Narkomania
Rodzaje narkotyków
Ewelina Hamryszak gr 2a
Wojciech Chrobak gr 1a
Jacek Niedziela gr 1a
Narkomania
Rodzaje narkotyków
Ewelina Hamryszak gr 2a
Wojciech Chrobak gr 1a
Jacek Niedziela gr 1a
Narkomania i
narkotyk
Eksperci WHO w 1957r. określili
narkomanię
jako "stan okresowego lub chronicznego
zatrucia, wywołanego powtarzalnym
wprowadzaniem narkotyku".
Za
narkotyk
uważa się każdą substancję
pochodzenia roślinnego lub syntetycznego,
która wprowadzona do organizmu może
zmodyfikować jedną lub kilka funkcji i w wyniku
powtarzalnego zażywania doprowadzi do
powstania zależności psychicznej lub fizycznej.
Rodzaje narkotyków
stymulanty
(speedy) - substancje pobudzające fizycznie
lub umysłowo, substancje o działaniu euforycznym lub
zwiększające (czasowo) możliwości kondycyjne lub
intelektualne, a także obniżające próg zahamowań - np.
kokaina, amfetamina, kofeina;
depresanty
(głównie opiaty) - substancje znieczulające,
uspokajające, otępiające - np. morfina, heroina, fentanyl,
GHB , barbiturany;
psychodeliki
(halucynogeny) - substancje powodujące
halucynacje, wywołujące złudzenia wzrokowe i słuchowe,
uwydatniające wyobraźnię - np. grzyby halucynogenne,
marihuana, niektóre zioła (np. bieluń, piołun),
syntetyczne substancje jak LSD, PCP, DXM, 2C-I, 5-MeO-
AMT.
.
Na marginesie tej tradycyjnej klasyfikacji,
istnieje także kategoria substancji (kleje,
rozpuszczalnik, aerozole), które pojawiły
się stosunkowo niedawno i są obecnie
używane jako środki odurzające, zwłaszcza
przez nieletnich narkomanów. Z racji
sposobu ich stosowania określa się je jako
środki wziewne
.
Społeczne aspekty
narkotyków
Polska należy do kręgu kulturowego, w którym
narkotykami nie są następujące substancje (i produkty
je zawierające):
leki przeciwbólowe dostępne bez recepty
kofeina oraz podobne substancje zawarte w kawie,
kakao i czekoladzie
alkohol etylowy zawarty we wszelkich napojach
alkoholowych
nikotyna zawarta w tytoniu
Ponadto wiele substancji narkotycznych jest
syntetyzowanych przez organizm ludzki, co jest
zupełnie naturalnym zjawiskiem. Substancjami o
takim działaniu są niektóre hormony.
Środki pobudzające OUN
Kokaina
-używana była w Ameryce
Płd. już 3 tysiące lat temu przez
cywilizacje
prekolumbijskie.
Andyjscy Indianie od kilku wieków
żują
liście
koki
zmieszane
z
popiołem
lub
proszkiem
wapniowym, dla zwalczania głodu i
zmęczenia, piją też różne napary z
tej rośliny.
Kokaina przez dłuższy czas uważana była za
narkotyk ekskluzywny, używany w środowiskach
intelektualnych i artystycznych. W obecnej dobie
została ona „zdemokratyzowana”, jest dostępna
na ulicy dla coraz szerszych kręgów społecznych.
Działanie kokainy na
organizm
a) efekty poszukiwane – kokaina wywiera silne działanie
pobudzające, wywołując objawy upojenia ze stanem
dobrego samopoczucia. Eliminuje czasowo zmęczenie
i przyczynia się do lepszej koncentracji umysłowej;
b) efekty szkodliwe – w krótkim okresie czasu po jej
zażywaniu powoduje zakłócenia systemu nerwowego,
niespokojne zachowanie, wzrost temperatury ciała,
nadciśnienie i nadmierne pocenie się. Po dłuższym
używaniu często inhalacje uszkadzają przegrodę
nosową i wywołują egzemę. Silnie uzależniony
narkoman kokainowy narażony jest na stany
konwulsyjne łącznie z ustaniem pracy płuc i serca.
