Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
1
3. Istota i cechy sprawozdawczości.
Rodzaje sprawozdań finansowych.
Rachunkowość – wykłady
(30/15 / 12/9)
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
1
3. Istota i cechy sprawozdawczości.
Rodzaje sprawozdań finansowych.
Rachunkowość – wykłady
(30/15 / 12/9)
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
2
Polityka rachunkowości
• harmonizacja – to proces
redukowania różnic w
sprawozdawczości finansowej w
poszczególnych krajach
• standaryzacja - oznacza
stosowanie tych samych reguł i
zasad sporządzania sprawozdań
finansowych
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
3
Wykaz stosowanych skrótów w
polityce rachunkowości
• GAAP – Ogólnie Przyjęte Zasady Rachunkowości (Generally
Accepted
• Accounting Principles)
• MSSF (ang. IFRS) – Międzynarodowe Standardy
Sprawozdawczości
• Finansowej (International Financial Reporting Standards)
• KMSR – Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
• (International Accounting Standards Committee)
• MSR (ang. IFRS) – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości
• (International Accounting Standards)
• RMSR – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
• (International Accounting Standards Board)
• SIC – Interpretacja (e) Stałego Komitetu ds. Interpretacji KMSR i
• RMSR (Interpretation (s) issued by the Standing Interpretations
• Committee of the IASC/IASB)
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
4
Dlaczego polityka rachunkowości
w sprawozdawczości
• Zadaniem rachunkowości finansowej jest
określenie zasad pomiaru i prezentacji sytuacji
finansowej jednostki (bilans) oraz jej dokonań
(rzis) w taki sposób, aby służyły przede wszystkim
potrzebom informacyjnym właścicieli kapitału.
• potrzebę tworzenia standardów międzynarodowych, obowiązujących
wszystkie podmioty działające na danym rynku wspomagają, a wręcz
wymuszają stosowanie nasilające się procesy globalizacji i
regionalizacji, ogromny przepływ kapitału i różnorodność transakcji
finansowych
• muszą zostać wypracowane jednolite, ogólnoświatowe zasady
ujmowania skutków zdarzeń gospodarczych
• powstanie globalnego systemu regulacji finansowych jest
największym wyzwaniem dla rachunkowości XXI wieku
• wyeliminowanie rozbieżności miedzy sprawozdawczością finansowa
w różnych krajach
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
5
Instytucje ustanawiające
regulację polityki rachunkowości
•
Na szczeblu światowym:
– Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
(Internationa Accounting Standards Board, IASB);
– Międzynarodowa Federacja Księgowych (International Federation
of Accountants, IFAC);
– Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych
(IOSCO);
– Organizacja Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i
Sprawozdawczości (ISAR)
• Na szczeblu regionalnym:
– Unia Europejska;
– Federacja Księgowych Wschodniej, Środkowej i Południowej
Afryki;
• Na szczeblu krajowym:
– Amerykańska Rada Standardów Rachunkowości Finansowej;
– Rada Standardów Rachunkowości w Wielkiej Brytanii;
– Komisja Papierów Wartościowych w Stanach Zjednoczonych.
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
6
Regulacje wydawane przez RMSR
(IASB)
• Ramy konceptualne przygotowania i
prezentacji sprawozdań finansowych
(IASC)
• Uzasadnienie rozwiązań przyjętych w
poszczególnych MSR/MSSF
• Międzynarodowe Standardy
Rachunkowości (MSR)
• Interpretacja Stałego Komitetu ds.
Interpretacji (SIC, IFRIC)
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
7
Regulacje RMSR (Komitet)
Ramy konceptualne
przygotowania i
prezentacji s.f.
Uzasadnianie
rozwiązań
przyjętych w
poszczególnych
MSR/MSSF
Międzynarodowe
Standardy
Rachunkowości
(MSR)
Interpretacja
Stałego
Komitetu ds.
Interpretacji
(SIC, IFRIC)
Międzynarodowe
Standardy
Sprawozdawczości
Finansowej (MSSF)
Problemy ogólne
• cele sprawozdań
finansowych
• podstawy założeń
rachunkowości
• cele jakościowe
sprawozdań finansowych
• elementy sprawozdań
finansowych (definicje)
• zasady uznawania
definicji w sprawozdaniach
finansowych
• koncepcje kapitału
własnego
Problemy
szczegółowe
• wycena
• pomiar wyniku
• prezentacja
informacji w
sprawozdaniach
finansowych
Uzupełnienie
Międzynarodow
ych
Standardów
Rachunkowoś
ci
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
8
Regulacje wydawane przez RMSR
(IASB)
• Cel regulacji – zapewnienie
porównywalności sprawozdań, a nie
określenie reguł księgowania
• Dominuje ujęcie sprawozdawcze
– zasady wyceny oraz ustalania
wyniku finansowego (polityka
rachunkowości) w sposób
sprawozdawczy, a nie ewidencyjny
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
9
Struktura MSR / MSSF
• maja określoną, ujednolicona
strukturę, proponuje się dwa
podejścia do problemów
rachunkowości:
– wzorcowe (benchmarking)
– alternatywne
• dotyczą tych obszarów
rachunkowości, w których w praktyce
funkcjonuje wiele różnych rozwiązań
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
10
Obecnie MSR
W momencie przekształcenia KMSR w RMSR,
przyjęła ona wszystkie MSR. Od tamtego czasu
RMSR:
•
zaproponowała lub wprowadziła zmiany do
części MSR (IASs),
•
część MSR została zastąpiona przez MSSF
(IFRSs).
