Urazy kolana i stawu skokowego

background image

Urazy kolana i stawu

Urazy kolana i stawu

skokowego.

skokowego.

Podstawy anatomii

Podstawy anatomii

kolana i stawu

kolana i stawu

skokowego.

skokowego.

background image

Budowa stawu

Budowa stawu

kolanowego:

kolanowego:

Staw kolanowy jest

Staw kolanowy jest

największym stawem

największym stawem

ustroju ludzkiego, łączy

ustroju ludzkiego, łączy

kość piszczelową z

kość piszczelową z

kością udową

kością udową

najdłuższymi ramionami

najdłuższymi ramionami

dźwigni. Prawidłowa

dźwigni. Prawidłowa

czynność tego stawu

czynność tego stawu

decyduje o statyce i

decyduje o statyce i

dynamice kończyn

dynamice kończyn

dolnych i całego narządu

dolnych i całego narządu

ruchu.

ruchu.

background image

Staw kolanowy tworzą dwa

Staw kolanowy tworzą dwa

kłykcie udowe, dwa piszczelowe

kłykcie udowe, dwa piszczelowe

oraz rzepka. Jak każdy staw

oraz rzepka. Jak każdy staw

posiada powierzchnie stawowe

posiada powierzchnie stawowe

pokryte chrząstką stawową,

pokryte chrząstką stawową,

torebkę stawową oraz jamę

torebkę stawową oraz jamę

stawową wraz z wypełniającym

stawową wraz z wypełniającym

ją płynem stawowym.

ją płynem stawowym.

Najważniejszymi strukturami

Najważniejszymi strukturami

anatomicznymi stawu

anatomicznymi stawu

kolanowego są: struktury

kolanowego są: struktury

kostne, powierzchnie stawowe

kostne, powierzchnie stawowe

(chrząstka stawowa), łąkotki,

(chrząstka stawowa), łąkotki,

więzadła, mięśnie, staw

więzadła, mięśnie, staw

rzepkowo-udowy (między kością

rzepkowo-udowy (między kością

udową, a rzepką) i torebka

udową, a rzepką) i torebka

stawowa.

stawowa.

background image

1. Struktury kostne

1. Struktury kostne

Wypukłe kłykcie kości udowej stanowią główkę stawową, która porusza się po

Wypukłe kłykcie kości udowej stanowią główkę stawową, która porusza się po

wklęsłych powierzchniach kłykci kości piszczelowej stanowiących panewkę

wklęsłych powierzchniach kłykci kości piszczelowej stanowiących panewkę

stawową. Rzepka jest spłaszczoną kością włączoną w aparat wyprostny

stawową. Rzepka jest spłaszczoną kością włączoną w aparat wyprostny

kolana.

kolana.

2. Łąkotki

2. Łąkotki

Łąkotki, twory chrzęstno-włókniste, spełniają szczególną rolę w stawie

Łąkotki, twory chrzęstno-włókniste, spełniają szczególną rolę w stawie

kolanowym. Posiadają one sierpowaty kształt, a w przekroju czołowym mają

kolanowym. Posiadają one sierpowaty kształt, a w przekroju czołowym mają

postać klina, podstawą zwróconą do torebki stawowej, zaś wierzchołkiem do

postać klina, podstawą zwróconą do torebki stawowej, zaś wierzchołkiem do

wnętrza stawu. W prawidłowym stawie kolanowym występują dwie łąkotki:

wnętrza stawu. W prawidłowym stawie kolanowym występują dwie łąkotki:

boczna i przyśrodkowa.

boczna i przyśrodkowa.

Funkcje łąkotek (główne):

Funkcje łąkotek (główne):

- poprawienie zwartości stawu,

- poprawienie zwartości stawu,

- przenoszenie obciążeń i osłanianie chrzęstnych powierzchni stawowych,

- przenoszenie obciążeń i osłanianie chrzęstnych powierzchni stawowych,

- ograniczanie maksymalnego zgięcia i wyprostu stawu,

- ograniczanie maksymalnego zgięcia i wyprostu stawu,

- rola w odruchach nerwowych.

- rola w odruchach nerwowych.

background image

3. Więzadła

3. Więzadła

W stawie kolanowym najważniejszą rolę

W stawie kolanowym najważniejszą rolę

odgrywają więzadła poboczne i krzyżowe.

odgrywają więzadła poboczne i krzyżowe.

Więzadła poboczne:

Więzadła poboczne:

a)

a)

więzadło poboczne piszczelowe (MCL)

więzadło poboczne piszczelowe (MCL)

Główną funkcją tego więzadła jest ograniczenie

Główną funkcją tego więzadła jest ograniczenie

nadmiernej koślawości oraz rotacji zewnętrznej

nadmiernej koślawości oraz rotacji zewnętrznej

piszczeli.

piszczeli.

b)

b)

więzadło poboczne strzałkowe (LCL)

więzadło poboczne strzałkowe (LCL)

Główna rola tego więzadła polega na

Główna rola tego więzadła polega na

ograniczaniu szpotawości kolana.

ograniczaniu szpotawości kolana.

Więzadła krzyżowe:

Więzadła krzyżowe:

c)

c)

więzadło krzyżowe przednie (ACL)

więzadło krzyżowe przednie (ACL)

Najważniejsza rola tego więzadła polega na

Najważniejsza rola tego więzadła polega na

ograniczaniu przedniego przemieszczania

ograniczaniu przedniego przemieszczania

piszczeli względem kości udowej, ograniczaniu

piszczeli względem kości udowej, ograniczaniu

nadmiernego zgięcia i wyprostu oraz

nadmiernego zgięcia i wyprostu oraz

forsownego koślawienia i szpotawienia w

forsownego koślawienia i szpotawienia w

wyproście i zgięciu.

wyproście i zgięciu.

d)

d)

więzadło krzyżowe tylne (PCL)

więzadło krzyżowe tylne (PCL)

Więzadło to składa się z dwóch oddzielnych

Więzadło to składa się z dwóch oddzielnych

części zróżnicowanych anatomicznie i

części zróżnicowanych anatomicznie i

funkcjonalnie. Taka budowa więzadła

funkcjonalnie. Taka budowa więzadła

gwarantuje jego podstawową funkcję, jaką jest

gwarantuje jego podstawową funkcję, jaką jest

zabezpieczenie tylnego przemieszczania

zabezpieczenie tylnego przemieszczania

piszczeli oraz ograniczanie maksymalnego

piszczeli oraz ograniczanie maksymalnego

wyprostu i zgięcia.

wyprostu i zgięcia.

Pozostałe więzadła to:

Pozostałe więzadła to:

e)

e)

więzadło poprzeczne kolana

więzadło poprzeczne kolana

f)

f)

więzadło rzepki

więzadło rzepki

g)

g)

więzadło podkolanowe skośne

więzadło podkolanowe skośne

h)

h)

więzadło podkolanowe łukowate

więzadło podkolanowe łukowate

background image

4. Mięśnie

4. Mięśnie

Mięśnie działające na staw kolanowy zaliczane są do grupy tzw.

Mięśnie działające na staw kolanowy zaliczane są do grupy tzw.

stabilizatorów czynnych.

stabilizatorów czynnych.

Najważniejszą rolę wśród nich odgrywa najsilniejszy prostownik

Najważniejszą rolę wśród nich odgrywa najsilniejszy prostownik

stawu - mięsień czworogłowy. Jest on dynamicznym partnerem

stawu - mięsień czworogłowy. Jest on dynamicznym partnerem

więzadła krzyżowego tylnego w stabilizowaniu kolana w

więzadła krzyżowego tylnego w stabilizowaniu kolana w

płaszczyźnie strzałkowej oraz decyduje o wyproście kolana.

płaszczyźnie strzałkowej oraz decyduje o wyproście kolana.

Pozostałe stabilizatory czynne to mięśnie: krawiecki, smukły,

Pozostałe stabilizatory czynne to mięśnie: krawiecki, smukły,

półścięgnisty, półbłoniasty, podkolanowy, dwugłowy uda oraz

półścięgnisty, półbłoniasty, podkolanowy, dwugłowy uda oraz

brzuchaty łydki.

brzuchaty łydki.

background image

Urazy stawu kolanowego

Urazy stawu kolanowego

Normalnym ruchem stawu kolanowego jest

Normalnym ruchem stawu kolanowego jest

tak zwana płaszczyzna strzałkowa, czyli

tak zwana płaszczyzna strzałkowa, czyli

wyprost - zgięcie. Ruchy rotacyjne, czy

wyprost - zgięcie. Ruchy rotacyjne, czy

wymuszone przez działające zewnętrznie

wymuszone przez działające zewnętrznie

siły powodują urazy. Siła powodująca uraz

siły powodują urazy. Siła powodująca uraz

czasami jest duża, czasami zdarzy się to

czasami jest duża, czasami zdarzy się to

podczas przysiadu czy tańca.

podczas przysiadu czy tańca.

background image

CHOROBY BŁONY MAZIOWEJ

CHOROBY BŁONY MAZIOWEJ

OBJAWY:

OBJAWY:

-wysięk i obrzęk,

-wysięk i obrzęk,

-podwyższona temperatura skóry

-podwyższona temperatura skóry

w okolicy stawu,

w okolicy stawu,

-przykurcz zgięciowy stawu,

-przykurcz zgięciowy stawu,

-ograniczenie ruchów stawu.

-ograniczenie ruchów stawu.

LECZENIE:

LECZENIE:

W OKRESIE OSTRYM

W OKRESIE OSTRYM

zapalenia błony maziowej :

zapalenia błony maziowej :

- konieczne jest unieruchomienie

- konieczne jest unieruchomienie

kończyny,

kończyny,

- stosowanie leków

- stosowanie leków

przeciwzapalnych,

przeciwzapalnych,

- przy istniejącym przykurczu

- przy istniejącym przykurczu

zginaczy st. kolanowego

zginaczy st. kolanowego

stosuje się wyciąg z

stosuje się wyciąg z

obciążeniem,

obciążeniem,

- wykonuje się masaż

- wykonuje się masaż

kontrlateralny st. kolanowego

kontrlateralny st. kolanowego

i mięśnia czworogłowego.

i mięśnia czworogłowego.

background image

W OKRESIE PODOSTRYM

W OKRESIE PODOSTRYM

zapalenia błony maziowej :

zapalenia błony maziowej :

- unieruchomienie względne stawu w pozycji wyprostnej,

- unieruchomienie względne stawu w pozycji wyprostnej,

- ucisk w postaci owinięcia kończyny kilkoma warstwami waty w celu

- ucisk w postaci owinięcia kończyny kilkoma warstwami waty w celu

przyspieszenia wchłaniania wysięku i zmniejszenia uczucia napięcia,

przyspieszenia wchłaniania wysięku i zmniejszenia uczucia napięcia,

- należy unikać pozycji pionowej z obciążeniem kończyny i ułożenia w

- należy unikać pozycji pionowej z obciążeniem kończyny i ułożenia w

zgięciu w st. kolanowym,

zgięciu w st. kolanowym,

- na czas rehabilitacji usuwa się unieruchomienie, przeprowadza się

- na czas rehabilitacji usuwa się unieruchomienie, przeprowadza się

masaż i ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego albo drenaż

masaż i ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego albo drenaż

limfatyczny z ominięciem st. kolanowego, gdy jeszcze występuje

limfatyczny z ominięciem st. kolanowego, gdy jeszcze występuje

obrzęk.

obrzęk.

PO USTĄPIENIU OKRESU PODOSTREGO

PO USTĄPIENIU OKRESU PODOSTREGO

:

:

- wykonuje się masaż stawowy centryfugalny z zastosowaniem środków

- wykonuje się masaż stawowy centryfugalny z zastosowaniem środków

do masażu o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i

do masażu o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i

przeciwobrzękowym,

przeciwobrzękowym,

- wykonuje się masaż mięśnia czworogłowego i masaż okostny okolicy

- wykonuje się masaż mięśnia czworogłowego i masaż okostny okolicy

stawu,

stawu,

- najważniejszym elementem rehabilitacji są tu ćwiczenia czynne i

- najważniejszym elementem rehabilitacji są tu ćwiczenia czynne i

czynne z oporem st. kolanowego,

czynne z oporem st. kolanowego,

- do czasu osiągnięcia pełnej wydolności stawu zaleca się używanie

- do czasu osiągnięcia pełnej wydolności stawu zaleca się używanie

stabilizatora st. kolanowego podczas chodzenia.

stabilizatora st. kolanowego podczas chodzenia.

background image

ZAPALENIE KALETEK

ZAPALENIE KALETEK

KALETKI

KALETKI

– są to różnej wielkości torebki wysłane błoną

– są to różnej wielkości torebki wysłane błoną

maziową oraz wypełnione płynem maziowym.

maziową oraz wypełnione płynem maziowym.

Zlokalizowane są w miejscach szczególnie narażonych na

Zlokalizowane są w miejscach szczególnie narażonych na

urazy oraz w okolicach gdzie mięsień, ścięgno lub powięź

urazy oraz w okolicach gdzie mięsień, ścięgno lub powięź

przebiegają ponad kością lub torebką stawową.

przebiegają ponad kością lub torebką stawową.

W zależności od położenia wyróżniamy kaletki:

W zależności od położenia wyróżniamy kaletki:

- stawowe,

- stawowe,

- bloczków stawowych,

- bloczków stawowych,

- podskórne,

- podskórne,

- podścięgniste oraz

- podścięgniste oraz

- podpowięziowe.

- podpowięziowe.

background image

Kaletki mogą ulec aseptycznemu zapaleniu zarówno w

Kaletki mogą ulec aseptycznemu zapaleniu zarówno w

wyniku urazów ostrych, jak i przewlekłych. Wtórnie

wyniku urazów ostrych, jak i przewlekłych. Wtórnie

może dojść do zakażenia bakteryjnego i powstania

może dojść do zakażenia bakteryjnego i powstania

ropnia.

ropnia.