Crack
– narkotyk ten jest odmiana
kokainy i spożywany jest w odmienny
sposób. Nazwa crack pochodzi
prawdopodobnie od dźwięku, jaki
wywołuje jej podgrzewanie, z
angielskiego „to crackle” – pękanie,
strzelanie. Chemicznie crack jest
surową, nie oczyszczoną kokainą. W
odróżnieniu od czystej kokainy crack
nie jest rozpuszczalny w wodzie, a
więc nie daje się wstrzykiwać. Jest on
palony razem z tytoniem lub
marihuaną, a także w fajkach
wodnych.
Działanie cracu ma:
a) pożądane efekty – w czasie inhalacji opary cracku są
szybko absorbowane przez płuca i krwioobieg, a już po
6-7 sekundach działają na centralny ośrodek nerwowy.
Użytkownik odczuwa nagle intensywne pobudzenie
wyrażające się w podnieceniu euforycznym, które
trwać może ponad 5 minut, po czym euforia opada i w
tym krótkim czasie następuje uczucie wielkiej mocy
połączone z pożądaniem seksualnym i halucynacjami;
b) efekty szkodliwe – dłuższe używanie cracku powoduje
poważne zakłócenia w funkcjonowaniu systemu
oddechowego, utratę wagi i ataki paranoidalne. Jego
nadużywanie prowadzi do uzależnienia psychicznego i
fizycznego, przedawkowanie może także spowodować
śmierć.
Khat
–
biologiczna nazwa to Catha Edulis, jest
krzewem rosnącym głównie w regionie Rogu
Afrykańskiego, w Afryce Wschodniej i na
Madagaskarze. Świeże liście i młode pędy tej
rośliny są żute, a suszone mogą być dodawane
do herbaty. Khat używany w nadmiarze daje
uczucie dużego pragnienia i objawy podobne do
zatrucia alkoholowego. Jest on też przyczyną
poważnych dolegliwości systemu trawiennego, a
także zaburzeń psychicznych.
Amfetaminy
Znane jako środek odurzający amfetaminy występują pod
różnymi formami: w pigułkach, kapsułkach, jako biały lub
beżowy proszek, a także w postaci płynnej. Amfetaminy
zażywane są doustnie. Przez inhalację i przez dożylne
wstrzykiwanie. Są one przyjmowane w czystej postaci lub
w połączeniu z innymi substancjami odurzającymi,
najczęściej psychotropowymi.
Amfetamina
jest silnym środkiem
pobudzającym, utrzymującym
organizm w stanie „czuwania”.
Występuje pod różnymi postaciami i
w różnym składzie.
Do najbardziej znanych zalicza się:
a) amfetaminę, b) metamfetaminę,
c)deksydrynę.
Użytkownicy amfetaminy poszukują przedłużenia stanu
rozbudzenia, znosi ona bowiem zmęczenie i senność,
zwiększa uwagę i zdolność koncentracji. Działa też
ekscytująco, pobudza seksualnie, a także powoduje utratę
łaknienia. Efekty szkodliwe zażywania amfetaminy to
nadciśnienie z zakłóceniami pracy serca. Po fazie
egzaltacji następuje przykro odczuwalna depresja,
wywołująca z kolei pragnienie ponownego zażycia
produktu.
Przy dłuższym używaniu amfetaminy wywołuje ona utratę
snu, depresje nerwową i psychozę paranoiczną. Osobnicy
nadużywający amfetaminy uzależniają się od niej. Jej
przedawkowanie może stać się bezpośrednią przyczyną
śmierci.
Inne
Inne substancje działające pobudzająco to
najczęściej pochodne amfetaminy, poza
przemysłem farmaceutycznym, wytwarzane są
również nielegalnie, a występują pod postacią
proszku, pigułek, kapsułek nasączonej bibuły.
