POBIERANIE I

POBIERANIE I

PRZECHOWYWANIE

PRZECHOWYWANIE

MATERIAŁÓW DO BADAŃ

MATERIAŁÓW DO BADAŃ

WIRUSOLOGICZNYCH I

WIRUSOLOGICZNYCH I

SEROLOGICZNYCH

SEROLOGICZNYCH

Dr n. wet. Łukasz Adaszek

Dr n. wet. Łukasz Adaszek

Klinika Chorób Zakaźnych

Klinika Chorób Zakaźnych

Wydź. Med. Wet. Lublin

Wydź. Med. Wet. Lublin

Diagnostyka schorzeń wirusowych

Diagnostyka schorzeń wirusowych

obejmuje dwa rodzaje czynności:

obejmuje dwa rodzaje czynności:



wykrycie obecności wirusa w

wykrycie obecności wirusa w

badanym materiale,

badanym materiale,



wykazanie immunologicznej

wykazanie immunologicznej

odpowiedzi organizmu na zakażenie.

odpowiedzi organizmu na zakażenie.

W materiale klinicznym bezpośrednią

W materiale klinicznym bezpośrednią

obecność wirusa można wykazać

obecność wirusa można wykazać

metodami:

metodami:



Mikroskopii elektronowej

Mikroskopii elektronowej



Immunofluorescencji (wykrywanie

Immunofluorescencji (wykrywanie

antygenów w leukocytach, wirusa

antygenów w leukocytach, wirusa

odry, cytomegalii)

odry, cytomegalii)



Obecności ciałek wtrętowych

Obecności ciałek wtrętowych



Również inne metody takie jak PCR,

Również inne metody takie jak PCR,

techniki hybrydyzacyjne z

techniki hybrydyzacyjne z

radioaktywnymi sondami, metody

radioaktywnymi sondami, metody

immunoenzymatyczne, choć drogie

immunoenzymatyczne, choć drogie

pozwalają jednak na szybką diagnozę

pozwalają jednak na szybką diagnozę

schorzeń wirusowych.

schorzeń wirusowych.



Wykrycie wirusa polega najczęściej na

Wykrycie wirusa polega najczęściej na

wyizolowaniu go z badanego materiału i

wyizolowaniu go z badanego materiału i

wykonaniu odczynu neutralizacji z

wykonaniu odczynu neutralizacji z

diagnostycznymi surowicami. Wirusem zakaża

diagnostycznymi surowicami. Wirusem zakaża

się linie komórkowe, zarodki ptasie, bądź

się linie komórkowe, zarodki ptasie, bądź

zwierzęta laboratoryjne, a namnożony wirus

zwierzęta laboratoryjne, a namnożony wirus

identyfikuje się serologicznie. O obecności

identyfikuje się serologicznie. O obecności

wirusa w badanym materiale mogą świadczyć

wirusa w badanym materiale mogą świadczyć

także: zmiany jakie wywołuje on w hodowlach

także: zmiany jakie wywołuje on w hodowlach

komórkowych (efekt cytopatyczny), śmierć

komórkowych (efekt cytopatyczny), śmierć

zakażonych zwierząt, bądź zakażonych

zakażonych zwierząt, bądź zakażonych

zarodków. Jednak na podstawie tylko tych

zarodków. Jednak na podstawie tylko tych

badań, nie jesteśmy w stanie powiedzieć z

badań, nie jesteśmy w stanie powiedzieć z

jakim wirusem mamy do czynienia.

jakim wirusem mamy do czynienia.



Niezwykle ważnym jest czas pobierania materiału

Niezwykle ważnym jest czas pobierania materiału

do badań wirusologicznych. Największa

do badań wirusologicznych. Największa

wykrywalność ma miejsce w ostrej fazie choroby,

wykrywalność ma miejsce w ostrej fazie choroby,

po wystąpieniu pierwszych objawów.

po wystąpieniu pierwszych objawów.



w okresie wylegania wykrywalność wirusa jest

w okresie wylegania wykrywalność wirusa jest

mała

mała



w okresie zachorowania jest już jednak duża

w okresie zachorowania jest już jednak duża



w ostrej fazie choroby wykrywalność jest

w ostrej fazie choroby wykrywalność jest

największa

największa



w fazie zejściowej i w okresie rekonwalescencji

w fazie zejściowej i w okresie rekonwalescencji

wykrywalność jest bardzo mała.

wykrywalność jest bardzo mała.

