Socjalizacja

Socjalizacja

Powstawanie istoty społecznej

Powstawanie istoty społecznej

Człowiek jako istota

Człowiek jako istota

społeczna

społeczna



Przychodzimy na świat jako potencjalne

Przychodzimy na świat jako potencjalne

istoty społeczne;

istoty społeczne;



Po urodzeniu i przez kilka kolejnych lat

Po urodzeniu i przez kilka kolejnych lat

jesteśmy całkowicie bezradni i zależni od

jesteśmy całkowicie bezradni i zależni od

innych;

innych;



Procesy społecznej interakcji pozwalają

Procesy społecznej interakcji pozwalają

rozwinąć tożsamość, przekonania i wiele

rozwinąć tożsamość, przekonania i wiele

umiejętności niezbędnych do aktywnego

umiejętności niezbędnych do aktywnego

udziału w społeczeństwie (to jest istota

udziału w społeczeństwie (to jest istota

procesu socjalizacji);

procesu socjalizacji);

Tło filozoficzne

Tło filozoficzne



John Locke: siedemnastwieczny

John Locke: siedemnastwieczny

filozof brytyjski, był prekursorem

filozof brytyjski, był prekursorem

późniejszego enwironmentalizmu;

późniejszego enwironmentalizmu;

zakładał, że umysł noworodka jest

zakładał, że umysł noworodka jest

jak biała kartka papieru, na której

jak biała kartka papieru, na której

środowisko i doświadczenie piszą

środowisko i doświadczenie piszą

scenariusz życia dziecka;

scenariusz życia dziecka;



Tabula rasa

Tabula rasa

Jan Jakub Rousseau

Jan Jakub Rousseau



Osiemnastowieczny filozof francuski,

Osiemnastowieczny filozof francuski,

opisywał swoje natywistyczne

opisywał swoje natywistyczne

poglądy na rozwój człowieka w

poglądy na rozwój człowieka w

traktacie „Emil – czyli o

traktacie „Emil – czyli o

wychowaniu”;

wychowaniu”;



Dzieci rodzą się z określonym

Dzieci rodzą się z określonym

zasobem wiedzy, który ujawnia się z

zasobem wiedzy, który ujawnia się z

wiekiem w sposób naturalny;

wiekiem w sposób naturalny;

c.d

c.d



Rozwój przebiega według możliwych

Rozwój przebiega według możliwych

do przewidzenia etapów, które

do przewidzenia etapów, które

następują zgodnie z wrodzonym

następują zgodnie z wrodzonym

rozkładem;

rozkładem;



Koncepcja szlachetnego dzikusa;

Koncepcja szlachetnego dzikusa;

Karol Darwin

Karol Darwin



Teoria ewolucji sformułowana w poł.XIX wieku; („O

Teoria ewolucji sformułowana w poł.XIX wieku; („O

powstawaniu gatunków”);

powstawaniu gatunków”);



Poszczególni przedstawiciele gatunku różnią się

Poszczególni przedstawiciele gatunku różnią się

od siebie pod wieloma względami(szybkością,

od siebie pod wieloma względami(szybkością,

sprawnością umysłową, etc.);

sprawnością umysłową, etc.);



Większość gatunków produkuje więcej potomstwa

Większość gatunków produkuje więcej potomstwa

niż może wyżywić;

niż może wyżywić;



Poszczególni osobnicy muszą walczyć o

Poszczególni osobnicy muszą walczyć o

przetrwanie;

przetrwanie;



Selekcja naturalna jest motorem ewolucji i

Selekcja naturalna jest motorem ewolucji i

sprawia, że ludzie stają się coraz lepiej

sprawia, że ludzie stają się coraz lepiej

przystosowani do środowiska.

przystosowani do środowiska.



Inspiracje dla socjobiologii;

Inspiracje dla socjobiologii;

Przekształcenie organizmu

Przekształcenie organizmu

biologicznego (homo sapiens) w

biologicznego (homo sapiens) w

aktywnego członka społeczeństwa

aktywnego członka społeczeństwa



Natura a wychowanie (natywiści kontra

Natura a wychowanie (natywiści kontra

środowiskowcy);

środowiskowcy);



Natura: poglądy instynktywistów – ludzkie

Natura: poglądy instynktywistów – ludzkie

zachowanie jest wynikiem działania

zachowanie jest wynikiem działania

instynktów;

instynktów;



Instynkty – wrodzone, niezmienne,

Instynkty – wrodzone, niezmienne,

genetycznie zaprogramowane wzory

genetycznie zaprogramowane wzory

działań, które są wspólne całemu

działań, które są wspólne całemu

gatunkowi i nie podlegają różnicowaniu ze

gatunkowi i nie podlegają różnicowaniu ze

względu na doświadczenie jednostkowe;

względu na doświadczenie jednostkowe;

Wychowanie

Wychowanie



Ludzkie zachowanie jest wynikiem

Ludzkie zachowanie jest wynikiem

działania środowiska społecznego;

działania środowiska społecznego;



Ludzkie zachowanie i tożsamość

Ludzkie zachowanie i tożsamość

mogą być kształtowane w dowolny,

mogą być kształtowane w dowolny,

pożądany sposób (John Watson);

pożądany sposób (John Watson);

