Turystyka jest sposobem bycia każdego współczesnego
człowieka, który opuszcza czasowo miejsce stałego
zamieszkania w różnych celach. Rola turystyki w życiu
osób niepełnosprawnych jest bardzo duża.

Turystyka daje:

•możliwość poznania najbliższej okolicy, regionu i innych części
kraju,

•spotkania z kulturą, sztuką zabytkami i obiektami współczesnej
architektury,

•szacunek do przyrody, pamiątek historycznych, sztuki ludowej  i
do ludzi ją tworzących

W trakcie imprez krajoznawczo – turystycznych, o różnym
charakterze są realizowane cele wychowawcze, które
pomagają osobom niepełnosprawnym lepiej funkcjonować
w otaczającej rzeczywistości.

Do tych celów wychowawczych można zaliczyć :

• pomoc i wzajemna życzliwość,

•kształtowanie norm współżycia społecznego,

•wyrabianie prawidłowych nawyków bezpiecznego zachowania i
poruszania się w obcym środowisku,

•samoobsługa,

•przygotowywanie posiłków i wiele innych.

Sprawą nadrzędną jest pokazanie osobom niepełnosprawnym
lepszych i piękniejszych stron życia, rozbudzanie potrzeby
poznania, rozwijanie zainteresowań, propagowanie ciekawych
form spędzania wolnego czasu

Takie założenia w pracy turystycznej pozwalają na
wielozmysłowe  odbieranie przez osoby niepełnosprawne
bodźców zewnętrznych i na tej podstawie kształtowanie
abstrakcyjnych dla nich pojęć geograficznych, historycznych i
kulturowych.

Dzieci niepełnosprawne mogą brać udział w różnych formach
działalności turystycznej takich jak: wycieczki tematyczne,
wielodniowe wycieczki, letnie obozy wędrowne, biwaki,
zimowiskach, spotkaniach z ciekawymi ludźmi, lekcjach
pokazowych w muzeach, galeriach, centrach ekologicznych.

Turystyka dla osób niepełnosprawnych może być :

• czynnikiem przeciwdziałającym hipokinezji (niedoborowi ruchu),

•wpływając pozytywnie na poprawę ich stanu zdrowia  poprzez
wspomaganie procesów odnowy, regeneracji, a czasem nawet
kompensacji uszkodzonych funkcji organizmu.

Ma ona także duże znaczenie terapeutyczno – wychowawcze
łagodzące skutki kalectwa. Wysiłek związany np. z udziałem w
wycieczce mobilizuje do pokonywania słabości, zwiększa wiarę we
własne siły, zachęca do zmierzenia się z trudnościami,
podejmowania nowych wyzwań, osiągania coraz trudniejszych
celów, usuwa napięcia, stresy oraz stany frustracji związane z
kalectwem i poczuciem ograniczenia własnych możliwości.

Rekreacja to dobrowolnie podejmowane czynności, które
rozwijają człowieka i są formą jego samorealizacji i
autoekspresji . Z punktu widzenia osobistego, tego rodzaju
zajęcia są potrzebne w kategoriach:

• dowolności,

•wewnętrznej potrzeby

•samorealizacji psychicznej,

•Samorealizacji fizycznej,

•Samorealizacji emocjonalnej

•samorealizacji intelektualnej.

Znaczenie czasu wolnego i rekreacji jest ogromne i niezbędne dla
dobrego samopoczucia i realizacji własnego „ja” zaangażowania
społecznego, twórczych doświadczeń i wreszcie fizycznych
korzyści, jakie mogą być osiągnięte przez rekreację.

Problem rekreacji ma, bowiem nie tylko aspekt zdrowotny, ale
postrzegany powinien być także w kategoriach prawa człowieka
do korzystania z różnych form aktywności społecznej, w tym
dostępu do instytucji i placówek czasu wolnego i rekreacji. I te
dwa aspekty zakreślają dziedzinę rekreacji osób
niepełnosprawnych. Kiedy rozważania dotyczą spraw
terminologicznych warto zwrócić uwagę, że mimo wielu określeń
stosowanych w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, w
rezultacie zostały zarzucone wszystkie te, które mają negatywny
kontakt i implikują społeczną dyskryminację lub poniżanie,
ponieważ prowadzą do nierównego lub niewłaściwego traktowania
ludzi niepełnosprawnych.

Aktywność fizyczna może byś rekomendowana w
postaci przepisywanych ćwiczeń fizycznych. Może to
być także aktywność fizyczna uprawiana regularnie,
ale w znacznie przyjemniejszej postaci sportowej lub
rekreacyjnej, np. pływania, marszów, joggingu, jazdy
na rowerze, koszykówki, tańca itp.