Zwane są też substancjami psychotropowymi, a
objęte zostały międzynarodową kontrolą. Do
ważniejszych z nich należą psychodysleptyczne
leki dla psychiatrii, stosowane w celu poprawienia
samopoczucia, pobudzania i rozjaśniania umysłu.
Najsilniejsze z nich są:
MDA, MDMA, MDE i 2-CB.
MDA
zwany lekiem miłości, najsilniejszy z tej grupy pozwala
na przeżycie długotrwałych stanów euforycznych. Większość
ofiar MDA nie może już później wrócić do normalnego życia
emocjonalnego. Substancja
MDMA
zwana także Ecstasy,
chemiczny analog MDA, została wydzielona z gałki
muszkatołowej już w 1914 roku. Po odkryciu jej
psychodelicznych właściwości stała się ona istnym przebojem
farmaceutyczno
–
narkotycznym.
Nawet małe dawki leków
psychodelicznych powodują
zaburzenia mięśni szczękowych,
nerwu wzroku, podwyższają też
znacznie ciśnienie. Narkotyk ten
wywołuje u niektórych bardzo szybko
stany lękowe, depresje i zaburzenia
halucynacyjne
.
Substancje działające
opóźniająco na OUN
Opium
jest środkiem odurzającym, a zarazem surowcem do
produkcji użytecznych leków. Znane jest od tysiącleci, a
poprzez swoje pochodne jakimi są między innymi
morfina,kokaina, heroina, rozpowszechniło się na wszystkie
kontynenty i kraje świata.
Opium działa przeciwbólowo,
zmniejsza lęk i depresję towarzyszące
bólowi, daje uczucie wewnętrznego
spokoju, niekiedy euforii. Powoduje
szybkie narastanie aktywności
fizycznej, psychicznej.Opoidy mogą być
przyjmowane doustnie, dożylnie,
domięśniowo, podskórnie, palone,
wciągane przez nos. Opium
produkowane jest pod postacią
ciemnobrązowych bryłek lub proszku.
Pochodne opium
Morfina
jest głównym alkaloidem pochodzącym z
opium. Występuje pod postacią białego proszku, w
pigułkach, a także w stanie płynnym w ampułkach.
W zależności od rodzaju występowania może być
przyjmowana doustnie, przez inhalację lub
wstrzykiwanie.
Morfina działa przeciwbólowo, silnie uspokajająco.
Użytkownik przechodzi przez stadia euforii,
zobojętnienia i uśpienia. Po dłuższym używaniu
morfina powoduje silne uzależnienie fizyczne i
psychiczne. Zakłóca normalne funkcjonowanie
organizmu, co objawia się między innymi w utracie
wagi ciała. Przedawkowanie blokuje układ
oddechowo – krążeniowy i może spowodować
śmierć.
Heroina
jest produktem półsyntetycznym o
naukowej nazwie diacetylmorfina
(dwuacetylmorfiny chlorowodorek). Wprowadzona
do lecznictwa pod koniec XIX wieku uznana
została za silny środek przeciwbólowy oraz
skuteczny lek przeciw kaszlowi, astmie i innym
chorobom płucnym.
Heroina występuje jako sypki i lekki
proszek w kolorze białym, choć
niekiedy może mieć odcień beżowy.
Narkotyk ten wydziela czasem
zapach przypominający opium, ale
najczęściej jest to słaby zapach
octu. Ma gorzkawy smak.
Działanie heroiny
Wstrzyknięcie heroiny powoduje natychmiastową
intensywną reakcje przyjemnego samopoczucia i
euforii. Odczucie to wyraża angielskie słowo „flash”.
Kolejno następuje faza relaksu, odprężenia i
zobojętnienia, która trwa od 2 do 6 godzin. Opisane
odczucia są mniej intensywne w przypadku palenia lub
inhalowania heroiny.
