Wystapienie 2006 05 18

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Katedra Informatyki Ekonomicznej

Wspólna warstwa pojęciowa

Wspólna warstwa pojęciowa

rejestrów publicznych

rejestrów publicznych

Witold Abramowicz

Andrzej Bassara

Agata Filipowska

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Cel

Cel

przedstawienie ontologii jako narzędzia
wspierającego budowanie i funkcjonowanie
rejestrów publicznych

Jakie są problemy związane z istniejącymi
rejestrami państwa?

Czy obecne podejścia do projektowania rejestrów
zapewniają wystarczającą interoperacyjność?

Jak zapewnić interoperacyjność rejestrom
państwa?

Czym jest wspólna warstwa pojęciowa?

Jak można budować tę warstwę?

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Motywacja

Motywacja

Architektura fizyczna Integrującej Platformy Elektronicznej.

Źródło: Krzysztof Miksa, Moduł Powszechnej Taksacji Nieruchomości Integrującej

Platformy Elektronicznej, Materiały Konferencyjne, Mierki (k. Olsztyna), 5.12.2002 r.

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Agenda

Agenda

Interoperacyjność w rejestrach
publicznych

Ontologie jako narzędzie
interoperacyjności rejestrów

Inżynieria ontologii

Dyskusja

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Rejestry publiczne

Rejestry publiczne

rejestr publiczny - rejestr, ewidencja, wykaz, lista, spis albo inna

forma ewidencji, służąca do realizacji zadań publicznych,

prowadzona przez podmiot publiczny na podstawie odrębnych

przepisów ustawowych
Ustawa o informatyzacji podmiotów realizujących zadania

publiczne z 17 lutego 2005r.)

rejestr publiczny – zbiór informacji o osobach, rzeczach lub

prawach:

utworzony na podstawie przepisów prawa (przepisy

przynajmniej przewidują jego utworzenie)

prowadzony przez organ rejestrowy o charakterze publicznym

przyjęcie, utrwalenie, a następnie ujawnienie określonych w

nim informacji co do zasady w drodze decyzji

prowadzenie rejestru i ujawnianie zawartych w nim danych

rodzi skutki prawne zarówno dla osoby, której wpis dotyczy, jak

i dla organu

jest jawny

Tomasz Stawecki „Rejestry publiczne. Funkcje instytucji”,

LexisNexis, Warszawa 2005 s. 28-29

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Problemy rejestrów

Problemy rejestrów

Wielość i różnorodność (potrzeb, podstaw
prawnych, rozwiązań technicznych)

Redundancja danych

Rozłożenie odpowiedzialności za
utrzymanie rejestrów

Brak możliwości integracji danych

Brak wspólnych standardów

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Interoperability/Współdziałanie

Interoperability/Współdziałanie

legislacja i porozumienie na poziomie organizacyjnym
(organizacyjny)

udostępnienie interfejsu oraz dokumentacji
(organizacyjny/semantyczny)

zrozumienie interfejsu przez integratora (semantyczny)

dostosowanie lokalnego systemu do interfejsu (techniczny)

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Współdziałanie obecnie

Współdziałanie obecnie

Problem

interfejs nie jest samoopisujący się

zawartość rejestrów nie jest samoopisująca się

konieczność ręcznej integracji systemów

Skutek

brak możliwości automatycznego korzystania ze

świadczonych usług

zmiana funkcjonalności świadczonych usług

uniemożliwia dalsze współdziałanie systemów

brak możliwości włączenia nowych typów

informacji

wysokie koszty integracji

wysokie koszty wprowadzania zmian

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Do czego dążymy

Do czego dążymy

Jednoznaczność pojęć

Wspólny interfejs dostępu do rejestrów

Ograniczenia redundancji danych i
zwiększenia spójności danych

Interpretowalność otrzymanej z rejestru
informacji

Umożliwienie interoperacyjności między
rejestrami

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Nasze rozumienie rejestru

Nasze rozumienie rejestru

Rejestr

utworzony na podstawie przepisów prawa

służący do realizacji zadań publicznych

wykaz obiektów, procesów, zdarzeń

prowadzony w formie elektronicznej

wzbogacony o opis semantyczny

Rejestry współdziałające ze sobą

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Katedra Informatyki Ekonomicznej

Opis semantyczny

Opis semantyczny

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Dane, informacja i wiedza

Dane, informacja i wiedza

Dane

80110102173

Informacj

a

Nr PESEL:80110102173

„Wiedza” Nr PESEL, to unikalny identyfikator

801101, to data urodzenia
7, nieparzyste to płeć - mężczyzna

=
?

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Wiedza Informacje o rejestrach

Wiedza Informacje o rejestrach

Jakie istnieją rejestry?

W jaki sposób są zorganizowane?

Jakie posiadają cechy wspólne?

W jaki sposób komunikują się między
sobą (w jaki sposób można łączyć dane z
wielu rejestrów)?

Jaki jest zakres przedmiotowy każdego z
rejestrów?

Jaką posiadają strukturę danych (łącznie z
semantyką)?

