferencjach nowych 

gospodarstw domowych

• Zmiany ilości miejsc pracy
• Struktura demograficzna według płci, 

wieku

Otoczenie polityczne

• Prawo podatkowe, księgowe, 

antymonopolowe, pracy

• Polityka edukacyjna
• Znoszenie zakazów, barier prawnych, 

celnych

• Standardy bezpieczeństwa, jakości

Otoczenie zadaniowe

• Klienci
• Dostawcy
• Konkurenci
• Instytucje finansowe / banki
• Instytucje państwowe i samorządowe
• Lokalna społeczność

Otoczenie organizacji

• Analizujemy po to , aby odszukać 

szanse jakie mogą pomóc 
organizacji się rozwijać lub 
zagrożenia, jakie mogą zagrozić jej 
rozwojowi i funkcjonowaniu.

Planowanie działalności 

przedsiębiorstwa i myślenie 

strategiczne

Stopa przetrwania firm amerykańskich

Lata przetrwania

Do 2

Między 2 a 4 Między 4 a 

6

Budownictwo

77,1

45,6

35,2

Finanse, ubezpieczenia, 
nieruchomości

74,2

46,2

36,0

Produkcja

78,7

56,2

46,2

Handel detaliczny

75,6

48,1

37,0

Usługi

75,4

46,5

37,3

Transport, telekomunikacja 

 

75,7

46,2

37,0

Wszystkie branże:

76,1

47,9

37,8

Źródło: U.S. Small Business Administration Office of Advocacy, 1992 The State of Small Business: A Report of the President 1992, Washington D.C.,  s. 195.

Planowanie i zarządzanie 

strategiczne

Obserwacja 

otoczenia

Otoczenie 
zewnętrzne

•Ogólne

•Zadaniowe

Otoczenie 
wewnętrzne

•Zasoby

•Struktura

•Kultura, 
wartości

Zasoby materialne

• Zasoby fizyczne: 

- Budynki

- Urządzenia 

- Maszyny

- Surowce

- Materiały, wyroby gotowe

• Lokalizacja firmy

• Zasoby finansowe będące w posiadaniu 

firmy oraz możliwe do zdobycia

Zasoby niematerialne

• Nazwa przedsiębiorstwa
• Tradycja firmy
• Kultura organizacyjna
• Reputacja u dostawców i odbiorców
• Marka produktu
• Technologia (patenty, prawa 

wyłączności, tajemnice handlowe)

• Innowacje

Struktura

• Nieprawidłowa jest źródłem kosztów 

w firmie.

• Dlatego wiele firm decyduje się na 

outsourcing.

• 94% firm w Europie stosuje 

outsourcing części swojej działalności.

Planowanie i zarządzanie 

strategiczne

Obserwacja 

otoczenia

Otoczenie 
zewnętrzne

•Ogólne

•Zadaniowe

Otoczenie 
wewnętrzne

•Struktura

•Kultura

•Zasoby

Formułowani

e strategii

Wizja, Misja 

MISJA

Odpowiedź kierownictwa na pytania:
Co jest naszym biznesem?
Co chcemy robić dla naszych klientów, aby pozyskać ich zainteresowanie 

i zaufanie?

 
 
AT&T –  Będziemy najlepsi w łączeniu ludzi dając im łatwy dostęp do 

siebie oraz niezbędnych informacji i usług, gdziekolwiek będą i 

kiedykolwiek będą tego potrzebować.

 
 
FRITO-LAYS Inc. – Będziemy zaspokajać potrzeby ludzi. Zabawne 

przekąski zawsze będą w zasięgu ich ręki.

 
 
NEWPORT NEWS SHIPBUILDING   
Będziemy budować dobre statki- jeśli dobrze pójdzie z zyskiem – jeśli źle 

ze stratą – ale zawsze dobre statki. (1886)

WIZJA

Nakreślenie kierunków rozwoju przedsiębiorstwa, jego 

przyszłych obszarów działania.

 
Generalne wyobrażenie o tym czym firma będzie się zajmować 

oraz jaką chciałaby być w przyszłości.

 
 
 
INTEL  - być najważniejszym dostawcą części w branży 

komputerowej.

 
CANON – pokonać Xerox’a
 
HONDA – zostać drugim Fordem
 

Planowanie i zarządzanie 

strategiczne

Obserwacja 

otoczenia

Otoczenie 
zewnętrzne

•Ogólne

•Zadaniowe

Otoczenie 
wewnętrzne

•Struktura

•Kultura

•Zasoby

Formułowani

e strategii

Wizja, Misja 

Cele

Cele

• Krótkookresowe – rezultaty planowane do 

osiągnięcia w najbliższym czasie

• Długookresowe – rezultaty planowane do 

osiągnięcia w okresie 3-5 lat

• Strategiczne – zadania kierownicze ustalone 

dla wzmocnienia pozycji danej firmy oraz jej 

zdolności konkurencyjnej

• Finansowe – przyszłe wyniki finansowe, które 

firma chciałaby osiągnąć

Cele finansowe

• Wzrost przychodów
• Wzrost zysków
• Wyższa marża 
• Wyższe dywidendy
• Wyższa stopa zwrotu z zainwestowanego 

kapitału

• Sprawniejsze przepływy finansowe
• Wzrost ceny akcji
• Bardziej zróżnicowane źródła przychodów
• Stabilne zyski w okresie recesji

