Agnieszka Nowaczek

(drobne korekty: Małgorzata Godlewska)



powstają znacznie później niż 
pierwotne/wtórne



są wynikiem złożonych procesów 
poznawczych



do ich pojawienia doprowadza nasz sposób 
myślenia albo to, o czym myślimy



związane z normami, zasadami i celami



znaczenie Ja (samoocena)



raczej mowa ciała niż mimika twarzy

PYCHA

WSTYD

DUMA

POCZUCIE  

WINY/ŻALU



wynik niepowodzenia w stosunku do norm, 

zasad i celów, wtedy gdy człowiek 

dokonuje całościowej oceny „Ja”



łączy się z pragnieniem ukrycia się, 

zniknięcia bądź śmierci



stan negatywny, bolesny



fizyczny objaw – skurczenie ciała



prowadzi do niego dokonywana przez 

jednostkę interpretacja zdarzenia



porażka może być publiczna jak i 

prywatna, może dotyczyć norm moralnych



występuje gdy ludzie oceniają swoje zachowanie jako 

porażkę, ale koncentrują się na określonych cechach 

lub działaniach



skupienie uwagi na czynach i zachowaniach, które 

mogą zaradzić skutkom porażki



odczuwany ból skierowany jest na przyczynie 

niepowodzenia lub na przedmiocie szkody



wiąże się z działaniem naprawczym



uwaga skupiona jest na tym co określone, dlatego 

człowiek może wyjść z tego stanu emocjonalnemu 

dzięki działaniom



może zamienić się we wstyd



nie jest autodestrukcyjne, ale użyteczne w 

motywowaniu



przesadna duma lub pewność siebie często 

prowadząca do negatywnych konsekwencji



przykład próżności, tego, czego ludzie nie 

lubią i starają się unikać



powstaje w wyniku osiągnięcia sukcesu w 

stosunku do zasad, norm i celów i 

koncentruje się na całości Ja



emocja zwykle przelotna ale uzależniająca, 

nie wiąże się z żadnym określonym 

działaniem, zakłóca relacja międzyludzkie



osoba, która jej doświadcza ma zwykle dobre 

zdanie o sobie



wynika z korzystnej oceny określonych 
działań



radość spowodowana udanymi działaniami, 
myślami lub uczuciami



skupienie na konkretnym zachowaniu



organizm jest pochłonięty określonym 
działaniem, z którego czerpie dumę



motywacja osiągnięć



zmieszanie, wstydliwość, zaniepokojenie lub 
psychiczny dyskomfort w sytuacjach 
społecznych



oscylowanie między strachem a ciekawością 
lub unikaniem a zbliżaniem się



ma związek ze strachem



odzwierciedla bojaźliwość wobec innych



pojawia się wcześniej niż wstyd i poczucie 
winy



związane z Ja społecznym



powodowane jest przez sytuacje podobne 
do wstydu, lecz jego intensywność jest 
znacznie mniejsza w porównaniu ze 
wstydem



związane z ekspozycją – nie związane z 
negatywną samooceną, lecz skupieniem 
uwagi na danej osobie



jako mniej intensywny wstyd – związane z 
negatywną samooceną