Socjalizacja
Socjalizacja
Powstawanie istoty społecznej
Powstawanie istoty społecznej
Socjalizacja
Socjalizacja
Powstawanie istoty społecznej
Powstawanie istoty społecznej
Człowiek jako istota
Człowiek jako istota
społeczna
społeczna
Przychodzimy na świat jako potencjalne
Przychodzimy na świat jako potencjalne
istoty społeczne;
istoty społeczne;
Po urodzeniu i przez kilka kolejnych lat
Po urodzeniu i przez kilka kolejnych lat
jesteśmy całkowicie bezradni i zależni od
jesteśmy całkowicie bezradni i zależni od
innych;
innych;
Procesy społecznej interakcji pozwalają
Procesy społecznej interakcji pozwalają
rozwinąć tożsamość, przekonania i wiele
rozwinąć tożsamość, przekonania i wiele
umiejętności niezbędnych do aktywnego
umiejętności niezbędnych do aktywnego
udziału w społeczeństwie (to jest istota
udziału w społeczeństwie (to jest istota
procesu socjalizacji);
procesu socjalizacji);
Tło filozoficzne
Tło filozoficzne
John Locke: siedemnastwieczny
John Locke: siedemnastwieczny
filozof brytyjski, był prekursorem
filozof brytyjski, był prekursorem
późniejszego enwironmentalizmu;
późniejszego enwironmentalizmu;
zakładał, że umysł noworodka jest
zakładał, że umysł noworodka jest
jak biała kartka papieru, na której
jak biała kartka papieru, na której
środowisko i doświadczenie piszą
środowisko i doświadczenie piszą
scenariusz życia dziecka;
scenariusz życia dziecka;
Tabula rasa
Tabula rasa
Jan Jakub Rousseau
Jan Jakub Rousseau
Osiemnastowieczny filozof francuski,
Osiemnastowieczny filozof francuski,
opisywał swoje natywistyczne
opisywał swoje natywistyczne
poglądy na rozwój człowieka w
poglądy na rozwój człowieka w
traktacie „Emil – czyli o
traktacie „Emil – czyli o
wychowaniu”;
wychowaniu”;
Dzieci rodzą się z określonym
Dzieci rodzą się z określonym
zasobem wiedzy, który ujawnia się z
zasobem wiedzy, który ujawnia się z
wiekiem w sposób naturalny;
wiekiem w sposób naturalny;
c.d
c.d
Rozwój przebiega według możliwych
Rozwój przebiega według możliwych
do przewidzenia etapów, które
do przewidzenia etapów, które
następują zgodnie z wrodzonym
następują zgodnie z wrodzonym
rozkładem;
rozkładem;
Koncepcja szlachetnego dzikusa;
Koncepcja szlachetnego dzikusa;
Karol Darwin
Karol Darwin
Teoria ewolucji sformułowana w poł.XIX wieku; („O
Teoria ewolucji sformułowana w poł.XIX wieku; („O
powstawaniu gatunków”);
powstawaniu gatunków”);
Poszczególni przedstawiciele gatunku różnią się
Poszczególni przedstawiciele gatunku różnią się
od siebie pod wieloma względami(szybkością,
od siebie pod wieloma względami(szybkością,
sprawnością umysłową, etc.);
sprawnością umysłową, etc.);
Większość gatunków produkuje więcej potomstwa
Większość gatunków produkuje więcej potomstwa
niż może wyżywić;
niż może wyżywić;
Poszczególni osobnicy muszą walczyć o
Poszczególni osobnicy muszą walczyć o
przetrwanie;
przetrwanie;
Selekcja naturalna jest motorem ewolucji i
Selekcja naturalna jest motorem ewolucji i
sprawia, że ludzie stają się coraz lepiej
sprawia, że ludzie stają się coraz lepiej
przystosowani do środowiska.
przystosowani do środowiska.