Okres

Okres

choroby

choroby

Wykrycie

Wykrycie

wirusa

wirusa

Wykrycie Ig w

Wykrycie Ig w

surowicy

surowicy

Okres

Okres

wylegania

wylegania

rzadko

rzadko

-

-

Okres

Okres

zachorowania

zachorowania

często

często

-

-

Faza ostra

Faza ostra

Bardzo często

Bardzo często

rzadko

rzadko

Faza

Faza

zejściowa

zejściowa

rzadko

rzadko

często

często

Okres

Okres

rekonwalesce

rekonwalesce

ncji

ncji

Bardzo rzadko

Bardzo rzadko

zawsze

zawsze



Rozpoznanie zakażenia wirusowego

Rozpoznanie zakażenia wirusowego

można dokonać także nie poprzez

można dokonać także nie poprzez

wyizolowanie wirusa z badanego

wyizolowanie wirusa z badanego

materiału lecz metodami pośrednimi

materiału lecz metodami pośrednimi



Każdy kontakt wirusa z organizmem

Każdy kontakt wirusa z organizmem

uruchamia odpowiedź humoralną i

uruchamia odpowiedź humoralną i

komórkową, a pojawiające się

komórkową, a pojawiające się

przeciwciał są tego dowodem

przeciwciał są tego dowodem



In the upper pathway; foreign protein or antigen (1) is

In the upper pathway; foreign protein or antigen (1) is

taken up by an antigen-presenting cell (2). The antigen

taken up by an antigen-presenting cell (2). The antigen

is processed and displayed on an MHC II molecule (3),

is processed and displayed on an MHC II molecule (3),

which interacts with a T helper cell (4). In the lower

which interacts with a T helper cell (4). In the lower

pathway; whole foreign proteins are bound by

pathway; whole foreign proteins are bound by

membrane antibodies (5) and presented to B

membrane antibodies (5) and presented to B

lymphocytes (6), which process (7) and present

lymphocytes (6), which process (7) and present

antigen on MHC II (8) to a previously activated T

antigen on MHC II (8) to a previously activated T

helper cell (10), spurring the production of antigen-

helper cell (10), spurring the production of antigen-

specific antibodies (9).

specific antibodies (9).



Antigen presentation stimulates T

Antigen presentation stimulates T

cells to become either "cytotoxic"

cells to become either "cytotoxic"

CD8+ cells or "helper" CD4+ cells.

CD8+ cells or "helper" CD4+ cells.



A

A

scanning

scanning

electron

electron

microscope

microscope

image of

image of

a single

a single

neutrophil

neutrophil

(yellow), engulfing

(yellow), engulfing

anthrax

anthrax

bacteria (orange).

bacteria (orange).



Przeciwciała utrzymują się niekiedy przez

Przeciwciała utrzymują się niekiedy przez

całe lata, na ogół jednak jest to

całe lata, na ogół jednak jest to

uzależnione od rodzaju wirusa oraz statusu

uzależnione od rodzaju wirusa oraz statusu

immunologicznego organizmu. Do ich

immunologicznego organizmu. Do ich

wykrywania służą liczne testy serologiczne

wykrywania służą liczne testy serologiczne



Pobieranie materiału do tego typu badań

Pobieranie materiału do tego typu badań

oparte jest o tzw. zasadę parzystego

oparte jest o tzw. zasadę parzystego

pobierania surowic. Polega ona na

pobierania surowic. Polega ona na

podwójnym pobraniu krwi do badania-

podwójnym pobraniu krwi do badania-

pierwszy raz jednocześnie z materiałem do

pierwszy raz jednocześnie z materiałem do

badań wirusologicznych; drugi w okresie

badań wirusologicznych; drugi w okresie

rekonwalescencji- 2,3 tygodnie po

rekonwalescencji- 2,3 tygodnie po

ustąpieniu objawów choroby

ustąpieniu objawów choroby



Pierwsza surowicę przechowujemy po

Pierwsza surowicę przechowujemy po

wykonaniu badania i powtarzamy je

wykonaniu badania i powtarzamy je

kolejny raz równocześnie z badaniem

kolejny raz równocześnie z badaniem

surowicy z drugiego pobrania. W ten

surowicy z drugiego pobrania. W ten

sposób eliminujemy błąd związany z

sposób eliminujemy błąd związany z

warunkami odczynu. Jeżeli poziom

warunkami odczynu. Jeżeli poziom

przeciwciał wzrósł czterokrotnie w drugiej

przeciwciał wzrósł czterokrotnie w drugiej

surowicy w porównaniu z pierwszą,

surowicy w porównaniu z pierwszą,

potwierdza to przyczynę choroby.

potwierdza to przyczynę choroby.

