Znajomość zasad
udzielania pierwszej
pomocy ważnym
elementem
bezpieczeństwa.

Akademia Podlaska w Siedlcach,

Katedra Edukacji dla

Bezpieczeństwa,

Mgr Zofia Misior



Od najdawniejszych czasów
ludzie nie chcieli być bierni
wobec umierania chorób i
uszkodzeń ciała, szczególnie w
sytuacjach nagłych,
niespodziewanych, kiedy
dotyczyło to ludzi młodych lub
bardzo znaczących.
Podejmowano rożne, czasami
bardzo dziwne dla nas
współczesnych próby ożywiania.
Efekty były bardzo dalekie od
obecnie uzyskiwanych. Na
przestrzeni dziejów rozwijały się
metody i techniki ożywiania
ludzi i udzielania pomocy w
stanach zagrożenia życia.
Człowiek pierwotny poszukując
drogi do przywrócenia życia
stosował bodźce bólowe.

Układano żarzące się węgle na brzuchu ofiary, co miało ją

obudzić i przywrócić jej oddech. Wzmianki o ożywianiu i ratowaniu
życia sięgają czasów starożytnych. W mitologii egipskiej
przedstawiano boginie Izydę wdmuchującą powietrze do ust swego
męża Ozyrysa, w ten sposób przywracając go do życia. W Egipcie
przed 3500 laty opracowano metodę ożywiania polegającą na
zawieszaniu chorego za stopy, następnie uciskaniu klatki piersiowej
w celu spowodowania wydechu i zwalnianiu ucisku by nastąpił
wydech. Jedne z pierwszych skutecznych resuscytacji opisane są w
Biblii. Sposób resuscytacji oddechowej technika usta-usta
znajdujemy w Starym Testamencie. Idea ratowania życia przez
ożywianie pojawia się wielokrotnie w historii. jak wielką
przywiązywano do niej wagę świadczą słowa zapisane w Księgach
Sanhedrinu

"

Kto uratował jedno życie - uratował cały świat ".

Wiele uwagi poświęcano umierającym w okolicznościach

szczególnych np. zatrutym, utopionym. Już starożytni Chińczycy i
Egipcjanie uznawali za bardzo istotny zabieg usuwanie wody z dróg
oddechowych oraz trucizny z przewodu pokarmowego.

Stosowano również

bardziej skomplikowane
metody udrażniania dróg
oddechowych np. przecięcie
tchawicy w sytuacji gdyby
chory miał się udusić. Okres
średniowiecza to ponury
czas w dziejach ludzkości,
gdzie do ratowania używano
amulety, święte oleje i
przedmioty o charakterze
nadprzyrodzonym. Więcej
uwagi ratowaniu życia
zaczęto poświęcać dopiero
w XVIII wieku. Szczególnie
dotyczyło to ratowania osób
tonących. Używano zestawu
do rozdmuchiwania płuc
oraz zestawu do lewatywy

tytoniowej.



Stosowano również
metodę galopującego
konia lub taczania
poszkodowanego na
beczce.



W wieku XIX nastąpił
znaczny rozwój technik
ratowania ludzkiego
życia. Wprowadzono
ucisk klatki piersiowej
skrzyżowanymi
ramionami oraz
wentylację usta-usta.
Miedzy innymi
prezydent Abraham
Lincoln został
uratowany tą metodą.



Historia sztucznego oddychania jest więc bardzo stara.
Próby przywracania krążenia krwi rozwinęły się na dobre
dopiero w XIX wieku, kiedy to dokonano pierwszego masażu
bezpośredniego serca - dr Jan Prus we Lwowie. Następnie
coraz częściej wdrażano pośredni masaż serca, poprzez
ucisk klatki piersiowej. Obecnie coraz częściej w NZK
( Nagle Zatrzymanie Krążenia ) używa się defibrylatorów,
które pobudzają serce prądem elektrycznym. Prawo użycia
defibrylatora maja osoby przeszkolone z zakresu BLS + AED.
Sposoby ożywiania stale zmieniają się stając się coraz
bardziej skuteczniejszymi. Nad stosowaniem prawidłowych
technik udzielania pomocy czuwają zespoły specjalistów z
dziedziny medycyny ratunkowej zrzeszeni miedzy innymi w
Europejskiej Radzie Resuscytacji i Polskiej Radzie
Resuscytacji. Zalecenie tychże organizacji obowiązują
zarówno w edukacji z zakresu pierwszej pomocy jak i w jej
udzielaniu.

