ZAOPATRZENIE 

PROTETYCZNE 

STOPY

Funkcja i anatomia stopy 

Stopa człowieka łączy w sobie 

złożoność i strukturalną trwałość, jej 

funkcje to podparcie ciężaru ciała, 

absorpcja dynamicznych sił 

generowanych podczas chodzenia i 

odbicia. Stopa jest w stanie 

wytrzymać gigantyczne obciążenia 

mechaniczne (przebiegnięcie 

jednego kilometra to obciążenie 

równoważne kilkunastu ton) i jest 

jednocześnie elastyczna. Stopa 

składa się z 26 kości, 33  stawów, 

ponad 100 mięśni i ścięgien oraz 

całej sieci naczyń krwionośnych, 

nerwowych, tkanek miękkich i skóry. 

Stopa przeciętnego człowieka 

wykonuje kilka milionów kroków w 

ciągu jednego roku. 

W Polsce żyje co najmniej 50 
tysięcy osób po amputacji nogi, 
co roku wykonuje się  ponad 5 
tysięcy nowych amputacji

Utrudnienia

Utrata stopy z powodu amputacji powoduje 

upośledzenie niektórych funkcji. Statyczne 

podparcie można w prosty sposób 

zrekompensować nawet prostą konstrukcją, 

gorzej jest z funkcjami dynamicznymi. 

Chodzenie na protezie prócz innych dolegliwości 

kosztuje osobę po amputacji więcej energii niż 

chodzenie osoby pełnosprawnej. Prócz tego 

amputacja pogarsza propriocepcję, czyli 

zdolność odczuwania podłoża, powoduje, iż 

wiele czynności jest niemożliwych lub bardzo 

trudnych, jak np. bieganie czy skoki.     

Trzy najważniejsze funkcje stopy 

protezowej to:   

• komfortowe podparcie podczas 

stania i chodzenia  

• funkcje dynamiczne absorpcji sił 

i odbicia palców podczas 
chodzenia lub biegania 

• funkcje kosmetyczne, 

kamuflujące amputacje

Poziomy amputacji i 

zaopatrzenie 

protetyczne

   Amputacja palucha – 

standardowe obuwie z 
dodatkową wkładką oraz 
uzupełnieniem kształtu palucha 
(wkładka z włókna węglowego z 
przedłużeniem w miejscu 
palucha)

   W obrębie przodostopia aż do 

poziomu podstaw kości śródstopia 
– kikut bardzo użyteczny, warunki 
dobrego opierania się na nim nie 
wymaga specjalnego zaprotezowania:

   minimalne zaopatrzenie ortopedyczne 

w    postaci wkładki z czubkiem (z 
filcu, korka, pianki lub tworzywa 
sztucznego); wkładkę dobieramy do 
masy ciała i charakterystyki chodu.

 

   Wyłuszczenie poprzez staw Lisfranca (stępowo-

śródstopny) - 

    

    zaopatrzenie protezowe zazwyczaj niezbyt 

kosmetyczne- wykonywane częściej u mężczyzn;

    kikut ma tendencje do ustawiania się w pozycji 

końsko-szpotawej; 

    wymaga specjalnego zaopatrzenia protezowego, ale 

pozwala także na chodzenie bez protezy;

    zaopatrzenie sprowadza się do uzupełnienia ubytku 

oraz wzmocnienia i usztywnienia podeszwy stopy 

protezowej; 

    kołyskowaty kształt podeszwy, z osią 

przekolebania w miejscu odpowiadającym stawom 

śródstopno- paliczkowym zastępuje naturalny ruch w 

tym stawie oraz przywraca właściwą długość 

dźwigni stopy, umożliwia to bierne uniesienie pięty 

nad podłoże i odepchnięcie się czubkiem stopy 

protezowej w końcu fazy podparcia

   Obecnie ubytki stopy na poziomie przodostopia 

i śródstopia są uzupełniane silikonem, który 
pozwala na:

– optymalne funkcjonowanie stopy
– idealne dopasowanie do kikuta
– kosmetyczne wykończenie zewnętrzne

    Posiada: 

