background image

Opcje na akcje

Opcje na akcje

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Krzysztof Mejszutowicz

Zespół Instrumentów Pochodnych 

Dział Notowań i Rozwoju Rynku

background image

2

Przyczyny wprowadzenia

Przyczyny wprowadzenia

• Zwiększenie oferty produktowej giełdy
• Zapotrzebowanie rynku
• Rozwój rynku opcji na WIG20

• Termin debiutu – 17 październia 2005 r.

background image

3

Informacje podstawowe

Informacje podstawowe

• Jeden z najpopularniejszym instrumentów 

pochodnych na światowych giełdach

• W obrocie od ponad 30 lat - od 1973 r. opcje na 

akcje notowane na Chicago Board Options 
Exchange

• Roczny wolumen obrotu na świecie około 1,9 mld 

kontraktów

background image

4

Źródło: statystyki FIBV

Opcje vs Futures - rynek światowy

Roczny wolumen obrotu w 2004 r. (w mld. sztuk)

Statystyka (1)

Statystyka (1)

background image

5

Statystyka (2)

Statystyka (2)

Opcje vs Futures – w podziale na instrumenty bazowe - rynek światowy

Roczny wolumen obrotu w 2004 r. (w mld. sztuk)

Źródło: statystyki FIBV

background image

6

Statystyka (3)

Statystyka (3)

Opcje na akcje

Rozkład wolumenów - 2003 r.

Źródło: statystyki FIBV

Źródło: statystyki FIBV

background image

7

Czym jest opcja (1)

Czym jest opcja (1)

Definicja opcji

Opcja to instrument dający jej nabywcy prawo do: 
• kupna (opcja kupna) lub sprzedaży (opcja   sprzedaży) 
• w przyszłym terminie 
• po określonej z góry cenie zwanej ceną wykonania  
• określonej ilości instrumentu bazowego dla tej opcji

background image

8

Czym jest opcja (2)

Czym jest opcja (2)

Czym jest 
opcja

Gra w której obstawiamy kierunek zmiany kursu 
akcji 

Możemy obstawiać
• Wzrost – kupno opcji kupna (opcji call)
• Spadek – kupno opcji sprzedaży (opcji put)

Ile zapłacimy

premia opcyjna
(wartość wyceniana przez rynek)

Zysk

nieograniczony (może znacznie przewyższyć 

kwotę zapłaconą za instrument)

Strata 

ograniczona do kosztu nabycia opcji 

background image

9

Czym jest opcja (3)

Czym jest opcja (3)

Druga strona 
transakcji

Wystawca opcji 
(może nim być każdy inwestor),

Czego oczekuje 
wystawca?

Oczekuje, że prognozy kupującego opcję 
nie sprawdzą się

Co zarabia wystawca? Premię – płaci kupujący opcję
Koszt początkowy dla 

wystawcy?

• Brak*
• Musi utrzymywać depozyt 
zabezpieczający (depozyt jest zwracany 
po zamknięciu pozycji)

* pomijamy prowizje maklerskie

background image

10

Kupno opcji (1)

Kupno opcji (1)

• Jak obstawiamy?

Kupno opcji

Kupując opcję należy wybrać jedną z serii  notowanych 

na rynku. 
Każda seria reprezentuje inne oczekiwania inwestora.

Obstawiamy kierunek 

zmiany kursu akcji

Wzrost – seria opcji kupna
Spadek – seria opcji sprzedaży

Określamy skalę zmiany 

kursu akcji

Określamy jak „daleko” zmieni się kurs akcji. Im większą 

zmianę obstawiamy tym tańsza jest opcja.

Skalę zmiany określa tzw. KURS WYKONANIA serii opcji.

Wygrywamy wówczas gdy w dniu wygaśnięcia opcji kurs 

akcji przekroczy (lub spadnie poniżej) poziomu kursu 

wykonania.