•
przyjęła MSSF dotyczące tematów wcześniej
nieporuszanych przez żaden z MSR (IASs).
•
W efekcie obecnie obowiązuje część
pierwotnie przyjętych MSR oraz wszystkie
MSSF.
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
11
Wykaz MSR
Nr
MSR
Nazwa
1
Prezentacja sprawozdań finansowych
2
Zapasy
7
Rachunek przepływów pieniężnych
8
Zysk lub strata netto okresu obrotowego, podstawowe błędy i zmiany zasad
rachunkowości
10 Zdarzenia następujące po dniu bilansu
11 Umowy o usługę budowlaną
12 Podatek dochodowy
14 Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
15 Informacje odzwierciedlające skutki zmian cen
16 Rzeczowe aktywa trwałe
17 Leasing
18 Przychody
19 Świadczenia pracownicze
20 Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej
21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych
22 Połączenie jednostek gospodarczych
23 Koszty finansowania zewnętrznego
24 Informacje ujawniane na temat podmiotów powiązanych
26 Rachunkowość i sprawozdawczość programów świadczeń emerytalnych
27 Skonsolidowane sprawozdania finansowe i inwestycje w jednostkach zależnych
28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych
29 Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji
30
Ujawnianie informacji w sprawozdaniach finansowych banków i podobnych
instytucji finansowych
31 Sprawozdawczość finansowa dotycząca udziałów we wspólnych przedsięwzięciach
32 Instrumenty finansowe – ujawnianie i prezentacja
33 Zysk przypadający na jedną akcję
34 Śródroczna sprawozdawczość finansowa
35 Działalność w trakcie zaniechania
36 Utrata wartości aktywów
37 Rezerwy, zobowiązania i aktywa warunkowe
38 Wartości niematerialne i prawne
39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena
40 Nieruchomości inwestycyjne
41 Rolnictwo
MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
12
Cele sporządzania sprawozdań
finansowych
• Dostarczenie szerokiemu kręgowi
użytkowników podejmujących decyzje
gospodarcze, użytecznych informacji na
temat sytuacji finansowej, wyników
działalności i przepływów środków
pieniężnych.
• Przedstawienie wyników zarządzania
przez kierownictwo powierzonymi mu
zasobami.
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
13
Sprawozdanie finansowe
• Zgodnie z MSR 1 celem sprawozdania jest
dostarczanie informacji, które pomogą
użytkownikowi przewidzieć przyszłe przepływy
pieniężne.
• Sprawozdanie finansowe zostało zdefiniowane jako
ustrukturyzowana prezentacja sytuacji finansowej
i transakcji dokonywanych przez przedsiębiorstwo.
• Najważniejsza cecha sprawozdań finansowych –
uczciwa prezentacja następujących zagadnień
dotyczących danej jednostki:
– sytuacji finansowej
– dokonań
– przepływów pieniężnych
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
14
Hierarcha źródeł prawa w zakresie
rachunkowości
Podmioty stosujące
UoR
1. Obowiązek stosowania
UoR w całości
2. Możliwość stosowania
krajowych standardów
rachunkowości w
zakresie
nieuregulowanym w
ustawie
3. Możliwość stosowania
MSR w sprawach nie
uregulowanych w UoR
ani KSR
Podmioty stosujące
MSSF
1. Obowiązek wyceny
aktywów i pasywów i
sporządzania
sprawozdań
finansowych zgodnie z
MSR
2. Obowiązek stosowania
UoR z wyłączeniem
niektórych przepisów
rozdz.4 ,4a, 5 i 6
3. Możliwość stosowania
KSR w sprawach nie
uregulowanych ani w
MSR ani w UoR
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
15
MSSF jako podstawa sporządzania
sprawozdań finansowych przez spółki
polskie
•
Obowiązek sporządzania skonsolidowanych
sprawozdań finansowych mają:
- banki,
- emitenci dopuszczeni do publicznego obrotu w Polsce.
•
Możliwość sporządzania skonsolidowanych
sprawozdań finansowych mają:
- emitenci ubiegający się o dopuszczenie do
publicznego obrotu w Polsce lub na jednym z rynków
regulowanych krajów Europejskiego Obszaru
Gospodarczego
- jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej, w
której jednostka dominująca wyższego szczebla
sporządza sprawozdanie skonsolidowane zgodnie z
MSR.
