ALKOHOLIZM
ALKOHOLIZM
1.
1.
Właściwości alkoholu etylowego:
Właściwości alkoholu etylowego:
- piekący smak i zapach
- piekący smak i zapach
- lżejszy od wody
- lżejszy od wody
- łatwopalny
- łatwopalny
- opary tworzą z powietrzem mieszaninę
- opary tworzą z powietrzem mieszaninę
wybuchową
wybuchową
2. WHO ustali
2. WHO ustali
ł
ł
a dawki alkoholu, których nie
a dawki alkoholu, których nie
nale
nale
ż
ż
y
y
przekracza
przekracza
ć
ć
,
,
aby zminimalizowa
aby zminimalizowa
ć
ć
ryzyko wyst
ryzyko wyst
ą
ą
pienia w przyszło
pienia w przyszło
ś
ś
ci
ci
szkód
szkód
zdrowotnych:
zdrowotnych:
-
-
20 g czystego alkoholu dla kobiety
20 g czystego alkoholu dla kobiety
-
-
40 g dla m
40 g dla m
ęż
ęż
czyzny, pite nie cz
czyzny, pite nie cz
ęś
ęś
ciej ni
ciej ni
ż
ż
5 razy
5 razy
w tygodniu.
w tygodniu.
Stan spożycia alkoholu (wg kodeksu drogowego) –
0,2‰
Stan nietrzeźwości – 0,5 ‰
Stan upojenia alkoholowego – 1-2 ‰
Stan głębokiego upojenia alkoholowego - >2 ‰
Stężenie śmiertelne - 7 ‰
Dawka śmiertelna – 7-8g/kg mc 100% etanolu, tj. 1L
45% wódki
Dorosły człowiek metabolizuje 7-8
Dorosły człowiek metabolizuje 7-8
gramów alkoholu na godzinę, co
gramów alkoholu na godzinę, co
powoduje zmniejszenie stężenia we
powoduje zmniejszenie stężenia we
krwi o 0,10 – 0,15
krwi o 0,10 – 0,15 ‰ /h
Metabolizm:
Metabolizm:
etanol aldehyd octowy kwas octowy
etanol aldehyd octowy kwas octowy
1.
1.
Nagromadzenie NADH i H
Nagromadzenie NADH i H
+
+
w cytozolu komórek
w cytozolu komórek
wątroby – olbrzymi deficyt tlenowy
wątroby – olbrzymi deficyt tlenowy
2.
2.
Zatrucie komórek aldehydem i kwasem
Zatrucie komórek aldehydem i kwasem
octowym
octowym
3.
3.
Hipoglikemia
Hipoglikemia
4.
4.
Zwiększone stężenie amin katecholowych
Zwiększone stężenie amin katecholowych
5.
5.
Hiperlipidemia (tłuszcze całkowite i TG)
Hiperlipidemia (tłuszcze całkowite i TG)
6.
6.
Zmiany cytotoksyczne i kwasica
Zmiany cytotoksyczne i kwasica
7.
7.
Zaburzenia transportu przezbłonowego i
Zaburzenia transportu przezbłonowego i
uwalniania neuroprzekaźników (wpływ
uwalniania neuroprzekaźników (wpływ
depresyjny na OUN)
depresyjny na OUN)
8.
8.
Przy dużych dawkach – śpiączka a nawet
Przy dużych dawkach – śpiączka a nawet
śmierć spowodowana porażeniem ośrodka
śmierć spowodowana porażeniem ośrodka
oddechowego.
oddechowego.