Określamy czas do 

wygaśnięcia

W każdej chwili dostępne są opcje na dwa terminy 

(szczegóły później)

background image

11

Kupno opcji (2)

Kupno opcji (2)

TPSA

23 zł

Oczekiwania

Wzrost kursu akcji TPSA w terminie wygaśnięcia opcji o 

2,5 zł (do poziomu 25,5 zł)

Decyzja

Kupno opcji kupna

Dostępne opcje 

kupna z 

kursami 

wykonania

22, 23, 24, 25, 26, 27

• W terminie wygaśnięcia otrzymamy kwotę rozliczenia 

wybierając jedną z serii z kursami wykonania 22, 23, 

24, 25
• Najdroższa jest seria z kursem wykonania 22
• Najtańsza jest seria z kursem wykonania 27

• Przykład 1

background image

12

Kupno opcji (3)

Kupno opcji (3)

TPSA

23 zł 

Oczekiwania

Spadek kursu akcji TPSA w terminie wygaśnięcia opcji o 

2,5 zł (do poziomu 20,50 zł)

Decyzja

Kupno opcji sprzedaży

Dostępne opcje 

sprzedaży z 

kursami 

wykonania

19, 20, 21, 22, 23, 24

• W terminie wygaśnięcia otrzymamy kwotę rozliczenia 

wybierając jedną z serii z kursami wykonania 21, 22, 

23, 24
• Najdroższa jest seria z kursem wykonania 22
• Najtańsza jest seria z kursem wykonania 27

• Przykład 2

background image

13

Kupno opcji (4)

Kupno opcji (4)

• Ile i kiedy zarabiamy?

Kiedy zarabiamy?

Opcje kupna - gdy kurs akcji wzrośnie powyżej kursu 

wykonania opcji
Opcje sprzedaży - gdy kurs akcji spadnie poniżej 

kursu wykonania opcji

Ile zarabiamy 

brutto?
(Kalkulacja kwoty  

rozliczenia)

Zarabiamy tyle o ile kurs akcji przekroczy (lub 

spadnie poniżej) kursu wykonania opcji.

• Opcje kupna = (kurs akcji – kurs wykonania) x m
• Opcje sprzedaży = (kurs wykonania – kurs akcji) x 

m

Gdzie m oznacza liczbę akcji przypadającą na jedną  

opcję

Ile zarabiamy netto? Kwota rozliczenia – zapłacona za opcję premia

background image

14

Kupno opcji (5)

Kupno opcji (5)

• Przykład 1

TPSA

23 zł

Oczekiwania

Wzrost kursu akcji TPSA.

Decyzja

Kupno opcji kupna i poczekanie do terminu 

wygaśnięcia
Inwestor decyduje się na opcję z kursem 

wykonania 24 zł

Kurs opcji

0,75 zł

Premia

0,75 zł x 500 akcji = 375 zł

TPSA w dniu 

wygaśnięcia

25,50

Kwota rozliczenia

(25,50 zł – 24,00 zł) x 500 akcji = 750 zł

Kwota zysku

750 zł – 375 zł = 375 zł

Stopa zwrotu

100%

background image

15

Kupno opcji (6)

Kupno opcji (6)

• Przykład 2

TPSA

23 zł

Oczekiwania

Spadek kursu TPSA

Decyzja

Kupno opcji sprzedaży i poczekanie do terminu 

wygaśnięcia
Inwestor decyduje się na opcję z kursem wykonania 22 

Kurs opcji

0,62 zł

Premia

0,62 zł x 500 akcji = 310 zł

TPSA w dniu 

wygaśnięcia

20,60 zł

Kwota 

rozliczenia

(22,00 zł – 20,60 zł) x 500 akcji = 700 zł

Kwota zysku

700 zł – 310 zł = 390 zł

Stopa zwrotu

126%

background image

16

Kupno opcji (7)

Kupno opcji (7)