OBJAWY:

OBJAWY:

- ból nasilający się przy

- ból nasilający się przy

ucisku i ruchach stawu,

ucisku i ruchach stawu,

- obrzęk,

- obrzęk,

- wysięk do jamy kaletki,

- wysięk do jamy kaletki,

- podwyższona ciepłota skóry

- podwyższona ciepłota skóry

nad kaletką a niekiedy

nad kaletką a niekiedy

ciała.

ciała.

LECZENIE:

LECZENIE:

- usunięcie płynu kaletki,

- usunięcie płynu kaletki,

- założenie opatrunku

- założenie opatrunku

uciskowego,

uciskowego,

- unieruchomienie stawu,

- unieruchomienie stawu,

- w niektórych przypadkach

- w niektórych przypadkach

konieczne jest miejscowe

konieczne jest miejscowe

podawanie steroidów,

podawanie steroidów,

- w razie braku poprawy

- w razie braku poprawy

stosuje się operacyjne

stosuje się operacyjne

wycięcie kaletki (tylko w

wycięcie kaletki (tylko w

przypadkach, gdy kaletka

przypadkach, gdy kaletka

nie będzie już spełniała

nie będzie już spełniała

swojej funkcji).

swojej funkcji).

background image

CHOROBA HOFFY

CHOROBA HOFFY

OBJAWY:

OBJAWY:

- ból nasilający się w czasie prostowania stawu kolanowego,

- ból nasilający się w czasie prostowania stawu kolanowego,

- uwypuklenie skóry po obu stronach więzadła właściwego

- uwypuklenie skóry po obu stronach więzadła właściwego

rzepki,

rzepki,

- obrzęk przedniej okolicy stawu.

- obrzęk przedniej okolicy stawu.

LECZENIE:

LECZENIE:

- ograniczenie przeprostu kolana,

- ograniczenie przeprostu kolana,

- podawanie środków przeciwzapalnych,

- podawanie środków przeciwzapalnych,

- fizykoterapia,

- fizykoterapia,

- wyjątkowo konieczne jest wycięcie części przerośniętego ciała

- wyjątkowo konieczne jest wycięcie części przerośniętego ciała

tłuszczowego oraz otaczającej go błony maziowej.

tłuszczowego oraz otaczającej go błony maziowej.

background image

USZKODZENIE APARATU

USZKODZENIE APARATU

WYPROSTNEGO KOLANA

WYPROSTNEGO KOLANA

W tym urazie dochodzi do:

W tym urazie dochodzi do:

- przerwania ścięgna mięśnia

- przerwania ścięgna mięśnia

czworogłowego,

czworogłowego,

- złamania rzepki,

- złamania rzepki,

- przerwania więzadła rzepki,

- przerwania więzadła rzepki,

- oderwania przyczepu więzadła rzepki.

- oderwania przyczepu więzadła rzepki.

background image

ZŁAMANIA RZEPKI

ZŁAMANIA RZEPKI

Podział:

Podział:

-złamania poprzeczne,

-złamania poprzeczne,

-złamania wielofragmentowe,

-złamania wielofragmentowe,

-złamania brzegów – dalszych lub bocznych (złamania podłużne).

-złamania brzegów – dalszych lub bocznych (złamania podłużne).

Po urazach bezpośrednich, przy zgiętym stawie kolanowym:

Po urazach bezpośrednich, przy zgiętym stawie kolanowym:

-powstają złamania otwarte lub wielofragmentowe

-powstają złamania otwarte lub wielofragmentowe

Po urazach pośrednich dochodzi do:

Po urazach pośrednich dochodzi do:

-złamań poprzecznych,

-złamań poprzecznych,

-przerwania aparatu wyprostnego st. kolanowego,

-przerwania aparatu wyprostnego st. kolanowego,

-powstania krwiaka wewnątrz stawu,

-powstania krwiaka wewnątrz stawu,

-uszkodzeń chrząstki stawowej – rzepki i kłykci kości udowej.

-uszkodzeń chrząstki stawowej – rzepki i kłykci kości udowej.

W czasie diagnostyki nie wolno zapominać o możliwości

W czasie diagnostyki nie wolno zapominać o możliwości

istnienia rzepki dwudzielnej lub trójdzielnej !!!

istnienia rzepki dwudzielnej lub trójdzielnej !!!

background image

Objawy:

Objawy:

-ból,

-ból,

-obrzęk,

-obrzęk,

-krwiak,

-krwiak,

-zblednięcie lub zaczerwienienie

-zblednięcie lub zaczerwienienie

skóry,

skóry,

-zniekształcenie,

-zniekształcenie,

-ograniczenie lub całkowite

-ograniczenie lub całkowite

zniesienie czynności st.

zniesienie czynności st.

Kolanowego

Kolanowego

Różnicowanie:

Różnicowanie:

-przerwanie mm. czworogłowego,

-przerwanie mm. czworogłowego,

-przerwanie więzadła rzepki,

-przerwanie więzadła rzepki,

-zwichnięcie urazowe rzepki z

-zwichnięcie urazowe rzepki z

rozerwaniem torebki st.

rozerwaniem torebki st.

-uraz przy rzepce dwudzielnej

-uraz przy rzepce dwudzielnej

(RTG drugiego stawu dla

(RTG drugiego stawu dla

porównania),

porównania),

-uszkodzenie chrząstki stawowej.

-uszkodzenie chrząstki stawowej.

Leczenie:

Leczenie:

1.

1.

NIEOPERACYJNE

NIEOPERACYJNE

prowadzi się w

prowadzi się w

przypadku nie przemieszczonych

przypadku nie przemieszczonych

złamań wielofragmentowych oraz

złamań wielofragmentowych oraz

rzadziej –poprzecznych, przy

rzadziej –poprzecznych, przy

zachowanym aparacie wyprostnym.

zachowanym aparacie wyprostnym.

Unieruchomienie w podłużniku lub

Unieruchomienie w podłużniku lub

tutorze gipsowym zakłada się na 6

tutorze gipsowym zakłada się na 6

tygodni.

tygodni.

2.

2.

OPERACYJNE

OPERACYJNE

leczy się złamania

leczy się złamania

rzepki z uszkodzonym aparatem

rzepki z uszkodzonym aparatem

wyprostnym st. kolanowego oraz

wyprostnym st. kolanowego oraz

złamania otwarte. Zabieg może

złamania otwarte. Zabieg może

polegać na krwawym nastawieniu i

polegać na krwawym nastawieniu i

zespoleniu popręgiem Webera,

zespoleniu popręgiem Webera,

wkrętami przy złamaniach

wkrętami przy złamaniach

poprzecznych lub pętlą z drutu wokół

poprzecznych lub pętlą z drutu wokół

złamanej rzepki. Wykorzystuje się też

złamanej rzepki. Wykorzystuje się też

metody kombinowane, a także

metody kombinowane, a także

częściowe wycięcie rzepki oraz

częściowe wycięcie rzepki oraz

wyjątkowo - całkowite wycięcie

wyjątkowo - całkowite wycięcie

rzepki.

rzepki.

ROKOWANIE:

-powrót czynności st. kolanowego po 3-
4 miesiącach,
-zmiany zwyrodnieniowe stawu
rzepkowo- udowego,
-staw rzekomy rzepki przy
niedostatecznej stabilizacji.

background image

USZKODZENIA WIĘZADEŁ

USZKODZENIA WIĘZADEŁ

STAWU KOLANOWEGO

STAWU KOLANOWEGO

W przypadku tych uszkodzeń może dojść do trwałego

W przypadku tych uszkodzeń może dojść do trwałego

inwalidztwa gdyż całkowita rekonstrukcja więzadeł nie zawsze

inwalidztwa gdyż całkowita rekonstrukcja więzadeł nie zawsze

jest możliwa.

jest możliwa.

Bezpośrednio po urazie diagnostykę utrudniają dolegliwości

Bezpośrednio po urazie diagnostykę utrudniają dolegliwości

bólowe, odruchowe napięcie mięśni oraz krwiak. Dlatego w wielu

bólowe, odruchowe napięcie mięśni oraz krwiak. Dlatego w wielu

przypadkach niezbędne jest wykonanie po kilku dniach

przypadkach niezbędne jest wykonanie po kilku dniach

powtórnego badania klinicznego (często w znieczuleniu) i/lub

powtórnego badania klinicznego (często w znieczuleniu) i/lub

artroskopowego.

artroskopowego.

Więzadła ulegają uszkodzeniu w miejscu przyczepu do kości

Więzadła ulegają uszkodzeniu w miejscu przyczepu do kości

(udowej lub piszczelowej) lub w części ścięgnistej.

(udowej lub piszczelowej) lub w części ścięgnistej.

Towarzyszy im przerwanie torebki stawowej (niekiedy jedynie jej

Towarzyszy im przerwanie torebki stawowej (niekiedy jedynie jej

warstwy wewnętrznej), krwiak śródstawowy, uszkodzenie

warstwy wewnętrznej), krwiak śródstawowy, uszkodzenie

powierzchni stawowych oraz niekiedy złamania.

powierzchni stawowych oraz niekiedy złamania.

background image

Uszkodzenie więzadeł pobocznego piszczelowego i

Uszkodzenie więzadeł pobocznego piszczelowego i

pobocznego strzałkowego

pobocznego strzałkowego

następuje w wyniku zadziałania urazu

następuje w wyniku zadziałania urazu

bezpośredniego po odpowiedniej stronie (silne odwodzenie lub

bezpośredniego po odpowiedniej stronie (silne odwodzenie lub

przywodzenie) z równoczesna rotacją podudzia względem uda przy

przywodzenie) z równoczesna rotacją podudzia względem uda przy

wyprostowanej kończynie.

wyprostowanej kończynie.

Przy uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego najczęściej

Przy uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego najczęściej

ulega też uszkodzeniu więzadło krzyżowe przednie,

ulega też uszkodzeniu więzadło krzyżowe przednie,

a uszkodzeniu

a uszkodzeniu

więzadła pobocznego strzałkowego może towarzyszyć niedowład lub

więzadła pobocznego strzałkowego może towarzyszyć niedowład lub

porażenie nerwu strzałkowego w związku z jego rozciągnięciem.

porażenie nerwu strzałkowego w związku z jego rozciągnięciem.

Przy świeżych urazach chory początkowo może chodzić o własnych

Przy świeżych urazach chory początkowo może chodzić o własnych

siłach, a objawy bólowe zwiększają się stopniowo, osiągając

siłach, a objawy bólowe zwiększają się stopniowo, osiągając

maksimum następnego dnia. Chory podczas chodzenia ma uczucie

maksimum następnego dnia. Chory podczas chodzenia ma uczucie

niepewności i bocznej niestabilności stawu kolanowego.

niepewności i bocznej niestabilności stawu kolanowego.

LECZENIE:

LECZENIE:

Usprawnianie lecznicze przy uszkodzeniach niewielkiego stopnia

Usprawnianie lecznicze przy uszkodzeniach niewielkiego stopnia

(staw musi być stabilny w wyproście, w zgięciu do 30

(staw musi być stabilny w wyproście, w zgięciu do 30

o

o

, a

, a

boczna

boczna

niestabilność nie może przekraczać 10

niestabilność nie może przekraczać 10

o

o

) obejmuje leczenie

) obejmuje leczenie

zachowawcze.

zachowawcze.

Przy niestabilności III stopnia stosuje się leczenie operacyjne,

Przy niestabilności III stopnia stosuje się leczenie operacyjne,

polegające na połączeniu końców więzadła.

polegające na połączeniu końców więzadła.

background image

Do uszkodzenia więzadeł krzyżowego przedniego lub tylnego

Do uszkodzenia więzadeł krzyżowego przedniego lub tylnego

dochodzi wskutek urazu bezpośredniego, działającego na podudzie (od

dochodzi wskutek urazu bezpośredniego, działającego na podudzie (od

przodu lub od tyłu), przy zgiętym stawie kolanowym. Osoba z zerwanym

przodu lub od tyłu), przy zgiętym stawie kolanowym. Osoba z zerwanym

jednym z więzadeł ma uczucie niepewności i osłabienia stawu kolanowego

jednym z więzadeł ma uczucie niepewności i osłabienia stawu kolanowego

przy obciążaniu kończyny dolnej chorej, a zerwanie obu więzadeł powoduje

przy obciążaniu kończyny dolnej chorej, a zerwanie obu więzadeł powoduje

przednio-tylną niestabilność kolana i znaczne ograniczenie wydolności

przednio-tylną niestabilność kolana i znaczne ograniczenie wydolności

chodu.

chodu.

W celu sprawdzenia uszkodzenia więzadeł krzyżowych przeprowadza się

W celu sprawdzenia uszkodzenia więzadeł krzyżowych przeprowadza się

badanie ruchów szufladkowych, które wykonuje się u osoby leżącej tyłem, z

badanie ruchów szufladkowych, które wykonuje się u osoby leżącej tyłem, z

kończyną dolną badaną zgiętą w stawie kolanowym do kąta 90

kończyną dolną badaną zgiętą w stawie kolanowym do kąta 90

o

o

i stopą

i stopą

opartą o podłoże. Terapeuta siadając na stopie badanej kończyny stabilizuje

opartą o podłoże. Terapeuta siadając na stopie badanej kończyny stabilizuje

podudzie, a rękami obejmuje podudzie poniżej stawu kolanowego.

podudzie, a rękami obejmuje podudzie poniżej stawu kolanowego.

Następnie próbuje wykonać ruchy golenią do przodu i do tyłu.

Następnie próbuje wykonać ruchy golenią do przodu i do tyłu.

