Jolanta
Jolanta
Mazurek
Mazurek
Wrodzone mechanizmy ukł.
Wrodzone mechanizmy ukł.
odporności
odporności
szybkie, nie wymagające wstępnej aktywacji;
szybkie, nie wymagające wstępnej aktywacji;
receptory dziedziczone, niezmienne w życiu osobnika;
receptory dziedziczone, niezmienne w życiu osobnika;
niespecyficzne, selektywne;
niespecyficzne, selektywne;
nie indukują trwałej odpowiedzi immunologicznej;
nie indukują trwałej odpowiedzi immunologicznej;
głównymi komórkami są fagocyty i komórki NK;
głównymi komórkami są fagocyty i komórki NK;
głównymi czynnikami humoralnymi są składniki układu
głównymi czynnikami humoralnymi są składniki układu
dopełniacza, peptydy.
dopełniacza, peptydy.
PAMP (pathogen-associated molecular patterns)
PAMP (pathogen-associated molecular patterns)
•
nie występują u gospodarza;
nie występują u gospodarza;
•
mają z reguły bardzo istotne znaczenie dla patogenu;
mają z reguły bardzo istotne znaczenie dla patogenu;
•
charakteryzują duże grupy (klasy) patogenów.
charakteryzują duże grupy (klasy) patogenów.
PRR (pattern-recognition receptors)
• znajdują się na większości komórek obronnych
organizmu;
• część rozpuszczona jest we krwi i funkcjonują tam
jako opsoniny aktywując układ dopełniacza.
Lipopolisacharydy
Peptydoglikany
Kwasy tejchojowe
Mannany
Bakteryjne DNA
Dwuniciowe RNA
Niemetylowane sekwencje CpG
Receptory Toll u embrionów Drosophila melanogaster
sterują wykształceniem się grzbietowo-brzusznej
polaryzacji ciała (ligand Spätzle).
U dorosłych osobników receptory te odpowiadają za
indukcję ekspresji peptydów przeciwgrzybicznych, np.
Drozomycyny.
Bardzo podobne receptory znaleziono w komórkach
ssaczych – stąd ich nazwa – Toll-like receptors.
Budowa
Budowa
Część zewnątrzkomórkowa jest złożona z domeny bogatej w
Część zewnątrzkomórkowa jest złożona z domeny bogatej w
leucyny.
leucyny.
Odcinki cytoplazmatyczne są analogiczne to tych,
Odcinki cytoplazmatyczne są analogiczne to tych,
występujących w receptorach dla IL-1. Zawierają one domenę
występujących w receptorach dla IL-1. Zawierają one domenę
TIR (Toll/IL-1R).
TIR (Toll/IL-1R).
TLR5 z flagelliną
Białka zawierające domenę TIR
Białka zawierające domenę TIR
BLP
BLP
– bacterial
– bacterial
lipoprotein;
lipoprotein;
MALP-2
MALP-2
–
–
mycobacterial-
mycobacterial-
associated protein
associated protein
2;
2;
SIGIRR
SIGIRR
– single
– single
immunoglobulin
immunoglobulin
domain-containing
domain-containing
IL-1 receptor-
IL-1 receptor-
related;
related;
TIGIRR
TIGIRR
– three
– three
immunoglobulin
immunoglobulin
domain-containing
domain-containing
IL-1 receptor-
IL-1 receptor-
related
related
.
.
http://www.sfi.ie/uploads/documents/upload/Bio_TCD_O'Neill_2of4_Current_Opinion_Review.pdf
http://www.sfi.ie/uploads/documents/upload/Bio_TCD_O'Neill_2of4_Current_Opinion_Review.pdf
IL-1 R
TLR
5
TIR
TIR
Jak dotąd zidentyfikowano 10 TLR (dla
Jak dotąd zidentyfikowano 10 TLR (dla
niektórych nie są znane ligandy
niektórych nie są znane ligandy
pochodzące z drobnoustrojów).
pochodzące z drobnoustrojów).