• Profil wypłaty – opcja kupna

Kurs 

wykonania

Kwota 
rozliczenia

Kurs 

akcji

Z/S

Zysk/Strata

Premia

Punkt 
opłacalności
X + P

background image

17

Kupno opcji (8)

Kupno opcji (8)

• Profil wypłaty – opcja sprzedaży

Kwota 
rozliczenia

Kurs 
wykonania

Kurs 

akcji

Z/S

Premia

Zysk/Strata

Punkt 

opłacalności

X - P

background image

18

Wystawianie opcji (1)

Wystawianie opcji (1)

Funkcja wystawcy Inwestor który w zamian za premię gwarantuje 

nabywcy opcji wypłatę kwoty rozliczenia (wygranej z 

opcji)

Kiedy zarabia?

Gdy oczekiwania nabywców opcji co do zmiany kursu 

akcji okażą się błędne

Zarabia gdy:
• dla opcji kupna – kurs akcji NIE WZROŚNIE powyżej 

kursu wykonania opcji
• dla opcji sprzedaży – kurs akcji NIE SPADNIE poniżej 

kursu wykonania opcji

Ile zarabia?

Zysk ograniczony - premia opcyjna (opłata za 

wystawienie opcji)

Koszt 

początkowy?

• Brak
• Utrzymuje depozyt zabezpieczający

background image

19

Wystawianie opcji (2)

Wystawianie opcji (2)

• Profil wypłaty – wystawienie opcji kupna – cd.

Kurs wykonania

opcji

(X)

Punkt 
opłacalności
X + P

Kurs 

akcji

Z/S

Premia

(P)

background image

20

Wystawienie opcji (3)

Wystawienie opcji (3)

• Profil wypłaty – wystawienie opcji sprzedaży - cd.

Kurs

akcji

Z/S

Kurs wykonania

opcji

(X)

Premia

(P)

Punkt 

opłacalności

X - P

background image

21

Zasady obrotu (1)

Zasady obrotu (1)

• Instrumenty bazowe

Akcje najbardziej 
płynnych spółek

W obrocie początkowo znajdą się opcje 
na akcje
• PKN ORLEN
• Telekomunikacji Polskiej
• KGHM
• PROKOM
• PEKAO

background image

22

Zasady obrotu (2)

Zasady obrotu (2)

• Terminy wygaśnięcia opcji

Ile terminów?

Zawsze pozostają w obrocie opcje 

wygasające w 2 terminach wygaśnięcia

W których 

miesiącach 

wygasają

Najbliższe 2 miesiące z marcowego cyklu 

kwartalnego

Marzec
Czerwiec
Wrzesień
Grudzień

Jedna seria pozostaje w obrocie 6 miesięcy

W którym dniu

Trzeci piątek miesiąca wygaśnięcia

background image

23

Zasady obrotu (3)

Zasady obrotu (3)

• Nazwa skrócona

O XYZ k r ccc p

O

Nazwa instrumentu – OPCJA

XYZ

Nazwa instrumentu bazowego – np. PKN – PKNORLEN

k

Opcja kupna    Opcja sprzedaży

Marzec            C                           O
Czerwiec         F                           R
Wrzesień         I                            U
Grudzień         L                           X

r

Ostatnia cyfra roku wygaśnięcia

ccc

Wartość kursu wykonania opcji

p

Kod określający operacje na opcjach w związku z operacjami na 

instrumencie bazowym: D – dywidenda, P – prawo poboru, S – podział 

wartości nominalnej, M – podział spółki, Z – inne zdarzenie

background image

24

Zasady obrotu (4)

Zasady obrotu (4)

• Nazwa skrócona – przykłady

OPKNI5042

OPKN – opcja na akcje PKN ORLEN
I5 – opcja kupna wygasająca we wrześniu 2005 
roku
042 – z kursem wykonania 42 zł

