LEKI
LEKI
PRZECIWKASZLOWE
PRZECIWKASZLOWE
LEKI
LEKI
PRZECIWKASZLOWE
PRZECIWKASZLOWE
Odruch kaszlowy jest odruchem
Odruch kaszlowy jest odruchem
fizjologicznym i ma na celu
fizjologicznym i ma na celu
udrożnienie dróg oddechowych
udrożnienie dróg oddechowych
W chorobach płuc, oskrzeli, opłucnej
W chorobach płuc, oskrzeli, opłucnej
oraz w chorobach krtani na skutek
oraz w chorobach krtani na skutek
stanów zapalnych dochodzi do
stanów zapalnych dochodzi do
draznienia zakończeń nerwowych
draznienia zakończeń nerwowych
wywołujących kaszel
wywołujących kaszel
Długotrwale utrzymujący się kaszel
Długotrwale utrzymujący się kaszel
powoduje hiperwentylację płuc i
powoduje hiperwentylację płuc i
doprowadza do alkalozy oddechowej
doprowadza do alkalozy oddechowej
LEKI PRZECIWKASZLOWE
LEKI PRZECIWKASZLOWE
1.DZIAŁAJĄCE OŚRODKOWO
2.DZIAŁAJĄCE OBWODOWO
1.A.OPIOIDOWE
1.B.NIEOPIOIDOW
E
1.A.1.WYKAZUJĄCE SILNE DZIAŁNIE
NARKOTYCZNE I UZALEZNIAJĄCE
1.A.2.WYKAZUJACE SŁABE DZIAŁANIE
NARKOTYCZNE I UZALEŻNIAJĄCE
1.A.3.NIE WYKAZUJĄCE DZIALANIA
UZALEŻNIAJACEGO
1.)LEKI P/KASZLOWE O
1.)LEKI P/KASZLOWE O
DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
Hamują napady kaszlu przez hamowanie odruchu
Hamują napady kaszlu przez hamowanie odruchu
kaszlowego w wyniku depresyjnego działania na
kaszlowego w wyniku depresyjnego działania na
ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym
ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym
Równocześnie mogą zwalniać rytm oddychania
Równocześnie mogą zwalniać rytm oddychania
przez hamowanie ośrodka oddechowego
przez hamowanie ośrodka oddechowego
Leki te nie hamują wybiórczo tylko czynności
Leki te nie hamują wybiórczo tylko czynności
ośrodka kaszlu, lecz mogą również wpływać na
ośrodka kaszlu, lecz mogą również wpływać na
inne struktury mózgu i powodować występowanie
inne struktury mózgu i powodować występowanie
szeregu działań niepożądanych:
szeregu działań niepożądanych:
-
Senność
Senność
-
Niepokój
Niepokój
-
Nudności
Nudności
-
Drgawki
Drgawki
A.)LEKI P/KASZLOWE POCHODNE
A.)LEKI P/KASZLOWE POCHODNE
ALKALOIDÓW OPIUM
ALKALOIDÓW OPIUM
a.)Leki wykazujące działanie euforyzujące i wywołujące szybkie
a.)Leki wykazujące działanie euforyzujące i wywołujące szybkie
uzależnienie
uzależnienie
:
:
-ośrodkowo hamują ośrodek kaszlu, zwalniają również częstość oddechu przez
-ośrodkowo hamują ośrodek kaszlu, zwalniają również częstość oddechu przez
hamowanie ośrodka oddechowego
hamowanie ośrodka oddechowego
1.)Morfina
1.)Morfina
-dawki p/kaszlowe są mniejsze niż p/bólowe
-dawki p/kaszlowe są mniejsze niż p/bólowe
-źle wchłania się z przewodu pokarmowego
-źle wchłania się z przewodu pokarmowego
-stosuje się w sytuacjach zagrożenia krwotokiem z płuc (np.zranienie klatki piersiowej,
-stosuje się w sytuacjach zagrożenia krwotokiem z płuc (np.zranienie klatki piersiowej,
niektóre nowotwory płuc)
niektóre nowotwory płuc)
2.)Oksykodon
2.)Oksykodon
-prep. EUCODALUM (pozajelitowo)
-prep. EUCODALUM (pozajelitowo)
-jak morfina
-jak morfina
3.)Bezytramid
3.)Bezytramid
-j.w.
