Wykład 16
Manowce Pomocy Rozwojowej
CELE MILENIJNE ONZ (2000-15)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Milenijne_Cele_Rozw
oju
0,7% PKB
250 miliardów $ rocznie
dlaczego pomoc?
rosnąca przepaść
złe sumienie (np Prebisch)
„dobrzy ludzie” + „eksperci” + „przemysł
pomocowy”
„wskazania nauki ekonomii rozwoju”
„pułapki ubóstwa” – potrzeba „wielkiego
pchnięcia”
„ten film już grali – nie ma on happy-endu”
(William Easterly, 2006)
Dwa Założenia Idei Pomocy Rozwojowej
1.Wiadomo, jakie działania powodują rozwój
2. Pieniądze i światłe rady uruchomią/
/wspomogą owe działania
Wiadomo jakie działania powodują rozwój ?
Mądrość lat 1950-75:
inwestycje, wielkie pchnięcie, uprzemysłowienie
akumulacja kapitału
Rosenstein-Rodan, Prebisch,
Lewis, luka finansowania, Harrod-Domar
Solow
pomoc rozwojowa, kredyty zagraniczne
lub
„gospodarka planowa”
lata 1980: bankructwo
Mądrość lat 1980-90:
„Washington Consensus”: reakcja neoliberalna
pomoc SAL, uwarunkowana:
dewaluacja i urealnienie kursów wymiennych
uwolnienie stóp procentowych
liberalizacja handlu i przepływów kapitału
prywatyzacja, deregulacja, prawa własności
„zdrowe finanse publiczne”
spektakularne fiasko w Afryce i Am. Łac
1998 kryzys azjatycki, 2002 bankructwo
Argentyny !!!
Chiny, Malezja nie dotknięte!
Mądrość lat 2000?
„poprzednie „mądrości” słuszne, ale nie
wystarczające”
„walka z korupcją”, standardy finansowe,
„ostrożne“ otwarcie na przepływy kapitału,
niezależny bank centralny, celowana walka z
ubóstwem
Nowe Teorie Wzrostu → Inflacja ekonometrii
145 zmiennych „objasniających”
B.Ś. (2005):
„różne polityki mogą przynieść ten sam skutek,
ta sama polityka może mieć różne skutki”
Agenda Barcelonska (2004):
„nie ma jedngo zestawu działań, które
gwarantują
uruchomienie trwałego wzrostu.
Kraje, które osiągnęły sukces zmagały się
z różnymi przeciwieństwami i zastosowały
różniące się podejścia w kwestiach
regulacyjnych,
eksportu, promocji przemysłu,
innowacji i technologii”
„
KONSENSUS”:
wolny rynek, dobre instytucje, dobra polityka
dobrze służą rozwojowi
dobrze być młodym, pieknym i bogatym
problem 1: co wynika z czego ?
problem 2: jak się wybić na powyższe?
Pieniądze i światłe rady wspomogą rozwój?
Afryka : 700 miliardów $
10-20% PKB rokrocznie
PKB wzrost + 0
Korea, Indie, Chiny, Wietnam:
zero pomocy - szybki wzrost
prod.rolna na m-ca (2005/1960):
Afryka –10%, Indie +25%, Azja Wsch. +100%
ekonometria: POMOCY nie ma liscie
145 zmiennych pozytywnie znaczących
Pułapki Pomocy
zachęta do inwestowania?
niskie oszczędności ?
chinski rolnik oszczędza więcej niż Amerykanin!
Pomoc wypiera własna przedsiębiorczość
(Dutch disease – holenderska choroba)
pomoc żywnościowa uderza w rolników
demoralizacja elit – regres demokracji, jakości
prawa,
instytucji rynkowych itp !
70 reform służby cywilnej w Afryce (1/4 pomocy
BŚ)
pomocnicy wiedzą lepiej?
szkoły bez podręczników i nauczycieli
szpitale bez leków i medyków
drogi do nikąd, mosty bez dróg dojazdowych
„przesuwanie pomocy”
pałace władzy, lotniska
huta stali w Nigerii 1979, 5 mld $
pomocnicy uwkłani?
bez sprzężenia zwrotnego
konkurencja między „pomocnikami”
nakłady raczej niż efekty
nieodpowiedzialni
SZTO DIELAT’
„MUSI
MY
SKOŃCZYĆ Z BIEDĄ !!!”
(Cele Milenijne ONZ)
MY
? CZYLI KTO?
Instytucje
narzucone odgórnie
CZY powstające oddolnie ?
„sfabrykować nowe społeczeństwo”
CZY „zawierzyć istniejącemu”
to co istnieje ma jakiś powód by istnieć
fiasko reformy rolnej w Afryce
ewolucja, raczej niż rewolucja
gradualizm contra ‘big bang’
ewolucja, raczej niż rewolucja
gradualizm contra ‘big bang’
Chiny contra Rosja
pomoc? tak...
ograniczona, wąskie i konkretne cele
(np. malaria, stypendia)
SKOŃCZYĆ Z „BIEDĄ“ MOGĄ TYLKO SAMI
„BIEDNI”