WSPÓLNOTY
KULTUROWE
WSPÓLNOTY
KULTUROWE
Wspólnoty kulturowe
Wspólnota – grupa połączona tradycyjnymi i
intymnymi więzami naturalnymi, podlegająca
normom zwyczajowym, a nie prawnym –
pokrewieństwo, sąsiedztwo, przyjaźń.
Stowarzyszenia – zakładane ze względu na realizację
jakiegoś celu. Członków łączą więzy umowy, interesu,
korzyści. Przynależność do stowarzyszenia jest
dobrowolna, ale obwarowana szczegółowymi
przepisami np.. Koła zainteresowań, organizacje
pozarządowe, partie polityczne.
Wspólnota rodzinna
- małżeństwo
- rodzicielstwo
- braterstwo.
Wspólnoty kulturowe 2
Wspólnoty sąsiedzkie.
Wspólnoty przyjacielskie, koleżeńskie –
(grupy młodzieżowe szkolne, podwórkowe,
gangi).
Wspólnoty religijne
- bractwa
- grupy modlitewne
- sekty
- ruchy religijne
Naród
Naród jest określany jako zbiorowość ludzi, których
charakteryzuje wspólna świadomość narodowa oraz wspólnota
idei.
Pierwszym warunkiem ukształtowania się narodu jest ideologia
narodowa oraz świadomość narodowa – coraz większa grupa
osób poczuwa się do przynależności narodowej, dostrzega
związek między swoimi osobistymi losami i losami narodu.
Proces tworzenia się narodu rozpoczyna się z reguły od nielicznej
elity, która stopniowo się rozszerza. Są to ludzie tego samego
języka, tej samej wiary
Kultura narodowa istnieje przede wszystkim jako przestrzeń
symboliczna, wspólne dziedzictwo i doświadczenie historyczne,
wspólnota języka i terytorium, symbole narodowe, wspólni
bohaterowie. Kultura narodowa ma także wymiar instytucjonalny.
Naród 2
Ojczyznę tworzy się ewolucyjnie, tworzy się historią
współżycia ludów tej samej ziemi, przez ciągłe
krzyżowanie się krwi i ducha, przez przeżywanie tych
samych wypadków zbiorowego życia, tych samych
walk, uczuć, wspólnych nadziei, radości, klęsk.
Świadomość narodowa ma pewne stałe cechy:
wspólne terytorium stanowiące własność narodu.
Obszar ten, czyli ojczyzna obejmuje wiele miejsc o
szczególnym znaczeniu symbolicznym. W skład
świadomości narodowej wchodzi wiedza na temat
wspólnej przeszłości historycznej i swoistej kultury
narodowej.
Kultura narodowa i jej
instytucje
Kultura narodowa jako przestrzeń symboliczna – wspólne
dziedzictwo, i doświadczenie historyczne, wspólnota języka i
terytorium. Symbole narodowe (godło, flaga), wspólni
bohaterowie
Kultura narodowa jako wymiar instytucjonalny – organizacje do
ochrony i upowszechniania. Instytucje uznane za narodowe:
-
Muzea – Zamek królewski - Warszawa, Kraków
-
Muzea Narodowe - Warszawa, Kraków, Poznań, Auschwitz-
Birkenau
-
Galerie – Narodowa Galeria Sztuki „Zachęta” w Warszawie,
Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, Centrum Rzeźby
Polskiej w Orońsku
-
Biblioteki – Narodowa w Warszawie, uniwersyteckie
-
Filharmonia w Warszawie
-
Teatr Narodowy w Warszawie, Teatr Stary w Krakowie,
Opera
Narodowa w Warszawie
Małe i wielkie ojczyzny
Kultura lokalna – pojęcie odnoszące
się do swego rodzaju
mikrokosmosów kulturowych,
przestrzeni mniejszych niż region.
Kultura regionalna – związana jest z
określonym, niewielkim terytorium i
obejmuje wszystkie
charakterystyczne dla niego formy.
Kultura narodowa
Subkultury
Subkultura jest segmentem kultury i nie podlega
wartościowaniu na wyższą czy niższą. Członków subkultury
nie można nazywać kontrspołeczeństwem, ponieważ są oni
wyrazicielami jakiegoś poglądu, jakichś idei.
Subkulturę tworzą grupy zawodowe, które wypracowały
swoje, swoiste, zachodzące wyłącznie w ich obrębie, normy -
np. lekarze, prawnicy, złodzieje, politycy, nauczyciele,
uczniowie, studenci, fani danego gatunku muzycznego.
Subkultury tworzą nie tylko grupy zawodowe, ale także inne
grupy społeczne, do których należą osoby niepełnosprawne -
niewidzący, niesłyszący, przewlekle chorzy oraz z
uszkodzonymi narządami ruchu, upośledzeni umysłowo.