-j.w.
(może być doustnie)
(może być doustnie)
4.)Etylomorfina
4.)Etylomorfina
5.)Hydrokodon
5.)Hydrokodon
b.)Leki wykazujące słabe działanie narkotyczne i
b.)Leki wykazujące słabe działanie narkotyczne i
uzależniające
uzależniające
1.)Kodeina
1.)Kodeina
-20-60mg dawka
-20-60mg dawka
-hamuje ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym, zwalnia rytm
-hamuje ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym, zwalnia rytm
oddychania
oddychania
-łatwo wchłania się z p.pokarmowego
-łatwo wchłania się z p.pokarmowego
-nie można stos. u wcześniaków i noworodków
-nie można stos. u wcześniaków i noworodków
-kodeina często jest składnikiem prep. złożonych w skład których
-kodeina często jest składnikiem prep. złożonych w skład których
wchodzi oprócz niej lek p/bólowy np. paracetamol (ANTIDOL,
wchodzi oprócz niej lek p/bólowy np. paracetamol (ANTIDOL,
SOLPADEINE) lub aspiryna (ASCODAN) prep. te są stosowane jako
SOLPADEINE) lub aspiryna (ASCODAN) prep. te są stosowane jako
p/bólowe
p/bólowe
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
:
:
Uzależnienie fizyczne i psychiczne (wyst po 1-2 mies. Stosowania)
Uzależnienie fizyczne i psychiczne (wyst po 1-2 mies. Stosowania)
-zaparcia, nudności, wymioty
-zaparcia, nudności, wymioty
-zmniejszenie częstości oddechu
-zmniejszenie częstości oddechu
2.)Normetadon
2.)Normetadon
-j.w.
-j.w.
HYDROKODON
HYDROKODON
Półsyntetyczny lek p/kaszlowy i p/bólowy
Półsyntetyczny lek p/kaszlowy i p/bólowy
Ma krótki czas półtrwania dlatego
Ma krótki czas półtrwania dlatego
podawany jest z
podawany jest z
kopolimeremsulfonowanego styreno-
kopolimeremsulfonowanego styreno-
diwinylobenzenu
diwinylobenzenu
Stosowany w USA, Kanadzie, nie w Polsce
Stosowany w USA, Kanadzie, nie w Polsce
DIHYDROKODEINA
DIHYDROKODEINA
DZ. P/KASZLOWO ale silniej p/bólowo
DZ. P/KASZLOWO ale silniej p/bólowo
i uspokajająco niż kodeina
i uspokajająco niż kodeina
Dz. Po 30 min
Dz. Po 30 min
c.)Leki nie wywołujące uzależnienia
c.)Leki nie wywołujące uzależnienia
1.)Dekstrometorfan
1.)Dekstrometorfan
-depresyjny wpływ na ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym
-depresyjny wpływ na ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym
-nie wykazuje działania p/bólowego
-nie wykazuje działania p/bólowego
Dz. P/kaszlowo, również p/drgawkowo i lekko uspokajająco,
Dz. P/kaszlowo, również p/drgawkowo i lekko uspokajająco,
NIE dz.p/bólowo
NIE dz.p/bólowo
Łatwo wchłania się z p/p dz. Już po 15 min
Łatwo wchłania się z p/p dz. Już po 15 min
Uwalnia histaminę
Uwalnia histaminę
DZIAŁANIA NIEPOŻADANE:
DZIAŁANIA NIEPOŻADANE:
Sennosć, nudności,
Sennosć, nudności,
Biegunka, zaparcia
Biegunka, zaparcia
Po dużych dawkach:upośledzenie oddychania i wzrost
Po dużych dawkach:upośledzenie oddychania i wzrost
ciśnienia w drogach żółciowych
ciśnienia w drogach żółciowych
-prep. ACODIN
-prep. ACODIN
2.)Falkodyna
2.)Falkodyna
-poch. Kodeiny
-poch. Kodeiny
Działa słabiej lecz dłużej niż kodeina
Działa słabiej lecz dłużej niż kodeina
