BANK CENTRALNY I JEGO

FUNKCJE

WYKŁAD 3

OPRACOWAŁA: E. PASTOR

Bank centralny jest to bank państwowy, który

spełnia równocześnie funkcje:

• - banku emisyjnego,

- banku banków,

- banku gospodarki narodowej i banku państwa

Bank centralny:

• z jednej strony, jest regulatorem całego obiegu

pieniężnego wewnątrz kraju oraz równowagi bilansu

płatniczego,

• a z drugiej strony-bankierem państwa w zakresie udzielania

kredytów dla rządu, obsługi długu państwowego oraz

kasowej obsługi budżetu.

Obowiązkiem banku centralnego jest dbanie o

stabilność waluty narodowej, a także takie

oddziaływanie na gospodarkę narodową, żeby

następował jej stały rozwój, wzrost dochodu

narodowego oraz spadek bezrobocia.

Bank centralny jako:

Bank banków, jest bankiem

rezerwowym dla banków
operacyjnych (komercyjnych).
Tworzy on dwa rodzaje pieniądza:
- banknot jako centralny pieniądz
gotówkowy;
- pieniądz żyrowy – centralny
pieniądz rezerwowy.

Funkcje banku banków

- reguluje cyrkulację emitowanego

pieniądza (gotówkowego i żyrowego);

- reguluje wielkość pieniądza bankowego

tworzonego przez banki operacyjne,

- reguluje płynność całego systemu

bankowego,

- kształtuje potencjał kredytowy banków

operacyjnych po przez odpowiednie

instrumenty pieniężne.

Najważniejsza funkcja to:

Funkcja banku gospodarki narodowej!!!

W tym charakterze jest on z jednej strony regulatorem

całego obiegu pieniężnego wewnątrz kraju oraz

równowagi bilansu płatniczego, a z drugiej strony –

bankierem państwa w zakresie udzielania kredytów

dla rządu, obsługi długu państwowego oraz kasowej

obsługi budżetu. Pełniąc funkcję banku państwa

bank centralny zajmuje się obsługą i organizacją

płatności zagranicznych, realizacją polityki państwa

w odniesieniu do kursu walut, pośredniczeniem w

kupnie złota i dewiz, a także utrzymaniem rezerw

międzynarodowych środków pieniężnych.

BILANS PŁATNICZY KRAJU I

JEGO STRUKTURA

Bilans handlowy- jest zestawieniem wartości towarów eksportowanych importowanych

danym okresie czasu – z reguły w ciągu roku.

Bilans płatniczy - jest zestawieniem wszystkich przychodów wydatków danego kraju

wynikającym z jego stosunków zagranicą w danym okresie czasu

Bilans płatniczy składa się z 3 części:
•

bilansu obrotów bieżących

•

bilansu obrotów kapitałowych

•

salda bilansu wyrównującego bilans obrotów bieżących i bilans obrotów kapitałowych

do zera.

Zadanie1.

Zadanie1.

Oblicz ogólne saldo bilansu płatniczego oraz zinterpretuj otrzymany wynik mając dane:
•

- export- 18 mld. dol.

•

- import- 21 mld. dol.

•

- odsetki otrzymane – 0

•

- odsetki wypłacone 2 mld dol.

•

- transfery otrzymane z zagranicy -3 mld dol.

•

- transfery przekazane są za granicę – 1 mld dol.

•

- kredyty otrzymane- 1,5 mld. dol.

•

- kredyty udzielone – 0,5 mld. dol.

•

- odpływ kapitału za granicę – 0

•

- przypływ kapitału zza zagranicy – 4 mld. dol.

Budżet państwa a NBP

Bank centralny może udzielać bezpośredniego

kredytu dla budżetu państwa na pokrycie

przejściowego niedoboru środków, ale nie

deficytu budżetu, tzn. po pierwsze – na

określony krótki czas i po drugie – do

wysokości, która powinna być określona

ustawą (kwotowo lub też przez odpowiedni

procent). Długoterminowy deficyt powinien

być pokryty oprocentowanymi obligacjami,

a krótkoterminowy – przez 3 – miesięczne

oprocentowane weksle skarbowe.

Formy finansowania budżetu

przez bank centralny:

a) finansowanie bezpośrednie:

- kredyt w rachunku otwartym,

- zakup obligacji krótkoterminowych,

b) finansowanie pośrednie:

- zakup obligacji skarbowych w trakcie

operacji otwartego rynku,

- redyskonto weksli skarbowych,

- udzielenie kredytu pod zastaw

państwowych papierów wartościowych.

***

INSTRYMENTY NBP

DO INSTRUMENTÓW TYCH NALEŻY:

A) REZERWY OBOWIAZKOWE
B) KREDYT REFINANSOWY
C) OPERACJE OTWARTEGO RYNKU