Cele strategiczne

• Większy udział w rynku

• Wyższa jakość produktów

• Niższe koszty własne w relacji do kluczowych 

konkurentów

• Lider w zakresie technologii oraz innowacji 

produktowych

• Szersze lub bardziej atrakcyjne dla klienta linie 

produktów

• Bardziej przyszłościowy zestaw obszarów 

działalności

• Dobra opinia u klienta, lepsza obsługa klientów

• Wykorzystanie nowych możliwości wzrostu

• Większa zdolność do konkurowania na rynkach 

międzynarodowych

Planowanie i zarządzanie 

strategiczne

Obserwacja 

otoczenia

Otoczenie 
zewnętrzne

•Ogólne

•Zadaniowe

Otoczenie 
wewnętrzne

•Struktura

•Kultura

•Zasoby

Formułowani

e strategii

Wizja, Misja 

Cele

Strategie

Poziomy formułowania 

strategii

• Poziom sieci
• Poziom korporacji
• Poziom biznesu
• Poziom funkcjonalny

Strategia korporacji

• Określa, jaki rodzaj lub jakie rodzaje 

działalności są lub będą w przyszłości 
rozwijane i w jaki sposób – poprzez 
jakiego rodzaju działania

Strategia korporacji zajmuje się trzema 

kluczowymi zagadnieniami:

• Całościową orientacją firmy (strategie 

kierunkowe)

• Sektorami lub rynkami, na których firma 

konkuruje wykorzystując do tego celu swoje 
produkty i jednostki strategiczne

• Sposobem, w jaki kadra zarządzająca koordynuje 

działania jednostek strategicznych oraz transfer 
zasobów i umiejętności.

Strategia kierunkowa udziela odpowiedzi na 

pytania:

• Czy powinniśmy się rozwijać, ograniczać działalność czy też 

ją kontynuować w niezmienionej formie?

• Czy powinniśmy koncentrować się na działaniach w ramach 

dotychczasowego sektora czy wchodzić w zupełnie nowe 
obszary działalności?

• Czy chcemy rozwijać się na rynku krajowym (czy 

globalnym) realizując wzrost na drodze rozwoju 
wewnętrznego czy zewnętrznego?  

• WZROST – STABILIZACJA – WYCOFYWANIE SIĘ

Strategie wzrostu

• Koncentracja na dotychczasowej działalności

- Rozszerzanie linii produktowych

- Wchodzenie na nowe rynki z dotychczasowymi 

produktami

• Dywersyfikacja
-   Pokrewna

- Niepokrewna

• Kooperacja

- Alianse strategiczne

- Joint-venture

Strategie wycofywania się

• Redukcja zasobów
• Restrukturyzacja
• Cel przejęcia
• Bankructwo / likwidacja

Strategia jednostek biznesu 

• Określa, w jaki sposób poszczególne 

rodzaje  (obszary) działalności firmy 
powinny być prowadzone, aby 
przedsiębiorstwo mogło zrealizować 
założone wcześniej cele i jaki będzie 
udział poszczególnych obszarów 
działalności w strategii całego 
przedsiębiorstwa.

Strategie biznesu

• Strategia przywództwa kosztowego
• Strategia dyferencjacji (wyróżniania 

się )

• Strategia niszy rynkowej 

Przywództwo kosztowe

• Polega na dążeniu do najniższych 

kosztów wśród konkurentów, bez 
obniżania jakości oferowanych 
wyrobów, co pozwala bardzo 
skutecznie konkurować oferując 
produkty po niższych cenach.

Strategia dyferencjacji (wyróżniania 

się)

• Polega na pozytywnym odróżnianiu się od 

konkurentów w cechach ważnych  dla klientów. 

Może ona bazować na:

- produkcie (unikalność może polegać na trwałości),  

- Systemie sprzedaży (powszechna i łatwa 

dostępność),

- Systemie obsługi (rozbudowana sieć obsługi, 

dostępność części zamiennych)

Koncentracja na niszy 

rynkowej

• Polega na zawężeniu swojego pola działania do 

wybranej niszy rynkowej: 

- Regionalnej (np. Nowy Sącz)
- Szczególnego segmentu rynkowego (np. kobiety 

w ciąży, młodzi, dobrze zarabiający 

profesjonaliści.

• Występuje w 2 wersjach:
- Niskich kosztów
- Wyróżniania się 

Planowanie i zarządzanie 

strategiczne

Obserwacja 

otoczenia

Otoczenie 
zewnętrzne

•Ogólne

•Zadaniowe

Otoczenie 
wewnętrzne

•Struktura

•Kultura

•Zasoby

Formułowani

e strategii

Wizja, Misja 

Cele

Strategie

Polityka

Polityka przedsiębiorstwa

Maytag Corporation 
Maytag nie zatwierdzi żadnych propozycji redukcji kosztów, 

jeśli będzie się ona wiązała w jakikolwiek sposób ze 

spadkiem jakości produktów. (strategia konkurowania 

jakością)

 
3M
Pracownicy badawczo-rozwojowi powinni poświęcać 

15% czasu na pracę nad czym innym niż obecny 

projekt. (strategia silnego rozwoju produktu)

 
 
General Electric
GE musi być numerem 1 lub numerem 2, gdziekolwiek 

konkuruje. (strategia ekspansji na nowe rynki)

Planowanie i zarządzanie 

strategiczne

Obserwacja 

otoczenia

Otoczenie 
zewnętrzne

•Ogólne

•Zadaniowe

Otoczenie 
wewnętrzne

•Struktura

•Kultura

•Zasoby

Formułowani

e strategii

Wizja, Misja 

Cele

Strategie

Polityka

Wdrażanie 

strategii

Programy

Budżety

Procedury

Ewaluacja 

i kontrola

Wyniki