Ekonomia
Ekonomia
Wykład 9
Dochód narodowy
Reprodukcja
Reprodukcja prosta
Reprodukcja rozszerzona (akumulacja
dodatnia)
Potrzeba pomiaru bogactwa
Dochód vs majątek
Dochód vs dobrobyt
DEN
Wartość dodana
Jest to przyrost wartości dóbr w wyniku
określonego procesu produkcji.
Różnica pomiędzy dobrem finalnym a
pośrednim.
Produkcja globalna = produkcja dodana +
produkcja finalna
Wartość dodana
Dobro
Sprzedaw
ca
Nabywca
Wartość
transakc
ji
Wartoś
ć
dodan
a
Wydatki
na
dobra
finalne
Dochody
czynników
wytwórczy
ch
Stal
Producent
stali
Producent
maszyn
1000
1000
-
1000
Stal
Producent
stali
Producent
samochodów
3000
3000
-
3000
Maszyna
Producent
maszyn
Producent
samochodów
2000
1000
2000
1000
Opony
Producent
opon
Producent
samochodów
500
500
-
500
Samochó
d
Producent
samochodó
w
Konsument
5000
1500
5000
1500
Suma
11 500
7000
7000
7000
PKB
Rachunek dochodu
narodowego
PKB
(produkt krajowy brutto)
– jest miarą
wielkości produkcji wytworzonej przez
czynniki wytwórcze zlokalizowane na
terytorium danego kraju, niezależnie od
tego, kto jest ich właścicielem.
Najpopularniejszy wskaźnik dochodu
PKB per capita
PKB ppp
Metody liczenia PKB
a)
z punktu widzenia tworzenia – jako suma
wartości dodanej
b)
z punktu widzenia podziału – jako suma
dochodów
c)
z
punktu
widzenia
ostatecznego
wykorzystania – jako suma wydatków na
zakup dóbr finalnych
Gospodarstwa
domowe
Przedsiębiorstwa
Ruch okrężny w gospodarce
renty
czynniki produkcji
wydatki
dobra i usługi
PKB od
strony
dochodów
czynników
produkcji
PKB od
strony
wydatków na
dobra finalne
Gospodarstwa
domowe
Przedsiębiorstwa
S
I
Y = S +C
Y = C +I
I=S
Y
C
Gospodarstwa
domowe
Przedsiębiorstwa
S
I
Państwo
Y
C
G
C +I +G
C +I +G - Te
Te
Y + B - Td
Td
B
PKB w cenach
rynkowych
PKB w cenach
czynników
produkcji
Rozporządzalne
dochody
osobiste
Gospodarstwa
domowe
Przedsiębiorstwa
S
I
Państwo
Y
C
G
C +I +G
C +I +G + Nx- Te
Te
Y + B - Td
Td
B
Nx
Y = C + I + G +Nx –Te
C + S = Y + B - Td
S – I = (G+B) – (Td+Te) + Nx
Mierniki dochodu
narodowego
PKB
jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez
czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego
kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem.
PNB
jest miarą całkowitych dochodów osiąganych przez
obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca świadczenia
usług przez czynnik produkcji. PNB jest równy PKB
skorygowanemu o dochody netto z tytułu własności za
granicą.
PNN
– jest to produkt narodowy pomniejszony w wartość
amortyzacji
Dochód nominalny a realny
Dochód nominalny mierzy wartość
bieżącej produkcji w cenach bieżących
Dochód realny mierzy wartość bieżącej
produkcji w cenach stałych
Deflator PBK = PKN nominalny/PKB realny
Czy PKB jest dobrym
miernikiem dobrobytu
społecznego
do porównania należy używać PKB per capita i wyrażonego w tej
samej walucie
nie uwzględnia „szarej strefy”
nie uwzględnia usług imputowanych
nie uwzględnia kwestii wolnego czasu ani jakości środowiska
naturalnego
nierównomierne rozłożenie dochodów – paradoks 20/80
konieczność porównywania parytetu siły nabywczej
Inne mierniki dobrobytu:
HDI, HPI
minimum socjalne, minimum egzystencji
PKB w różnych krajach
Kraj
PKB
PKB per capita
USA
13 bln $
37 tys. $
Japonia
4 bln $
33 tys. $
Niemcy
3 bln $
39 tys. $
Polska
0,4 bln $
(1,2 bln zł)
10 tys. $
(30 tys. zł)