Koncepcja interakcyjna

Koncepcja interakcyjna



Zarówno dziedziczność jak i

Zarówno dziedziczność jak i

środowisko mają wpływ na

środowisko mają wpływ na

zachowanie człowieka;

zachowanie człowieka;



Czynniki wyzwalające określone

Czynniki wyzwalające określone

geny, np. gen alkoholizmu

geny, np. gen alkoholizmu

Dzikie dzieci

Dzikie dzieci



Dzikie dzieci, wilcze dzieci

Dzikie dzieci, wilcze dzieci

 – dzieci

 – dzieci

egzystujące w społecznej izolacji,

egzystujące w społecznej izolacji,

wychowywane przez zwierzęta lub

wychowywane przez zwierzęta lub

posiadające jedynie pośredni kontakt z

posiadające jedynie pośredni kontakt z

ludźmi (np. dzieci trzymane w niewoli i nie

ludźmi (np. dzieci trzymane w niewoli i nie

kontaktujące się z innymi ludźmi).

kontaktujące się z innymi ludźmi).

Literackim przykładem dzieci wilczych są 

Literackim przykładem dzieci wilczych są 

Romulus

Romulus

i

i

Remus

Remus

 lub 

 lub 

Mowgli

Mowgli

.

.



Jednymi z najsłynniejszych dzikich dzieci

Jednymi z najsłynniejszych dzikich dzieci

są 

są 

Victor

Victor

 i 

 i 

Genie

Genie

. Prawdopodobnym

. Prawdopodobnym

przypadkiem dzikiego dziecka jest również

przypadkiem dzikiego dziecka jest również

tajemniczy

tajemniczy

Kaspar

Kaspar

Hauser

Hauser

.

.

c.d

c.d



Dzikie dzieci mają problemy z

Dzikie dzieci mają problemy z

opanowaniem ludzkiej 

opanowaniem ludzkiej 

mowy

mowy

. Istnieje 

. Istnieje 

hipoteza

hipoteza

 stworzona przez 

 stworzona przez 

Erica

Erica

Lenneberga

Lenneberga

, że ludzkie dziecko przechodzi

, że ludzkie dziecko przechodzi

w swym rozwoju okres, kiedy zdolne jest

w swym rozwoju okres, kiedy zdolne jest

przyswoić sobie język z niezwykłą

przyswoić sobie język z niezwykłą

łatwością. Ten optymalny okres kończy się

łatwością. Ten optymalny okres kończy się

jednak z wejściem w wiek 

jednak z wejściem w wiek 

dojrzewania

dojrzewania

 i

 i

człowiek, który swej szansy opanowania

człowiek, który swej szansy opanowania

mowy nie wykorzystał przed mniej więcej

mowy nie wykorzystał przed mniej więcej

dwunastym rokiem życia, traci ją

dwunastym rokiem życia, traci ją

bezpowrotnie

bezpowrotnie

Perspektywy teoretyczne

Perspektywy teoretyczne



Zygmunt Freud:

Zygmunt Freud:



Eros i Tanatos;

Eros i Tanatos;



Id, ego, superego;

Id, ego, superego;



Rozwój psychoseksualny człowieka

Rozwój psychoseksualny człowieka

(faza oralna, faza analna, faza

(faza oralna, faza analna, faza

falliczna i kompleks Edypa, faza

falliczna i kompleks Edypa, faza

latencji, faza genitalna);

latencji, faza genitalna);

Erik Erikson

Erik Erikson



Teoria rozwoju psychospołecznego

Teoria rozwoju psychospołecznego

 –

 –

koncepcja wywodzącą się z 

koncepcja wywodzącą się z 

psychoanalizy

psychoanalizy

, w

, w

której wiodącą rolę przyznaje się

której wiodącą rolę przyznaje się

działaniomświadomym jednostki pod wpływem

działaniomświadomym jednostki pod wpływem

środowiska. Rozwój ujmowany jest jako proces

środowiska. Rozwój ujmowany jest jako proces

ewolucyjny, w którym jednostka

ewolucyjny, w którym jednostka

poprzez kryzysypsychospołeczne osiąga coraz to

poprzez kryzysypsychospołeczne osiąga coraz to

wyższy poziom integracji. Dokonuje się on

wyższy poziom integracji. Dokonuje się on

poprzez rozwiązywanie trudności związanych ze

poprzez rozwiązywanie trudności związanych ze

zmianami na płaszczyznach na których się

zmianami na płaszczyznach na których się

odbywa: biologicznej, psychicznej oraz

odbywa: biologicznej, psychicznej oraz

społecznej. Rozwój jest więc wzajemnym

społecznej. Rozwój jest więc wzajemnym

dostosowywaniem się do siebie jednostki i

dostosowywaniem się do siebie jednostki i

środowiska.