RECEPTOR
RECEPTOR
LIGAND
LIGAND
TLR 1
TLR 1
składniki bakteryjnej ściany komórkowej
składniki bakteryjnej ściany komórkowej
TLR 2
TLR 2
składniki bakteryjnej ściany komórkowej, także
składniki bakteryjnej ściany komórkowej, także
składniki ściany drożdży i mykobakterii
składniki ściany drożdży i mykobakterii
TLR 3
TLR 3
ds RNA
ds RNA
TLR 4
TLR 4
LPS i kwas lipotejchojowy
LPS i kwas lipotejchojowy
TLR 5
TLR 5
flagellina
flagellina
TLR 6
TLR 6
składniki bakteryjnej ściany komórkowej
składniki bakteryjnej ściany komórkowej
TLR 7
TLR 7
małe syntetyczne cząsteczki wirusowe
małe syntetyczne cząsteczki wirusowe
TLR 8
TLR 8
małe syntetyczne cząsteczki wirusowe
małe syntetyczne cząsteczki wirusowe
TLR 9
TLR 9
niemetylowane CpG
niemetylowane CpG
TLR 10
TLR 10
?
?
Ekspresja receptorów
Ekspresja receptorów
najbardziej powszechny w organizmie ludzkim jest TLR-1;
najbardziej powszechny w organizmie ludzkim jest TLR-1;
ekspresja TLR-2 ma miejsce przede wszystkim w mózgu,
ekspresja TLR-2 ma miejsce przede wszystkim w mózgu,
sercu, mięśniach i płucach;
sercu, mięśniach i płucach;
TLR-3 – komórki dendrytyczne;
TLR-3 – komórki dendrytyczne;
TLR-4 i TLR-5 występują mniej licznie niż poprzednie, TLR-4
TLR-4 i TLR-5 występują mniej licznie niż poprzednie, TLR-4
preferencyjnie w łożysku i obwodowych leukocytach krwi,
preferencyjnie w łożysku i obwodowych leukocytach krwi,
podczas gdy komórki jajników i monocyty wykazują znaczną
podczas gdy komórki jajników i monocyty wykazują znaczną
ekspresję TLR-5;
ekspresję TLR-5;
TLR-6 znajduję się na powierzchni komórek trzustki,
TLR-6 znajduję się na powierzchni komórek trzustki,
grasicy, jajników i płuc;
grasicy, jajników i płuc;
TLR9 i TLR-10 są receptorami na komórkach B;
TLR9 i TLR-10 są receptorami na komórkach B;
TLR-7 jest specyficzny dla komórek dendrytycznych.
TLR-7 jest specyficzny dla komórek dendrytycznych.
Dodatkowo wykryto mRNA tego samego receptora różnych długości
Dodatkowo wykryto mRNA tego samego receptora różnych długości
w różnych tkankach – efekt alternatywnego splicingu.
w różnych tkankach – efekt alternatywnego splicingu.
Komórki dendrytyczne są jedynymi komórkami, na
Komórki dendrytyczne są jedynymi komórkami, na
których powierzchni znajdują się wszystkie receptory TL.
których powierzchni znajdują się wszystkie receptory TL.
Heterodimery TLR
Heterodimery TLR
TLR-2 jest receptorem dla różnych produktów
TLR-2 jest receptorem dla różnych produktów
mikroorganizmów, np. peptydoglikanu, lipoprotein
mikroorganizmów, np. peptydoglikanu, lipoprotein
bakteryjnych, lipoarabinomannanu, zymosamu z drożdży
bakteryjnych, lipoarabinomannanu, zymosamu z drożdży
itp.
itp.
Receptor nie rozpoznaje tych molekularnych wzorców
Receptor nie rozpoznaje tych molekularnych wzorców
patogenności samodzielnie, ale raczej stanowiąc część
patogenności samodzielnie, ale raczej stanowiąc część
heterodimeru z TLR-1 lub TLR-6.
heterodimeru z TLR-1 lub TLR-6.