Nie ulega przemianom do morfiny
Nie ulega przemianom do morfiny
Czas półtrwania 37 godz
Czas półtrwania 37 godz
3.)Noskapina(Narkotyna)
3.)Noskapina(Narkotyna)
-działanie p/kaszlowe podobne do falkodyny
-działanie p/kaszlowe podobne do falkodyny
-jako poch. izochinolinowa ma słabe działanie
-jako poch. izochinolinowa ma słabe działanie
spazmolityczne
spazmolityczne
B.)LEKI P/KASZLOWE
B.)LEKI P/KASZLOWE
NIEOPIOIDOWE O
NIEOPIOIDOWE O
DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
1.B. NIEOPIOIDOWE LEKI
1.B. NIEOPIOIDOWE LEKI
PRZECIWKASZLOWE DZIAŁAJĄCE
PRZECIWKASZLOWE DZIAŁAJĄCE
OŚRODKOWO
OŚRODKOWO
PENTOKSYWERYNA
PENTOKSYWERYNA
Mech. Działania: hamuje ośrodek odruchu
Mech. Działania: hamuje ośrodek odruchu
kaszlowego oraz obwodowo hanuje nadkurczliwość
kaszlowego oraz obwodowo hanuje nadkurczliwość
oskrzeli
oskrzeli
Dz. Po 30 min i działanie to utrzymuje się przez 1,5
Dz. Po 30 min i działanie to utrzymuje się przez 1,5
godz
godz
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
Ośrodkowe:SENNOŚĆ,
Ośrodkowe:SENNOŚĆ,
Odczyny skórne
Odczyny skórne
Zaburzenia ze strony p.p
Zaburzenia ze strony p.p
a.)Estry kwasów organicznych
a.)Estry kwasów organicznych
1.)Okseladyna(oxeladin)
1.)Okseladyna(oxeladin)
-jak pentoksyweryna
-jak pentoksyweryna
2.)Oksolamina
2.)Oksolamina
-jak pentoksyweryna
-jak pentoksyweryna
3.)Glaucyna
3.)Glaucyna
-alkaloid występujący w zielu siwca żółtego
-alkaloid występujący w zielu siwca żółtego
b.)Pochodna fenotiazyny
b.)Pochodna fenotiazyny
-hamują odruch kaszlu przez depresyjne działanie na rdzeń
-hamują odruch kaszlu przez depresyjne działanie na rdzeń
przedłużony oraz działają rozkurczająco na mięśnie
przedłużony oraz działają rozkurczająco na mięśnie
1.)Dimetoksanat
1.)Dimetoksanat
-dodatkowo działa miejscowo znieczulająco
-dodatkowo działa miejscowo znieczulająco
-dz. Cholinolitycznie i rozkurczowo na mięśnie gładkie
-dz. Cholinolitycznie i rozkurczowo na mięśnie gładkie
2.)Pipazetat
2.)Pipazetat
-j.w
-j.w
3.)Oksomemazyna
3.)Oksomemazyna
4.)Alimemazyna
4.)Alimemazyna
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE (wszystkie)
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE (wszystkie)
-nudności, wymioty, zawroty głowy
-nudności, wymioty, zawroty głowy
Butamirat
Butamirat
-
ma działanie p/kaszlowe ośrodkowe nieopioidowe
ma działanie p/kaszlowe ośrodkowe nieopioidowe
-
Hamuje odruch kaszlowy na ośrodek kaszlu w
Hamuje odruch kaszlowy na ośrodek kaszlu w
rdzeniu przedłużonym
rdzeniu przedłużonym
-
T1/2 – 6hb
T1/2 – 6hb
-
Ma właściwości cholinolityczne oraz rozszerza
Ma właściwości cholinolityczne oraz rozszerza
oskrzela, co ułatwia oddychanie
oskrzela, co ułatwia oddychanie
-
WSKAZANIA
WSKAZANIA
:
:
-
Ostry, suchy kaszel
Ostry, suchy kaszel
-
Hamowanie odruchu kaszlu przed i po zabiegach
Hamowanie odruchu kaszlu przed i po zabiegach
chirurgicznych
chirurgicznych
-
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
:
:
-
Nudności, wymioty, biegunka
Nudności, wymioty, biegunka
-
Senność
Senność
-
Prep.
