Układ
Układ
szkieletowy
szkieletowy
człowieka
człowieka
Układ
Układ
szkieletowy
szkieletowy
człowieka
człowieka
Szkielet
Szkielet
, inaczej
, inaczej
kościec
kościec
lub
lub
układ
układ
kostny
kostny
systema sceleti
systema sceleti
,
,
skeleton
skeleton
-szkielet) – wszystkie kości
-szkielet) – wszystkie kości
składające się na ciało człowieka.
składające się na ciało człowieka.
U człowieka dorosłego szkielet składa się
U człowieka dorosłego szkielet składa się
z 206 kości – liczba ta jest większa u
z 206 kości – liczba ta jest większa u
dzieci ze względu na wiele punktów
dzieci ze względu na wiele punktów
kostnienia ; spada dopiero po połączeniu
kostnienia ; spada dopiero po połączeniu
się np. trzonów z nasadami. U starszych
się np. trzonów z nasadami. U starszych
ludzi kości może być mniej niż 206 ze
ludzi kości może być mniej niż 206 ze
względu na zrastanie kości czaszki
względu na zrastanie kości czaszki
.
.
Średnia waga szkieletu to 10 kilogramów
Średnia waga szkieletu to 10 kilogramów
u kobiet i 12 kilogramów u mężczyzn.
u kobiet i 12 kilogramów u mężczyzn.
Szkielet człowieka można podzielić
Szkielet człowieka można podzielić
na dwie części. Pierwszą część
na dwie części. Pierwszą część
stanowi szkielet osiowy. W jego skład
stanowi szkielet osiowy. W jego skład
wchodzą: czaszka, kręgosłup oraz
wchodzą: czaszka, kręgosłup oraz
żebra i mostek. Drugą część stanowi
żebra i mostek. Drugą część stanowi
szkielet kończyn górnych oraz
szkielet kończyn górnych oraz
dolnych wraz z ich obręczami.
dolnych wraz z ich obręczami.
Kość potyliczna
Kość potyliczna
os occipitale
os occipitale
)
)
– w skład kości potylicznej wchodzą:
– w skład kości potylicznej wchodzą:
część podstawna, dwie części boczne
część podstawna, dwie części boczne
i łuska potyliczna. Jest to kość
i łuska potyliczna. Jest to kość
, w której podstawnej części znajduje
, w której podstawnej części znajduje
się otwór potyliczny wielki, łączący
się otwór potyliczny wielki, łączący
jamę
jamę
z kanałem
z kanałem
kręgowym
kręgowym
. Struktura
. Struktura
kości potylicznej jest chropowata.
kości potylicznej jest chropowata.
Kość klinowa
Kość klinowa
os sphenoidale
os sphenoidale
),
),
nieparzysta kość, tworząca część środkową
nieparzysta kość, tworząca część środkową
podstawy
, jest wklinowana pomiędzy
, jest wklinowana pomiędzy
inne kości. Od przodu łączy się z kością
inne kości. Od przodu łączy się z kością
czołową i kośćmi twarzy (z
czołową i kośćmi twarzy (z
,
i z
), z boku z
), z boku z
, a z tyłu z
, a z tyłu z
. Kość klinowa
. Kość klinowa
swoim kształtem przypomina motyla. Składa
swoim kształtem przypomina motyla. Składa
się z trzonu, ze skrzydeł większych i
się z trzonu, ze skrzydeł większych i
mniejszych oraz z wyrostków skrzydłowatych.
mniejszych oraz z wyrostków skrzydłowatych.
Kość skroniowa
Kość skroniowa
na kość skroniową składają się
na kość skroniową składają się
cztery części:
cztery części:
część łuskowa (łuska skroniowa),
część łuskowa (łuska skroniowa),
część sutkowa,
część sutkowa,
część bębenkowa,
część bębenkowa,
część skalista (piramida);
część skalista (piramida);
–
łuska kości
łuska kości
czołowej
czołowej
część
część
oczodołowa
oczodołowa
część nosowa
część nosowa
zatoki czołowe
zatoki czołowe
łuska kości
łuska kości
potylicznej
potylicznej
część podstawna
część podstawna
dwie części
dwie części
boczne
boczne
część skalista
część skalista
(piramida)
(piramida)
część łuskowa
część łuskowa
(łuska skroniowa)
(łuska skroniowa)
część bębenkowa
część bębenkowa
część sutkowa
część sutkowa
,
,
blaszka pionowa
blaszka pionowa
blaszka sitowa
blaszka sitowa
–
Kość jarzmowa
Kość jarzmowa
Kość podniebienna
Kość podniebienna
os palatinum
os palatinum
) - parzysta
) - parzysta
kość czaszki, składająca się z blaszki poziomej i
kość czaszki, składająca się z blaszki poziomej i
pionowej. Blaszka pozioma tworzy tylny odcinek
pionowej. Blaszka pozioma tworzy tylny odcinek
podniebienia kostnego. Brzeg przedni łączy się
podniebienia kostnego. Brzeg przedni łączy się
wyrostkiem podniebiennym szczęki, tylny – stanowi
wyrostkiem podniebiennym szczęki, tylny – stanowi
przyczep dla rozcięgna podniebienia miękkiego.
przyczep dla rozcięgna podniebienia miękkiego.