lipopept
lipopept
yd
yd
bakteryj
bakteryj
ny
ny
lipopeptyd
lipopeptyd
mykobakt
mykobakt
erii
erii
TLR-1
TLR-1
TLR-
TLR-
2
2
TLR-6
TLR-6
Transdukcja sygnału
Transdukcja sygnału
MyD88 – adaptor molecule
MyD88 – adaptor molecule
IRAK – IL-1R-associated
IRAK – IL-1R-associated
kinase
kinase
TRAF6 – adaptor protein
TRAF6 – adaptor protein
IKK – I
IKK – I
B kinase
B kinase
TIRAP (TIR-domain-containig
TIRAP (TIR-domain-containig
adaptor protein) = Mal
adaptor protein) = Mal
(MyD88 adapter-like)
(MyD88 adapter-like)
MAPK – mitogen-activated
MAPK – mitogen-activated
protein kinase
protein kinase
IRF – IFN-regulatory factor 3
IRF – IFN-regulatory factor 3
NF
NF
B – indukcja transkrypcji genów
B – indukcja transkrypcji genów
targetowych p38 i JNK – stabilizacja
targetowych p38 i JNK – stabilizacja
mRNA
mRNA
http://www-ermm.cbcu.cam.ac.uk/03006525a.pdf
http://www-ermm.cbcu.cam.ac.uk/03006525a.pdf
Dimery TLR
Dimery TLR
MyD88 - myeloid
MyD88 - myeloid
differentiation factor
differentiation factor
88
88
MALP –
MALP –
mycobacterial-
mycobacterial-
associated protein
associated protein
http://www.sfi.ie/uploads/documents/upload/Bio_TCD_O'Neill_2of4_Current_Opinion_Review.pdf
http://www.sfi.ie/uploads/documents/upload/Bio_TCD_O'Neill_2of4_Current_Opinion_Review.pdf
Możliwość blokowania odpowiedzi komórek na
Możliwość blokowania odpowiedzi komórek na
ligandy TLR-ów można uzyskać poprzez:
ligandy TLR-ów można uzyskać poprzez:
zapobieganie wiązania się ligandu do receptora, np.
zapobieganie wiązania się ligandu do receptora, np.
stosując przeciwciała monoklonalne;
stosując przeciwciała monoklonalne;
małe molekuły blokujące enzymy szlaku transdukcji
małe molekuły blokujące enzymy szlaku transdukcji
sygnału, jak np. IRAK-4;
sygnału, jak np. IRAK-4;
małe molekuły zapobiegające uwolnieniu NF
małe molekuły zapobiegające uwolnieniu NF
B z
B z
kompleksu cytoplazmatycznego
kompleksu cytoplazmatycznego
molekuły blokujące interakcje białko-białko w
molekuły blokujące interakcje białko-białko w
kaskadzie przeniesienia sygnału.
kaskadzie przeniesienia sygnału.
TLR 3
TLR 3
TLR3 wiążą dsRNA i w ten sposób inicjują kaskadę
TLR3 wiążą dsRNA i w ten sposób inicjują kaskadę
przekazania sygnału w komórce, aktywując NF
przekazania sygnału w komórce, aktywując NF
B i
B i
prowadząc do indukcji wytwarzania m.in. interferonów I typu
prowadząc do indukcji wytwarzania m.in. interferonów I typu
(
(
i
i
);
);
obecność dsRNA jest sygnałem przebiegającej infekcji
obecność dsRNA jest sygnałem przebiegającej infekcji
wirusowej, ponieważ pojawia się on najczęściej w jakimś
wirusowej, ponieważ pojawia się on najczęściej w jakimś
stadium replikacji wirusa;
stadium replikacji wirusa;
w badaniach odpowiedzi na obecność dsRNA używa się
w badaniach odpowiedzi na obecność dsRNA używa się
poli(I:C);
poli(I:C);
myszy TLR3-/- wykazują bardzo ograniczoną odpowiedź na
myszy TLR3-/- wykazują bardzo ograniczoną odpowiedź na
obecność tego kwasu (zmniejszona produkcja cytokin
obecność tego kwasu (zmniejszona produkcja cytokin
prozapalnych);
prozapalnych);
aktywacja poli(I:C) indukuje produkcję cytokin drogą
aktywacja poli(I:C) indukuje produkcję cytokin drogą
zależną od MyD88;
zależną od MyD88;
poli(I:C) może także indukować aktywację NF
poli(I:C) może także indukować aktywację NF
B i MAPK
B i MAPK
niezależnie od MyD88;
niezależnie od MyD88;
aktywacja TLR3 prowadzi do dojrzewania komórek
aktywacja TLR3 prowadzi do dojrzewania komórek
dendrytycznych;
dendrytycznych;
ekspresja TLR3 zachodzi tylko w komórkach
ekspresja TLR3 zachodzi tylko w komórkach
dendrytycznych.
dendrytycznych.