DZIAŁANIE ALKOHOLU ETYLOWEGO NA
DZIAŁANIE ALKOHOLU ETYLOWEGO NA
ORGANIZM CZŁOWIEKA
ORGANIZM CZŁOWIEKA
OUN:
OUN:
Pobudza reakcje psychiczne i ruchowe
Pobudza reakcje psychiczne i ruchowe
Pobudza czynności wegetatywne
Pobudza czynności wegetatywne
Euforia
Euforia
Ogranicza spostrzegawczość
Ogranicza spostrzegawczość
Zaburza kontrolę ruchową
Zaburza kontrolę ruchową
Powoduje bezwład ruchowy, myślowy, mowy i
Powoduje bezwład ruchowy, myślowy, mowy i
równowagi
równowagi
Wydłuża czas reakcji
Wydłuża czas reakcji
UKŁAD KRĄŻENIA:
UKŁAD KRĄŻENIA:
Przyspiesza tętno
Przyspiesza tętno
Wywołuje zaburzenia rytmu
Wywołuje zaburzenia rytmu
Może powodować napadowe migotanie przedsionków
Może powodować napadowe migotanie przedsionków
Zwiększa przepływ mózgowy krwi
Zwiększa przepływ mózgowy krwi
Poraża układy naczyniowe ze zmniejszeniem ciśnienia krwi
Poraża układy naczyniowe ze zmniejszeniem ciśnienia krwi
w ostrych zatruciach
w ostrych zatruciach
UKŁAD ODDECHOWY:
UKŁAD ODDECHOWY:
Pobudza ośrodek oddechowy
Pobudza ośrodek oddechowy
Może wywoływać hiperwentylację
Może wywoływać hiperwentylację
Powoduje przejściową alkalozę
Powoduje przejściową alkalozę
Pogarsza wentylację płuc
Pogarsza wentylację płuc
W późniejszym okresie powoduje depresję oś.
W późniejszym okresie powoduje depresję oś.
Oddechowego i kwasicę
Oddechowego i kwasicę
TERMORECEPTORY:
TERMORECEPTORY:
Szybka utrata ciepła w związku z rozszerzeniem
Szybka utrata ciepła w związku z rozszerzeniem
naczyń skóry
naczyń skóry
Małe dawki mają dodatni wpływ przy narażeniu na
Małe dawki mają dodatni wpływ przy narażeniu na
niskie temperatury
niskie temperatury
Duże dawki są odpowiedzialne za zjawisko
Duże dawki są odpowiedzialne za zjawisko
zamrożenia w niskich temperaturach
zamrożenia w niskich temperaturach
PSYCHOZY ALKOHOLOWE:
PSYCHOZY ALKOHOLOWE:
Majaczenie alkoholowe
Majaczenie alkoholowe
Przewlekła halucynacja alkoholowa
Przewlekła halucynacja alkoholowa
Paranoja alkoholowa
Paranoja alkoholowa
Psychoza Korsakowa
Psychoza Korsakowa
Zespół uzależnienia od alkoholu
Zespół uzależnienia od alkoholu
(zgodnie z kryteriami zawartymi w 10
(zgodnie z kryteriami zawartymi w 10
edycji Międzynarodowej Klasyfikacji
edycji Międzynarodowej Klasyfikacji
Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów)
Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów)
należy definiować jako wystąpienie
należy definiować jako wystąpienie
przynajmniej trzech z następujących
przynajmniej trzech z następujących
objawów
objawów
1.
1.
Głód alkoholowy
Głód alkoholowy
2.
2.
Upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań związanych z
Upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań związanych z
piciem.
piciem.
3.
3.
Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego
Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego
4.
4.
Zwiększona tolerancja alkoholu
Zwiększona tolerancja alkoholu
5.
5.
Koncentracja życia wokół picia
Koncentracja życia wokół picia
6.
6.
Uporczywe picie alkoholu mimo oczywistych dowodów
Uporczywe picie alkoholu mimo oczywistych dowodów
występowania szkodliwych następstw picia.
występowania szkodliwych następstw picia.