środowiska.

c.d

c.d



Fazy rozwoju psychospołecznego;

Fazy rozwoju psychospołecznego;



(osobny plik)

(osobny plik)

George Herbert Mead:

George Herbert Mead:

symboliczny interakcjonizm

symboliczny interakcjonizm



George Mead sformułował oryginalny

George Mead sformułował oryginalny

program behawioryzmu społecznego,

program behawioryzmu społecznego,

który bada procesy adaptacji organizmów,

który bada procesy adaptacji organizmów,

ujmując je jako proces komunikacji.

ujmując je jako proces komunikacji.

Organizm w relacji ze środowiskiem,

Organizm w relacji ze środowiskiem,

inaczej niż to ma miejsce

inaczej niż to ma miejsce

w behawioryzmie, nie pozostaje bierny.

w behawioryzmie, nie pozostaje bierny.

Organizmy dokonują selekcji tego co

Organizmy dokonują selekcji tego co

istnieje dla nich jako bodziec. Od zasady

istnieje dla nich jako bodziec. Od zasady

tej selekcji zależeć będzie ich sukces

tej selekcji zależeć będzie ich sukces

adaptacyjny.

adaptacyjny.

c.d

c.d



Badał rozwój i organizację ‘jażni’;

Badał rozwój i organizację ‘jażni’;



Jażń wyrasta z doświadczenia społecznego, ponieważ

Jażń wyrasta z doświadczenia społecznego, ponieważ

jednostka potrafi patrzeć na własne działania z perspektywy

jednostka potrafi patrzeć na własne działania z perspektywy

swoich partnerów;

swoich partnerów;



Jest to możliwe dzięki językowi;

Jest to możliwe dzięki językowi;



W procesie komunikacji jesteśmy zarówno podmiotem

W procesie komunikacji jesteśmy zarówno podmiotem

działania (mówimy), jak i przedmiotem działania (osobą

działania (mówimy), jak i przedmiotem działania (osobą

odbierającą);

odbierającą);



Rozwijamy naszą jaźń, gdy przyjmujemy rolę innego i

Rozwijamy naszą jaźń, gdy przyjmujemy rolę innego i

patrzymy na siebie jako przedmioty działania;

patrzymy na siebie jako przedmioty działania;



Jaźń jako produkt interakcji między niepowtarzalną

Jaźń jako produkt interakcji między niepowtarzalną

jednostką a kontekstem społecznym;

jednostką a kontekstem społecznym;

Czynniki socjalizacji

Czynniki socjalizacji



Socjalizacja jest skomplikowanym

Socjalizacja jest skomplikowanym

procesem obejmującym wiele

procesem obejmującym wiele

jednostek, grup społecznych i

jednostek, grup społecznych i

instytucji;

instytucji;



Elementy te są kanałami wpływu,

Elementy te są kanałami wpływu,

poprzez nie dochodzi do procesu

poprzez nie dochodzi do procesu

socjalizacji;

socjalizacji;

Rodzina

Rodzina



Jest jednym z najważniejszych czynników

Jest jednym z najważniejszych czynników

socjalizacji;

socjalizacji;



Tworzą się w niej pierwsze i najbardziej

Tworzą się w niej pierwsze i najbardziej

trwałe więzi społeczne;

trwałe więzi społeczne;



Umiejętność porozumiewania się, kontakt

Umiejętność porozumiewania się, kontakt

z kulturą;

z kulturą;



Jest całym światem społęcznym

Jest całym światem społęcznym

niemowlęcia; zapewnia mu tożsamość

niemowlęcia; zapewnia mu tożsamość

społeczną w kwestii rasy, religii,klasy

społeczną w kwestii rasy, religii,klasy

społecznej;

społecznej;

Szkoła

Szkoła



Instytucja społeczna bezpośrednio

Instytucja społeczna bezpośrednio

odpowiedzialna za przekazywanie

odpowiedzialna za przekazywanie

jednostce informacji, umiejętności i

jednostce informacji, umiejętności i

wartości, które uważa się za ważne

wartości, które uważa się za ważne

dla życia społecznego;

dla życia społecznego;



Sformalizowany system ocen;

Sformalizowany system ocen;



Możliwość kooperacji i rywalizacji;

Możliwość kooperacji i rywalizacji;

Grupa rówieśnicza

Grupa rówieśnicza



Nowe modele zachowań;

Nowe modele zachowań;



Nowe obiekty identyfikacji;

Nowe obiekty identyfikacji;



Aletrnatywne sposoby myślenia i

Aletrnatywne sposoby myślenia i

waloryzowania świata

waloryzowania świata

Media

Media



Media tradycyjne;

Media tradycyjne;



Nowe media;

Nowe media;

Socjalizacja jako proces

Socjalizacja jako proces

trwający przez całe życie

trwający przez całe życie



Socjalizacja w wieku dojrzałym pod

Socjalizacja w wieku dojrzałym pod

wpływem zmiany społecznej;

wpływem zmiany społecznej;



Resocjalizacja – polega na

Resocjalizacja – polega na

wykorzenieniu i restrukturyzacji

wykorzenieniu i restrukturyzacji

podstawowych wartości, postaw czy

podstawowych wartości, postaw czy

tożsamości;

tożsamości;



Resocjalizacja

Resocjalizacja

dobrowolna/resocjalizacja

dobrowolna/resocjalizacja

przymusowa

przymusowa