OKGHL5037

P

OKGH – opcja na akcje KGHM
L5 – opcje kupna wygasające w grudniu 2005 roku
037 – z kursem wykonania 37 zł
P – której parametry zostały zmodyfikowane w 
związku z prawem poboru

background image

25

Zasady obrotu (5)

Zasady obrotu (5)

• Wartości jakie mogą przyjmować kursy wykonania – opcje na AKCJE

Opcje na

Przedział wartości 

kursów wykonania

Odległości 

pomiędzy kursami 

wykonania

Przykładowe 

wartości

AKCJE

> 1.000 zł

100 zł

1.000 zł, 1.100 zł

< 950 zł oraz > 500 zł 50 zł

500 zł, 550 zł

< 480 zł oraz > 260 zł 20 zł

260 zł, 280 zł

< 250 zł oraz > 100 zł 10 zł

100 zł, 110 zł

< 95 zł oraz > 50 zł

5 zł

50 zł, 55 zł

< 48 zł oraz > 20 zł

2 zł

20 zł, 22 zł

< 20 zł

1 zł

19 zł, 18 zł

• Nie wprowadza się opcji z kursami wykonania poniżej 1 zł

background image

26

Zasady obrotu (6)

Zasady obrotu (6)

• Terminologia

opcje at-the-money
(ATM)

Opcje których kurs wykonania jest bliski 

bieżącego kursu akcji

opcje in-the-money
(ITM)

Opcje dla których kurs akcji znajduje się po 

stronie zysku tzn.

• dla opcji kupna – Kurs akcji > Kurs wykonania
• dla opcji sprzedaży – Kurs akcji < Kurs 

wykonania

opcje out-of-the-money
(OTM)

Opcje dla których kurs akcji znajduje się po 

stronie straty tzn.

• dla opcji kupna – Kurs akcji < Kurs wykonania
• dla opcji sprzedaży – Kurs akcji > Kurs 

wykonania

background image

27

Zasady obrotu (7)

Zasady obrotu (7)

Zasada wprowadzania kursów wykonania na nowy termin wygaśnięcia

• Na nowy termin wygaśnięcia wprowadzanych jest 8 serii opcji

› 4 serie opcji kupna oraz
› 4 serie opcji sprzedaży

• Są to następujące serie

› 1 seria „po cenie” (at-the-money)
› 1 serie „w cenie” (in-the-money)
› 2 seria „poza ceną” (out-of-the-money)

background image

28

Zasady obrotu (8)

Zasady obrotu (8)

Zasada wprowadzania kursów wykonania na nowy termin wygaśnięcia
Przykład

Kurs akcji

31,50 zł

Opcje kupna

Opcje sprzedaży

28 zł

OTM

ITM

30 zł

30 zł

OTM

ATM

32 zł

32 zł

ATM

OTM

34 zł

34 zł

ITM

OTM

36 zł

background image

29

Zasady obrotu (9)

Zasady obrotu (9)

Zasada wprowadzania dodatkowych kursów wykonania
• Kolejne kursy wykonania są wprowadzane w przypadku przekroczenia przez kurs zamknięcia instrumentu bazowego

› Przedostatniego kursu wykonania „poza-ceną” lub
› Ostatniego kursu wykonania „w cenie”

background image

30

Kurs 
zamknięcia 
akcji

Sesja T

31,50

38

28

Kursy 
wykonania

34
32

36

30

Sesja T+1

34,01

34
32

36

30

Sesja T+2

33,00

34
32

36

38

30

Sesja T+3

30,80

34
32

36

38

30

Sesja T+4

29,60

34
32

36

38

30

Przykład wprowadzania nowych opcji KUPNA

Zasady obrotu (10)

Zasady obrotu (10)

background image

31

Przykład wprowadzania nowych opcji SPRZEDAŻY

Kurs 
zamknięcia 
akcji

Sesja T

31,50

36

Kursy 
wykonania

32
30

34

28

Sesja T+1

34,01

32
30

34

28

Sesja T+2

33,00

32
30

34

36

28

Sesja T+3

30,80

32
30

34

36

28

Sesja T+4

29,60

32
30

34

36

28

26

Zasady obrotu (11)