W przypadku zerwania więzadła krzyżowego przedniego podudzie łatwo

W przypadku zerwania więzadła krzyżowego przedniego podudzie łatwo

przesunie się do przodu, natomiast przy zerwaniu więzadła krzyżowego

przesunie się do przodu, natomiast przy zerwaniu więzadła krzyżowego

tylnego podudzie przesunie się łatwo do tyłu. Minimalne przesunięcie do

tylnego podudzie przesunie się łatwo do tyłu. Minimalne przesunięcie do

przodu goleni jest normalne, jeżeli występuje również w drugiej kończynie.

przodu goleni jest normalne, jeżeli występuje również w drugiej kończynie.

LECZENIE:

LECZENIE:

W przypadku uszkodzenia jednego więzadła najczęściej stosuje się leczenie

W przypadku uszkodzenia jednego więzadła najczęściej stosuje się leczenie

zachowawcze.

zachowawcze.

Zerwanie obu więzadeł jest bezwzględnym wskazaniem do leczenia

Zerwanie obu więzadeł jest bezwzględnym wskazaniem do leczenia

operacyjnego, ponieważ wczesne połączenie końców więzadła rokuje

operacyjnego, ponieważ wczesne połączenie końców więzadła rokuje

pozytywnie np. na powrót do uprawianej dyscypliny sportu.

pozytywnie np. na powrót do uprawianej dyscypliny sportu.

background image

Pełnoartroskopowa rekonstrukcja

Pełnoartroskopowa rekonstrukcja

więzadła krzyżowego

więzadła krzyżowego

background image

SKRĘCENIA STAWU

SKRĘCENIA STAWU

KOLANOWEGO

KOLANOWEGO

Powstają zazwyczaj na skutek mechanizmów pośrednich, czy

Powstają zazwyczaj na skutek mechanizmów pośrednich, czy

różnorodnych zespołów przeciążeniowych.

różnorodnych zespołów przeciążeniowych.

Dla potrzeb leczniczych wprowadzono dwa pojęcia:

Dla potrzeb leczniczych wprowadzono dwa pojęcia:

SKRĘCENIE

SKRĘCENIE

– stanowi uraz jednostki mięśniowo–ścięgnistej,

– stanowi uraz jednostki mięśniowo–ścięgnistej,

NADERWANIE

NADERWANIE

– stanowi uraz stabilizatorów torebkowo-

– stanowi uraz stabilizatorów torebkowo-

więzadłowych.

więzadłowych.

OBJAWY:

OBJAWY:

-ból samoistny oraz podczas wykonywania ruchów,

-ból samoistny oraz podczas wykonywania ruchów,

-obrzęk stawu,

-obrzęk stawu,

-krwiak w stawie,

-krwiak w stawie,

-upośledzenie funkcji kończyny,

-upośledzenie funkcji kończyny,

-wskazane badanie RTG i ultrasonograficzne,

-wskazane badanie RTG i ultrasonograficzne,

-niekiedy wskazane badanie artroskopowe.

-niekiedy wskazane badanie artroskopowe.

background image

PODZIAŁ SKRĘCEŃ STAWU

PODZIAŁ SKRĘCEŃ STAWU

KOLANOWEGO:

KOLANOWEGO:

-NIEWIELKIE

-NIEWIELKIE

– uszkodzona zostaje

– uszkodzona zostaje

mała liczba włókienek

mała liczba włókienek

ścięgnistych oraz torebka

ścięgnistych oraz torebka

stawowa.

stawowa.

-UMIARKOWANE

-UMIARKOWANE

– uszkodzenie

– uszkodzenie

większej liczby włókien

większej liczby włókien

więzadłowych oraz

więzadłowych oraz

niestabilność stawu.

niestabilność stawu.

-CIĘŻKIE

-CIĘŻKIE

– całkowite przerwanie

– całkowite przerwanie

struktury więzadła lub

struktury więzadła lub

oderwanie jego przyczepu

oderwanie jego przyczepu

kostnego.

kostnego.

MOGĄ IM TOWARZYSZYĆ:

MOGĄ IM TOWARZYSZYĆ:

-uszkodzenia łąkotek,

-uszkodzenia łąkotek,

-złamania bliższej nasady kości

-złamania bliższej nasady kości

piszczelowej,

piszczelowej,

-wyniosłości międzykłykciowej i

-wyniosłości międzykłykciowej i

głowy strzałki,

głowy strzałki,

-uszkodzenia kostno-chrzęstne

-uszkodzenia kostno-chrzęstne

rzepki i kłykci kości udowej oraz

rzepki i kłykci kości udowej oraz

tętnicy podkolanowej.

tętnicy podkolanowej.

LECZENIE:

LECZENIE:

-

-

przy niewielkich uszkodzeniach

przy niewielkich uszkodzeniach

polega na odciążeniu bolesnej

polega na odciążeniu bolesnej

okolicy, miejscowych okładach

okolicy, miejscowych okładach

oziębiających, podawaniu

oziębiających, podawaniu

środków przeciwbólowych i

środków przeciwbólowych i

przeciwobrzękowych oraz

przeciwobrzękowych oraz

ograniczeniu aktywności

ograniczeniu aktywności

ruchowej na około 2-3

ruchowej na około 2-3

tygodnie.

tygodnie.

-

-

w uszkodzeniach

w uszkodzeniach

umiarkowanych konieczne jest

umiarkowanych konieczne jest

unieruchomienie kończyny

unieruchomienie kończyny

przez 4-6 tygodni, a następnie

przez 4-6 tygodni, a następnie

intensywna rehabilitacja.

intensywna rehabilitacja.

Niekiedy konieczne bywa

Niekiedy konieczne bywa

pierwotne leczenie operacyjne.

pierwotne leczenie operacyjne.

-

-

w uszkodzeniach ciężkich i

w uszkodzeniach ciężkich i

zastarzałych wskazane jest

zastarzałych wskazane jest

leczenie operacyjne.

leczenie operacyjne.

background image

ZWICHNIĘCIE STAWU

ZWICHNIĘCIE STAWU

KOLANOWEGO

KOLANOWEGO

To ciężkie uszkodzenie stawu

To ciężkie uszkodzenie stawu

powstające w następstwie

powstające w następstwie

urazu bezpośredniego lub

urazu bezpośredniego lub

pośredniego, w wyniku czego

pośredniego, w wyniku czego

przerwane zostają więzadła.

przerwane zostają więzadła.

Często dochodzi również do

Często dochodzi również do

złamania wyniosłości

złamania wyniosłości

międzykłykciowej, uszkodzeń

międzykłykciowej, uszkodzeń

łąkotek, powierzchni

łąkotek, powierzchni

stawowych.

stawowych.

Groźnym powikłaniem jest

Groźnym powikłaniem jest

uszkodzenie tętnicy

uszkodzenie tętnicy

podkolanowej oraz nerwu

podkolanowej oraz nerwu

piszczelowego i strzałkowego.

piszczelowego i strzałkowego.

PODZIAŁ:

PODZIAŁ:

-częściowe, całkowite.

-częściowe, całkowite.

-tylne, przednie, boczne (rzadkie),

-tylne, przednie, boczne (rzadkie),

przyśrodkowe.

przyśrodkowe.

-zamknięte, otwarte.

-zamknięte, otwarte.

OBJAWY:

OBJAWY:

-ból (samoistny, uciskowy, przy

-ból (samoistny, uciskowy, przy

ruchach biernych i czynnych),

ruchach biernych i czynnych),

-obrzęk,

-obrzęk,

-wzmożone ucieplenie skóry nad

-wzmożone ucieplenie skóry nad

stawem,

stawem,

-zniekształcenie obrysów stawu,

-zniekształcenie obrysów stawu,

-krwiak w stawie (wymaga

-krwiak w stawie (wymaga

usunięcia),

usunięcia),

-zniesienie ruchów czynnych i

-zniesienie ruchów czynnych i

biernych w stawie,

biernych w stawie,

-przymusowe ustawienie

-przymusowe ustawienie

kończyny,

kończyny,

-sprężysty opór przy próbie

-sprężysty opór przy próbie

pokonywania zwichnięcia,

pokonywania zwichnięcia,

-powikłania podobne jak przy

-powikłania podobne jak przy

złamaniach

złamaniach

background image

LECZENIE:

LECZENIE:

Pierwsza pomoc na miejscu wypadku polega na unieruchomieniu

Pierwsza pomoc na miejscu wypadku polega na unieruchomieniu

stawu zgodnie z zasadą Potta (musi ono obejmować wszystkie kości

stawu zgodnie z zasadą Potta (musi ono obejmować wszystkie kości

tworzące staw) w podobny sposób jak w złamaniach i znalezieniu

tworzące staw) w podobny sposób jak w złamaniach i znalezieniu

ewentualnych uszkodzeń:

ewentualnych uszkodzeń:

- naczyń

- naczyń

-zawsze zbadać ukrwienie kończyny poniżej zwichnięcia,

-zawsze zbadać ukrwienie kończyny poniżej zwichnięcia,

- nerwów

- nerwów

– zaburzenia czucia, niedowład.

– zaburzenia czucia, niedowład.

Wykonanie badania klinicznego i radiologicznego

Wykonanie badania klinicznego i radiologicznego

Nastawienie zwichnięcia przez lekarza z odpowiednim

Nastawienie zwichnięcia przez lekarza z odpowiednim

doświadczeniem klinicznym:

doświadczeniem klinicznym:

- zazwyczaj stosuje się nastawianie nieoperacyjne- ręczne lub z

- zazwyczaj stosuje się nastawianie nieoperacyjne- ręczne lub z

zastosowaniem wyciągu,

zastosowaniem wyciągu,

- niekiedy konieczne jest leczenie operacyjne – zwichnięcia otwarte,

- niekiedy konieczne jest leczenie operacyjne – zwichnięcia otwarte,

nieodprowadzalne, uszkodzenie tętnicy podkolanowej.

nieodprowadzalne, uszkodzenie tętnicy podkolanowej.

NASTAWIENIA NALEŻY DOKONAĆ JAK NAJSZYBCIEJ, W ZNIECZULENIU!!!

NASTAWIENIA NALEŻY DOKONAĆ JAK NAJSZYBCIEJ, W ZNIECZULENIU!!!

(zwykle ogólne), A NIEKIEDY PRZY ZWIOTCZENIU CHOREGO!

(zwykle ogólne), A NIEKIEDY PRZY ZWIOTCZENIU CHOREGO!

Po nastawieniu i usunięciu krwiaka konieczna jest ponowna kontrola

Po nastawieniu i usunięciu krwiaka konieczna jest ponowna kontrola

radiologiczna oraz kontrola ukrwienia i unerwienia kończyny

radiologiczna oraz kontrola ukrwienia i unerwienia kończyny

Konieczne jest unieruchomienie zewnętrzne stawu do czasu

Konieczne jest unieruchomienie zewnętrzne stawu do czasu

wygojenia uszkodzeń torebki i więzadeł.

wygojenia uszkodzeń torebki i więzadeł.

background image

POWIKŁANIA:

POWIKŁANIA:

-

-

WCZESNE

WCZESNE

– uszkodzenie kanek miękkich,

– uszkodzenie kanek miękkich,

powierzchni stawowych, naczyń i nerwów,

powierzchni stawowych, naczyń i nerwów,

złamania.

złamania.

-

-

PÓŹNE

PÓŹNE

– zwichnięcia nawrotowe,

– zwichnięcia nawrotowe,

zwichnięcia nawykowe (występuje przy

zwichnięcia nawykowe (występuje przy

prawie każdym ruchu kończyną, niekiedy w

prawie każdym ruchu kończyną, niekiedy w

czasie snu), zespół Sudecka, przykurcze lub

czasie snu), zespół Sudecka, przykurcze lub

zesztywnienia stawów, zmiany

zesztywnienia stawów, zmiany

zwyrodnieniowo-zniekształcające stawy.

zwyrodnieniowo-zniekształcające stawy.

background image

ZWICHNIĘCIA RZEPKI

ZWICHNIĘCIA RZEPKI

ROZRÓŻNIAMY DWA TYPY ZWICHNIĘĆ:

ROZRÓŻNIAMY DWA TYPY ZWICHNIĘĆ:

URAZOWE

URAZOWE

– powstają na skutek urazów bezpośrednich

– powstają na skutek urazów bezpośrednich

NAWYKOWE

NAWYKOWE

– ich przyczyną może być: nadmierna koślawość st.

– ich przyczyną może być: nadmierna koślawość st.

kolanowego, wysokie ustawienie rzepki, luźne więzadła i torebka,

kolanowego, wysokie ustawienie rzepki, luźne więzadła i torebka,

boczne umiejscowienie przyczepu więzadła rzepki lub dysplazja

boczne umiejscowienie przyczepu więzadła rzepki lub dysplazja

kłykcia bocznego kości udowej.

kłykcia bocznego kości udowej.

PODZIAŁ:

PODZIAŁ:

-boczne

-boczne

– najczęstsze,

– najczęstsze,

-przyśrodkowe

-przyśrodkowe

,

,

-pionowe

-pionowe

– obrót rzepki o 90

– obrót rzepki o 90

o

o

wokół osi długiej,

wokół osi długiej,

-poziome

-poziome

– jeden z biegunów rzepki zwraca się do st. kolanowego.

– jeden z biegunów rzepki zwraca się do st. kolanowego.

background image

OBJAWY:

OBJAWY:

- jak przy zwichnięciach,

- jak przy zwichnięciach,

-nadmierna ruchomość rzepki,

-nadmierna ruchomość rzepki,

-krwiak w stawie kolanowym,

-krwiak w stawie kolanowym,

-zwichnięcie nawykowe może

-zwichnięcie nawykowe może

ulec samoistnemu

ulec samoistnemu

nastawieniu po

nastawieniu po

wyprostowaniu st.

wyprostowaniu st.

kolanowego.

kolanowego.

