Wstęp

Do budowy mięśnia najogólniej możemy
zaliczyć:

•Brzusiec – zbiór pęczków włókien
mięśniowych o kształcie podłużnym, obłym,
przechodzą w ścięgna

•Ścięgna początkowe
•Ścięgna końcowe

 Przebieg włókien względem długiej osi może być
różny, co pozwala wyróżnić mięśnie wrzecionowate
(obłe – m.prostownik nadgarstka promieniowy krótki,
krawiecki i smukły), pierzaste (m.płaszczkowaty i
podłopatkowy) i półpierzaste (m. prostownik palucha
długi)
 Jeden mięsień może w danym stawie spełniać jedną
funkcję względem jednego stopnia swobody ruchu
 często jednak poszczególne części tego samego
mięśnia, które z tego powodu zwiemy aktonami, mogą
pełnić różne funkcje (np. część przednia mięśnia
naramiennego – część obojczykowa krzyżuje oś
poprzeczną stawu ramiennego z przodu, a część
grzebieniowa krzyżuje tę oś z tyłu, wobec czego są
wobec siebie antagonistyczne; część barkowa
krzyżuje oś strzałkową i jej funkcją jest odwodzenie).

Akton – część mięśnia, która względem
stawu
realizuje samodzielną funkcję.

Akton mięśniowy – mięsień lub część
mięśnia o jednakowym albo bardzo
zbliżonym przebiegu włókien
mięśniowych względem osi stawów,
powodująca określony ruch pary
biokinematycznej (jednakowa funkcja
względem osi stawu, nad którym
przebiega
np. zginanie).

Wyróżniona anatomicznie część – akton –
zwylke posiada swoją nazwę, np. część
obojczykowa mięśnia naramiennego.

Akton mięśniowy:

- pojedynczy mięsień (cały), którego włókna
działają identycznie (np. wrzecionowaty)

- część jednego mięśnia wykonująca
określony ruch w stawie (np. jedna z głów
mięśnia)

 

Jeśli

kilka

mięśni

ma

możliwość

wykonywania określonego ruchu pary
biokinematycznej
(np. zginanie) mówimy o zespole aktonów
współpracujących

ze

sobą

(synergistycznych).

Klasy mięśni

Klasa aktonu (klasa mięśnia) – liczba
określająca liczbę stawów, ponad którymi
przebiega dany akton (mięsień).

Akton pierwszej klasy – akton jednostanowy
działający wokół osi obrotu 1 stawu
(np. ramienny i staw łokciowy » zginanie).

Akton trzeciej klasy – akton działający wokół
osi obrotu 3 stawów (np. biceps gł. długa:
staw ramienny » zginanie, odwodzenie,
probacja, staw łokciowy » zginanie, staw
łokciowo-promieniowy » pronacja)

Najwięcej klas mają aktony (mięśnie) wzdłuż
kręgosłupa (działają wokół osi obrotu nawet
kilkudziesięciu stawów).

 

Jeden mięsień obsługuje średnio 3 stawy.

Jeden staw jest obsługiwany średnio przez 9
aktonów.

Jeden mięsień obsługuje średnio 3,8 stopnia
swobody.

Jeden stopień swobody jest obsługiwany
średnio przez 8,4 mięśnie.

 

Analizując anatomiczne funkcje mięśnia widzimy,
że powinniśmy je rozpatrywać pod kątem funkcji
jego aktonu.

Tabela zawiera przykłady aktonów mięśniowych i
liczbę spełnianych przez nie funkcji.

Należy pamiętać, że im więcej stawów obsługuje
mięsień, tym większa jest jego klasa.

Akton

Klasa

Liczba

funkcji

Mięsień -część

obojczykowa

naramienny -część

barkowa

-cz.

grzebieniowa

1

1

1

4

5

4

Mięsień - głowa długa

dwugłowy - głowa krótka

ramienia

3

3

5

4

Mięsień -głowa długa

trójgłowy -głowa boczna

ramienia -głowa

przyśrodkowa

2

1

1

3

1

1

Głowa długa mięśnia
dwugłowego
ramienia jest np. aktonem
trzeciej klasy, ponieważ
obsługuje

•staw ramienny,
•łokciowy,
•łokciowo-promieniowy,

czyli spełnia funkcje zginania,
odwodzenia i pronacji w stawie
ramiennym, zgina w stawie
łokciowym i supinacji w stawie
łokciowo-promieniowym