W znaczeniu potocznym określa grupy młodzieży kontestujące
przyjęty system wartości, a słowo subkultura nabrało
znaczenie jakiejś form patologii społecznej. W takim
przypadku lepszym określeniem jest jednak termin
kontrkultura.
Subkultury
Powodem współuczestniczenia młodzieży w
subkulturach jest zazwyczaj niezaspokojenie pewnych
obiektywnych potrzeb. Niezwykle często jest po prostu
próbą zwrócenia na siebie uwagi. Duży wpływ na to,
czy młody człowiek przystanie do takiej grupy, mają
również cechy osobowości, charakterystyczne dla
młodego wieku. Cechy te są uwarunkowane nie tylko
biologicznie, duży wpływ mają też czynniki społeczne i
kulturowe, jak również błędy procesu
wychowawczego. Młodzież usiłuje rozładować agresję
i frustrację na różne, czasem dziwne i niezrozumiałe
sposoby. Wszystkie podkultury mają bardzo podobną
genezę. Różnice, jakie pojawiają się w ideologii są tak
naprawdę odbiciem różnic, które wynikają z czasu i
miejsca życia młodych ludzi.
Przykłady subkultur
młodzieżowych
Do najbardziej popularnych aktualnie grup subkulturowych należą:
- anarchiści, wyrażający swój sprzeciw wobec wszelkiej przemocy zarówno
skierowanej przeciwko ludziom, jak i zwierzętom. Przemoc doszukują się w
każdej formie władzy i organach, stojących na straży porządku społecznego,
- punkowcy, którzy propagują kult młodości, muzyki, drogocenność dnia
codziennego, wyrażają sprzeciw przeciwko zabijaniu, przeciwko społeczeństwu
konsumpcyjnemu, jego wartościom i etyce,
- rastafarianie, którzy są ruchem bardzo podobnym do anarchistycznego; jako
priorytet traktują pacyfizm, propagują życie pozbawione agresji, przemocy i
jakichkolwiek konfliktów. Ich cechą charakterystyczną są elementy ubioru w
kolorach zielono -żółto-czerwonym (barwy narodowe Etiopii) i czasami dredy,
- skinheadzi, czyli subkultura propagująca nacjonalizm, walkę o utrzymanie
białej rasy i całkowite oddanie dla ojczyzny,
- sataniści, czyli ludzie czczący szatana, ciemność i wszelkie zło (na Zachodzie
ma cechy charakterystyczne dla sekty; w Polsce - cechy subkultury),
- szalikowcy, czyli fanatyczni kibice sportowi, demonstrujący swoje sympatie
klubowe we wspólnych śpiewach i okrzykach na meczach; odłamem są kibole,
którzy zainteresowani są głównie wywołaniem bijatyki
Hipisi
Ponadto: Metalowcy, Dresiarze, Skejci, Graficiarze, Hiphopowcy, Gitowcy
Koncepcja wspólnot
narodowych
Konstruktywistyczna – powstanie wspólnoty
narodowej jest wynikiem działań budzących
świadomość narodową, „produktem” wysiłków
ideologów, historyków, pisarzy..
Esencjonalistyczna – naród jest wspólnotą
naturalną i ahistoryczną, istnieje od zawsze i ma
charakter odwieczny (ksenofobia)
Perspektywa historycznokulturowa – naród jest
wspólnotą o charakterze historycznym. Naród
może być wspólnotą różnorodną pod względem
etnicznym, religijnym czy językowym.
Grupy etniczne
Grupą etniczną nazywamy taką społeczność, której
wspólnota jest ściśle związana z danym obszarem
przez nią zamieszkiwanym. Grupa etniczna cechuje się
świadomością odrębności językowej, czasem również
odrębności ekonomicznej. Poszczególne grupy
etniczne lokują swoją ideologiczną i prywatną ojczyznę
na obszarze zamieszkiwanego przez nich państwa.
Mniejszość narodowa to taka grupa etniczna, która
została osiedlona na terenie jakiegoś państwa w
wyniku zaistnienia pewnych zdarzeń historycznych.
Ludność należąca do poszczególnych mniejszości
narodowych deklaruje przeważnie inną narodowość,
niż pozostała większość mieszkańców tego kraju.
Grupy etniczne
Różnorodność narodowości na obszarze Polski:
-
narodowość śląska
-
narodowość niemiecka
-
narodowość ukraińska
-
narodowość białoruska
-
narodowość żydowska
-
narodowość rosyjska
-
narodowość Romów
-
narodowość łemkowska
-
narodowość słowacka
-
narodowość kaszubów
-
górale