POWIKŁANIA:

POWIKŁANIA:

-uszkodzenie chrząstki

-uszkodzenie chrząstki

stawowej rzepki,

stawowej rzepki,

-złamania śródstawowe,

-złamania śródstawowe,

-uszkodzenie aparatu

-uszkodzenie aparatu

torebkowo- -więzadłowego,

torebkowo- -więzadłowego,

-zwichnięcia nawrotne i

-zwichnięcia nawrotne i

nawykowe.

nawykowe.

LECZENIE:

LECZENIE:

- konieczne jest nastawienie,

- konieczne jest nastawienie,

- punkcja stawu z usunięciem

- punkcja stawu z usunięciem

krwiaka,

krwiaka,

- 4-tygodniowe

- 4-tygodniowe

unieruchomienie w tutorze

unieruchomienie w tutorze

gipsowym,

gipsowym,

-niekiedy konieczne jest

-niekiedy konieczne jest

leczenie operacyjne

leczenie operacyjne

background image

NIESTABILNOŚĆ STAWU

NIESTABILNOŚĆ STAWU

KOLANOWEGO

KOLANOWEGO

W wyniku uszkodzenia więzadeł wielokrotnie dochodzi do

W wyniku uszkodzenia więzadeł wielokrotnie dochodzi do

ostrych lub przewlekłych niestabilności st. kolanowego,

ostrych lub przewlekłych niestabilności st. kolanowego,

które mogą być:

które mogą być:

jednopłaszczyznowe lub proste (przednia, tylna boczna,

jednopłaszczyznowe lub proste (przednia, tylna boczna,

przyśrodkowa),

przyśrodkowa),

rotacyjne (przednio-boczna, przednio-przyśrodkowa, tylno-

rotacyjne (przednio-boczna, przednio-przyśrodkowa, tylno-

boczna, tylno-przyśrodkowa),

boczna, tylno-przyśrodkowa),

złożone (kombinacje niestabilności rotacyjnych: przednio-

złożone (kombinacje niestabilności rotacyjnych: przednio-

boczna-przednio-przyśrodkowa, przednio-boczna-tylno-

boczna-przednio-przyśrodkowa, przednio-boczna-tylno-

boczna, przednio-przyśrodkowa-tylno-przyśrodkowa).

boczna, przednio-przyśrodkowa-tylno-przyśrodkowa).

background image

Niestabilność stawu kolanowego określana jest

Niestabilność stawu kolanowego określana jest

w 3 stopniach:

w 3 stopniach:

I stopień

I stopień

niestabilność lekka

niestabilność lekka

– wynika z

– wynika z

częściowego naderwania i rozciągnięcia więzadła,

częściowego naderwania i rozciągnięcia więzadła,

wiotkość stawu wynosi 3-5mm,

wiotkość stawu wynosi 3-5mm,

II stopień

II stopień

niestabilność umiarkowana

niestabilność umiarkowana

– powstała

– powstała

przy częściowym rozerwaniu więzadła, wiotkość

przy częściowym rozerwaniu więzadła, wiotkość

stawu wynosi 5-10mm,

stawu wynosi 5-10mm,

III stopień

III stopień

niestabilność duża

niestabilność duża

– występuje po

– występuje po

całkowitym zerwaniu więzadła; nieprawidłowa

całkowitym zerwaniu więzadła; nieprawidłowa

ruchomość stawu wynosi powyżej 10mm.

ruchomość stawu wynosi powyżej 10mm.

background image

OBJAWY:

OBJAWY:

niepewność kolana (uciekanie kolana),

niepewność kolana (uciekanie kolana),

niekontrolowana przesuwalność powierzchni

niekontrolowana przesuwalność powierzchni

stawowych,

stawowych,

krwiak, ból i obrzęk;

krwiak, ból i obrzęk;

niestabilność st. kolanowego należy oceniać

niestabilność st. kolanowego należy oceniać

obustronnie ze względu na występującą fizjologiczną

obustronnie ze względu na występującą fizjologiczną

wiotkość więzadeł,

wiotkość więzadeł,

konieczna ocena ukrwienia i unerwienia kończyny

konieczna ocena ukrwienia i unerwienia kończyny

dolnej,

dolnej,

konieczne zdjęcie RTG, wskazane badanie USG,

konieczne zdjęcie RTG, wskazane badanie USG,

wskazane badanie artroskopowe.

wskazane badanie artroskopowe.

LECZENIE:

LECZENIE:

nieoperacyjne i operacyjne,

nieoperacyjne i operacyjne,

ważne jest by szybko podjąć usprawnianie

ważne jest by szybko podjąć usprawnianie

stawu.

stawu.

background image

NIESZCZĘŚLIWA TRIADA

NIESZCZĘŚLIWA TRIADA

O’DONOGHUE’A

O’DONOGHUE’A

Składają się na nią uszkodzenia:

Składają się na nią uszkodzenia:

więzadła pobocznego przyśrodkowego,

więzadła pobocznego przyśrodkowego,

łąkotki przyśrodkowej,

łąkotki przyśrodkowej,

więzadła krzyżowego przedniego.

więzadła krzyżowego przedniego.

Powstaje często po urazie działającym na przeprostowany staw kolanowy

Powstaje często po urazie działającym na przeprostowany staw kolanowy

(np. u narciarzy).

(np. u narciarzy).

OBJAWY:

OBJAWY:

duży krwiak,

duży krwiak,

ból,

ból,

niestabilność przyśrodkowa i przednia.

niestabilność przyśrodkowa i przednia.

LECZENIE:

LECZENIE:

ZAWSZE OPERACYJNE – polega na odtworzeniu przerwanego więzadła

ZAWSZE OPERACYJNE – polega na odtworzeniu przerwanego więzadła

krzyżowego przedniego, więzadła pobocznego przyśrodkowego i

krzyżowego przedniego, więzadła pobocznego przyśrodkowego i

usunięciu uszkodzonej łąkotki. Po operacji unieruchamia się staw na

usunięciu uszkodzonej łąkotki. Po operacji unieruchamia się staw na

około 6 tygodni w opatrunku gipsowym, a następnie rozpoczyna się

około 6 tygodni w opatrunku gipsowym, a następnie rozpoczyna się

rehabilitację.

rehabilitację.

background image

Uszkodzenia łąkotek

Uszkodzenia łąkotek

background image

-

ACL

ACL

(anterior cruciate ligament)

(anterior cruciate ligament)

więzadło krzyżowe przednie

więzadło krzyżowe przednie

-

-

PCL (

PCL (

posterior cruciate

posterior cruciate

ligament) więzadło krzyżowe tylne

ligament) więzadło krzyżowe tylne

-

-

MM

MM

(medial meniscus) łąkotka

(medial meniscus) łąkotka

przyśrodkowa

przyśrodkowa

-

-

ML

ML

(meniscus lateral) łąkotka

(meniscus lateral) łąkotka

boczna

boczna

Różnica w kształcie

Różnica w kształcie

Przyśrodkowa

Przyśrodkowa

(MM)

(MM)

większa średnica

większa średnica

mniejsza szerokość

mniejsza szerokość

cieńsza na obwodzie

cieńsza na obwodzie

mniejsza ruchomość

mniejsza ruchomość

Boczna

Boczna

(ML)

(ML)

mniejsza średnica

mniejsza średnica

większa szerokość

większa szerokość

grubsza na obwodzie

grubsza na obwodzie

większa ruchomość

większa ruchomość

background image

Funkcje łąkotek

Funkcje łąkotek

przenoszenie obciążeń

przenoszenie obciążeń

absorpcja drgań i wstrząsów

absorpcja drgań i wstrząsów

stabilizacja mechaniczna

stabilizacja mechaniczna

propriocepcja

propriocepcja

rozprowadzanie płynu

rozprowadzanie płynu

maziowego

maziowego

Epidemiologia uszkodzeń

Epidemiologia uszkodzeń

łąkotek

łąkotek

uszkodzenia łąkotek stanowią

uszkodzenia łąkotek stanowią

25-80% wszystkich obrażeń

25-80% wszystkich obrażeń

urazowych stawu kolanowego

urazowych stawu kolanowego

występują częściej u

występują częściej u

mężczyzn

mężczyzn

łąkotka przyśrodkowa jest

łąkotka przyśrodkowa jest

uszkadzana częściej niż

uszkadzana częściej niż

boczna

boczna

Przyczyny uszkodzeń łąkotek

Przyczyny uszkodzeń łąkotek

czynniki urazowe

czynniki urazowe

zmiany zwyrodnieniowe

zmiany zwyrodnieniowe

Czynniki predysponujące do

Czynniki predysponujące do

uszkodzeń łąkotek

uszkodzeń łąkotek

cechy osobnicze

cechy osobnicze

nabyte odchylenia z

nabyte odchylenia z

zaburzeniami mechaniki

zaburzeniami mechaniki

stawu

stawu

czynniki wrodzone

czynniki wrodzone

background image

Łąkotki spełniają rolę stabilizatorów i

Łąkotki spełniają rolę stabilizatorów i

amortyzatorów zmieniając rozkład nacisku

amortyzatorów zmieniając rozkład nacisku

chrząstki.

chrząstki.

background image

Istnieje wiele podziałów uszkodzeń łąkotek, w zależności od

Istnieje wiele podziałów uszkodzeń łąkotek, w zależności od

umiejscowienia i typu uszkodzenia, etiologii, patomechaniki itp.

umiejscowienia i typu uszkodzenia, etiologii, patomechaniki itp.

- TOPOGRAFICZNY

- TOPOGRAFICZNY

– rogu przedniego, tylnego i trzonu,

– rogu przedniego, tylnego i trzonu,

- MORFOLOGICZNY

- MORFOLOGICZNY

– poprzeczne, podłużne, horyzontalne, w kształcie

– poprzeczne, podłużne, horyzontalne, w kształcie

„rączki od wiadra”, języka, „dziobu papugi”.

„rączki od wiadra”, języka, „dziobu papugi”.

Większość jednak podziałów opiera się na typie rozdarcia

Większość jednak podziałów opiera się na typie rozdarcia

stwierdzanym śródoperacyjnie (artroskopowo).

stwierdzanym śródoperacyjnie (artroskopowo).

Wyróżnia się rozerwania:

Wyróżnia się rozerwania:

podłużne,

podłużne,

poprzeczne i skośne,

poprzeczne i skośne,

połączenie podłużnego i poprzecznego,

połączenie podłużnego i poprzecznego,

łąkotki torbielowej,

łąkotki torbielowej,

łąkotki tarczowatej.

łąkotki tarczowatej.

Inny podział uszkodzenia to:

Inny podział uszkodzenia to:

pionowe,

pionowe,

poziome,

poziome,

promieniste.

promieniste.

background image

Uszkodzenia łąkotek

Uszkodzenia łąkotek

Mechanizmy uszkodzenia

Mechanizmy uszkodzenia

Do uszkodzenia dochodzi, gdy

Do uszkodzenia dochodzi, gdy

przekroczone zostają

przekroczone zostają

fizjologiczne granice

fizjologiczne granice

wytrzymałości łąkotek na

wytrzymałości łąkotek na

działające nań siły,

działające nań siły,

fizjologiczne zakresy ruchów

fizjologiczne zakresy ruchów

lub gdy uszkodzone zostaną

lub gdy uszkodzone zostaną

struktury pozostające w

struktury pozostające w

bezpośrednim kontakcie z

bezpośrednim kontakcie z

łąkotką. Uszkodzeniom

łąkotką. Uszkodzeniom

ulegają łatwiej łąkotki o

ulegają łatwiej łąkotki o

osłabionej strukturze.

osłabionej strukturze.

Mechanizmy urazu

Mechanizmy urazu

Postuluje się, że uszkodzenie

Postuluje się, że uszkodzenie

łąkotki występuje zazwyczaj w

łąkotki występuje zazwyczaj w

wyniku nagłego prostowania

wyniku nagłego prostowania

stawu kolanowego

stawu kolanowego

znajdującego się w

znajdującego się w

częściowym zgięciu i rotacji.

częściowym zgięciu i rotacji.

background image

Uszkodzenia łąkotek

Uszkodzenia łąkotek

OBJAWY:

OBJAWY:

-ból zwykle na wysokości szpary stawowej,

-ból zwykle na wysokości szpary stawowej,

-obrzęk i wysięk w stawie,

-obrzęk i wysięk w stawie,

-uczucie przeskakiwania w kolanie,

-uczucie przeskakiwania w kolanie,

-zablokowanie st. kolanowego,

-zablokowanie st. kolanowego,

-objaw ustępowania kolana – polega na nagłym zaburzeniu kontroli

-objaw ustępowania kolana – polega na nagłym zaburzeniu kontroli

statycznej, w wyniku czego dochodzi do utraty równowagi, a niekiedy

statycznej, w wyniku czego dochodzi do utraty równowagi, a niekiedy

upadku,

upadku,

-zanik mięśnia czworogłowego uda – zwłaszcza głowy przyśrodkowej.

-zanik mięśnia czworogłowego uda – zwłaszcza głowy przyśrodkowej.