Blaszka pionowa jest wklinowana pomiędzy trzon
Blaszka pionowa jest wklinowana pomiędzy trzon
szczęki i wyrostek skrzydłowaty
szczęki i wyrostek skrzydłowaty
i
i
wchodzi w skład ściany bocznej jamy nosowej. Na
wchodzi w skład ściany bocznej jamy nosowej. Na
powierzchni nosowej blaszki pionowej ciągnie się
powierzchni nosowej blaszki pionowej ciągnie się
pionowo grzebień małżowiny, stanowiący przyczep
pionowo grzebień małżowiny, stanowiący przyczep
dla małżowiny nosowej dolnej.
dla małżowiny nosowej dolnej.
trzon
trzon
żuchwy
żuchwy
gałąź żuchwy
gałąź żuchwy
wyrostek
wyrostek
dziobiasty
dziobiasty
wyrostek
wyrostek
kłykciowy
kłykciowy
To jedyne kości, które nie zmieniają swojego
To jedyne kości, które nie zmieniają swojego
rozmiaru przez całe życie (w momencie
rozmiaru przez całe życie (w momencie
narodzin są już ostatecznie ukształtowane).
narodzin są już ostatecznie ukształtowane).
W okresie
W okresie
kosteczki słuchowe
kosteczki słuchowe
wytwarzają się poza "obrębem czaszki"
wytwarzają się poza "obrębem czaszki"
(powstają z łuków skrzelowych) tak jak u
(powstają z łuków skrzelowych) tak jak u
ryb kostki podtrzymujące
ryb kostki podtrzymujące
. U
. U
człowieka przesuwają się one w stronę
człowieka przesuwają się one w stronę
wnętrza głowy, aby ostatecznie stać się
wnętrza głowy, aby ostatecznie stać się
częścią
częścią
.
.
: Liczba kręgów
: Liczba kręgów
jest różna w zależności od
jest różna w zależności od
przynależności
przynależności
systematycznej kręgowca.
systematycznej kręgowca.
Człowiek ma 7 kręgów
Człowiek ma 7 kręgów
szyjnych, 12 kręgów
szyjnych, 12 kręgów
piersiowych, 5 kręgów
piersiowych, 5 kręgów
lędźwiowych, 5 kręgów
lędźwiowych, 5 kręgów
krzyżowych i 3 do 5
krzyżowych i 3 do 5
kręgów ogonowych, a więc
kręgów ogonowych, a więc
od 32 do 34 kręgów.
od 32 do 34 kręgów.
żebra wolne
żebra wolne
żebra rzekome
żebra rzekome
żebra prawdziwe
żebra prawdziwe
[K]
[K]
Klatka piersiowa składa sie z 12 kręgów
Klatka piersiowa składa sie z 12 kręgów
piersiowych,12 par żeber i mostka.Z
piersiowych,12 par żeber i mostka.Z
tego 7 par żeber jest połączone z
tego 7 par żeber jest połączone z
mostkiem (żebra właściwe),3 nastepne
mostkiem (żebra właściwe),3 nastepne
pary są przyczepione do chrząstki
pary są przyczepione do chrząstki
żebra siódmego (żebra rzekome)i dwa
żebra siódmego (żebra rzekome)i dwa
następne to żebra wolne.
następne to żebra wolne.
kąt górny łopatki (
kąt górny łopatki (
angulus
angulus
superior
superior
)[1],
)[1],
brzeg przyśrodkowy (
brzeg przyśrodkowy (
margo
margo
medialis
medialis
)[2]
)[2]
kąt dolny (
kąt dolny (
angulus inferior
angulus inferior
)[3].
)[3].
brzeg boczny (
brzeg boczny (
margo lateralis
margo lateralis
)[4].
)[4].
szyjkę (
szyjkę (
collum scapulae
collum scapulae
)[5] –
)[5] –
grzebień łopatki (
grzebień łopatki (
spina scapulae
spina scapulae
)
)
[6]. - guzek naramienny
[6]. - guzek naramienny
(
(
tuberculum deltoideum
tuberculum deltoideum
)[7].
)[7].
kąt wyrostka barkowego (
kąt wyrostka barkowego (
angulus
angulus
acromii
acromii
)[8].opatki
)[8].opatki
trzon obojczyka (
trzon obojczyka (
corpus claviculae
corpus claviculae
)[10],
)[10],
przyśrodkowy koniec mostkowy (
przyśrodkowy koniec mostkowy (
extremitas
extremitas
sternalis
sternalis
)[11]
)[11]
boczny koniec barkowy (
boczny koniec barkowy (
extremitas
extremitas
acromialis
acromialis
)[12].
)[12].
[M]
[M]
Na końcu bliższym znajduje się
Na końcu bliższym znajduje się
głowa kości ramiennej
głowa kości ramiennej
(łac.