Po kilkakrotnym przyjmowaniu heroiny użytkownik nie
może się już bez niej obyć. Musi zwiększać dawki aby
uzyskać te same efekty i ostatecznie uzależnia się od
tego narkotyku fizycznie i psychicznie. Szkodliwe
następstwa zażywania heroiny objawiają się w
początkowym okresie zwężeniem źrenic oczu,
nudnościami, zaburzeniami układu krążenia, także
wzrostem temperatury ciała.
Po dłuższym używaniu występują poważne
zakłócenia w układzie wydalniczym, moczowym i
oddechowym, wewnętrzne krwawienia, a także
możliwość różnych zakażeń, w tym chorobą AIDS na
skutek posługiwania się niewysterylizowanymi
strzykawkami. Stwierdza się też u tej kategorii
użytkowników silną depresję psychiczną połączoną z
obniżeniem aktywności funkcji życiowych organizmu
i brakiem jakichkolwiek zainteresowań. W przypadku
przyjęcia przez narkomana dawki heroiny o wyższej
niż zazwyczaj czystości lub wagowo większej od
dopuszczalnej, ryzykuje on przedawkowanie, które
spowodować może porażenia ważnych życiowo
ośrodków organizmu, a w następstwie śmierć.
Pochodne morfiny i środki
morfinopodobne
Zwane inaczej morfinami syntetycznymi, środki te
weszły do masowej produkcji po drugiej wojnie
światowej. Większość z nich otrzymywana jest z
pochodnych słomy węglowej lub z ropy naftowej.
Dolargan,Dolantin, Eukodal, Amidon, Potamidon
,
to niektóre nazwy handlowe tych środków. Zawierają
substancje przeciwbólowe, działające równie skutecznie
lub silniej niż morfina, klasyfikowane są jako środki
odurzające.
Są często używane przez narkomanów jako środek
zastępujący heroinę lub inne opiaty. Ich toksyczność
doprowadza jednak do silnego uzależnienia fizycznego i
psychicznego, wywołując ponadto bardzo silny tzw.
Kryzys odstawienia. Mają także własności
halucynogenne i mogą powodować zaburzenia
osobowości.
Barbiturany
Kwas barbiturowy
został odkryty w 1863 roku, a od 1903
roku medycyna wykorzystuje jego własności hipnotyczne i
uspakajające do leczenia epilepsji i bezsenności.
Barbiturany, które od pewnego czasu wypierane są w
medycynie przez inne grupy leków, są też niestety
nadużywane przez narkomanów. Do tej grupy należą:
amobarbital, barbital, fenobarbital, secobarbital o różnych
nazwach handlowych, z których najbardziej znane to
Veronal i Luminal.
Barbiturany
występują w postaci
pastylek, kapsułek, czopków lub w płynie
(ampułki). Barbiturany przyjmuje się
doustnie, doodbytniczo lub jako zastrzyki
dożylne. Narkomani łączą często
barbiturany z heroiną, amfetaminą lub
alkoholem, gdyż wzmacniają one
wzajemnie swą siłę oddziaływania.
Wpływ barbituranów
Działanie samych barbituranów powoduje gwałtowne
zapadanie w sen, w stan bliski śpiączki lub
paradoksalnie wywołuje stan euforii, beztroskiego
optymizmu. Często bywa to stan podobny do upojenia
alkoholowego, charakteryzujący się zaburzeniami
równowagi, niepewnymi ruchami, trudnościami w
wysławianiu się, nadpobudliwością. Skutki ich
nadmiernego używania mogą powodować przejawy
amnezji, napady delirium itp. W dłuższym okresie
czasu tolerancja na ten środek może prowadzić do
przedawkowania, śpiączki, zaburzeń pracy serca i
układu oddychania. Barbiturany wywołują silne
uzależnienia fizyczne i psychiczne. Nagłe odstawienie
tych środków rodzi ryzyko powikłań, a nawet śmierci,
dlatego też musi odbywać się pod kontrolą lekarską.