LECZENIE:

LECZENIE:

-usunięcie krwiaka,

-usunięcie krwiaka,

-optymalnym rozwiązaniem jest zabieg artroskopii – w przypadku każdego

-optymalnym rozwiązaniem jest zabieg artroskopii – w przypadku każdego

krwiaka st. kolanowego,

krwiaka st. kolanowego,

-kinezyterapia, fizykoterapia, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne,

-kinezyterapia, fizykoterapia, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne,

-odciążenie stawu,

-odciążenie stawu,

-leczenie operacyjne – polega na usunięciu łąkotki po wykonaniu

-leczenie operacyjne – polega na usunięciu łąkotki po wykonaniu

artrotomii lub lepiej przez artroskop, lepsze wyniki uzyskuje się po

artrotomii lub lepiej przez artroskop, lepsze wyniki uzyskuje się po

subtotalnym jej usunięciu (tylko jej części uszkodzonej), niekiedy

subtotalnym jej usunięciu (tylko jej części uszkodzonej), niekiedy

możliwe jest zszycie łąkotki, po czym konieczne jest długotrwałe

możliwe jest zszycie łąkotki, po czym konieczne jest długotrwałe

odciążanie i usprawnianie st. Kolanowego.

odciążanie i usprawnianie st. Kolanowego.

background image

Uszkodzenia łąkotek -

Uszkodzenia łąkotek -

diagnostyka i leczenie

diagnostyka i leczenie

Diagnostyka

Diagnostyka

wywiad

wywiad

badanie kliniczne

badanie kliniczne

diagnostyka obrazowa

diagnostyka obrazowa

(RTG, USG, MRI)

(RTG, USG, MRI)

artroskopia

artroskopia

Badanie kliniczne

Badanie kliniczne

ocena osi kończyny,

ocena osi kończyny,

kształt i zarysy kolana,

kształt i zarysy kolana,

występowanie obrzęku i

występowanie obrzęku i

wysięku,

wysięku,

zakres ruchomości stawu,

zakres ruchomości stawu,

miejsca największej

miejsca największej

bolesności palpacyjnej i

bolesności palpacyjnej i

zaników mięśniowych.

zaników mięśniowych.

Wywiad

Wywiad

ból kolana

ból kolana

przebyty uraz

przebyty uraz

zablokowanie kolana

zablokowanie kolana

trzaski

trzaski

przeskakiwania

przeskakiwania

obrzęk kolana

obrzęk kolana

uciekanie kolana

uciekanie kolana

Brak powyższych danych z

Brak powyższych danych z

wywiadu nie wyklucza

wywiadu nie wyklucza

uszkodzenia łąkotki!

uszkodzenia łąkotki!

background image

Uszkodzenia łąkotek -

Uszkodzenia łąkotek -

diagnostyka i leczenie

diagnostyka i leczenie

Testy kliniczne

Testy kliniczne

test dystrakcyjno-kompresyjny

test dystrakcyjno-kompresyjny

Apley’a

Apley’a

test McMurray’a

test McMurray’a

test Bragarda

test Bragarda

test Pyra i objaw Pyra

test Pyra i objaw Pyra

objawy Steinmanna

objawy Steinmanna

test B

test B

ö

ö

hlera

hlera

test Merke’a

test Merke’a

test Cabota

test Cabota

objaw Finoschietto

objaw Finoschietto

objaw Childressa

objaw Childressa

test Wilsona

test Wilsona

test De Palmy

test De Palmy

Do najpopularniejszych testów

Do najpopularniejszych testów

łąkotkowych należą:

łąkotkowych należą:

- test McMurraya

- test McMurraya

– bierne zginanie i

– bierne zginanie i

prostowanie kolana u leżącego na plecach

prostowanie kolana u leżącego na plecach

pacjenta przy zrotowanej zewnętrznie goleni.

pacjenta przy zrotowanej zewnętrznie goleni.

Ból przeskakiwanie przy zgiętym kolanie

Ból przeskakiwanie przy zgiętym kolanie

świadczą o uszkodzeniu części przedniej.

świadczą o uszkodzeniu części przedniej.

- test Apleya

- test Apleya

–ruchy rotacyjne goleni u leżącego

–ruchy rotacyjne goleni u leżącego

pacjenta na brzuchu przy zgiętym kolanie

pacjenta na brzuchu przy zgiętym kolanie

dokuta prostego z jednoczesnym

dokuta prostego z jednoczesnym

obciążaniem lub odciążaniem goleni

obciążaniem lub odciążaniem goleni

powodują ból po stronie uszkodzenia.

powodują ból po stronie uszkodzenia.

- test Böhlera

- test Böhlera

– forsowna szpotawość lub

– forsowna szpotawość lub

koślawość wyprostowanego kolana wywołuje

koślawość wyprostowanego kolana wywołuje

ból po stronie uszkodzenia.

ból po stronie uszkodzenia.

- test Childressa (tzw. test kaczego chodu)

- test Childressa (tzw. test kaczego chodu)

posuwanie się pacjenta w pozycji kucznej.

posuwanie się pacjenta w pozycji kucznej.

- test De Palmy

- test De Palmy

– wyprostny: ból miejscu

– wyprostny: ból miejscu

uszkodzenia przy wyproście stawu,

uszkodzenia przy wyproście stawu,

zgięciowy: ból przy zgiętym kolanie.

zgięciowy: ból przy zgiętym kolanie.

- test Pyra

- test Pyra

– pozycja „siadu tureckiego”

– pozycja „siadu tureckiego”

wywołuje ból po przyśrodkowej stronie

wywołuje ból po przyśrodkowej stronie

kolana.

kolana.

background image

Diagnostyka obrazowa

Diagnostyka obrazowa

Artroskopia

Artroskopia

stała się podstawową

stała się podstawową

metodą rozpoznania

metodą rozpoznania

wewnątrzstawowych uszkodzeń

wewnątrzstawowych uszkodzeń

kolana, w tym łąkotek.

kolana, w tym łąkotek.

Możliwość bezpośrednich

Możliwość bezpośrednich

oględzin wnętrza stawu leży u

oględzin wnętrza stawu leży u

podstaw dużej skuteczności tej

podstaw dużej skuteczności tej

metody.

metody.

USG

USG

skuteczność 80-85%

skuteczność 80-85%

różnicowanie uszkodzeń więzadła

różnicowanie uszkodzeń więzadła

pobocznego piszczelowego i

pobocznego piszczelowego i

fałdu błony maziowej w

fałdu błony maziowej w

przedziale przyśrodkowym

przedziale przyśrodkowym

różnicowanie uszkodzeń na

różnicowanie uszkodzeń na

kłykciach kości udowej i

kłykciach kości udowej i

piszczelowej w przedziale

piszczelowej w przedziale

bocznym

bocznym

Coraz większą popularność

Coraz większą popularność

zdobywa sobie badanie

zdobywa sobie badanie

metodą rezonansu

metodą rezonansu

magnetycznego

magnetycznego

. Metoda ta

. Metoda ta

jest jednak droga i jeszcze

jest jednak droga i jeszcze

mało dostępna, ale skuteczna

mało dostępna, ale skuteczna

w ocenie struktur

w ocenie struktur

śródstawowych. Ocena obrazu

śródstawowych. Ocena obrazu

wymaga dużego

wymaga dużego

doświadczenia. Trafność

doświadczenia. Trafność

diagnostyczną metody

diagnostyczną metody

określić można na ok. 80%.

określić można na ok. 80%.

MRI

MRI

(rezonans magnetyczny)

(rezonans magnetyczny)

skuteczność 90-95%

skuteczność 90-95%

przy niezgodności badania

przy niezgodności badania

klinicznego z obrazem USG

klinicznego z obrazem USG

u pacjentów trudno badalnych

u pacjentów trudno badalnych

(np. otyłych)

(np. otyłych)

przy podejrzeniu uszkodzeń

przy podejrzeniu uszkodzeń

złożonych

złożonych

background image

Uszkodzenia łąkotek - jak

Uszkodzenia łąkotek - jak

leczyć?

leczyć?

Usunięcie fragmentu łąkotki – uszkodzenie typu radialnego

Usunięcie fragmentu łąkotki – uszkodzenie typu radialnego

background image

Usunięcie fragmentu łąkotki – uszkodzenie typu podłużnego

Usunięcie fragmentu łąkotki – uszkodzenie typu podłużnego

background image

Usunięcie fragmentu łąkotki – uszkodzenie typu języczka

Usunięcie fragmentu łąkotki – uszkodzenie typu języczka

background image

STAW

STAW

SKOKOWY

SKOKOWY

background image

Uszkodzenia stawu

Uszkodzenia stawu

skokowego

skokowego

1. KOŚĆ

1. KOŚĆ

PISZCZELOWA

PISZCZELOWA

2. KOŚĆ

2. KOŚĆ

STRZAŁKOWA

STRZAŁKOWA

3. KOŚĆ SKOKOWA

3. KOŚĆ SKOKOWA

background image

Staw skokowy nie jest prosto zbudowany. Składa się ze stawu

Staw skokowy nie jest prosto zbudowany. Składa się ze stawu

skokowego górnego oraz dolnego, a tworzy go kość piszczelowa,

skokowego górnego oraz dolnego, a tworzy go kość piszczelowa,

strzałkowa oraz skokowa i piętowa.

strzałkowa oraz skokowa i piętowa.

Staw skokowy górny pozwala nam na wykonanie ruchu

Staw skokowy górny pozwala nam na wykonanie ruchu

zawiasowego, natomiast dolny na ruch inwersji (stanięcie na

zawiasowego, natomiast dolny na ruch inwersji (stanięcie na

wewnętrznej krawędzi stopy) oraz ewersji (stanięcie na bocznej

wewnętrznej krawędzi stopy) oraz ewersji (stanięcie na bocznej

krawędzi stopy).

krawędzi stopy).

Aby poszczególne kości mogły łącznie funkcjonować jako staw

Aby poszczególne kości mogły łącznie funkcjonować jako staw

skokowy połączone są ze sobą licznymi więzadłami.

skokowy połączone są ze sobą licznymi więzadłami.

Pomiędzy kością piszczelową a strzałkową istnieje więzozrost

Pomiędzy kością piszczelową a strzałkową istnieje więzozrost

piszczelowo-starzałkowy, po stronie przyśrodkowej więzadło

piszczelowo-starzałkowy, po stronie przyśrodkowej więzadło

trójgraniaste (warstwa powierzchowna i głęboka) , a po stronie

trójgraniaste (warstwa powierzchowna i głęboka) , a po stronie

bocznej więzadło strzałkowo-skokowe przednie (ATFL), więzadło

bocznej więzadło strzałkowo-skokowe przednie (ATFL), więzadło

strzałkowo-piętowe (CFL) oraz więzadło strzałkowo-skokowe tylne

strzałkowo-piętowe (CFL) oraz więzadło strzałkowo-skokowe tylne

(PTFL).

(PTFL).

Do tego wszystkiego dochodzą oczywiście jeszcze mięśnie goleni,

Do tego wszystkiego dochodzą oczywiście jeszcze mięśnie goleni,

które czynnie stabilizują staw skokowy.

które czynnie stabilizują staw skokowy.

background image

Zawartość stawu skokowego

Zawartość stawu skokowego

warunkuje kształt jego

warunkuje kształt jego

powierzchni

powierzchni

najczęściej uszkadzany staw w sporcie

najczęściej uszkadzany staw w sporcie

wyczynowym

wyczynowym

najczęściej spowodowane nadmiernym

najczęściej spowodowane nadmiernym

skręceniem stawu w mechanizmie inwersji

skręceniem stawu w mechanizmie inwersji

najczęściej dochodzi do uszkodzenia kompleksu

najczęściej dochodzi do uszkodzenia kompleksu

więzadeł kostki bocznej

więzadeł kostki bocznej

w największym stopniu poddaje się leczeniu

w największym stopniu poddaje się leczeniu

zachowawczemu

zachowawczemu

background image

Przyczyny urazowe:

Przyczyny urazowe:

nadmierna inwersja lub

nadmierna inwersja lub

ewersja stawu

ewersja stawu

mechanizm

mechanizm

bezpośredni (np.

bezpośredni (np.

kopnięcie przez rywala)

kopnięcie przez rywala)

mechanizm pośredni

mechanizm pośredni

(np. zeskok, obrót na

(np. zeskok, obrót na

stopie)

stopie)

Przyczyny

Przyczyny

przeciążeniowe:

przeciążeniowe:

Zespół tzw. „stawu

Zespół tzw. „stawu

skokowego piłkarza”

skokowego piłkarza”

(footballer’s ankle)

(footballer’s ankle)

sumowanie się

sumowanie się

naprzemiennych

naprzemiennych

mikrourazów

mikrourazów

background image

SKRĘCENIE STAWU

SKRĘCENIE STAWU

SKOKOWO-GOLENIOWEGO

SKOKOWO-GOLENIOWEGO

Najczęstszym urazem stawu skokowego jest nadmierna inwersja,

Najczęstszym urazem stawu skokowego jest nadmierna inwersja,

czyli potoczne „

czyli potoczne „

skręcenie kostki

skręcenie kostki

”. Taki uraz może powstać w

”. Taki uraz może powstać w

czasie biegu po nierównej nawierzchni, nieprawidłowego zeskoku,

czasie biegu po nierównej nawierzchni, nieprawidłowego zeskoku,

czy obrotu na stopie.

czy obrotu na stopie.

Stanowi on 85% wszystkich urazów stawu.

Stanowi on 85% wszystkich urazów stawu.

Rzadziej narażeni jesteśmy na nadmierną ewersję, czy uraz

Rzadziej narażeni jesteśmy na nadmierną ewersję, czy uraz

bezpośredni, np. kopnięcie przez innego zawodnika. Mówi się

bezpośredni, np. kopnięcie przez innego zawodnika. Mówi się

również o tzw. „zespole stawu skokowego piłkarza” (footballer’s

również o tzw. „zespole stawu skokowego piłkarza” (footballer’s

ankle). Jest to sumowanie się naprzemiennych mikrourazów,

ankle). Jest to sumowanie się naprzemiennych mikrourazów,

pociąganie przedniej torebki stawowej (zgięcie) czy nadmierny

pociąganie przedniej torebki stawowej (zgięcie) czy nadmierny

przeprost, które w konsekwencji prowadzą do bliznowatatego

przeprost, które w konsekwencji prowadzą do bliznowatatego

przerostu torebki, odczynu błony maziowej i osteofitów na

przerostu torebki, odczynu błony maziowej i osteofitów na

krawędziach kostnych.

krawędziach kostnych.