Zasady obrotu (11)

background image

32

Zasady obrotu (12)

Zasady obrotu (12)

Styl wykonania

Europejski
Automatyczne wykonanie tylko w dniu 

wygaśnięcia (jeżeli opcja jest ATM)

Kwota rozliczenia

•  Dla opcji kupna
(kurs rozliczeniowy – kurs wykonania) x m
•  Dla opcji sprzedaży
(kurs wykonania – kurs rozliczeniowy) x m

Gdzie „m” oznacza liczbę akcji 

przypadającą na jedną akcje (np. dla 
opcji na TPSA = 500 akcji)

Kurs rozliczeniowy

Ważona obrotami średnia arytmetyczna 
kursów wszystkich transakcji zawartych na 
sesji

background image

33

Zasady obrotu (13)

Zasady obrotu (13)

Jednostka notowania w złotych za jedną sztukę akcji
System notowań

Notowania ciągłe w godzinach 
9:00 – 16:30

Sposób rozliczenia

Pieniężnie

Kurs odniesienia

Wartość teoretyczna opcji 
Wycena modelem Black-Scholes

Wspomaganie 

płynności

Animator – BRE Bank
• zobowiązanie do kwotowania – 10 serii
• maksymalny spread – 20%
• minimalna wielkość oferty – 5 opcji

background image

34

Zasady obrotu (14)

Zasady obrotu (14)

Widełki

Określane raz na kwartał jako 5% średniej 

arytmetycznej z ostatnich 20 kursów 
zamknięcia instrumentu bazowego z 
poprzedniego kwartału 

Zlecenia 

Wszystkie rodzaje za wyjątkiem
PKC – po każdej cenie
PCRO – po cenie rynkowej na otwarciu
PCR – po cenie rynkowej

RFQ
(Request For 

Quotes)

Zapytanie o cenę

Opłaty

0,9% (nim 0,20 zł, max 1,80 zł)
Animator płaci 25% stawki podstawowej
Do końca marca 2006 r – ZWOLNIENIE Z 
OPŁAT

background image

35

Zasady obrotu (15)

Zasady obrotu (15)

Modyfikacja 
parametrów opcji 

w wyniku

• Dywidendy
• Prawa poboru
• Zmiany wartości nominalnej
• Podziału spółki
• Innych operacji mogących mieć znaczny 
wpływ na wartość opcji

Modyfikacji mogą 
ulec

• Kurs wykonania opcji oraz/lub
• Liczba akcji przypadająca na jedną opcję

• Modyfikacja parametrów opcji

background image

36

Cena opcji (1)

Cena opcji (1)

• Stanowi wynagrodzenie dla wystawcy opcji
• Nazywana jest premią opcyjną
• NIE JEST wielkością stałą 
• Jest określana przez rynek w trakcie sesji 

giełdowej

background image

37

Cena opcji (2)

Cena opcji (2)

• Co wpływa na cenę opcji

Czynnik

Zmiana kursu*

Opcje 

kupna

Opcje 

sprzedaży

Kurs akcji rośnie

Kurs akcji maleje

Zmienność akcji rośnie

Zmienność akcji maleje

Upływa czas do wygaśnięcia

* Zmiana kursu opcji przy założeniu braku wpływu pozostałych czynników

 

 

background image

38

Cena opcji (3)

Cena opcji (3)

• Wartość wewnętrzna
• Przykład

› Kurs akcji – 40 zł

Opcje kupna

Kursy 

wykonania

(pkt)

Opcje sprzedaży

Wartość 

wewnętrzna (pkt)

Wartość 

wewnętrzna 

(pkt)

ITM

4 zł

36 zł

0

OTM

ITM

2 zł

38 zł

0

OTM

ATM

0

40 zł

0

ATM

OTM

0

42 zł

2 zł

ITM

OTM

0

44 zł

4 zł

ITM

background image

39

Cena opcji (4)

Cena opcji (4)

• Ile powinna kosztować opcja? – cd.