Substancje wywołujące
zaburzenia OUN
Konopie indyjskie
(Cannabis Sativa Linne) – to jedna z
najstarszych znanych roślin narkotycznych. Ich uprawa,
wywodząca się z Azji Środkowej przemieszczała się w
czasie i przestrzeni na skutek wojen, migracji ludzi, handlu i
rozpowszechniła się we wszystkich strefach tropikalnych i
umiarkowanych. Nielegalne uprawy konopi są trudne do
kontrolowania. Rośliny te są bardzo odporne, dają się
uprawiać w różnym terenie. Przystosowują się do wielu
ekosystemów. Rośliny te mają złożony i zmienny skład
chemiczny. Cechą charakterystyczną są bardzo duże
różnice w proporcjach występowania składników
odurzających.
Narkotyki otrzymywane z
konopii indyjskich
Marihuana
– otrzymuje się zbierając
szczytowe części kwiato- i owoconośne
konopi. Po posiekaniu i wysuszeniu
marihuana uzyskuje postać tytoniu lub
herbaty, częstokroć wraz z nasionami.
Marihuanę pali się na ogół w postaci
papierosów lub w fajce. Popularną
formą są tzw. „jointy”, czyli skręty z
marihuaną zmieszaną z tytoniem, ale
pali się także także papierosy z czystą
marihuaną. Inną formą używania
marihuany jest picie wywaru w postaci
czystej lub zmieszanego z alkoholem.
Haszysz
(żywica konopi indyjskich) - otrzymuje
się przez zeskrobywanie żywicznych wydzielin
z liści konopi indyjskich. Otrzymaną w ten
sposób żywicę zagęszcza się następnie przez
dodawanie do niej substancji wiążącej (henny,
wosku, kleju itp.).Haszysz pali się zmieszany z
tytoniem w formie papierosów („jointy”) lub
czysty w specjalnych fajkach. Czasem dodaje
się go do różnych ciastek lub niektórych
potraw, spożywanych głównie na Bliskim
Wschodzie. W przypadku używania haszyszu w
tej postaci skutek jest słabszy niż po wypaleniu
takiej samej ilości haszyszu, gdyż ilość
czynnika halucynogennego przedostającego
się do krwi jest od 4 do 6 razy mniejsza.
Olej haszyszowy
– otrzymuje się w postaci
destylacji zmielonych lub posiekanych liści konopi
indyjskich . Olej haszyszowy ma postać lepkiej,
bardzo gęstej cieczy, czarnej z zielonkawymi
przebłyskami. Sposób używania: w zwykłym
papierosie robi się szpilką kilka otworów,
następnie smaruje się powierzchnię odrobiną
oleju i owija się papieros nową bibułką dla
uzyskania tzw. dobrego ciągu. Olej haszyszowy
może być też przyjmowany doustnie
.
Działanie narkotyków uzyskanych z
konopii indyjskich
Osoby używające tych narkotyków oczekują
przyjemnych odczuć, porównywalnych do stanu
upojenia alkoholowego. Odczucia te można
podzielić na następujące fazy:
- podniecenie i euforia,
- ekstaza, sny na jawie, stan błogości,
- opadanie emocji, stan depresji, czasem sen.
Tym zjawiskom towarzyszą: utrata koordynacji ruchów,
wzmożona wesołość, towarzyskość, wrażenie wyostrzenia
postrzegania zmysłowego. Systematyczne używanie
marihuany lub haszyszu może powodować halucynacje,
stany lękowe, zaburzenia pamięci, poczucia czasu i
odległości, zaburzenia pracy serca i naczyń wieńcowych,
dysfunkcję organów rozrodczych, a także zanik systemu
obrony immunologicznej organizmu. Zaawansowani
narkomani, przy gwałtownym zerwaniu z nałogiem palenia
marihuany lub haszyszu, odczuwają objawy bezsenności,
utraty apetytu, drgawki i nudności, ale objawów tych nie
można traktować jako fizycznego uzależnienia. Natomiast
uzależnienie psychiczne od tych środków wydaje się
bezdyskusyjne.