W zależności od ciężkości urazu wyróżnia się trzy stopnie skręcenia

W zależności od ciężkości urazu wyróżnia się trzy stopnie skręcenia

kostki bocznej. Dodajmy jeszcze, że we wszystkich tych sytuacjach

kostki bocznej. Dodajmy jeszcze, że we wszystkich tych sytuacjach

ciągłość kości pozostaje zachowana (nie ma złamania).

ciągłość kości pozostaje zachowana (nie ma złamania).

background image

Skręcenia kostki bocznej

Skręcenia kostki bocznej

I stopień

I stopień

(naciągnięcie)

(naciągnięcie)

-

-

niewielkie naciągnięcie

niewielkie naciągnięcie

lub naderwanie

lub naderwanie

więzadeł, brak

więzadeł, brak

objawów niestabilności

objawów niestabilności

lub nieznacznie

lub nieznacznie

wyczuwalne, niewielki

wyczuwalne, niewielki

ból, obrzęk i

ból, obrzęk i

ograniczenie

ograniczenie

ruchomości stawu.

ruchomości stawu.

background image

II stopień

II stopień

(naderwanie)

(naderwanie)

-

-

częściowe zerwanie

częściowe zerwanie

włókien więzadłowych.

włókien więzadłowych.

Niewielka

Niewielka

niestabilność. Dodatni

niestabilność. Dodatni

objaw szuflady

objaw szuflady

przedniej. Bolesność

przedniej. Bolesność

znacznego stopnia.

znacznego stopnia.

Wyraźny obrzęk i

Wyraźny obrzęk i

ograniczenie ruchów.

ograniczenie ruchów.

background image

III stopień

III stopień

(rozerwanie)

(rozerwanie)

-

-

całkowite zerwanie

całkowite zerwanie

włókien więzadłowych.

włókien więzadłowych.

Wyraźnie wyczuwalny

Wyraźnie wyczuwalny

objaw szuflady przedniej

objaw szuflady przedniej

i objaw podwichania

i objaw podwichania

kości skokowej w

kości skokowej w

widełkach piszczelowo-

widełkach piszczelowo-

strzałkowych. Bardzo

strzałkowych. Bardzo

znaczny obrzęk i

znaczny obrzęk i

bolesność.

bolesność.

background image

Mechanizm urazu

Mechanizm urazu

Do skręcenia st. skokowego dochodzi na skutek złego

Do skręcenia st. skokowego dochodzi na skutek złego

ustawienia stopy względem podłoża, co ma miejsce głównie

ustawienia stopy względem podłoża, co ma miejsce głównie

w czasie biegu, zeskoku czy szybkiego chodu po nierównym

w czasie biegu, zeskoku czy szybkiego chodu po nierównym

podłożu.

podłożu.

Zazwyczaj uszkodzenie torebkowo-więzadłowe

Zazwyczaj uszkodzenie torebkowo-więzadłowe

dotyczy bocznych stabilizatorów stawowych, a dzieje się tak

dotyczy bocznych stabilizatorów stawowych, a dzieje się tak

z powodu nagłego oparcia kończyny na zewnętrznym

z powodu nagłego oparcia kończyny na zewnętrznym

brzegu stopy - mechanizm przywiedzeniowo-odwróceniowy.

brzegu stopy - mechanizm przywiedzeniowo-odwróceniowy.

Uszkodzenia części przyśrodkowej są spowodowane

Uszkodzenia części przyśrodkowej są spowodowane

mechanizmem odwrotnym (oparcie stopy na wewnętrznym

mechanizmem odwrotnym (oparcie stopy na wewnętrznym

brzegu), tzn. odwiedzeniowo-nawróceniowym. W momencie

brzegu), tzn. odwiedzeniowo-nawróceniowym. W momencie

dołączenia znacznych sił rotacyjnych przy stopie ustalonej

dołączenia znacznych sił rotacyjnych przy stopie ustalonej

na podłożu dochodzi do przekroczenia wytrzymałości

na podłożu dochodzi do przekroczenia wytrzymałości

biomechanicznej tkanki kostnej dalszej nasady podudzia, co

biomechanicznej tkanki kostnej dalszej nasady podudzia, co

powoduje złamanie „widełek” stawowych, zwane złamaniem

powoduje złamanie „widełek” stawowych, zwane złamaniem

kostek.

kostek.

background image

PODZIAŁ USZKODZEŃ:

PODZIAŁ USZKODZEŃ:

IZOLOWANE

IZOLOWANE

(np. uszkodzenie

(np. uszkodzenie

więzadła skokowo-

więzadła skokowo-

strzałkowego przedniego) lub

strzałkowego przedniego) lub

ZŁOŻONE

ZŁOŻONE

(uszkodzenie

(uszkodzenie

większej ilości więzadeł);

większej ilości więzadeł);

ZŁAMANIA AWULSYJNE

ZŁAMANIA AWULSYJNE

lub

lub

USZKODZENIE ŚRODKOWEJ

USZKODZENIE ŚRODKOWEJ

CZĘŚCI WIĘZADŁA

CZĘŚCI WIĘZADŁA

;

;

ŚWIEŻE

ŚWIEŻE

(do 1 tygodnia) i

(do 1 tygodnia) i

ZASTARZAŁE

ZASTARZAŁE

.

.

OBJAWY ciężkiego

OBJAWY ciężkiego

uszkodzenia stawu

uszkodzenia stawu

skokowego:

skokowego:

1. Obrzęk oraz wylew podskórny

1. Obrzęk oraz wylew podskórny

krwi w okolicy kostki bocznej.

krwi w okolicy kostki bocznej.

2. Ból w czasie ucisku poniżej i do

2. Ból w czasie ucisku poniżej i do

przodu od kostki bocznej.

przodu od kostki bocznej.

3. Trudności w chodzeniu,

3. Trudności w chodzeniu,

wspięciu na palce

wspięciu na palce

4. Ograniczenie ruchu w stawie.

4. Ograniczenie ruchu w stawie.

5. Niestabilność stawu.

5. Niestabilność stawu.

konieczne RTG,

konieczne RTG,

wskazane badanie USG,

wskazane badanie USG,

niekiedy badanie

niekiedy badanie

artroskopowe.

artroskopowe.

RÓŻNICOWANIE:

RÓŻNICOWANIE:

złamanie kostek,

złamanie kostek,

złamanie kości piętowej lub

złamanie kości piętowej lub

skokowej,

skokowej,

ważne jest określenie czy

ważne jest określenie czy

uszkodzenie jest świeże czy

uszkodzenie jest świeże czy

zastarzałe – w celu dobrania

zastarzałe – w celu dobrania

odpowiedniej metody leczenia.

odpowiedniej metody leczenia.

LECZENIE:

LECZENIE:

założenie opatrunku gipsowego

założenie opatrunku gipsowego

podudziowego na okres 2-3

podudziowego na okres 2-3

tygodni,

tygodni,

po zdjęciu gipsu noszenie

po zdjęciu gipsu noszenie

bandaża elastycznego przez 2-3

bandaża elastycznego przez 2-3

tygodnie,

tygodnie,

leczenie operacyjne – przy

leczenie operacyjne – przy

uszkodzeniu więzadeł i

uszkodzeniu więzadeł i

złamaniach awulsyjnych; po

złamaniach awulsyjnych; po

świeżych urazach zakłada się

świeżych urazach zakłada się

szew pierwotny.

szew pierwotny.

background image

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

Ocena kliniczna oparta jest głównie na testach wydolności więzadeł.

Ocena kliniczna oparta jest głównie na testach wydolności więzadeł.

Najczęściej stosowane to objaw szuflady przedniej, objaw

Najczęściej stosowane to objaw szuflady przedniej, objaw

wymuszonej inwersji bloczka w widełkach skokowych, objaw

wymuszonej inwersji bloczka w widełkach skokowych, objaw

ściskania więzozrostu piszczelowo-strzałkowego w ½ goleni, objaw

ściskania więzozrostu piszczelowo-strzałkowego w ½ goleni, objaw

rotacji kości skokowej w widełkach stawu oceniający wydolność

rotacji kości skokowej w widełkach stawu oceniający wydolność

dolnego więzadła piszczelowo-strzałkowego.

dolnego więzadła piszczelowo-strzałkowego.

Przy urazach w mechanizmie ewersji istotna jest ocena stanu

Przy urazach w mechanizmie ewersji istotna jest ocena stanu

więzadła trójgraniastego i dolnego więzozrostu piszczelowo-

więzadła trójgraniastego i dolnego więzozrostu piszczelowo-

strzałkowego. Objaw wymuszonej ewersji pozwala ocenić

strzałkowego. Objaw wymuszonej ewersji pozwala ocenić

powierzchowną warstwę więzadła trójgraniastego, szczególnie część

powierzchowną warstwę więzadła trójgraniastego, szczególnie część

piszczelowo-piętową i piszczelowo-skokową. Objaw rotacji ocenia

piszczelowo-piętową i piszczelowo-skokową. Objaw rotacji ocenia

wydolność części piszczelowo-łódkowatej oraz głębokiej warstwy

wydolność części piszczelowo-łódkowatej oraz głębokiej warstwy

więzadła trójgraniastego.

więzadła trójgraniastego.

Pomocne w ocenie uszkodzeń mogą być: badanie ultrasonograficzne

Pomocne w ocenie uszkodzeń mogą być: badanie ultrasonograficzne

(dynamiczne), radiogramy stresowe, tomografia komputerowa,

(dynamiczne), radiogramy stresowe, tomografia komputerowa,

magnetyczny rezonans jądrowy albo coraz rzadziej wykonywana

magnetyczny rezonans jądrowy albo coraz rzadziej wykonywana

artrografia.

artrografia.

W uszkodzeniach ostrych bardzo korzystne warunki do oceny

W uszkodzeniach ostrych bardzo korzystne warunki do oceny

klinicznej występują bezpośrednio po urazie, zanim pojawi się

klinicznej występują bezpośrednio po urazie, zanim pojawi się

obrzęk, bolesność i obrona mięśniowa. W uszkodzeniach

obrzęk, bolesność i obrona mięśniowa. W uszkodzeniach

zastarzałych i przewlekłych niestabilnościach obraz może być

zastarzałych i przewlekłych niestabilnościach obraz może być

niejednoznaczny i wymagać weryfikacji badaniami pomocniczymi.

niejednoznaczny i wymagać weryfikacji badaniami pomocniczymi.

background image

Leczenie uszkodzeń stawu

Leczenie uszkodzeń stawu

skokowego

skokowego

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze

P-rotection (ochrona)

P-rotection (ochrona)

R-est (odpoczynek)

R-est (odpoczynek)

I–ce (chłodzenie)

I–ce (chłodzenie)

C-ompresion (opatrunek uciskowy, modelujący)

C-ompresion (opatrunek uciskowy, modelujący)

E-levation (ułożenie przeciwobrzękowe)

E-levation (ułożenie przeciwobrzękowe)

M-edication (farmakoterapia)

M-edication (farmakoterapia)

M-obilization (jak najwcześniejszy ruch)

M-obilization (jak najwcześniejszy ruch)

Postępowanie

Postępowanie

Skręcenia I stopnia (naciągnięcie)

Skręcenia I stopnia (naciągnięcie)

wymagają ograniczenia aktywności

wymagają ograniczenia aktywności

7-10 dni, ustąpienia obrzęku i miejscowej bolesności. Korzystnie

7-10 dni, ustąpienia obrzęku i miejscowej bolesności. Korzystnie

działa chłodzenie, leki objawowe, opatrunek modelujący do chwili

działa chłodzenie, leki objawowe, opatrunek modelujący do chwili

ustąpienia obrzęku (pelota w kształcie podkowy, ew. stabilizator

ustąpienia obrzęku (pelota w kształcie podkowy, ew. stabilizator

pneumatyczny). Drenaż limfatyczny, masaż wirowy, fizjoterapia -

pneumatyczny). Drenaż limfatyczny, masaż wirowy, fizjoterapia -

pozwalają czasem skrócić okres absencji treningowej do 5-6 dni.

pozwalają czasem skrócić okres absencji treningowej do 5-6 dni.

background image

Skręcenia II stopnia (naderwanie )

Skręcenia II stopnia (naderwanie )

wiążące się z częściowym

wiążące się z częściowym

uszkodzeniem więzadeł, wymagają początkowego odciążenia

uszkodzeniem więzadeł, wymagają początkowego odciążenia

kończyny, stabilizacji w łusce gipsowej, stabilizatorze lub ortezie

kończyny, stabilizacji w łusce gipsowej, stabilizatorze lub ortezie

przez 10-14 dni.

przez 10-14 dni.

Wskazana weryfikacja procesu gojenia w badaniu

Wskazana weryfikacja procesu gojenia w badaniu

USG.

USG.

Intensywna fizjoterapia i leki objawowe przyspieszają powrót

Intensywna fizjoterapia i leki objawowe przyspieszają powrót

do treningu, jednak nie wcześnie jak po 3-4 tygodniach.

do treningu, jednak nie wcześnie jak po 3-4 tygodniach.

Skręcenia III stopnia (rozerwanie)

Skręcenia III stopnia (rozerwanie)

obejmują całkowite rozerwanie

obejmują całkowite rozerwanie

więzadeł kompleksu kostki bocznej a często również więzozrostu

więzadeł kompleksu kostki bocznej a często również więzozrostu

piszczelowo-strzałkowego. Wymagają dłuższego unieruchomienia w

piszczelowo-strzałkowego. Wymagają dłuższego unieruchomienia w

stabilizatorze (ew. gipsie podudziowym) na ok. 4 tygodnie.

stabilizatorze (ew. gipsie podudziowym) na ok. 4 tygodnie.

Wskazane jest odciążenie kończyny z niewielką stymulacją

Wskazane jest odciążenie kończyny z niewielką stymulacją

zakończeń receptorowych podeszwy dotykaniem do podłoża

zakończeń receptorowych podeszwy dotykaniem do podłoża

naciskiem równym 10-15 kilogramów.

naciskiem równym 10-15 kilogramów.