CHOROBOWE SKUTKI DZIAŁANIA
CHOROBOWE SKUTKI DZIAŁANIA
ALKOHOLU NA POSZCZEGÓLNE
ALKOHOLU NA POSZCZEGÓLNE
UKŁADY:
UKŁADY:
układ nerwowy:
układ nerwowy:
polineuropatia, zmiany zanikowe
polineuropatia, zmiany zanikowe
móżdżku i mózgu, zwyrodnienia w płatach czołowych,
móżdżku i mózgu, zwyrodnienia w płatach czołowych,
ubytek
szarej
substancji
mózgu,
encefalopatia
ubytek
szarej
substancji
mózgu,
encefalopatia
Wernickego i inne;
Wernickego i inne;
układ pokarmowy:
układ pokarmowy:
przewlekłe stany zapalne błon
przewlekłe stany zapalne błon
śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy,
śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy,
zaburzenia
perystaltyki
jelit
oraz
upośledzenie
zaburzenia
perystaltyki
jelit
oraz
upośledzenie
wchłaniania prowadzące do niedoborów pokarmowych,
wchłaniania prowadzące do niedoborów pokarmowych,
stany zapalne trzustki i wątroby (stłuszczenie,
stany zapalne trzustki i wątroby (stłuszczenie,
zwłóknienie i marskość) i inne;
zwłóknienie i marskość) i inne;
układ
krążenia:
układ
krążenia:
nadciśnienie
tętnicze,
nadciśnienie
tętnicze,
kardiomiopatia alkoholowa (zmiany zwyrodnieniowe
kardiomiopatia alkoholowa (zmiany zwyrodnieniowe
włókien mięśnia sercowego, stłuszczenie i powiększenie
włókien mięśnia sercowego, stłuszczenie i powiększenie
serca) prowadząca do zaburzeń pracy serca i
serca) prowadząca do zaburzeń pracy serca i
niewydolności krążenia.
niewydolności krążenia.
układ
krwiotwórczy:
układ
krwiotwórczy:
u
części
u
części
nadużywających przewlekle alkoholu występują
nadużywających przewlekle alkoholu występują
zmiany we krwi obwodowej związane z
zmiany we krwi obwodowej związane z
niedoborem
ryboflawiny,
kwasu
foliowego,
niedoborem
ryboflawiny,
kwasu
foliowego,
witaminy
B12
(niedokrwistość,
leukopenia,
witaminy
B12
(niedokrwistość,
leukopenia,
trombocytopenia)
trombocytopenia)
układ oddechowy:
układ oddechowy:
przewlekłe zapalenie
przewlekłe zapalenie
błony śluzowej tchawicy i oskrzeli. U osób
błony śluzowej tchawicy i oskrzeli. U osób
nadużywających alkoholu 10-krotnie częściej
nadużywających alkoholu 10-krotnie częściej
występuje rak jamy ustnej, krtani oraz tchawicy.
występuje rak jamy ustnej, krtani oraz tchawicy.
układ moczowy:
układ moczowy:
ostra niewydolność nerek,
ostra niewydolność nerek,
wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi i
wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi i
związane z tym objawy dny moczanowej
związane z tym objawy dny moczanowej
(zapalenie stawów spowodowane gromadzeniem
(zapalenie stawów spowodowane gromadzeniem
się złogów moczanowych)
się złogów moczanowych)
Układ hormonalny:
Układ hormonalny:
nieprawidłowe wydzielanie
nieprawidłowe wydzielanie
testosteronu, zmniejszenie ruchliwości plemników i
testosteronu, zmniejszenie ruchliwości plemników i
zniszczenie ich struktury. Hypogonadyzm i feminizacja u
zniszczenie ich struktury. Hypogonadyzm i feminizacja u
mężczyzn, u kobiet zanik jajników i maskulinizacja.
mężczyzn, u kobiet zanik jajników i maskulinizacja.
Objawy niedoczynności tarczycy, zaburzenia osi
Objawy niedoczynności tarczycy, zaburzenia osi
podwzgórze-przysadka-nadnercza.
podwzgórze-przysadka-nadnercza.
Mięśnie szkieletowe:
Mięśnie szkieletowe:
u około 1/3 przewlekle
u około 1/3 przewlekle
nadużywających alkoholu występują subkliniczne cechy
nadużywających alkoholu występują subkliniczne cechy
miopatii, bóle mięśni, niekiedy napadowe, zaś po
miopatii, bóle mięśni, niekiedy napadowe, zaś po
epizodach intensywnego picia może pojawiać się
epizodach intensywnego picia może pojawiać się
mioglobinuria
mioglobinuria
Niedobory witamin
Niedobory witamin
i innych pierwiastków
i innych pierwiastków
:
:
zaburzenia
widzenia,
zmiany
skórne,
zapalenie
zaburzenia
widzenia,
zmiany
skórne,
zapalenie
wielonerwowe, zmiany w błonach śluzowych i szpiku
wielonerwowe, zmiany w błonach śluzowych i szpiku
kostnym, zaburzenia procesów rozrodczych, szkorbut
kostnym, zaburzenia procesów rozrodczych, szkorbut
System
odpornościow
System
odpornościow
y:
y:
zwiększone
ryzyko
zwiększone
ryzyko
występowania pewnych odmian raka, zwłaszcza przełyku,
występowania pewnych odmian raka, zwłaszcza przełyku,
wątroby, części nosowej gardła, krtani i tchawicy, sutka.