› Opcje kosztują więcej niż ich wartość 

wewnętrzna

› Opcje OTM też mają swoją wartość 

mimo iż ich wartość wewnętrzna jest 
równa zero

› Kwotę ponad wartość wewnętrzną 

nazywa się wartością czasową

background image

40

Cena opcji (5)

Cena opcji (5)

• Teoretyczną wartość opcji można obliczyć korzystając z modeli 

wyceny (np. najbardziej popularnego modelu Black’a-Scholes’a)

• Przy kalkulacji wartości teoretycznej opcji można korzystać w 

arkusza dostępnego na stronie www.opcje.gpw.pl

• Jednym z parametrów wyceny jest zmienność kursu akcji. Za 

zmienność można zastosować:

› Zmienność implikowaną kalkulowaną przez GPW dostępną na 

stronie www.opcje.gpw.pl

› Zmienność kalkulowaną przez KDPW dostępną na stronie 

www.kdpw.pl

background image

41

Jak zarabiać na opcjach (1)

Jak zarabiać na opcjach (1)

• Sposób najprostszy

› Kupno opcji kupna lub sprzedaży oraz poczekanie do terminu 

wygaśnięcia

› W terminie wygaśnięcia otrzymamy kwotę rozliczenia 

(wygraną z opcji) jeżeli

• Dla opcji kupna – kurs akcji wzrośnie powyżej kursu 

wykonania opcji

• Dla opcji sprzedaży – kurs akcji spadnie poniżej kursu 

wykonania opcji

› Jeżeli błędnie przewidzieliśmy zmianę kursu akcji wówczas w 

terminie wygaśnięcia opcji nie otrzymamy NIC

› Wygraną z opcji wypłaca kupującemu wystawca opcji

background image

42

Jak zarabiać na opcjach (2)

Jak zarabiać na opcjach (2)

• Handlowanie premią opcyjną

› Co w przypadku jeżeli nie chcemy czekać do terminu 

wygaśnięcia?

› Można bardzo dobrze zarabiać wykorzystując zmianę 

wartości premii opcyjnej

› Po kupnie opcji można ją sprzedać dla innego inwestora 

(odsprzedać po wyższej cenie)

• Jeżeli cena sprzedaży opcji będzie wyższa od ceny po której 

opcje kupiliśmy wówczas zarabiamy

› Można wielokrotnie kupować i sprzedawać opcje nawet w 

trakcie jednej sesji giełdowej (day-trading)

› Zmienność kursu opcji jest bardzo duża dlatego ten 

sposób zarabiania może przynieść bardzo duże stopy 
zwrotu

background image

43

Jak zarabiać na opcjach (3)

Jak zarabiać na opcjach (3)

Kurs akcji

25 zł

Kurs opcji

1,61 zł

Premia

1,61 zł x 500 akcji = 805 

WYSTAWCA

26 zł

2,08 zł

2,08 zł x 500 akcji = 

1.040 zł

27 zł

2,64 zł

2,64 zł x 500 akcji = 

1.320 zł

NABYWCA A

OTPSC6025

NABYWCA B

1.040 zł

NABYWCA C

ZYSK

= 1.040 – 

805
= 235 zł

ZYSK

= 1.320 – 

1040 
= 280 zł

1.320 zł

805 zł

zobowiązania

background image

44

Jak zarabiać na opcjach (4)

Jak zarabiać na opcjach (4)

• Handlowanie premią opcyjną – cd.

› Czy po wystawieniu opcji również można zamknąć swoją 

pozycję przed terminem wygaśnięcia?