Prep.
Sinecod, Supremin
Sinecod, Supremin
2.)LEKI P/KASZLOWE O
2.)LEKI P/KASZLOWE O
DZIAŁANIU OBWODOWYM
DZIAŁANIU OBWODOWYM
A.)LEKI WPŁYWAJĄCE NA
A.)LEKI WPŁYWAJĄCE NA
ZAKOŃCZENIA CZUCIOWE W
ZAKOŃCZENIA CZUCIOWE W
OSKRZELACH
OSKRZELACH
1.)Benzonatat
1.)Benzonatat
-działanie miejscowo znieczulające
-działanie miejscowo znieczulające
-stos. wyłącznie w anestezjologii w premedykacji np.
-stos. wyłącznie w anestezjologii w premedykacji np.
przed bronchoskopią, bronchografią
przed bronchoskopią, bronchografią
-Dz. Po 15 min i dz. To utrzymuje się do 8 godz
-Dz. Po 15 min i dz. To utrzymuje się do 8 godz
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
:
:
-zaparcia
-zaparcia
WSKAZANIA:
WSKAZANIA:
-hamowanie nieproduktywnego, męczącego kaszlu
-hamowanie nieproduktywnego, męczącego kaszlu
spowodowanego podrażnieniem zakończeń nerwowych
spowodowanego podrażnieniem zakończeń nerwowych
w drzewie oskrzelowym przez procesy zapalne
w drzewie oskrzelowym przez procesy zapalne
Lewodropropizyna
Lewodropropizyna
-
-
p/kaszlowy działający obwodowo na oskrzela
p/kaszlowy działający obwodowo na oskrzela
-
Po podaniu p.o wchłania się szybko
Po podaniu p.o wchłania się szybko
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
-
nudności, wymioty, zgaga
nudności, wymioty, zgaga
-
Senność
Senność
-
Bóle i zawroty głowy
Bóle i zawroty głowy
Nie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią
Nie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią
Prep
Prep
. Levopront
. Levopront
Leki przeciwkaszlowe
Ośrodkowo działające
kodeina
Eter metylowy morfiny;
wykazuje także umiarkowane
działanie p/bólowe i słabe
działanie uspokajające
dekstrometorfan
Syntetyczna pochodna
morfiny, pozbawiona działania
p/bólowego i uspokajającego
w dawkach leczniczych
butamirat
Nieopioidowy lek
przeciwkaszlowy hamujący
odruch kaszlowy na poziomie
rdzenia przedłużonego
Obwodowo działające
lewodropropizyna
Działa na obwodowe receptory
kaszlowe
benzonatat
Hamuje aferentne włókna
nerwu błędnego
umiejscowione w oskrzelach,
płucach, opłucnej
B.)ŚLUZY ROŚLINNE
B.)ŚLUZY ROŚLINNE
1.)Radix althaeae(prawoślaz)
1.)Radix althaeae(prawoślaz)
2.)Folium farferae(podbiał)
2.)Folium farferae(podbiał)
3.)Flos verbasci(dziewanna)
3.)Flos verbasci(dziewanna)
-podawane doustnie łagodzą
-podawane doustnie łagodzą
odczucie drażnienia w obrębie gardła
odczucie drażnienia w obrębie gardła
i działają osłaniająco w obrębie błony
i działają osłaniająco w obrębie błony
śluzowej żołądka
śluzowej żołądka
Wchodzą w skład mieszanek
Wchodzą w skład mieszanek
wykrztuśnych np.PECTOSAN
wykrztuśnych np.PECTOSAN