wątroby, części nosowej gardła, krtani i tchawicy, sutka.
Sen:
Sen:
w pewnym zakresie dawek działa sedatywno-
w pewnym zakresie dawek działa sedatywno-
nasennie,
nasennie,
pojedyncze dawki zmniejszają ilość snu
pojedyncze dawki zmniejszają ilość snu
REM. Fragmentaryzacja snu (częste przebudzenia i zmiany
REM. Fragmentaryzacja snu (częste przebudzenia i zmiany
faz snu) wydłużenie okresu zasypiania.
faz snu) wydłużenie okresu zasypiania.
Pamięć i uczenie się:
Pamięć i uczenie się:
Z. Wernickiego-Korsakowa
Z. Wernickiego-Korsakowa
duże dawki – niepamięć wsteczna i objawy zwane
duże dawki – niepamięć wsteczna i objawy zwane
palimpsestami (przyćmienie pamięci) wzgl. małe dawki –
palimpsestami (przyćmienie pamięci) wzgl. małe dawki –
zaburzenie pamięci świeżej u osób pijących okazjonalnie
zaburzenie pamięci świeżej u osób pijących okazjonalnie
Funkcjonowani
Funkcjonowani
e
e
psychiczn
psychiczn
e:
e:
bezsenność,
bezsenność,
depresj
depresj
a
a
, niepokój, próby samobójcze, zmiany osobowości,
, niepokój, próby samobójcze, zmiany osobowości,
amnezj
amnezj
a
a
,
delirium
tremens,
psychoz
,
delirium
tremens,
psychoz
a
a
alkoholow
alkoholow
a
a
,
,
halucynoz
halucynoz
a
a
alkoholow
alkoholow
a
a
, otępienie (zespól Korsakowa),
, otępienie (zespól Korsakowa),
nadużywanie innych używek i leków.
nadużywanie innych używek i leków.
FAS - Fetal Alcohol Syndrome
FAS - Fetal Alcohol Syndrome
P
P
oalkoholowe uszkodzenie płodu.
oalkoholowe uszkodzenie płodu.
Zespól FAS występuje u kobiet, które spożywają w czasie
Zespól FAS występuje u kobiet, które spożywają w czasie
ciąży duże dawki alkoholu, średnio powyżej 400 g
ciąży duże dawki alkoholu, średnio powyżej 400 g
czystego alkoholu tygodniowo, który łatwo przechodzi
czystego alkoholu tygodniowo, który łatwo przechodzi
przez łożysko.
przez łożysko.
Rozpoznaje się je wtedy, gdy u dziecka wystąpią
Rozpoznaje się je wtedy, gdy u dziecka wystąpią
następujące zjawiska:
następujące zjawiska:
1.
1.
Opóźnienie wzrostu płodu i noworodka,
Opóźnienie wzrostu płodu i noworodka,
2.
2.
Uszkodzenie OUN, objawiające się opóźnieniem
Uszkodzenie OUN, objawiające się opóźnieniem
rozwoju, zaburzeniami zachowania, obniżeniem
rozwoju, zaburzeniami zachowania, obniżeniem
sprawności intelektualnej i deformacją czaszki lub mózgu,
sprawności intelektualnej i deformacją czaszki lub mózgu,
3. Charakterystyczny wygląd twarzy z małymi szparami
3. Charakterystyczny wygląd twarzy z małymi szparami
powiekowymi, cienką górną wargą, wydłużeniem i
powiekowymi, cienką górną wargą, wydłużeniem i
spłaszczeniem rynienki górnej wargi.
spłaszczeniem rynienki górnej wargi.