Wirus grypy
Wirus grypy
http://www-micro.msb.le.ac.uk/3035/Orthomyxoviruses.html
http://www-micro.msb.le.ac.uk/3035/Orthomyxoviruses.html
Genom wirusa tworzy osiem
Genom wirusa tworzy osiem
oddzielnych fragmentów RNA
oddzielnych fragmentów RNA
związanych z białkiem, z którym
związanych z białkiem, z którym
tworzy rybonukleoproteinę (RNP)
tworzy rybonukleoproteinę (RNP)
ułożoną w postaci spirali.
ułożoną w postaci spirali.
RNA wirusa grypy ma ujemną polarność, zatem pierwszym
RNA wirusa grypy ma ujemną polarność, zatem pierwszym
etapem replikacji jest transkrypcja, przy udziale własnej
etapem replikacji jest transkrypcja, przy udziale własnej
wirusowej polimerazy (RdRp), do komplementarnej nici
wirusowej polimerazy (RdRp), do komplementarnej nici
dodatniej, funkcjonującej jako mRNA.
dodatniej, funkcjonującej jako mRNA.
http://www.mcb.uct.ac.za//tutorial/sld001.htm
http://www.mcb.uct.ac.za//tutorial/sld001.htm
Replikacja wirusa grypy
Replikacja wirusa grypy
Przynajmniej dwa
Przynajmniej dwa
spośród białek
spośród białek
komórkowych
komórkowych
wiążą dsRNA i
wiążą dsRNA i
indukują aktywację
indukują aktywację
NF
NF
B: PKR (the
B: PKR (the
IFN-inducible
IFN-inducible
RNA-dependent
RNA-dependent
protein kinase R)
protein kinase R)
oraz TLR3.
oraz TLR3.
PKR działa jako
PKR działa jako
„czujnik”
„czujnik”
wewnątrzkomórko
wewnątrzkomórko
wy, podczas gdy
wy, podczas gdy
TLR3 łączy się z
TLR3 łączy się z
dsRNA
dsRNA
zewnątrzkomórkow
zewnątrzkomórkow
ym uwolnionym z
ym uwolnionym z
umarłych komórek.
umarłych komórek.
http://www.las.ac.cn/bulletin/sars/00021.pdf
http://www.las.ac.cn/bulletin/sars/00021.pdf
RANTES - chemokine involved in the attraction of eosinophils during an
inflammatory response
Wykrywanie dsRNA
Wykrywanie dsRNA
Differential Expression and Regulation of Toll-Like Receptors (TLR) in Human
Leukocytes:
Selective Expression of TLR3 in Dendritic Cells1
Mario Negri Institute, Milan, Italy; University “La Sapienza” of Rome,
Italy;
University of Maastricht, The Netherlands; University of Brescia, Brescia, Italy
PMN - polymorphonuclear cells
PMN - polymorphonuclear cells
Ekspresja TLR3 zachodzi tylko w komórkach
Ekspresja TLR3 zachodzi tylko w komórkach
dendrytycznych
dendrytycznych
Dojrzewanie
Dojrzewanie
komórek
komórek
dendrytycznych,
dendrytycznych,
wzrost ekspresji
wzrost ekspresji
TLR 3
TLR 3
http://www.invivogen.com/index.htm
http://www.invivogen.com/index.htm
W roku 1999
W roku 1999
pierwsze przeciwciała
pierwsze przeciwciała
anty-TLR zostały
anty-TLR zostały
wprowadzone na
wprowadzone na
rynek. Od tamtego
rynek. Od tamtego
czasu firmy
czasu firmy
biotechnologiczne
biotechnologiczne
proponują szereg
proponują szereg
przeciwciał poli- i
przeciwciał poli- i
monoklonalnych
monoklonalnych
przeznaczonych do
przeznaczonych do
badań
badań
laboratoryjnych
laboratoryjnych
.
.
Dostępne są także
Dostępne są także
plazmidy zawierające
plazmidy zawierające
geny wszystkich
geny wszystkich
poznanych dotąd
poznanych dotąd
TLRów.
TLRów.
„
„
The TLR3.7 monoclonal antibody is specific for human
The TLR3.7 monoclonal antibody is specific for human
Toll-like receptor 3
Toll-like receptor 3
.
.
Usage: For research use only, not for diagnostic or
Usage: For research use only, not for diagnostic or
therapeutic use.
therapeutic use.
This TLR3.7 antibody has been reported for use in flow
This TLR3.7 antibody has been reported for use in flow
cytometric analysis, and immunoblotting (WB). It has
cytometric analysis, and immunoblotting (WB). It has
also been reported in
also been reported in
in vitro
in vitro
inhibition of ligand
inhibition of ligand
binding.
binding.