POBIERANIE MATERIAŁU DO

POBIERANIE MATERIAŁU DO

BADAŃ WIRUSOLOGICZNYCH

BADAŃ WIRUSOLOGICZNYCH



Materiałem do badań wirusologicznych

Materiałem do badań wirusologicznych

jest krew, surowica, kał, mocz płyn

jest krew, surowica, kał, mocz płyn

mózgowo-rdzeniowy, wymazy z gardła,

mózgowo-rdzeniowy, wymazy z gardła,

nosa, a pośmiertnie także tkanki

nosa, a pośmiertnie także tkanki

narządów wewnętrznych.

narządów wewnętrznych.



Przy pobieraniu,

Przy pobieraniu,

przechowywaniu, pracy z

przechowywaniu, pracy z

materiałem wirusologicznym

materiałem wirusologicznym

należy zachować daleko idącą

należy zachować daleko idącą

ostrożność

ostrożność



Materiał do badań należy pobierać w

Materiał do badań należy pobierać w

miarę możliwości jałowo, a okres między

miarę możliwości jałowo, a okres między

pobraniem a badaniem powinien być jak

pobraniem a badaniem powinien być jak

najkrótszy. Jeżeli istnieje podejrzenie, że

najkrótszy. Jeżeli istnieje podejrzenie, że

materiał jest zakażony mikroflorą

materiał jest zakażony mikroflorą

bakteryjną lub grzybami konieczne jest

bakteryjną lub grzybami konieczne jest

usunięcie tych organizmów z próbek

usunięcie tych organizmów z próbek

stosując antybiotyki lub środki

stosując antybiotyki lub środki

bakteriobójcze ewentualnie

bakteriobójcze ewentualnie

bakteriostatyczne. Należy jednak zwrócić

bakteriostatyczne. Należy jednak zwrócić

uwagę, że przy silnym zanieczyszczeniu

uwagę, że przy silnym zanieczyszczeniu

próbek stosowanie tych preparatów

próbek stosowanie tych preparatów

mimo, że zahamuje wzrost mikroflory, to

mimo, że zahamuje wzrost mikroflory, to

jednak nie zobojętni ich toksyn i

jednak nie zobojętni ich toksyn i

produktów przemiany materii.

produktów przemiany materii.



Istnieją także mechaniczne metody

Istnieją także mechaniczne metody

oczyszczania próbek do badania

oczyszczania próbek do badania

wirusologicznego. Polegają one na

wirusologicznego. Polegają one na

stosowaniu filtrów- błon miliporowych z

stosowaniu filtrów- błon miliporowych z

obojętnego materiału(octan celulozy), który

obojętnego materiału(octan celulozy), który

nie adsorbuje wirusa, lub na wirowaniu

nie adsorbuje wirusa, lub na wirowaniu

różnicowym. Wirowanie to usuwa bakterie i

różnicowym. Wirowanie to usuwa bakterie i

grzyby z badanych próbek przy małej

grzyby z badanych próbek przy małej

prędkości wirowania (do3000obr./min/15min.)

prędkości wirowania (do3000obr./min/15min.)

Przy takich szybkościach wirowania nie

Przy takich szybkościach wirowania nie

dochodzi do osadzania się wirusów.

dochodzi do osadzania się wirusów.

Rodzaj materiału

Rodzaj materiału



Rodzaj pobieranego materiału jest

Rodzaj pobieranego materiału jest

uzależniony od przebiegu choroby

uzależniony od przebiegu choroby

oraz jej objawów klinicznych ( w

oraz jej objawów klinicznych ( w

przypadku biegunek materiałem jest

przypadku biegunek materiałem jest

kał, a np. w schorzeniach górnych

kał, a np. w schorzeniach górnych

dróg oddechowych wymazy z nosa).

dróg oddechowych wymazy z nosa).