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
16
Struktura rocznego sprawozdania
finansowego
Podstawowy
obowiązek
sprawozdawczy
:
• Bilans
• Rachunek zysków i strat
• Informacja dodatkowa
Rozszerzony
obowiązek
sprawozdawczy
• Bilans
• Rachunek zysków i
strat
• Informacja dodatkowa
• Rachunek przepływów
pieniężnych
• Zestawienie zmian w
kapitale własnym
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
17
Zasady sporządzania sprawozdań
fin.
- ZASADA CIĄGŁOŚCI - przyjęte zasady (politykę rachunkowości) należy stosować
w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego
grupowania operacji gospodarczych.
- ZASADA PORÓWNYWALNOŚCI - wynika z zasady ciągłości – dane prezentowane
w sprawozdaniu finansowym za rok bieżący muszą być porównywalne z danymi
prezentowanymi za rok/lata poprzednie.
- ZASADA KONTYNUACJI - przy stosowaniu przyjętych zasad rachunkowości, w
tym sporządzaniu sprawozdań, przyjmuje się założenie, że jednostka będzie
kontynuowała działalność w dającej się przewidzieć przyszłości – w okresie nie
krótszym niż jeden rok od dnia bilansowego - w nie zmniejszonym istotnie zakresie,
bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze
stanem faktycznym lub prawnym.
- ZASADA MEMORIAŁU - w księgach rachunkowych jednostki należy ująć
wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty
związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od
terminu ich zapłaty.
- Odmienną zasadą jest ZASADA KASOWOŚCI która stanowi, iż dochody i wydatki
ujmuje się w terminie ich zapłaty niezależnie od okresu, którego dotyczą.
- ZASADA WSPÓŁMIERNOŚCI PRZYCHODÓW I KOSZTÓW - oznacza
konieczność przeciwstawiania przychodom osiągniętym w danym okresie - kosztów
poniesionych na ich osiągnięcie w celu ustalenia w sposób prawidłowy realnego
wyniku finansowego.
- ZASADA OSTROŻNOŚCI, ZASADA ISTOTNOŚCI, ZASADA WYŻSZOŚCI TREŚCI
EKONOMICZNEJ NAD FORMĄ PRAWNĄ
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
18
Struktura rocznego raportu
finansowego
Roczne zamknięcie rachunkowe
S
p
ra
w
o
zd
a
n
ia
fi
n
a
n
so
w
e
- bilans
- rachunek zysków i strat
- sprawozdanie z
przepływów środków
pieniężnych
R
O
C
Z
N
Y
R
A
P
O
R
T
F
IN
A
N
S
O
W
Y
ROCZNY RAPORT FINANSOWY
RAPORT AUDYTORÓW
Noty uzupełniające do
sprawozdań
finansowych
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
19
Cechy sprawozdania finansowego
• Rzetelność – dane wykazane w sprawozdaniu są
w sposób zgodny z prawdą, zgodnie z
rzeczywistością przedstawiają sytuację majątkową
i finansową, oraz wynik finansowy za dany okres.
• Wiarygodność
–
prezentowane
dane
są
pozbawione materialnych błędów, są obiektywne
oraz zgodne z zasadą ostrożnej wyceny.
• Kompletność – sprawozdanie uwzględnia całość
składników majątkowych, źródeł ich finansowania
oraz wszystkie operacje wynikowe, które miały
miejsce w danym okresie.
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
20
Cechy sprawozdania finansowego
• Prawidłowość – sprawozdanie jest sporządzone na
podstawie ksiąg rachunkowych prowadzonych zgodnie
z obowiązującymi przepisami prawa i polskimi lub
międzynarodowymi standardami rachunkowości.
• Sprawdzalność – dane zawarte w sprawozdaniu
można powiązać z zapisami w księgach rachunkowych.
• Porównywalność
–
umożliwiają
użytkownikom
porównanie danych w czasie oraz na tle podmiotów o
podobnym profilu działalności.
• Przejrzystość – informacje zawarte w sprawozdaniu
prezentowane są w sposób zrozumiały i czytelny.
Rachunkowość wykłady – Doc. dr inż. Izabela Wojewoda
21
Bilans
AKTYWA
PASYWA
Środki
pieniężne
Kapitał
własny
w tym:
Wynik
finansowy
Suma
aktywów
Suma
pasywów
Wprowadzenie
do sprawozdania
finansowego
Dodatkowe informacje
i objaśnienia
Rachunek
przepływów
pieniężnych
Zestawienie zmian
w kapitale
(funduszu)
własnym
Środki
pieniężne na
początek i
koniec okresu
Kapitał własny na
początek okresu
i na koniec okresu
Rachunek zysków i
strat
zysk
strata
Powiązania między poszczególnymi
sprawozdaniami
w ramach rocznego sprawozdania
finansowego