www.prc.krakow.pl



Zmieniające się techniki powodują, ze

istnieje niezbędna potrzeba ciągłej

edukacji z zakresu tej dziedziny.

Nauczyciel sprawujący opiekę nad

uczniami w trakcie zajęć edukacyjnych,

sportowych czy też wypoczynku jest

zobowiązany do ochrony ich zdrowia i

życia.



Szczególnym obowiązkiem jest

szybka i skuteczna pomoc w

razie nieszczęśliwego wypadku.

W tym celu należy:



przeszkolić nauczycieli z zakresu zasad

bezpieczeństwa i pierwszej pomocy



posiadać sprzęt podręczny (apteczka dobrze

wyposażona, którą należy systematycznie uzupełniać)



mieć możliwość uzyskiwania szybkiej pomocy

kwalifikowanej, znać zasady wzywania pomocy



znać okoliczności i sytuacje w których występują

nieszczęśliwe wypadki celem ich unikania



miejsca szczególnie niebezpieczne odpowiednio

oznakowywać.



znać drogi ewakuacji (ćwiczyć ewakuacje)



znać zasady zachowania się w sytuacjach zagrożenia

życia i zdrowia



stosować instrukcje i regulaminy różnych form zajęć

dzieci i młodzieży



posiadać informacje o aktualnym stanie zdrowia ucznia

(co pozwoli na skuteczniejszą pomoc w razie potrzeby)

Zaleca się, aby szkolenia z zakresu pierwszej
pomocy były systematycznie powtarzane (raz na
pół roku ćwiczenia z resuscytacji ). Ciągle
następujące w tej dziedzinie zmiany dowodzą, że
wymagana częstotliwość tych szkoleń jest
zasadna. Przykładem może być standard RKO,
który w ostatnich latach zmieniał się kilkukrotnie.
Zmiany te nie maja na celu utrudniania, lecz
dowodzą, ze techniki są coraz doskonalsze.
Nad wdrażaniem ich czuwają najlepsi specjaliści,
a ich skuteczność potwierdzają liczne badania. Na
zakończenie pragnę zachęcić Państwa do
ustawicznej edukacji z zakresu pierwszej pomocy,
oraz do przekazywania wiedzy i umiejętności
swoim wychowankom.

Jak ważne są umiejętności z tej dziedziny przekonujemy
się gdy trzeba działać szybko i skutecznie. Daje nam to
poczucie bezpieczeństwa oraz świadomość, że w razie
potrzeby nie zawiedziemy siebie i innych. Proponuję,
aby edukacja odbywała się nieco innymi metodami niż
tradycyjne np. przez zabawę, inscenizacje, ćwiczenia,
konkursy. Dzieci i młodzież bardzo chętnie uczestniczą
w tych formach edukacyjnych. Przedstawimy Państwu
dwie inscenizacje. Pierwsza z nich to „Ratownictwo na
wesoło”, druga zaś „Na jezdni nie jesteś sam”.
Ocenę pozostawiam Państwu. Inscenizacje te były
prezentowane kilkakrotnie i cieszyły się pozytywnym
odbiorem, szczególnie wśród najmłodszych dzieci. Są
one najwdzięczniejszymi odbiorcami, zapamiętują wiele
informacji, wystarczy je później powtórzyć i rozszerzyć,
już w poważniejszej formie. Ważne jest, żeby od
najmłodszych lat kształtować u dzieci postawę empatii,
wrażliwości na cierpienie i krzywdę innych

.