– dużą wytrzymałość
– żywotność
– nieograniczone możliwości obróbki

   Wyłuszczenie w stawie Choparta 

(poprzeczny stępu-staw skokowo-
łódkowy oraz staw piętowo-
sześcienny) i inne amputacje i 
wyłuszczenia w obrębie stępu - 

   kikut zniekształcony końsko-

szpotawo, wadliwy, powoduje liczne 
dolegliwości, trudny w 
zaprotezowaniu, obecnie 
przeciwwskazany, poleca się wyższą 
amputację

Wg Pirogowa (odjęcie całej stopy z 

pozostawieniem dolnej części kości 

piętowej, którą przekłada się do końca 

piszczeli po usunięciu jej chrząstki 

stawowej) -  
czasami powstają stawy rzekome, nie jest 

zalecana, poleca się amputacje Syme’a 

(odjęcie całej stopy, usunięcie pow. st. kości 

piszczelowej i obu kostek oraz pokrycie 

szczytu kikuta płatem skórno-tłuszczowym 

spod piety)
  
 Istnieją różne możliwości zastępowania 

całej stopy…

Rodzaje stóp 

protezowych

Ze względu na konstrukcję, stopy protezowe można podzielić na 

4 

grupy: 

1. Stopa typu SACH 

   

jest to najczęściej stosowany typ stopy, który charakteryzuje się 

prostotą, małym ciężarem, trwałością i niską ceną 

stopa SACH to sztywna konstrukcja bez ruchomych elementów, 

wykonana jest najczęściej z drewna lub tworzywa sztucznego do 

którego przyklejone są wykonane z miękkiego materiału części 

pięty i przodostopia

miękkie części stopy umożliwiają absorpcję energii podczas 

lądowania pięty oraz płynne przeniesienie ciężaru ciała w fazie 

podparcia     
  

2. Stopa dynamiczna „energy 

storing”

 

Stopa działa jak sprężyna, która 

przyjmuje energię w momencie 

uderzenia pięty, a następnie energię 

zwraca w fazie odbicia palców. 
 Jedna zaleta stopy dynamicznej jest 

bezsprzeczna: stopa pozwala na 

łatwiejsze podchodzenie pod górę. 
Główną wadą tej konstrukcji stopy 

jest jej cena, z reguły stopy dynamiczne 

są najdroższe, kosztują w granicach 3 

tysięcy euro.
 Ponieważ stopa dynamiczna oddaje 

energie, dodatkowo naraża tym samym 

kikut na obciążenia. 
Nie stosuje się takiej stopy przy 

krótkim, problematycznym kikucie.    

3. Stopy ze stawem skokowym

   

  



To najstarszy rodzaj stopy protezowej, 

ale nadal bardzo często stosowany, a 

nawet ostatnio modny w protetyce.  



Tego typu stopa posiada ruchomy 

element stawu  skokowego jednoosiowy 

lub wieloosiowy. 



 Zaletą stopy ze stawem skokowym 

jest jest możliwość stosowania różnej 

sztywności stawu, dostosowanej do 

indywidualnego użytkownika. 



Stopa ze stawem wieloosiowym 

pozwala chodzić po nierównym terenie, 

stopa sama ustawia się odpowiednio do 

podłożą. To najbardziej „komfortowa” 

stopa protezowa, chociaż nieco cięższa 

od SACH i wymaga częściej przeglądów 

i napraw. 

Na przestrzeni rozwoju protetyki 
powstało wiele rozwiązań różnych 
zarówno pod względem 
konstrukcyjnym jak i materiałowym. 
Większość tych rozwiązań 
funkcjonuje obecnie na rynku, 
dlatego w zakładach obok siebie 
można spotkać zarówno te proste jak 
i bardzo zaawansowane konstrukcje. 

4. Inne kombinacje…

Stopa adresowana głównie 
do kobiet. 

Dzięki systemowi 
pozwalającemu w bardzo 
prosty sposób regulować 
wysokość obcasa mogą one 
nosić takie obuwie, na jakie 
mają ochotę. 

Wystarczy nacisnać przycisk 
po zmianie obuwia na wyższe 
bądź niższe a stopa pod 
ciężarem użytkownika 
dopasuje się do owego obcasa.  

Stopa posiada także staw 
jednoosiowy z różnej twardości 
elementami roboczymi oraz 
rdzeń z włókna węglowego 
poprawiający dynamikę.

 

  

 

 

 

                                                                                                     

                    

Amerykański 
Pathfinder łączy w sobie 
komfort i dynamikę. 