Pobieramy go do odpowiednich

Pobieramy go do odpowiednich

jałowych naczyń

jałowych naczyń



wymazy do probówki z wacikiem

wymazy do probówki z wacikiem



kał- do probówki z korkiem z łopatką

kał- do probówki z korkiem z łopatką



krew, zawartość pęcherzyków, płyn

krew, zawartość pęcherzyków, płyn

m-r- do suchych probówek

m-r- do suchych probówek



ślinę na płytki Petriego

ślinę na płytki Petriego



wycinki tkanek do butelek z płynem

wycinki tkanek do butelek z płynem

konserwującym (50% glicerol w

konserwującym (50% glicerol w

0,85% NaCl)

0,85% NaCl)



popłuczyny- w kolbach Erlenmayera.

popłuczyny- w kolbach Erlenmayera.



Idealnie byłoby gdyby bezpośrednio

Idealnie byłoby gdyby bezpośrednio

po pobraniu materiał został poddany

po pobraniu materiał został poddany

badaniu. Jeżeli takiej możliwości nie

badaniu. Jeżeli takiej możliwości nie

ma zachodzi potrzeba przechowania

ma zachodzi potrzeba przechowania

go. Przechowuje się w stanie

go. Przechowuje się w stanie

zamrożenia( -25

zamrożenia( -25

°

°

C; - 70

C; - 70

°

°

C),

C),

za

za

wyjątkiem krwi która ulega hemolizie

wyjątkiem krwi która ulega hemolizie



Jeżeli istnieje obawa kilkakrotnego

Jeżeli istnieje obawa kilkakrotnego

rozmrożenia i zamrożenia próbek lepiej

rozmrożenia i zamrożenia próbek lepiej

jest je przechowywać w temp. 4

jest je przechowywać w temp. 4

°

°

C

C



Inna metoda przechowywania to

Inna metoda przechowywania to

liofilizacja polegająca na szybkim

liofilizacja polegająca na szybkim

zamrażaniu materiału w mieszaninie

zamrażaniu materiału w mieszaninie

etanolu i suchego lodu, a następnie

etanolu i suchego lodu, a następnie

odwodnieniu w stanie zamrożonym w

odwodnieniu w stanie zamrożonym w

wysokiej próżni

wysokiej próżni

.

.



Środki chemiczne stosowane do

Środki chemiczne stosowane do

konserwacji materiału biologicznego

konserwacji materiału biologicznego

ze względu na możliwość

ze względu na możliwość

toksycznego oddziaływania na

toksycznego oddziaływania na

zakażane komórki lub zwierzęta, nie

zakażane komórki lub zwierzęta, nie

znalazły zastosowania w wirusologii.

znalazły zastosowania w wirusologii.

PRZYKŁADY TECHNIK POBIERANIA

PRZYKŁADY TECHNIK POBIERANIA

MATERIAŁU DO BADAŃ

MATERIAŁU DO BADAŃ

WIRUSOLOGICZNYCH

WIRUSOLOGICZNYCH



POBIERANIE ŚLINY I PLWOCINY

POBIERANIE ŚLINY I PLWOCINY

Pobiera je się do sterylnych naczyń ,dodaje

Pobiera je się do sterylnych naczyń ,dodaje

PBS w stosunku 3:1 i miesza bagietką.

PBS w stosunku 3:1 i miesza bagietką.

Zawartość naczynia przenosimy do

Zawartość naczynia przenosimy do

probówek wirówkowych i odwirowujemy

probówek wirówkowych i odwirowujemy

3000obr przez 15 min. Następnie

3000obr przez 15 min. Następnie

dodajemy antybiotyk np. penicylinę,

dodajemy antybiotyk np. penicylinę,

streptomycynę i nystatynę, przenosimy

streptomycynę i nystatynę, przenosimy

próbki do cieplarki i po godzinie inkubacji

próbki do cieplarki i po godzinie inkubacji

zakażamy hodowle komórkowe.

zakażamy hodowle komórkowe.



POBIERANIE KAŁU

POBIERANIE KAŁU



Do 5g kału dodajemy 20ml PBS

Do 5g kału dodajemy 20ml PBS

(zbuforowany r-tw. soli fizjologicznej).