W sporcie dla wszystkich obserwuje się ostatnich latach trend do
wychodzenia z sal i hal, krytych obiektów, gdzie stworzono
idealne warunki do ćwiczeń fizycznych; obserwuje się mocny
trend do wychodzenia z tych krytych pomieszczeń do naturalnego
środowiska dla poznania własnej natury, umiejętności radzenia
sobie w tym środowisku wyzwania, przeżycia przygody na własną
miarę. Te wyzwania i trendy obserwujemy w rekreacji osób
niepełnosprawnych, którym nie wystarczają ćwiczenia
gimnastyczne na sali i w wodzie, zabawy, gry ruchowe i sportowe;
jazda na nartach, pływanie, kajakarstwo, żeglarstwo, surfing,
wspinaczka górska, itd.

Głównym celem rekreacji osób niepełnosprawnych nie jest
wpływ uzdrawiający jako cel pierwszoplanowy, – bo wtedy
należałoby mówić o terapii czy rehabilitacji. Głównym
motywem jest osiągnięcie poprawy samopoczucia
psychicznego i pokonywanie długotrwałego wpływu urazu lub
przewlekłej choroby oraz przywracanie niezbędnych funkcji
psychospołecznych i organicznych, a także wyposażenie osób
niepełnosprawnych w umiejętności niezbędne do niezależnego
życia w społeczeństwie i kreatywnego spędzenia wolnego
czasu.

W Polsce rekreacja dla osób niepełnosprawnych w ścisłym tego słowa
znaczeniu znajduje się w stadium początkowym, chociaż mamy duże
osiągnięcia i tradycje w zakresie rehabilitacji i pedagogiki społecznej oraz
rekreacji fizycznej. Rekreacja osób niepełnosprawnych coraz wyraźniej
jest doceniana w kompleksowym leczeniu chorych na różne choroby.
Podobne reakcje budzi teraz nowy u nas termin „sport dla wszystkich”.

Dzięki zainteresowaniu i działalności coraz większej ilości organizacji
pozarządowych i charytatywnych, zwiększa się zasięg osób i rodzin, które
miały szansę popróbować dobrodziejstwa uczestnictwa w turnusach
rekreacyjno-rehabilitacyjnych, w imprezach, festynach, w stałych
zajęciach rekreacyjnych w miejscu zamieszkania. Na skutek tych
doświadczeń rośnie poparcie społeczne i oczekiwania na tego rodzaju
programy i usługi świadczone przez placówki i podmioty różnych
sektorów, a wzmacniany przez media, klimat społeczny i wzory sprzyjają
rozwojowi.

Duży udział w zwiększeniu możliwości uczestniczenia
osób niepełnosprawnych w rekreacji i sporcie mają
zaawansowane technologie w zakresie budowy wózków
inwalidzkich, protezowania i pomocy protetycznych,
rowerów i adaptacji przyborów i przyrządów. Dzięki temu
postępowaniu wiele sportów, m.in. lekka atletyka i
narciarstwo, stało się dostępnymi dla osób o różnym
stopniu niepełnosprawności.

Różne możliwości udostępniania rekreacji ruchowej osobom
niepełnosprawnym:

•rekreację indywidualną w rodzinie, wspomaganą przez poradnictwo
prowadzącego lekarza, magistra rehabilitacji ruchowej i/lub
wychowania fizycznego,

•zajęcia grupowe lub indywidualne zorganizowane dla osób
niepełnosprawnych w placówkach specjalistycznych,

•zajęcia zorganizowane, grupowe lub indywidualne w placówkach i
organizacjach powszechnych

•rekreację indywidualną w rodzinie, wspomagana przez poradnictwo
prowadzącego lekarza, magistra rehabilitacji ruchowej i/lub
wychowania fizycznego,

•zajęcia integracyjne,

•włączanie się osób niepełnosprawnych do zajęć otwartych,

•imprezy sportowo- rekreacyjne dla osób niepełnosprawnych z
udziałem wolontariuszy,

•zajęcia i imprezy organizowane przez osoby niepełnosprawne,

•obozy i turnusy rekreacyjno-rehabilitacyjne dla grup mieszanych, dla
rodzin itp.,

•usługi odpłatne sektora prywatnego w zakresie ćwiczeń fizycznych i
rekreacji ruchowej.

Możliwe są różne drogi włączania się do rekreacji. Każdy pierwszy krok
będzie dobry o ile zachęci do trwałego korzystania z zajęć
rekreacyjnych.

" Aktywność

ruchowa może

zastąpić dowolny

środek leczniczy,

ale żaden środek

leczniczy nie

zastąpi ruchu „

A. Tissot