Inspiracje dla socjobiologii;
Inspiracje dla socjobiologii;
Przekształcenie organizmu
Przekształcenie organizmu
biologicznego (homo sapiens) w
biologicznego (homo sapiens) w
aktywnego członka społeczeństwa
aktywnego członka społeczeństwa
Natura a wychowanie (natywiści kontra
Natura a wychowanie (natywiści kontra
środowiskowcy);
środowiskowcy);
Natura: poglądy instynktywistów – ludzkie
Natura: poglądy instynktywistów – ludzkie
zachowanie jest wynikiem działania
zachowanie jest wynikiem działania
instynktów;
instynktów;
Instynkty – wrodzone, niezmienne,
Instynkty – wrodzone, niezmienne,
genetycznie zaprogramowane wzory
genetycznie zaprogramowane wzory
działań, które są wspólne całemu
działań, które są wspólne całemu
gatunkowi i nie podlegają różnicowaniu ze
gatunkowi i nie podlegają różnicowaniu ze
względu na doświadczenie jednostkowe;
względu na doświadczenie jednostkowe;
Wychowanie
Wychowanie
Ludzkie zachowanie jest wynikiem
Ludzkie zachowanie jest wynikiem
działania środowiska społecznego;
działania środowiska społecznego;
Ludzkie zachowanie i tożsamość
Ludzkie zachowanie i tożsamość
mogą być kształtowane w dowolny,
mogą być kształtowane w dowolny,
pożądany sposób (John Watson);
pożądany sposób (John Watson);
Koncepcja interakcyjna
Koncepcja interakcyjna
Zarówno dziedziczność jak i
Zarówno dziedziczność jak i
środowisko mają wpływ na
środowisko mają wpływ na
zachowanie człowieka;
zachowanie człowieka;
Czynniki wyzwalające określone
Czynniki wyzwalające określone
geny, np. gen alkoholizmu
geny, np. gen alkoholizmu
Dzikie dzieci
Dzikie dzieci
Dzikie dzieci, wilcze dzieci
Dzikie dzieci, wilcze dzieci
– dzieci
– dzieci
egzystujące w społecznej izolacji,
egzystujące w społecznej izolacji,
wychowywane przez zwierzęta lub
wychowywane przez zwierzęta lub
posiadające jedynie pośredni kontakt z
posiadające jedynie pośredni kontakt z
ludźmi (np. dzieci trzymane w niewoli i nie
ludźmi (np. dzieci trzymane w niewoli i nie
kontaktujące się z innymi ludźmi).
kontaktujące się z innymi ludźmi).
Literackim przykładem dzieci wilczych są
Literackim przykładem dzieci wilczych są
lub
lub
.
.
Jednymi z najsłynniejszych dzikich dzieci
Jednymi z najsłynniejszych dzikich dzieci
. Prawdopodobnym
. Prawdopodobnym
przypadkiem dzikiego dziecka jest również
przypadkiem dzikiego dziecka jest również
tajemniczy
tajemniczy
c.d
c.d
Dzikie dzieci mają problemy z
Dzikie dzieci mają problemy z
opanowaniem ludzkiej
opanowaniem ludzkiej
. Istnieje
. Istnieje
stworzona przez
stworzona przez
, że ludzkie dziecko przechodzi
, że ludzkie dziecko przechodzi
w swym rozwoju okres, kiedy zdolne jest
w swym rozwoju okres, kiedy zdolne jest
przyswoić sobie język z niezwykłą
przyswoić sobie język z niezwykłą
łatwością. Ten optymalny okres kończy się
łatwością. Ten optymalny okres kończy się
jednak z wejściem w wiek
jednak z wejściem w wiek
i
i
człowiek, który swej szansy opanowania
człowiek, który swej szansy opanowania
mowy nie wykorzystał przed mniej więcej
mowy nie wykorzystał przed mniej więcej
dwunastym rokiem życia, traci ją
dwunastym rokiem życia, traci ją
bezpowrotnie
bezpowrotnie
Perspektywy teoretyczne
Perspektywy teoretyczne
Zygmunt Freud:
Zygmunt Freud:
Eros i Tanatos;
Eros i Tanatos;
Id, ego, superego;
Id, ego, superego;
Rozwój psychoseksualny człowieka
Rozwój psychoseksualny człowieka
(faza oralna, faza analna, faza
(faza oralna, faza analna, faza
falliczna i kompleks Edypa, faza
falliczna i kompleks Edypa, faza
latencji, faza genitalna);
latencji, faza genitalna);
Erik Erikson
Erik Erikson
Teoria rozwoju psychospołecznego
Teoria rozwoju psychospołecznego
–
–
koncepcja wywodzącą się z
koncepcja wywodzącą się z
, w
, w
której wiodącą rolę przyznaje się
której wiodącą rolę przyznaje się
działaniomświadomym jednostki pod wpływem
działaniomświadomym jednostki pod wpływem
środowiska. Rozwój ujmowany jest jako proces
środowiska. Rozwój ujmowany jest jako proces
ewolucyjny, w którym jednostka
ewolucyjny, w którym jednostka
poprzez kryzysypsychospołeczne osiąga coraz to
poprzez kryzysypsychospołeczne osiąga coraz to
wyższy poziom integracji. Dokonuje się on
wyższy poziom integracji. Dokonuje się on
poprzez rozwiązywanie trudności związanych ze
poprzez rozwiązywanie trudności związanych ze
zmianami na płaszczyznach na których się
zmianami na płaszczyznach na których się
odbywa: biologicznej, psychicznej oraz
odbywa: biologicznej, psychicznej oraz
społecznej. Rozwój jest więc wzajemnym
społecznej. Rozwój jest więc wzajemnym
dostosowywaniem się do siebie jednostki i
dostosowywaniem się do siebie jednostki i
środowiska.
środowiska.
c.d
c.d
Fazy rozwoju psychospołecznego;
Fazy rozwoju psychospołecznego;
(osobny plik)
(osobny plik)
George Herbert Mead:
George Herbert Mead:
symboliczny interakcjonizm
symboliczny interakcjonizm
George Mead sformułował oryginalny
George Mead sformułował oryginalny
program behawioryzmu społecznego,
program behawioryzmu społecznego,
który bada procesy adaptacji organizmów,
który bada procesy adaptacji organizmów,
ujmując je jako proces komunikacji.
ujmując je jako proces komunikacji.