(zbuforowany r-tw. soli fizjologicznej).

Mieszamy zawiesinę i przenosimy do zlewki

Mieszamy zawiesinę i przenosimy do zlewki

z perełkami szklanymi i wstawiamy do

z perełkami szklanymi i wstawiamy do

wytrząsarki. Następnie po 1 h. Mieszaninę

wytrząsarki. Następnie po 1 h. Mieszaninę

mrozimy w celu usunięcia czynników

mrozimy w celu usunięcia czynników

toksycznych dla hodowli komórek do temp

toksycznych dla hodowli komórek do temp

–25*C, po odmrożeniu odwirujemy, a

–25*C, po odmrożeniu odwirujemy, a

płynem znad osadu zakażamy komórki.

płynem znad osadu zakażamy komórki.



BADANIE WIRUSOLOGICZNE KRWI

BADANIE WIRUSOLOGICZNE KRWI



Krew pobiera się w sposób jałowy, można na

Krew pobiera się w sposób jałowy, można na

heparynę, wiruje, a uzyskaną plazmą zakaża

heparynę, wiruje, a uzyskaną plazmą zakaża

hodowle komórkowe. Można także za pomocą

hodowle komórkowe. Można także za pomocą

mikroskopu elektronowego wykazać wirusa w

mikroskopu elektronowego wykazać wirusa w

elementach morfotycznych krwi.

elementach morfotycznych krwi.



Do badań serologicznych pobraną krew

Do badań serologicznych pobraną krew

odwirowujemy, a uzyskaną surowicę

odwirowujemy, a uzyskaną surowicę

poddajemy inaktywacji 30min. w temp 56

poddajemy inaktywacji 30min. w temp 56

°

°

C,

C,

mającej na celu inaktywację dopełniacza oraz

mającej na celu inaktywację dopełniacza oraz

innych swoistych substancji inferujących.

innych swoistych substancji inferujących.

Pobieranie i transport

Pobieranie i transport

materiału - zasady ogólne:

materiału - zasady ogólne:



Materiał do badań wirusologicznych należy

Materiał do badań wirusologicznych należy

pobierać we wczesnym okresie choroby, przed

pobierać we wczesnym okresie choroby, przed

podaniem choremu antybiotyków lub w 3-4 dni po

podaniem choremu antybiotyków lub w 3-4 dni po

ich odstawieniu (kontrola skuteczności

ich odstawieniu (kontrola skuteczności

antybiotykoterapii). Krew na badania serologiczne

antybiotykoterapii). Krew na badania serologiczne

powinna być pobrana dwukrotnie w odstępach 2-

powinna być pobrana dwukrotnie w odstępach 2-

3 tygodniowych przez wyspecjalizowana osobę.

3 tygodniowych przez wyspecjalizowana osobę.

Jeżeli materiał pobiera sam chory (mocz, kał,

Jeżeli materiał pobiera sam chory (mocz, kał,

plwocina) powinien zapoznać się z instrukcją

plwocina) powinien zapoznać się z instrukcją

prawidłowego postępowania. Materiał należy

prawidłowego postępowania. Materiał należy

pobierać jałowo do wysterylizowanego pojemnika,

pobierać jałowo do wysterylizowanego pojemnika,

(jeśli to zasadne).

(jeśli to zasadne).



Transport - wszystkie materiały należy dostarczyć

Transport - wszystkie materiały należy dostarczyć

do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie,

do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie,

niektóre, w zależności od czasu transportu, należy

niektóre, w zależności od czasu transportu, należy

schładzać Materiał powinien być przekazywany do

schładzać Materiał powinien być przekazywany do

laboratorium w starannie oznaczonym pojemniku

laboratorium w starannie oznaczonym pojemniku

(probówce, kałówce, pojemniku na mocz itp.)

(probówce, kałówce, pojemniku na mocz itp.)

imieniem i nazwiskiem (w przypadku pacjenta)

imieniem i nazwiskiem (w przypadku pacjenta)

lub innym indywidualnym oznaczeniem (np. dla

lub innym indywidualnym oznaczeniem (np. dla

szczepów przesyłanych do identyfikacji) wraz ze:

szczepów przesyłanych do identyfikacji) wraz ze:

skierowaniem lekarskim protokołem pobrania

skierowaniem lekarskim protokołem pobrania

próbki, zleceniem, umową, dokumentem

próbki, zleceniem, umową, dokumentem

przekazania próbki.

przekazania próbki.