Konieczne monitorowanie

Konieczne monitorowanie

procesu gojenia w badaniu USG. Fizjoterapia głownie odbudowująca

procesu gojenia w badaniu USG. Fizjoterapia głownie odbudowująca

propriorecepcję, objawowo przeciwzapalnie i przeciwbólowo, taping

propriorecepcję, objawowo przeciwzapalnie i przeciwbólowo, taping

ochronny, itp.

ochronny, itp.

Przed podjęciem aktywności treningowej konieczne

Przed podjęciem aktywności treningowej konieczne

ultrasonograficzne potwierdzenie wygojenia uszkodzonych struktur

ultrasonograficzne potwierdzenie wygojenia uszkodzonych struktur

więzadłowych.

więzadłowych.

Wskazana protekcja przy użyciu ortezy lub tapingu

Wskazana protekcja przy użyciu ortezy lub tapingu

do 10 tygodni po urazie. W przypadku utrzymywania się objawów

do 10 tygodni po urazie. W przypadku utrzymywania się objawów

funkcjonalnej niestabilności stawu wskazane rozważenie

funkcjonalnej niestabilności stawu wskazane rozważenie

kontynuacji programu rehabilitacji do 6 m-cy a następnie rewizja

kontynuacji programu rehabilitacji do 6 m-cy a następnie rewizja

operacyjna i stabilizacja.

operacyjna i stabilizacja.

background image

Naprawa więzadeł kostki

Naprawa więzadeł kostki

bocznej

bocznej

Zabieg sposobem Brostroma

Zabieg sposobem Brostroma

(

(

Anatomiczne zeszycie kikutów ATFL i CFL

Anatomiczne zeszycie kikutów ATFL i CFL

)

)

background image

Rekonstrukcja więzadeł

Rekonstrukcja więzadeł

przy użyciu implantów

przy użyciu implantów

Operacja sposobem Segessera

Operacja sposobem Segessera

background image

Zastosowanie artroskopii

Zastosowanie artroskopii

przewlekłe zapalenie błony maziowej (synovectomia)

przewlekłe zapalenie błony maziowej (synovectomia)

ciała wolne, chondromatoza

ciała wolne, chondromatoza

zrosty, impingement, meniscoid

zrosty, impingement, meniscoid

osteofity krawędziowe kości piszczelowej i skokowej

osteofity krawędziowe kości piszczelowej i skokowej

zespół stawu skokowego piłkarza (footballer’s ankle)

zespół stawu skokowego piłkarza (footballer’s ankle)

choroby chrząstki stawowej (shaving, mikrozłamania)

choroby chrząstki stawowej (shaving, mikrozłamania)

artrodeza stawu skokowego pod kontrolą artroskopową

artrodeza stawu skokowego pod kontrolą artroskopową

płukanie stawu w zapaleniu septycznym

płukanie stawu w zapaleniu septycznym

background image

Niestabilność ścięgien

Niestabilność ścięgien

mięśni strzałkowych

mięśni strzałkowych

U osób po przebytych bocznych urazach skrętnych stopy z

U osób po przebytych bocznych urazach skrętnych stopy z

naderwaniem troczka mm. strzałkowych oraz płytką bruzdą za tylną

naderwaniem troczka mm. strzałkowych oraz płytką bruzdą za tylną

krawędzią kostki może dochodzić do bolesnego podwichania się

krawędzią kostki może dochodzić do bolesnego podwichania się

ścięgien ponad szczytem kostki bocznej.

ścięgien ponad szczytem kostki bocznej.

Objawy

Objawy

ból w miejscu przebiegu pochewek ścięgnistych za kostką boczną, przy

ból w miejscu przebiegu pochewek ścięgnistych za kostką boczną, przy

pronacji stopy

pronacji stopy

dolegliwości narastające po treningu

dolegliwości narastające po treningu

miejscowa tkliwość i obrzęk ponad krawędzią kostki bocznej

miejscowa tkliwość i obrzęk ponad krawędzią kostki bocznej

możliwość zwichnięcia ścięgien przy zgięciu grzbietowym i pronacji oraz

możliwość zwichnięcia ścięgien przy zgięciu grzbietowym i pronacji oraz

zepchnięciu ścięgien do przodu

zepchnięciu ścięgien do przodu

Zalecenia

Zalecenia

okłady z lodu na okolicę bolesną

okłady z lodu na okolicę bolesną

zaprzestanie treningu do chwili konsultacji lekarskiej

zaprzestanie treningu do chwili konsultacji lekarskiej

Leczenie

Leczenie

ocena rozległości patologii w badaniu USG

ocena rozległości patologii w badaniu USG

unieruchomienie w ortezie/gipsie przyostrym uszkodzeniu troczków, taping

unieruchomienie w ortezie/gipsie przyostrym uszkodzeniu troczków, taping

fizjoterapia (przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, trening proprioceptywny)

fizjoterapia (przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, trening proprioceptywny)

rewizja operacyjna w uszkodzeniach zastarzałych lub przy nawracającym

rewizja operacyjna w uszkodzeniach zastarzałych lub przy nawracającym

zwichnięciu – plastyka lub zszycie troczków

zwichnięciu – plastyka lub zszycie troczków

background image

Niestabilność ścięgien

Niestabilność ścięgien

mięśni strzałkowych -

mięśni strzałkowych -

plastyka troczków

plastyka troczków

background image

ZŁAMANIA KOSTEK

ZŁAMANIA KOSTEK

Pod względem częstości wśród złamań narządu

Pod względem częstości wśród złamań narządu

ruchu znajdują się one na drugim miejscu.

ruchu znajdują się one na drugim miejscu.

Powstają najczęściej z urazów pośrednich w

Powstają najczęściej z urazów pośrednich w

następstwie działania pionowych lub pionowo-

następstwie działania pionowych lub pionowo-

rotacyjnych sił na stopę ustawioną w nawróceniu

rotacyjnych sił na stopę ustawioną w nawróceniu

(pronacji) lub odwróceniu (supinacji). Prowadzą

(pronacji) lub odwróceniu (supinacji). Prowadzą

one do rozciągnięcia, a następnie rozerwania

one do rozciągnięcia, a następnie rozerwania

więzadeł i torebki stawowej, oderwania więzadeł z

więzadeł i torebki stawowej, oderwania więzadeł z

przyczepem kostnym, złamania jednej lub obu

przyczepem kostnym, złamania jednej lub obu

kostek goleni oraz podwichnięcia lub zwichnięcia

kostek goleni oraz podwichnięcia lub zwichnięcia

stawu skokowo-goleniowego

stawu skokowo-goleniowego

.

.

background image

PODZIAŁ ZŁAMAŃ:

PODZIAŁ ZŁAMAŃ:

Ze względu na patomechanizm

Ze względu na patomechanizm

(wg. Lauge’a-Hansena)

(wg. Lauge’a-Hansena)

- supianacyjno-addukcyjne

- supianacyjno-addukcyjne

- supianacyjno-ewersyjne

- supianacyjno-ewersyjne

- pronacyjno- addukcyjne

- pronacyjno- addukcyjne

- pronacyjno- ewersyjne

- pronacyjno- ewersyjne

Złamania kostki bocznej

Złamania kostki bocznej

(Danisa-Webera)

(Danisa-Webera)

złamanie strzałki obwodowo od nieuszkodzonego więzozrostu

złamanie strzałki obwodowo od nieuszkodzonego więzozrostu

piszczelowo-strzałkowego, zazwyczaj poprzeczne, czasami

piszczelowo-strzałkowego, zazwyczaj poprzeczne, czasami

towarzyszy mu złamanie kostki przyśrodkowej.

towarzyszy mu złamanie kostki przyśrodkowej.

złamanie strzałki na wysokości więzozrostu, zwykle skośne lub

złamanie strzałki na wysokości więzozrostu, zwykle skośne lub

spiralne (więzozrost uszkodzony w 80% przypadków), może mu

spiralne (więzozrost uszkodzony w 80% przypadków), może mu

towarzyszyć złamanie awulsyjne kostki przyśrodkowej lub

towarzyszyć złamanie awulsyjne kostki przyśrodkowej lub

uszkodzenie więzadła trójgraniastego.

uszkodzenie więzadła trójgraniastego.

złamanie strzałki bliżej w stosunku do więzozrostu (więzozrost

złamanie strzałki bliżej w stosunku do więzozrostu (więzozrost

piszczelowo-strzałkowy uszkodzony), może mu towarzyszyć złamanie

piszczelowo-strzałkowy uszkodzony), może mu towarzyszyć złamanie

kostki przyśrodkowej lub uszkodzenie więzadła trójgraniastego.

kostki przyśrodkowej lub uszkodzenie więzadła trójgraniastego.

W złamaniach b) i c) dochodzi do podwichnięć lub zwichnięć w stawie

W złamaniach b) i c) dochodzi do podwichnięć lub zwichnięć w stawie

skokowo-goleniowym.

skokowo-goleniowym.

background image

SPECJALISTYCZNE

SPECJALISTYCZNE

USZKODZENIA:

USZKODZENIA:

- Maisonneuve

- Maisonneuve

to wysokie niekiedy

to wysokie niekiedy

podgłowowe złamanie strzałki z

podgłowowe złamanie strzałki z

całkowitym przerwaniem

całkowitym przerwaniem

więzadeł w stawie skokowo-

więzadeł w stawie skokowo-

goleniowym oraz błony

goleniowym oraz błony

międzykostnej. Niekiedy

międzykostnej. Niekiedy

obserwować można zwichnięcie

obserwować można zwichnięcie

głowy strzałki lub izolowane

głowy strzałki lub izolowane

uszkodzenia więzadeł.

uszkodzenia więzadeł.

- złamanie Cottona

- złamanie Cottona

(trójkostkowe)-

(trójkostkowe)-

złamanie kostki przyśrodkowej,

złamanie kostki przyśrodkowej,

bocznej i tylnej krawędzi

bocznej i tylnej krawędzi

piszczeli.

piszczeli.

- złamanie Dupuytrena

- złamanie Dupuytrena

lub

lub

Potta

Potta

-

-

złamanie kostki przyśrodkowej i

złamanie kostki przyśrodkowej i

bocznej z rozerwaniem

bocznej z rozerwaniem

więzozrostu piszczelowo-

więzozrostu piszczelowo-

strzałkowego i bocznym

strzałkowego i bocznym

podwichnięciem kości skokowej.

podwichnięciem kości skokowej.

OBJAWY:

OBJAWY:

- jak przy zwichnięciu i złamaniu

- jak przy zwichnięciu i złamaniu

- konieczne jest RTG

- konieczne jest RTG

a-p

a-p

i

i

boczne(nie zawsze pozwalają na

boczne(nie zawsze pozwalają na

pełną ocenę uszkodzeń

pełną ocenę uszkodzeń

więzadeł) oraz częściowe,

więzadeł) oraz częściowe,

ewentualnie astrografia; zdjęcia

ewentualnie astrografia; zdjęcia

powinny obejmować całą goleń

powinny obejmować całą goleń

(możliwość uszkodzenia typu

(możliwość uszkodzenia typu

Maisonneuve).

Maisonneuve).

RÓŻNICOWANIE:

RÓŻNICOWANIE:

- skręcenie stawu skokowego

- skręcenie stawu skokowego

- izolowane uszkodzenie więzadeł

- izolowane uszkodzenie więzadeł

- złamanie kości skokowej lub

- złamanie kości skokowej lub

zwichnięcie podskokowi

zwichnięcie podskokowi

- zwichnięcie ścięgien mięśni

- zwichnięcie ścięgien mięśni

strzałkowych.

strzałkowych.

USZKODZENIA

USZKODZENIA

TOWARZYSZĄCE:

TOWARZYSZĄCE:

- złamania bloczka kości skokowej

- złamania bloczka kości skokowej

- zwichnięcie i interpozycja

- zwichnięcie i interpozycja

ścięgien (mm strzałkowych i

ścięgien (mm strzałkowych i

piszczelowego tylnego)

piszczelowego tylnego)

background image

LECZENIE:

LECZENIE:

LECZENIE NIEOPERACYJNE

LECZENIE NIEOPERACYJNE

prowadzi się w złamaniach bez przemieszczenia

prowadzi się w złamaniach bez przemieszczenia

lub po ich automatycznym nastawieniu. Następnie na 3 tygodnie zakłada

lub po ich automatycznym nastawieniu. Następnie na 3 tygodnie zakłada

się opatrunek gipsowy udowy, a na kolejne 3 tyg. podudziowy (przy

się opatrunek gipsowy udowy, a na kolejne 3 tyg. podudziowy (przy

złamaniach obu kostek należy przedłużyć unieruchomienie do 12 tygodni).

złamaniach obu kostek należy przedłużyć unieruchomienie do 12 tygodni).

W złamaniach wielofragmentowych dobry wynik kliniczny można uzyskać

W złamaniach wielofragmentowych dobry wynik kliniczny można uzyskać

po leczeniu czynnościowym.

po leczeniu czynnościowym.

LECZENIE OPERACYJNE

LECZENIE OPERACYJNE

jest konieczne przy złamaniach niemożliwych do

jest konieczne przy złamaniach niemożliwych do

nastawienia(np. z powodu interpozycji tkanek miękkich), utrzymania po

nastawienia(np. z powodu interpozycji tkanek miękkich), utrzymania po

nastawieniu lub wtórnych przemieszczeń. Zabieg przeprowadza się

nastawieniu lub wtórnych przemieszczeń. Zabieg przeprowadza się

bezpośrednio po urazie lub po upływie 10-14 dni, co pozwala na wyleczenie

bezpośrednio po urazie lub po upływie 10-14 dni, co pozwala na wyleczenie

obrażeń skóry. Polega on na wykonaniu krwawej repozycji, stabilnej

obrażeń skóry. Polega on na wykonaniu krwawej repozycji, stabilnej

osteosyntezy(płytka oraz wkręty) oraz rekonstrukcji więzadeł. Nastawienie

osteosyntezy(płytka oraz wkręty) oraz rekonstrukcji więzadeł. Nastawienie

rozpoczyna się od strzałki. Po operacji konieczna jest wczesna rehabilitacja.

rozpoczyna się od strzałki. Po operacji konieczna jest wczesna rehabilitacja.