”
”
Badano poziom IFN
Badano poziom IFN
gdy komórki były inkubowane w
gdy komórki były inkubowane w
obecności poli(I:C) z użyciem przeciwciał TLR3.7 oraz
obecności poli(I:C) z użyciem przeciwciał TLR3.7 oraz
bez nich. Wyniki wskazywały na skuteczne blokowanie
bez nich. Wyniki wskazywały na skuteczne blokowanie
kaskady przenoszenia sygnału od TLR3.
kaskady przenoszenia sygnału od TLR3.
InvivoGen provides a selection of antibodies to Toll-like receptors.
InvivoGen provides a selection of antibodies to Toll-like receptors.
TLR antibodies are purified by affinity chromatography and can be
TLR antibodies are purified by affinity chromatography and can be
used in different applications
used in different applications
TLR ANTIBODIES
TLR ANTIBODIES
TLRs recognize a wide variety of ligands, called pathogen-associated
TLRs recognize a wide variety of ligands, called pathogen-associated
molecular patterns (PAMPs). InvivoGen provides a selection of
molecular patterns (PAMPs). InvivoGen provides a selection of
ligands known to activate specific TLRs that can serve as controls in
ligands known to activate specific TLRs that can serve as controls in
genetic and pharmaceutical studies on TLRs.
genetic and pharmaceutical studies on TLRs.
TLR LIGANDS
TLR LIGANDS
„
TLR11
appears to be involved in the recognition of bacteria.
Clinical isolates of E. coli are able to stimulate cells expressing
TLR11, while other laboratory strains do not. TLR11 is most similar
to TLR5, but purified flagellin has been reported not to stimulate
TLR11.
Mice deficient in TLR11 are susceptible to bacterial infections of the
kidney.
It is likely that TLR11 recognizes some virulence factor in bacteria.
It remains to be shown whether there is any restriction in terms of
Gram-positive vs. Gram-negative bacteria.
Though the first report suggests TLR11 specifically recognizing
uropathogenic bacteria, there is no strong evidence for this.
Oddly, humans do not appear to express TLR11, as there is a stop
codon in the reading frame for this gene.
Cells expressing TLR11 fail to respond to known TLR ligands but
Cells expressing TLR11 fail to respond to known TLR ligands but
instead respond specifically to uropathogenic bacteria. Mice lacking
instead respond specifically to uropathogenic bacteria. Mice lacking
TLR11 are highly susceptible to infection of the kidneys by
TLR11 are highly susceptible to infection of the kidneys by
uropathogenic bacteria, indicating a potentially important role for
uropathogenic bacteria, indicating a potentially important role for
TLR11 in preventing infection of internal organs of the urogenital
TLR11 in preventing infection of internal organs of the urogenital
system
system
.
.
”
”
http://www.immunologynet.org/index.cgi?TLR11
http://www.immunologynet.org/index.cgi?TLR11
Science. 2004 Mar 5;303(5663)
Yale University School of Medicine, New Haven, USA
Literatura:
Literatura:
http://www.sfi.ie/uploads/documents/upload/Bio_TCD
http://www.sfi.ie/uploads/documents/upload/Bio_TCD
_O'Neill_2of4_Current_Opinion_Review.pdf
_O'Neill_2of4_Current_Opinion_Review.pdf
http://itsa.ucsf.edu/~micro/pathogenesis/docs/tlr_rev
http://itsa.ucsf.edu/~micro/pathogenesis/docs/tlr_rev
iew.pdf
iew.pdf
http://www-ermm.cbcu.cam.ac.uk/03006525a.pdf
http://www-ermm.cbcu.cam.ac.uk/03006525a.pdf
http://www.las.ac.cn/bulletin/sars/00021.pdf
http://www.las.ac.cn/bulletin/sars/00021.pdf
http://www.immunologynet.org/index.cgi?TLR11
http://www.immunologynet.org/index.cgi?TLR11
http://www.jimmunol.org/cgi/reprint/164/11/5998.pdf
http://www.jimmunol.org/cgi/reprint/164/11/5998.pdf
http://www.icampus.ucl.ac.be/SBIM2520/document/g
http://www.icampus.ucl.ac.be/SBIM2520/document/g
enemol/pictures/TRLsignaling.html
enemol/pictures/TRLsignaling.html