LSD 25
– narkotyk ten ma postać bezbarwnego płynu bez
zapachu i smaku, bywa też w postaci białego, krystalicznego
proszku, nierozpuszczalnego w wodzie, lecz w
rozpuszczalnikach organicznych (eter, chloroform, benzen). W
postaci płynu lub proszku narkotyk ten jest niezmiernie trudny
do wykrycia. Na ogół przyjmuje się go doustnie. LSD jest
najmocniejszym środkiem halucynogennym. Tzw. „odlot” trwa
od 5 do 8 godzin i charakteryzuje się: występowaniem
świetlistych wizji, zaburzeniami ostrości widzenia i oceny
odległości, wrażeniami widzenia dźwięków i słyszenia kolorów,
zaburzeniami poczucia czasu i przestrzeni. W zależności od
stanu psychicznego lub nastroju, u różnych osób mogą
występować zupełnie różne typy reakcji: może to być stan
podniecenia i euforii lub przygnębienia i płac. Między 8 a 12
godziną po zażyciu LSD następuje stopniowy powrót do stanu
normalnego. Towarzyszy temu zmęczenie i stan napięcia.
Jeżeli chodzi o szkodliwe skutki zażywania
LSD to zdarza się, że w trakcie „odlotu”
narkomanowi towarzyszą koszmarne
widzenia, które doprowadzają go do
samobójstwa, samouszkodzenia ciała i
agresji w stosunku do osób trzecich.
Używanie LSD może na dłuższą metę
powodować groźne i nieodwracalne
choroby umysłowe. LSD nie wywołuje na
ogół uzależnienia fizycznego. U
zaawansowanych narkomanów objawy
takie mogą mieć miejsce, lecz znikają
szybko po odstawieniu leku.
Psycholocybina
– wśród wielu odmian grzybów znajdują się
gatunki posiadające własności halucynogenne. Rosną one
we wszystkich częściach świata, lecz najczęściej występują
w Ameryce Środkowej, zwłaszcza w Meksyku i tam właśnie
mają najwięcej czynnika halucynogennego. Omawiane
grzyby zbiera się i spożywa w stanie świeżym lub suszonym.
Bezpośrednio po spożyciu następują objawy zawrotów
głowy, stany lękowe. Potem pojawiają się barwne obrazy o
zamglonych, ruchomych konturach, dziwaczne formy,
niespotykane kolory. Sprawia to wrażenie, że w otaczającym
świecie nie ma żadnego punktu oparcia. Do szkodliwych
skutków spożywania psylocybiny zaliczyć trzeba
występowanie stanów lękowych i otępienia.
Środki wziewne
Tym terminem określa się grupę substancji
wykorzystywanych niezgodnie z ich przeznaczeniem.
Toksykomani odurzają się oparami takich substancji jak:
eter, benzen, aceton, i inne. Stosuje się je przeważnie przez
inhalowanie oparów wydzielających się z tych produktów.
Wyróżnia się na ogół następujące grupy tych substancji:
- kleje do wykładzin, do gumy,
- rozpuszczalniki (eter, aceton, tri),
- paliwa (benzyna, nafta),
- gazy (nośniki aerozoli).
Poszukiwane przez toksykomanów wrażenia to przed
wszystkim stan euforii i upojenia.
Szkodliwe skutki działania tych środków to: zatrucia
centralnego i obwodowego układu nerwowego,
amnezja, zaburzenia zdolności logicznego myślenia,
zaburzenia osobowości, ślepota, zapalenia nerwów ,
zapalenia skóry i błon śluzowych (egzemy),
zaburzenia układu trawiennego, układu
krwionośnego, pracy płuc i nerek. Przedawkowania
zdarzają się dosyć często, a ich następstwie
występują ataki serca, stan utraty przytomności
(koma) lub śmierć. Środki te powodują silne
uzależnienie psychiczne, a czasem także fizyczne.