(łac.
caput humeri
caput humeri
). Głowę ogranicza
). Głowę ogranicza
szyjka anatomiczna
szyjka anatomiczna
(łac.
(łac.
collum anatomicum
collum anatomicum
) kości
) kości
ramiennej. Bocznie od szyjki
ramiennej. Bocznie od szyjki
leżą dwa guzki oddzielone od
leżą dwa guzki oddzielone od
siebie
siebie
bruzdą
bruzdą
międzyguzkową
międzyguzkową
(łac.
(łac.
sulcus
sulcus
intertubercularis
intertubercularis
) ku tyłowi od
) ku tyłowi od
niej leży
niej leży
guzek większy
guzek większy
(łac.
(łac.
tuberculum majus
tuberculum majus
), ku przodowi
), ku przodowi
-
-
guzek mniejszy
guzek mniejszy
(łac.
(łac.
tuberculum minus
tuberculum minus
). Od guzków
). Od guzków
w kierunku trzonu ciągną się
w kierunku trzonu ciągną się
grzebienie
grzebienie
guzków większego i
guzków większego i
mniejszego
mniejszego
Kości przedramienia
Kości przedramienia
Na powierzchni dłoniowej w przedłużeniu wyrostka rylcowatego
Na powierzchni dłoniowej w przedłużeniu wyrostka rylcowatego
kości promieniowej wyczuwa się guzek kości łódeczkowatej
kości promieniowej wyczuwa się guzek kości łódeczkowatej
(
(
tuberculum ossis scaphoidei
tuberculum ossis scaphoidei
)[13] i w szeregu dalszym guzek kości
)[13] i w szeregu dalszym guzek kości
czworobocznej większej (
czworobocznej większej (
tuberculum ossis trapezii
tuberculum ossis trapezii
)[14]. Struktury
)[14]. Struktury
te tworzą promieniową wyniosłość nadgarstka. Łokciowa
te tworzą promieniową wyniosłość nadgarstka. Łokciowa
wyniosłość nadgarstka utworzona jest przez kość grochowatą (
wyniosłość nadgarstka utworzona jest przez kość grochowatą (
os
os
pisiforme
pisiforme
)[15] i haczyk kości haczykowatej (
)[15] i haczyk kości haczykowatej (
hamulus ossis hamati
hamulus ossis hamati
)
)
[16]. Kość grochowata jest ruchoma przy ręce zgiętej dłoniowo.
[16]. Kość grochowata jest ruchoma przy ręce zgiętej dłoniowo.
Pomiędzy obu wyniosłościami leży bruzda nadgarstka (
Pomiędzy obu wyniosłościami leży bruzda nadgarstka (
sulcus
sulcus
carpi
carpi
) troczkiem zginaczy zamknięta w kanał. Na powierzchni
) troczkiem zginaczy zamknięta w kanał. Na powierzchni
grzbietowej ręki wyczuwa się w szeregu bliższym od strony
grzbietowej ręki wyczuwa się w szeregu bliższym od strony
promieniowej kość łódeczkowatą (
promieniowej kość łódeczkowatą (
os scaphoideum
os scaphoideum
)[17], kość
)[17], kość
księżycowatą (
księżycowatą (
os lunatum
os lunatum
)[18] i kość trójgraniastą (
)[18] i kość trójgraniastą (
os triquetrum
os triquetrum
)
)
[19]. W szeregu dalszym wyraźnie wyczuwalna jest kość
[19]. W szeregu dalszym wyraźnie wyczuwalna jest kość
główkowata (
główkowata (
os capitatum
os capitatum
)[20] i słabiej kość haczykowata (
)[20] i słabiej kość haczykowata (
os
os
hamatum
hamatum
).
).
k. łódeczkowata
k. łódeczkowata
(os scaphoideum)
(os scaphoideum)
k. księżycowata
k. księżycowata
(os lunatum)
(os lunatum)
k. trójgraniasta
k. trójgraniasta
(os triquetrum)
(os triquetrum)
k. grochowata
k. grochowata
(os
(os
pisiforme)
pisiforme)
k. czworoboczną
k. czworoboczną
większą
większą
(os
(os
trapezium)
trapezium)
k. czworoboczną
k. czworoboczną
mniejszą
mniejszą
(os
(os
trapezoideum)
trapezoideum)
k. główkowatą
k. główkowatą
(os
(os
capitatum)
capitatum)
k. haczykowatą
k. haczykowatą
(os
(os
hamatum)
hamatum)
–
–
–
–
–
–
–
–
)
–
–
–
–
–
kości
kości
–
(miednica)
(miednica)
[J]
[J]
[H]
[H]
[G]
[G]
męśzczyzna
męśzczyzna
kobieta
kobieta
[I]
[I]
(
(
) kości stępu
) kości stępu
–
kość skokowa
kość skokowa
–
kość piętowa
kość piętowa
–
kość łódkowata
kość łódkowata
–
kości klinowate
kości klinowate
–
kość sześcienna
kość sześcienna
kości śródstopia
kości śródstopia