 Pathfinder jest stopą 
stosowaną zwykle w 
protezach goleni. 

 z powodu wysokiej 
ceny nie wykorzystuje 
się Pathfinder'a do 
protez powszechnie 
wykonywanych

Stopa ta jest połączeniem 
sprawdzonej konstrukcji z 
włókna węglowego 
(trójpunktowy system podporu 
- funkcja amortyzatora, 
cyrkulacja energii - aktywne 
odbicie od podłoża) oraz stawu 
hydraulicznego, który 
wprowadza do funkcji stopy 
pojęcie lepkosprężystości. 
Dzięki precyzyjnym zaworom 
hydraulicznym możemy 
wyregulować opór zgięcia 
podeszwowego (w zakresie 6 
stopni) i niezależnie zgięcia 
grzbietowego (w zakresie 3 
stopni). 
Dzięki temu stopa 
"rozpoznaje" nachylenie 
terenu po jakim porusza się 
użytkownik i ustawia się tak, 
aby chód był jak najbardziej 
bezpieczny i wygodny. 

Jedyna na 
świecie stopa z 
amortyzatorem 
pneumatycznym. 
Zawór przy 
amortyzatorze 
pneumatycznym 
pozwala na 
regulację 
ciśnienia 
powietrza, czyli 
twardości 
amortyzatora. 

Bardzo wygodna 
stopa protezowa, 
naturalnie 
układająca się do 
podłoża niezależnie 
od rodzaju terenu. 

Wytrzymała.

 Duża możliwość 
indywidualnego 
dopasowania do 
użytkownika 

Bardzo duży 
zakres ruchów 
stawu skokowego.

raczej dla osób, które  
od protezy wymagają 
bezpieczeństwa i 
wygody.
 stopa z jednej strony 
doskonale układa się do 
podłoża a z drugiej 
oddaje użytkownikowi 
sporą część 
zainwestowanej w chód 
energii.

 

Stopy ze sprężyną 
karbonową:
zapewniają duży zwrot 
energii
 możliwość chodzenia z 
różnymi prędkościami
 pokonywania wzniesień i 
pochyleń terenu
 zapewnienie bezpieczeństwa 
i harmonijnego odrywania nogi 
od podłoża na podłożach 
nierównych i o zmiennej 
strukturze. 
Pozwala na pełną paletę 
urozmaiconych form 
aktywności.

 

Przy pomocy specjalnej 
konstrukcji "stopy" 
można połączyć protezę 
z łyżwą, nartą, płetwą 
pływacką, pedałami 
samochodu czy też 
motocykla.

 Osoby uprawiające 
wspinaczkę mogą 
uzyskać dodatkowy 
element podparcia i 
zaczepu w postaci 
wymyślnej stopy - 
czekana. 

Ceny…

• Stopy dynamiczne z włókna 

węglowego od 9.000 zł

• Skóropodobna pończocha z sylikonu 

ok. 2.000zł

• Używana stopa ze stawem 

skokowym już od 1.000zł

Fakty…



Każdej osobie po amputacji przysługuje bezpłatne 

wykonanie protezy kończyny w ramach refundacji od 

rejonowej kasy chorych (obecnie Narodowego Funduszu 

Zdrowia).



Ministerstwo Zdrowia wyznaczyło limity, do których 

darmowo wykonuje się protezy. Są one uzależnione od 

rodzaju i wysokości amputacji 



Wyznaczono tez odpowiednie limity na naprawy protez i 

sprzętu ortopedycznego.



Ustalone przez ministerstwo kwoty są niewielkie, 

dlatego tez w ich ramach można wykonać jedynie proste 

protezy (tak proste, jak przewiduje to budżet państwa), 

wykonane z polskich elementów. Nie nadają się raczej dla 

osób bardzo aktywnych i uprawiających sport. 

Limity kwot dofinansowania na 
wykonanie protezy:
Rodzaj protezy: proteza przy 
amputacji w obrębie stopy
Limit ceny do: 780,00 zł
Można otrzymać bezpłatnie: raz na 3 
lata
Rodzaj protezy: proteza przy 
amputacji w obrębie podudzia
Limit ceny do: 1 500,00 zł
Można otrzymać bezpłatnie: raz na 3 
lata

                                     Dziękujemy 

za uwagę 