Ogólnymi przeciwwskazaniami do zabiegu są:

Ogólnymi przeciwwskazaniami do zabiegu są:

Schorzenia ogólne(np. układu krążenia), infekcje oraz brak

Schorzenia ogólne(np. układu krążenia), infekcje oraz brak

współpracy chorego podczas leczenia(np. alkoholicy).

współpracy chorego podczas leczenia(np. alkoholicy).

Miejscowe przeciwwskazania to:

Miejscowe przeciwwskazania to:

Owrzodzenia i zmiany troficzne skóry, uszkodzenia skóry po

Owrzodzenia i zmiany troficzne skóry, uszkodzenia skóry po

urazie(stłuczenia, pęcherze), zaburzenia ukrwienia kończyny.

urazie(stłuczenia, pęcherze), zaburzenia ukrwienia kończyny.

Rokowania:

Rokowania:

- zależy od jakości pierwotnego zaopatrzenia i współistniejących

- zależy od jakości pierwotnego zaopatrzenia i współistniejących

uszkodzeń narządu ruchu

uszkodzeń narządu ruchu

- ograniczenia ruchomości stawu po długotrwałym jego

- ograniczenia ruchomości stawu po długotrwałym jego

unieruchomieniu

unieruchomieniu

- późne zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcajace(po pierwotnych oraz

- późne zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcajace(po pierwotnych oraz

jatrogennych uszkodzeniach chrząstki)

jatrogennych uszkodzeniach chrząstki)

- choroba Sudecka.

- choroba Sudecka.

background image

ZŁAMANIE I ZWICHNIĘCIE

ZŁAMANIE I ZWICHNIĘCIE

KOŚCI SKOKOWEJ

KOŚCI SKOKOWEJ

Są to rzadkie uszkodzenia, które powstają zazwyczaj w

Są to rzadkie uszkodzenia, które powstają zazwyczaj w

następstwie mechanizmu pośredniego(przy maksymalnym

następstwie mechanizmu pośredniego(przy maksymalnym

zgięciu podeszwowym stopy dochodzi do złamania bloczka i

zgięciu podeszwowym stopy dochodzi do złamania bloczka i

wyrostka tylnego kości skokowej, przy zgięciu grzbietowym

wyrostka tylnego kości skokowej, przy zgięciu grzbietowym

stopy do złamania głowy i szyjki kości skokowej). Uszkodzenia

stopy do złamania głowy i szyjki kości skokowej). Uszkodzenia

te bywają często nierozpoznane przy obrażeniach

te bywają często nierozpoznane przy obrażeniach

wielomiejscowych. Mogą towarzyszyć złamaniom kostek, kości

wielomiejscowych. Mogą towarzyszyć złamaniom kostek, kości

piętowej i piszczelowej, przodostopia, szyjki kości udowej oraz

piętowej i piszczelowej, przodostopia, szyjki kości udowej oraz

kręgosłupa.

kręgosłupa.

Zwichnięcia wymagają natychmiastowego nastawienia z uwagi

Zwichnięcia wymagają natychmiastowego nastawienia z uwagi

na niebezpieczeństwo martwicy skóry i kości skokowej(może je

na niebezpieczeństwo martwicy skóry i kości skokowej(może je

utrudniać interpozycja ścięgien). Martwica kości skokowej

utrudniać interpozycja ścięgien). Martwica kości skokowej

powstaje po uszkodzeniu naczyń odżywczych, biegnących od

powstaje po uszkodzeniu naczyń odżywczych, biegnących od

zatoki stępu(częsta przy złamaniach trzonu i szyi oraz

zatoki stępu(częsta przy złamaniach trzonu i szyi oraz

zwichnięciach kości skokowej). Rewitalizacja rozpoczyna się od

zwichnięciach kości skokowej). Rewitalizacja rozpoczyna się od

fragmentu obwodowego- w tym czasie na zdjęciach RTG

fragmentu obwodowego- w tym czasie na zdjęciach RTG

widoczne jest podchrzęstne odwapnienie.

widoczne jest podchrzęstne odwapnienie.

background image

PODZIAŁ:

PODZIAŁ:

Złamania obwodowe

Złamania obwodowe

(nie ma niebezpieczeństwa martwicy):

(nie ma niebezpieczeństwa martwicy):

wyrostek boczny i tylny kości skokowej, złamania kostno-chrzęstne

wyrostek boczny i tylny kości skokowej, złamania kostno-chrzęstne

przedniej części kości skokowej

przedniej części kości skokowej

Złamania centralne

Złamania centralne

(niebezpieczeństwo martwicy):

(niebezpieczeństwo martwicy):

złamanie

złamanie

trzonu(bloczek) – częste; złamanie szyi- częste; złamania głowy;

trzonu(bloczek) – częste; złamanie szyi- częste; złamania głowy;

złamania wielofragmentowe; złamania ze zwichnięciem.

złamania wielofragmentowe; złamania ze zwichnięciem.

Zwichnięcia

Zwichnięcia

:

:

- jednostanowe- całkowite przerwanie więzadeł górnego stawu

- jednostanowe- całkowite przerwanie więzadeł górnego stawu

skokowego, skokowo-łódkowate(Charta)

skokowego, skokowo-łódkowate(Charta)

- dwustanowe

- dwustanowe

- trójstanowe- całkowite zwichnięcie.

- trójstanowe- całkowite zwichnięcie.

OBJAWY:

OBJAWY:

- jak przy zwichnięciu i złamaniu,

- jak przy zwichnięciu i złamaniu,

- przy grzbietowym zwichnięciu kości skokowej dochodzi do napięcia

- przy grzbietowym zwichnięciu kości skokowej dochodzi do napięcia

skóry i czasami jej martwicy;

skóry i czasami jej martwicy;

- konieczne RTG

- konieczne RTG

a-p

a-p

i boczne(zdjęcie

i boczne(zdjęcie

a-p

a-p

wykonuje się w rotacji

wykonuje się w rotacji

wewnętrznej 20o, aby uwidocznić boczną powierzchnię stawową),

wewnętrznej 20o, aby uwidocznić boczną powierzchnię stawową),

niekiedy skośną;

niekiedy skośną;

- złamaniom kości skokowej towarzyszyć mogą zwichnięcia

- złamaniom kości skokowej towarzyszyć mogą zwichnięcia

podskokowe(kość piętowa ulega wtedy przemieszczeniu ku

podskokowe(kość piętowa ulega wtedy przemieszczeniu ku

przodowi- powstaje tzw. długa stopa).

przodowi- powstaje tzw. długa stopa).

background image

LECZENIE:

LECZENIE:

Zależy od miejsca złamania, stopnia przemieszczenia, liczby fragmentów i

Zależy od miejsca złamania, stopnia przemieszczenia, liczby fragmentów i

ryzyka martwicy aseptycznej.

ryzyka martwicy aseptycznej.

LECZENIE NIEOPERACYJNE

LECZENIE NIEOPERACYJNE

można przeprowadzić w przypadku złamań

można przeprowadzić w przypadku złamań

obwodowych: głowy, wyrostka tylnego i bocznego, złamań centralnych bez

obwodowych: głowy, wyrostka tylnego i bocznego, złamań centralnych bez

przemieszczenia lub nastawionych.

przemieszczenia lub nastawionych.

Złamania wyrostka tylnego i bocznego

Złamania wyrostka tylnego i bocznego

wymagają umiejętnego nastawienia, ponieważ przyczepia się do nich

wymagają umiejętnego nastawienia, ponieważ przyczepia się do nich

więzadło skokowo-strzałkowe tylne, które ma istotne znaczenie dla

więzadło skokowo-strzałkowe tylne, które ma istotne znaczenie dla

stabilizacji stawu skokowego. Złamania szyi kości skokowej wymagają

stabilizacji stawu skokowego. Złamania szyi kości skokowej wymagają

prawie anatomicznego nastawienia w znieczuleniu ogólnym(podparta stopa

prawie anatomicznego nastawienia w znieczuleniu ogólnym(podparta stopa

zginana jest podeszwowo).

zginana jest podeszwowo).

Jeżeli nie uzyska się idealnej repozycji, konieczne

Jeżeli nie uzyska się idealnej repozycji, konieczne

jest leczenie operacyjne. Następnie unieruchomienie w opatrunku gipsowym

jest leczenie operacyjne. Następnie unieruchomienie w opatrunku gipsowym

podudziowy(niekiedy udowym) przez 4-6 tygodni. W razie podejrzenia

podudziowy(niekiedy udowym) przez 4-6 tygodni. W razie podejrzenia

jałowej martwicy- odciążenie stopy przez 6-12 m-cy (aparaty oparte na

jałowej martwicy- odciążenie stopy przez 6-12 m-cy (aparaty oparte na

podudziu).

podudziu).

W złamaniach wielofragmentowych lub ze zmiażdżeniem zalecane jest leczenie

W złamaniach wielofragmentowych lub ze zmiażdżeniem zalecane jest leczenie

czynnościowe.

czynnościowe.

LECZENIE OPERACYJNE

LECZENIE OPERACYJNE

stosuje się we wszystkich złamaniach

stosuje się we wszystkich złamaniach

przemieszczonych lub niepełni nastawionych(np. złamania ze zwichnięciem,

przemieszczonych lub niepełni nastawionych(np. złamania ze zwichnięciem,

szyjki, trzonu, bloczka). Zabieg polega na nastawieniu krwawym,

szyjki, trzonu, bloczka). Zabieg polega na nastawieniu krwawym,

zespoleniu(np. wkrętem) oraz uzupełnieniu ubytków kostnych

zespoleniu(np. wkrętem) oraz uzupełnieniu ubytków kostnych

przeszczepem. Niekiedy konieczne jest usztywnienie stawu skokowego.

przeszczepem. Niekiedy konieczne jest usztywnienie stawu skokowego.

POSTĘPOWANIE POOPERACYJNE:

POSTĘPOWANIE POOPERACYJNE:

- z uwagi na duże ryzyko martwicy bardzo ważne jest dobre domodelowanie

- z uwagi na duże ryzyko martwicy bardzo ważne jest dobre domodelowanie

opatrunków gipsowych i odciążenie stopy nawet przez 6 m-cy.

opatrunków gipsowych i odciążenie stopy nawet przez 6 m-cy.

ROKOWANIA:

ROKOWANIA:

- w przypadku złamań centralnych oraz zwichnięć często dochodzi do jałowej

- w przypadku złamań centralnych oraz zwichnięć często dochodzi do jałowej

martwicy kości skokowej

martwicy kości skokowej

- w pozostałych uszkodzeniach- dobre.

- w pozostałych uszkodzeniach- dobre.

background image

THE END

THE END

background image

LITERATURA:

LITERATURA:

T. S. Gaździk, ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA. Wyd.

T. S. Gaździk, ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA. Wyd.

lekarskie PZWL, Wa-wa 1998r.

lekarskie PZWL, Wa-wa 1998r.

P.r. A. Góreckiego, USZKODZENIA STAWU

P.r. A. Góreckiego, USZKODZENIA STAWU

KOLANOWEGO. Wyd. lekarskie PZWL, Wa-wa 2002r.

KOLANOWEGO. Wyd. lekarskie PZWL, Wa-wa 2002r.

Z. Ignasiak, A. Janusz, A. Jarosińska, ANATOMIA

Z. Ignasiak, A. Janusz, A. Jarosińska, ANATOMIA

CZŁOWIEKA,cz.I. Wyd. AWF Wrocław, Wrocław

CZŁOWIEKA,cz.I. Wyd. AWF Wrocław, Wrocław

2002r.

2002r.

L. Magiera, R. Walaszek, MASAŻ SPORTOWY Z

L. Magiera, R. Walaszek, MASAŻ SPORTOWY Z

ELEMENTAMI ODNOWY BIOLOGICZNEJ. Wyd.

ELEMENTAMI ODNOWY BIOLOGICZNEJ. Wyd.

BIOSPORT, Kraków 2004r.

BIOSPORT, Kraków 2004r.

Internet

Internet

background image

Autorzy:

Autorzy:

Bagińska

Bagińska

Magdalena

Magdalena

Bartkowiak

Bartkowiak

Agnieszka

Agnieszka


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Urazy stawu skokowego, Ortopedia traumatologia
Urazy stawu skokowego
Urazy stawu skokowego, Fizjoterapia w ortopedii
URAZY ST. KOLANOWEGO I SKOKOWEGO, ortopedia i traumatologia
pr. niestabilność pourazowa stawu skokowo-goleniowego, pielegniarstwo
Masaż, Masaz stawu skokowego
Orteza stopy i stawu skokowego AFO u dzieci z MPD
Rehabilitacja po skreceniu stawu skokowego[1], Ortopedia i traumatologia
12 Stawy kończyny dolnej - wymienić. Budowa stawu skokowego górnego, Studia, Anatomia i ergonomia cz
Fizjoterapia po skręceniu stawu skokowo goleniowego
Rehabilitacja stawu skokowego, Pielęgniarstwo WUM, Studia licencjackie, studia rok 2, Rehabilitacja
LECZENIE URAZÓW STAWU SKOKOWEGO
Anatomia i funkcjonalna biomechanika stawu skokowego
Orteza stopy i stawu skokowego AFO u dzieci z MPD
Postępowanie rehabilitacyjne po urazach stawu skokowego
Urazy kolana
biomechanika stawu skokowo goleniowego

więcej podobnych podstron