› Tak. Aby zamknąć pozycję w wystawionej opcji należy opcję 

odkupić z rynku

› Dlaczego tak się dzieje

• Wystawiając opcję w zamian za premię opcyjną 

zobowiązujemy się w stosunku do nabywcy opcji, że w 
terminie wygaśnięcia wypłacimy mu kwotę rozliczenia

• Odkupując opcję płacimy dla innego wystawcy w zamian 

za co przejmuje on od nas nasze zobowiązania

› Jeżeli kwota po której opcje odkupujemy będzie niższa niż 

kwota którą otrzymaliśmy przy wystawianiu opcji wówczas 
zarabiamy

› Wystawiając opcję zarabiamy zatem na spadku kursu opcji

background image

45

Jak zarabiać na opcjach (5)

Jak zarabiać na opcjach (5)

Kurs akcji

25 zł

Kurs opcji

1,61 zł

Premia

1,61 zł x 500 akcji = 805 

24 zł

0,98 zł

0,98 zł x 500 akcji = 490 

NABYWCA

WYSTAWCA A

OTPSC6025

WYSTAWCA B

WYSTAWCA C

ZYSK

= 805 – 490 
= 315 zł

ZYSK

= 490 – 235 
= 255 zł

805 zł

23 zł

0,47 zł

0,47 zł x 500 akcji = 235 

zobowiązania

490 zł

235 zł

background image

46

Jak zarabiać na opcjach (6)

Jak zarabiać na opcjach (6)

• Strategie opcyjne

› Handlowanie opcjami nie musi składać się wyłącznie z 

kupowania bądź wystawiania pojedynczych serii opcji

› Zajmując jednocześnie różne pozycje w różnych seriach 

opcji możemy tworzyć portfele o różnych profilach wypłaty

› Do najbardziej popularnych strategii należą

• Spread byka
• Spread niedźwiedzia 
• Długi stelaż
• Krótki stelaż

background image

47

Jak zarabiać na opcjach (7)

Jak zarabiać na opcjach (7)

• Spread byka

Kurs akcji

Z/S

(Y)

Wystawienie opcji kupna
Y – kurs wykonania
A – premia 

(A)

(X)

Kupno opcji kupna
X – kurs wykonania
B – premia 

(B)

Spread byka

(B-A)

background image

48

Jak zarabiać na opcjach (8)

Jak zarabiać na opcjach (8)

• Spread niedźwiedzia

Kurs akcji

Z/S

(Y)

Wystawienie opcji sprzedaży
Y – kurs wykonania
A – premia 

(A)

(X)

Kupno opcji sprzedaży
X – kurs wykonania
B – premia 

(B)

Spread 

niedźwiedzia

(B-A)

background image

49

Jak zarabiać na opcjach (9)

Jak zarabiać na opcjach (9)

• Długi stelaż

Kurs akcji

Z/S

Kupno opcji sprzedaży
X – kurs wykonania
A – premia 

(A)

(X)

Kupno opcji kupna
X – kurs wykonania
B – premia 

(B)

Długi 

stelaż

(B+A)

background image

50

Jak zarabiać na opcjach (10)

Jak zarabiać na opcjach (10)

• Krótki stelaż

Kurs akcji

Z/S

Wystawienie opcji sprzedaży
X – kurs wykonania
A – premia 

(A)

(X)

Wystawienie opcji kupna
X – kurs wykonania
B – premia 

(B)

Krótki 

stelaż

(B+A)

background image

51

Kupno Call

Długi Stelaż

Kupno Put

Spread byka

Spread niedźwiedzia

Sprzedaż Put

Krótki Stelaż

Sprzedaż call

Zysk

Strata

Zysk

Strata

Zysk

Strata

Zysk

Strata

Zysk

Strata

Zysk

Strata

Zysk

Strata

Zysk

Strata

Wzrost kursu

Spadek kursu

Nieokreślona zmiana 

kursu

Wzrost 
zmienności

Niewielka 
zmiana 
zmienności

Spadek 
zmienności

Jak zarabiać na opcjach (11)