Dokument ten powinien (jeśli to jest zasadne i istotne dla

Dokument ten powinien (jeśli to jest zasadne i istotne dla

badania) zawierać następujące dane:

badania) zawierać następujące dane:



- Imię i nazwisko oraz wiek pacjenta;

- Imię i nazwisko oraz wiek pacjenta;



- Dane zleceniodawcy

- Dane zleceniodawcy



- Adres zamieszkania;

- Adres zamieszkania;



- Pieczątka zakładu kierującego i pieczątka lekarza

- Pieczątka zakładu kierującego i pieczątka lekarza

zlecającego;

zlecającego;



- Wstępne rozpoznanie choroby;

- Wstępne rozpoznanie choroby;



- Rodzaj materiału;

- Rodzaj materiału;



- Data pobrania materiału;

- Data pobrania materiału;



- Rodzaj badania: np. bakteriologiczne, mikologiczne,

- Rodzaj badania: np. bakteriologiczne, mikologiczne,

wirusologiczne, parazytologiczne, serologiczne - kierunek;

wirusologiczne, parazytologiczne, serologiczne - kierunek;



- Oczekiwania dotyczące rodzaju antybiotyków

- Oczekiwania dotyczące rodzaju antybiotyków

proponowanych w leczeniu.

proponowanych w leczeniu.

Pobranie wymazu z gardła

Pobranie wymazu z gardła

lub jamy nosowo-gardłowej

lub jamy nosowo-gardłowej



:

:



Pacjent powinien być na czczo, uprzednio

Pacjent powinien być na czczo, uprzednio

powinien przepłukać usta przegotowaną

powinien przepłukać usta przegotowaną

wodą, jałowym wacikiem pobrać materiał z

wodą, jałowym wacikiem pobrać materiał z

migdałków, łuków podniebiennych i tylnej

migdałków, łuków podniebiennych i tylnej

ściany gardła, lub ze zmian ropnych (czopy).

ściany gardła, lub ze zmian ropnych (czopy).

Nie zanieczyszczać wymazówki śliną. W

Nie zanieczyszczać wymazówki śliną. W

przypadku pobierania materiału z jamy

przypadku pobierania materiału z jamy

nosowo-gardłowej należy posługiwać się

nosowo-gardłowej należy posługiwać się

małym wacikiem na giętkim pręcie. Wacik

małym wacikiem na giętkim pręcie. Wacik

wprowadza się za języczkiem podniebiennym

wprowadza się za języczkiem podniebiennym

ku górze w celu wymazania tylnej ściany

ku górze w celu wymazania tylnej ściany

gardła.

gardła.

Pobieranie wymazów z

Pobieranie wymazów z

ucha:

ucha:



Skórę ucha należy uprzednio oczyścić

Skórę ucha należy uprzednio oczyścić

tamponem nasączonym 70% alkoholem

tamponem nasączonym 70% alkoholem

etylowym. Jałowym wacikiem (osobno do

etylowym. Jałowym wacikiem (osobno do

każdego ucha) nasączonym fizjologicznym

każdego ucha) nasączonym fizjologicznym

roztworem NaCl, pobrać treść zmian ropnych.

roztworem NaCl, pobrać treść zmian ropnych.

W przypadkach zachowanej ciągłości błony

W przypadkach zachowanej ciągłości błony

bębenkowej wymaz z przewodu słuchowego

bębenkowej wymaz z przewodu słuchowego

zewnętrznego nie jest przydatny do

zewnętrznego nie jest przydatny do

diagnostyki mikrobiologicznej. W przypadku

diagnostyki mikrobiologicznej. W przypadku

pęknięcia błony bębenkowej lub

pęknięcia błony bębenkowej lub

tympanopunkcji należy pobrać treść ropną

tympanopunkcji należy pobrać treść ropną

Pobieranie wymazów z

Pobieranie wymazów z

plwociny:

plwociny:



