Polityka
spójności Unii
Europejskiej
Polityka spójności
Polityka spójności Unii Europejskiej (Cohesion Policy)-
dążenia Unii Europejskiej do podwyższenia poziomu
spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej
(przestrzennej)
Spójność gospodarcza (Economic cohesion) – wzrost
spójności gospodarczej polega na zmniejszeniu
zróżnicowań w poziomie rozwoju gospodarczego
pomiędzy obszarami (regionami) bogatymi a
biednymi, spójność gospodarcza mierzona jest np. za
pomocą PKB na mieszkańca
Polityka spójności
Spójność społeczna (Social cohesion) – wzrost spójności
społecznej polega na zmniejszeniu zróżnicowań w
wykorzystaniu kapitału ludzkiego pomiędzy
poszczególnymi obszarami, spójność społeczna
mierzona jest np. za pomocą stopy bezrobocia lub
stopy partycypacji (miernik określający, jaka część
ludności w wieku produkcyjnym znajduje
zatrudnienie
Polityka spójności
Spójność terytorialna (Territorial cohesion) – wzrost
spójności terytorialnej polega na eliminowaniu barier
dostępności do regionów poszczególnych obszarów,
poprzez ich lepsze powiązanie komunikacyjne,
spójność terytorialna mierzona jest np. za pomocą
czasu przejazdu do danego obszaru komunikacją
drogową, kolejową i lotniczą
Polityka spójności
Cele polityki spójności w latach 2007-2013:
Cel Konwergencja – cel ten zorientowany jest na
wspieranie wzrostu gospodarczego i tworzenie
miejsc pracy w regionach najsłabiej rozwiniętych, tj.
takich, w których PKB na jednego mieszkańca
kształtuje się poniżej 75 % średniej unijnej. Cel ten
ma podstawowe znaczenie, przeznaczone jest na
niego 81,54 % całości środków polityki spójności
Polityka spójności
Cel Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie – cel
mający za zadanie wspieranie zmian strukturalnych i
zmian na rynku pracy w regionach nie
kwalifikujących się do wsparcia w ramach celu
konwergencja. Przeznaczone jest na niego 15,95 %
całości środków polityki spójności
Polityka spójności
Cel Europejska współpraca terytorialna – w ramach
tego celu wspierana jest konkurencyjność
terytorialna oraz harmonijny i zrównoważony rozwój
terytorium UE w ramach trzech komponentów:
transgranicznego, transnarodowego oraz
międzyregionalnego. Przeznaczone jest na niego
2,52 % całości środków polityki spójności
Polityka spójności
Strategia Lizbońska – marzec 2000 – Lizbona
Cel strategiczny – przekształcenie do 2010 r. Unii
Europejskiej w najbardziej konkurencyjną,
dynamiczną i opartą na wiedzy gospodarkę na
świecie
Polityka spójności
Cele szczegółowe:
-
stworzenie dynamicznej, opartej na wiedzy
gospodarki
-
pogłębienie liberalizacji i integracji rynków
(telekomunikacja, energetyka, transport, poczta,
usługi finansowe)
-
utrzymanie trwałego, dynamicznego wzrostu
gospodarczego
-
przywrócenie pełnego zatrudnienia (ograniczenie
bezrobocia do możliwie najniższego poziomu)
-
wyrównanie różnic w dochodach społeczeństw
Polityka spójności
Polityka spójności na rzecz wzrostu i zatrudnienia.
Strategiczne Wytyczne Wspólnoty na lata 2007-2013
Wytyczna I – Uczynić z Europy i jej regionów bardziej
atrakcyjnego miejsca dla inwestycji i pracy
-
rozszerzenie i poprawa infrastruktury transportu
-
podnoszenie efektu synergii między ochroną
środowiska i wzrostem gospodarczym
-
intensywniejsze wykorzystanie źródeł energii
Polityka spójności
Wytyczna II – Podnieść poziom wiedzy i innowacyjności
na rzecz wzrostu gospodarczego
-
wzrost i poprawa efektywności inwestycji na badania
naukowe i rozwój
-
ułatwianie innowacji i promowanie przedsiębiorczości
-
promowanie społeczeństwa informacyjnego
-
poprawianie dostępu do finansowania
Polityka spójności
Wytyczna III – Stworzyć większą liczbę lepszych miejsc
pracy
-
przyciągnięcie na rynek pracy i zatrzymanie w
aktywności zawodowej większej liczby osób oraz
modernizacja systemów zabezpieczenia socjalnego
-
zwiększenie zdolności dostosowawczych
pracowników i przedsiębiorców do rynku pracy
-
zwiększenie inwestycji w kapitał ludzki poprzez
lepszą edukację i podnoszenie umiejętności
-
zwiększenie zdolności administracyjnych
-
wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia siły
roboczej
Polityka spójności
Wkład polityki spójności w realizację priorytetów
lizbońskich:
-
inwestowanie w dziedziny o wysokim potencjale
wzrostu
-
inwestowanie w motory wzrostu i zatrudnienia
(inwestycje w kapitał ludzki, technologie
informacyjno-komunikacyjne, innowacje, edukację i
szkolenia)
-
wspieranie wdrażania wspólnych strategii w
perspektywie średnio- i długookresowej
-
rozwijanie efektu synergii i komplementarności z
innymi politykami wspólnotowymi
Polityka spójności
-
mobilizowanie dodatkowych zasobów (w
szczególności poprzez przesuwanie środków na
inwestycje na dziedziny, w których wydatki mogą
okazać się najskuteczniejsze i mieć największa
wartość dodaną)
-
poprawa zarządzania (stosowanie jednolitego
systemu do realizacji wszystkich programów
spójności)
Polityka spójności
Polityka spójności ma charakter ponadsektorowy i
interdyscyplinarny. Pełni funkcję nadrzędną i
integrującą w stosunku do innych polityki
horyzontalnych i sektorowych, ukierunkowanych na
rozwój społeczno-gospodarczy
Błędem jest utożsamianie polityki regionalnej z polityką
spójności, ponieważ na kształt polityki regionalnej
wpływa także polityka krajowa i samorządowa
Polityka spójności
Polityka spójności
Narodowa Strategia Spójności 2007-2013 (Narodowe
Strategiczne Ramy Odniesienia)
Cel strategiczny – tworzenie warunków dla wzrostu
konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i
przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost
zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności
społecznej, gospodarczej i przestrzennej
Polityka spójności
Cele horyzontalne:
1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji
publicznych oraz rozbudowa mechanizmów
partnerstwa
2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie
spójności społecznej
3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i
społecznej mającej podstawowe znaczenie dla
wzrostu konkurencyjności Polski
Polityka spójności
4. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności
przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora
wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz
rozwój sektora usług
5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i
przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej,
gospodarczej i przestrzennej
6. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie
zmian strukturalnych na obszarach wiejskich
Polityka spójności