Jak zarabiać na opcjach (11)

background image

52

Depozyty zabezpieczające 

Depozyty zabezpieczające 

(1) 

(1) 

• Wymagane tylko od wystawców
• Finansowa gwarancja wypłaty dla nabywcy kwoty 

rozliczenia

• Kalkulowana jest wartość depozytu (w zł)
• Wspólne mechanizmy z futures

› Depozyt wstępny i właściwy (minimalny dla klienta)
› Uzupełnianie depozytu
› Składniki depozytu (gotówka, papiery wartościowe)

• Długie pozycje w opcjach pomniejszają wartość depozytu 

(jeżeli są w cenie)

background image

53

Depozyty zabezpieczające 

Depozyty zabezpieczające 

(2) 

(2) 

• Wartość depozytu dla opcji powinna 

› Dla nabywców opcji – gwarantować wypłatę kwoty rozliczenia
› Dla domu maklerskiego – umożliwić zamknięcie pozycji klienta 

który depozytów nie uzupełnia

• Naliczanie depozytów w oparciu o codzienną analizę 

możliwego rozwoju sytuacji na najbliższej sesji

• 16 scenariuszy

› Zmiany wartości instrumentu bazowego
› Zmiany zmienności instrumentu bazowego

• Kalkulacja wartości teoretycznej opcji
• Najgorszy dla wystawcy scenariusz (największy wzrost 

premii) wyznacza depozyt zabezpieczający

background image

54

Depozyty zabezpieczające 

Depozyty zabezpieczające 

(3)

(3)

Depozyt pobierany od klienta
• Depozyt dla transakcji nierozliczonej

› Stanowi różnicę pomiędzy wstępnym depozytem a 

wartością rynkową opcji (premią)

› Przykład.

• Depozyt wstępny – 4.507 zł
• Wartość opcji (premia) – 2.800 zł
• Depozyt wymagany od klienta = 4.507 zł – 2.800 zł = 1.707 zł

• Depozyt dla transakcji rozliczonej

› Pełna wartość wstępnego depozytu 

background image

55

Depozyty zabezpieczające 

Depozyty zabezpieczające 

(4)

(4)

Korelacja

• Analizowane jest ryzyko jakie generuje portfel instrumentów 

pochodnych

• Depozyt naliczany jest z uwzględnieniem ryzyka portfela
• Przykład – na podstawie opcji na WIG20

› Depozyt dla długiej pozycji w FW20H5 (17.02.05) = 

1.069,54 zł

› Depozyt dla krótkiej pozycji w OW20C5200 (17.02.05) = 

1.457,15 zł

› Depozyt dla portfela: długa pozycja w FW20H5 + krótka pozycja 

w OW20C5200 (17.02.05)

• bez korelacji = 

2.526,67 zł

  (suma depozytów 1.069,54 zł + 

1.457,15zł)

• z uwzględnieniem korelacji = 

1.236,38 zł

background image

56

Ryzyka inwestowania w opcje na 

Ryzyka inwestowania w opcje na 

akcje

akcje

Przy inwestycji w opcje na akcje należy uwzględniać 
następujące rodzaje ryzyka
•  Ryzyko płynności
•  Ryzyko rynkowe
•  Ryzyko związane z upływem czasu
•  Ryzyko związane z kosztami transakcyjnymi

background image

57

strona internetowa

www.opcje.gpw.pl

Zawartość
• warunki obrotu 
• standardy
• liczne materiały edukacyjne (broszura o opcjach na akcje - prof. 
A. Fierla)
• arkusz do wyceny opcji
• inne

Więcej informacji

background image

58

Masz pytanie nt opcji ?

Zadaj je: 

e-mail

opcje@gpw.com.pl

background image

59


Document Outline