Powinna być pobrana rano, na czczo, po

Powinna być pobrana rano, na czczo, po

uprzednim umyciu zębów i przepłukaniu

uprzednim umyciu zębów i przepłukaniu

ust przegotowaną wodą. Plwocinę należy

ust przegotowaną wodą. Plwocinę należy

odksztuszać do jałowego pojemnika - nie

odksztuszać do jałowego pojemnika - nie

pluć. Objętość plwociny powinna wynosić

pluć. Objętość plwociny powinna wynosić

1-3 ml. Transport plwociny - do dwóch

1-3 ml. Transport plwociny - do dwóch

godzin - powinien przebiegać w temp.

godzin - powinien przebiegać w temp.

pokojowej, przedłużenie czasu transportu

pokojowej, przedłużenie czasu transportu

wymaga schłodzenia materiału. Próbka

wymaga schłodzenia materiału. Próbka

plwociny musi być dostarczona do badania

plwociny musi być dostarczona do badania

przed upływem 24 godzin.

przed upływem 24 godzin.

Pobieranie wymazu z oka:

Pobieranie wymazu z oka:



Nie pobierać w ciągu 4 godzin po płukaniu

Nie pobierać w ciągu 4 godzin po płukaniu

lub podaniu środków przeciwbakteryjnych,

lub podaniu środków przeciwbakteryjnych,

wydzielinę pobrać najlepiej jałową ezą i

wydzielinę pobrać najlepiej jałową ezą i

wykonać natychmiast posiew na podłoża

wykonać natychmiast posiew na podłoża

bakteriologiczne. Wyjatkowo można stosować

bakteriologiczne. Wyjatkowo można stosować

bardzo cieniutkie wymazówki (okulistyczne) i

bardzo cieniutkie wymazówki (okulistyczne) i

umieścić w podłożu transportowym.

umieścić w podłożu transportowym.

Pobieranie wymazów grubymi wymazówkami

Pobieranie wymazów grubymi wymazówkami

jak do gardła i nosa powoduje zawsze

jak do gardła i nosa powoduje zawsze

zanieczyszczenie bakteriami ze skóry i rzęs.

zanieczyszczenie bakteriami ze skóry i rzęs.

Pobieranie i transport

Pobieranie i transport

moczu:

moczu:



Należy pobrać rano, po uprzednim umyciu

Należy pobrać rano, po uprzednim umyciu

okolic krocza i cewki moczowej, u mężczyzn

okolic krocza i cewki moczowej, u mężczyzn

po odciągnięciu napletka i dokładnym

po odciągnięciu napletka i dokładnym

umyciu żołędzi, prącia. Mocz powinien

umyciu żołędzi, prącia. Mocz powinien

pochodzić ze środkowego strumienia i być

pochodzić ze środkowego strumienia i być

oddany w ilości około 3-5 ml. bezpośrednio

oddany w ilości około 3-5 ml. bezpośrednio

do jałowego pojemnika. We wszystkich

do jałowego pojemnika. We wszystkich

przypadkach wątpliwych wyników badań u

przypadkach wątpliwych wyników badań u

noworodków, chorych nieprzytomnych

noworodków, chorych nieprzytomnych

zaleca się pobieranie moczu przez nakłucia

zaleca się pobieranie moczu przez nakłucia

nadłonowe lub cewnikowanie pęcherza

nadłonowe lub cewnikowanie pęcherza

moczowego. Do czasu transportu mocz

moczowego. Do czasu transportu mocz

przechowywać w lodówce

przechowywać w lodówce

Kał na badania

Kał na badania

wirusologiczne:

wirusologiczne:



Kał na badania wirusologiczne:

Kał na badania wirusologiczne:



Należy pobrać grudkę kału wielkości

Należy pobrać grudkę kału wielkości

dużego orzecha laskowego do czystego

dużego orzecha laskowego do czystego

pojemnika; w przypadku silnej biegunki

pojemnika; w przypadku silnej biegunki

około 3 ml kału płynnego. Kał należy

około 3 ml kału płynnego. Kał należy

przed pobraniem oddać do czystego

przed pobraniem oddać do czystego

pojemnika lub na papier, nie pobierać z

pojemnika lub na papier, nie pobierać z

muszli klozetowej. Kał należy pobrać

muszli klozetowej. Kał należy pobrać

trzykrotnie w odstępach 2-3 dni.

trzykrotnie w odstępach 2-3 dni.