Organizm w relacji ze środowiskiem,
Organizm w relacji ze środowiskiem,
inaczej niż to ma miejsce
inaczej niż to ma miejsce
w behawioryzmie, nie pozostaje bierny.
w behawioryzmie, nie pozostaje bierny.
Organizmy dokonują selekcji tego co
Organizmy dokonują selekcji tego co
istnieje dla nich jako bodziec. Od zasady
istnieje dla nich jako bodziec. Od zasady
tej selekcji zależeć będzie ich sukces
tej selekcji zależeć będzie ich sukces
adaptacyjny.
adaptacyjny.
c.d
c.d
Badał rozwój i organizację ‘jażni’;
Badał rozwój i organizację ‘jażni’;
Jażń wyrasta z doświadczenia społecznego, ponieważ
Jażń wyrasta z doświadczenia społecznego, ponieważ
jednostka potrafi patrzeć na własne działania z perspektywy
jednostka potrafi patrzeć na własne działania z perspektywy
swoich partnerów;
swoich partnerów;
Jest to możliwe dzięki językowi;
Jest to możliwe dzięki językowi;
W procesie komunikacji jesteśmy zarówno podmiotem
W procesie komunikacji jesteśmy zarówno podmiotem
działania (mówimy), jak i przedmiotem działania (osobą
działania (mówimy), jak i przedmiotem działania (osobą
odbierającą);
odbierającą);
Rozwijamy naszą jaźń, gdy przyjmujemy rolę innego i
Rozwijamy naszą jaźń, gdy przyjmujemy rolę innego i
patrzymy na siebie jako przedmioty działania;
patrzymy na siebie jako przedmioty działania;
Jaźń jako produkt interakcji między niepowtarzalną
Jaźń jako produkt interakcji między niepowtarzalną
jednostką a kontekstem społecznym;
jednostką a kontekstem społecznym;
Czynniki socjalizacji
Czynniki socjalizacji
Socjalizacja jest skomplikowanym
Socjalizacja jest skomplikowanym
procesem obejmującym wiele
procesem obejmującym wiele
jednostek, grup społecznych i
jednostek, grup społecznych i
instytucji;
instytucji;
Elementy te są kanałami wpływu,
Elementy te są kanałami wpływu,
poprzez nie dochodzi do procesu
poprzez nie dochodzi do procesu
socjalizacji;
socjalizacji;
Rodzina
Rodzina
Jest jednym z najważniejszych czynników
Jest jednym z najważniejszych czynników
socjalizacji;
socjalizacji;
Tworzą się w niej pierwsze i najbardziej
Tworzą się w niej pierwsze i najbardziej
trwałe więzi społeczne;
trwałe więzi społeczne;
Umiejętność porozumiewania się, kontakt
Umiejętność porozumiewania się, kontakt
z kulturą;
z kulturą;
Jest całym światem społęcznym
Jest całym światem społęcznym
niemowlęcia; zapewnia mu tożsamość
niemowlęcia; zapewnia mu tożsamość
społeczną w kwestii rasy, religii,klasy
społeczną w kwestii rasy, religii,klasy
społecznej;
społecznej;
Szkoła
Szkoła
Instytucja społeczna bezpośrednio
Instytucja społeczna bezpośrednio
odpowiedzialna za przekazywanie
odpowiedzialna za przekazywanie
jednostce informacji, umiejętności i
jednostce informacji, umiejętności i
wartości, które uważa się za ważne
wartości, które uważa się za ważne
dla życia społecznego;
dla życia społecznego;
Sformalizowany system ocen;
Sformalizowany system ocen;
Możliwość kooperacji i rywalizacji;
Możliwość kooperacji i rywalizacji;
Grupa rówieśnicza
Grupa rówieśnicza
Nowe modele zachowań;
Nowe modele zachowań;
Nowe obiekty identyfikacji;
Nowe obiekty identyfikacji;
Aletrnatywne sposoby myślenia i
Aletrnatywne sposoby myślenia i
waloryzowania świata
waloryzowania świata
Media
Media
Media tradycyjne;
Media tradycyjne;
Nowe media;
Nowe media;
Socjalizacja jako proces
Socjalizacja jako proces
trwający przez całe życie
trwający przez całe życie
Socjalizacja w wieku dojrzałym pod
Socjalizacja w wieku dojrzałym pod
wpływem zmiany społecznej;
wpływem zmiany społecznej;
Resocjalizacja – polega na
Resocjalizacja – polega na
wykorzenieniu i restrukturyzacji
wykorzenieniu i restrukturyzacji
podstawowych wartości, postaw czy
podstawowych wartości, postaw czy
tożsamości;
tożsamości;
Resocjalizacja
Resocjalizacja
dobrowolna/resocjalizacja
dobrowolna/resocjalizacja
przymusowa
przymusowa