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Ontologia

Ontologia

Nauka o tym, co istnieje…

powiązanie ontologiczne

świat rzeczywisty vs. jego model (rejestry)

byty oraz kategorie bytów

rejestr vs. ontologia

najbardziej uniwersalne właściwości bytów oraz

relacje, jakie mogą pomiędzy nimi zachodzić

rejestr vs. ontologia

meta-ontologia

Formalna ontologia – teoria zbudowana przy pomocy

narzędzi matematycznych opisująca kategorie

bytów oraz relacje pomiędzy nimi zachodzące

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Ontologia – relacja do innych dziedzin

Ontologia – relacja do innych dziedzin

Reprezentacja
wiedzy

Logika

Ontolog
ia

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Formalna definicja ontologii formalnej

Formalna definicja ontologii formalnej

Struktura ontologii:

O={C, R, Hc, rel, A}

C - stanowi zbiór wszystkich pojęć wykorzystanych w modelu

R - zbiór nietaksonomicznych relacji

Hc - zbiór taksonomicznych relacji pomiędzy konceptami

rozłączne podklasy

wyczerpujące rozłączne podklasy

podklasy

rel - nietaksonomiczne relacje zdefiniowane pomiędzy pojęciami

A - zbiór aksjomatów

L={Lc, Lr, F,G}

Lc - definicje leksykonu dla zbioru pojęć

Lr - definicje leksykonu dla zbioru relacji

F - referencje dla pojęć

G - referencje dla relacji

Co posiadają rejestry?
Czego brak rejestrom?

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Przykład ontologii

Przykład ontologii

Dane personalne

NR

Imie

Pierwsze

Nazwisk

o

Data

Urodzenia

Miejsce

Urodzenia

PESEL

NIP

868…

Jan

Kowalski

11.01.197
7

Warszawa

770111

782…

PESEL

Miejsce

Urodzenia

Identyfikator

Osoba

Miejsce

NIP

770111…

782

Jan

Kowalsk
i

Warszaw
a

11.01.197
7

868

[posiada_Ident]

Imie

Pierwsze

Nazwisko

NR

[urodzony]

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Skutek

Skutek

Po co reprezentować wiedzę?

Odp: Automatyczne wnioskowanie

Przykłady:

zawieranie się pojęć/relacji (PESEL, Unikalny
Identyfikator)

tranzytywność, symetryczność, odwrotność
(małżonek, zatrudniony przez itp.)

funkcyjność (NIP)

tożsamość pojęć, relacji, obiektów (JKowalski
posiada PESEL 111, JNowak posiada PESEL 111)

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Cechy ontologii

Cechy ontologii

L1

L3

L2

L4

L1

L3

L2

L4

Interlingua

Uproszczenie komunikacji, poprzez zmniejszenie

niezbędnej liczby zdolności do translacji z O(n^2)

do O(n) poprzez wprowadzenie Interlingua

[Uscholf1996]

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Cechy ontologii

Cechy ontologii

Modularyzacja i hierarchizacja

•definicja rejestru
•struktura rejestrów
•definicja najbardziej
uniwersalnych pojęć, relacji

•definicja pojęć, relacji
współdzielonych

•definicja poszczególnych
rejestrów

•definicja pojęć, relacji
specyficznych dla danego rejestru

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Cechy ontologii

Cechy ontologii

Przetwarzalna maszynowo i przez
człowieka

ex:MiejsceUrodzenia rdfs:subclassOf

ex:Miejsce

Samoopisująca się

Rozszerzalna

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Katedra Informatyki Ekonomicznej

Inżynieria Ontologii

Inżynieria Ontologii

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Motywacja

Definicja zasięgu

Budowanie ontologii

Identyfikacja konceptów

Budowanie struktury konceptów

Modelowanie relacji

Ocena wyników

Wdrożenie

Cykl tworzenia ontologii

Cykl tworzenia ontologii

Rational Unified Process

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Ręczne tworzenie ontologii

Ręczne tworzenie ontologii

Czasochłonne

modelowanie domeny

formalizacja wiedzy

zaangażowanie wielu środków

Podatne na błędy i nieścisłości

jaki jest zasięg?

co jest pojęciem/relacją?

Subiektywne

czy istnieje jedna ontologia?

czy ontologia jest niezmienna w czasie/miejscu?

konsensus co do terminologii i semantyki trudny do
osiągnięcia

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Ręczne tworzenie ontologii

Ręczne tworzenie ontologii

Rozbudowana faza motywacji (wybór
narzędzia, sposób komunikacji,
zaangażowanie ludzi, etc.)

Faza definicji zasięgu wstrzymuje dalsze
działania

Dowód – do tej pory nie powstało żadne
sensowne narzędzie wspierające ręczne
tworzenie ontologii, brak powszechnie
akceptowanej metodyki

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Uczenie ontologii

Uczenie ontologii

Uczenie jako automatyczne tworzenie
ontologii

Nacisk na samą fazę budowania

Szansa na obniżenie czasochłonności,
pracochłonności, subiektywizmu i
nieścisłości

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Proces uczenia ontologii

Proces uczenia ontologii

Analiza lingwistyczna

Analiza statystyczna

Trójkąt znaczenia
obiekt-symbol-pojęcie

Wykorzystanie
ontologii, tezaurusów

Analiza leksykalno-
syntaktyczna (wzorce
syntaktyczne)

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Doskonalenie ontologii

Doskonalenie ontologii

Ciąg zmian w ontologii -> f(t)

Powiązanie osiągnięć z dziedziny uczenia

ontologii, e-collaboration oraz ewaluacji ontologii

(na przykładzie OntoLearn)

Możliwość aktywnego działania w zależności od

zmiany przesłanek ontologii

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Katedra Informatyki Ekonomicznej

Wspólna warstwa semantyczna rejestrów

Wspólna warstwa semantyczna rejestrów

państwa

państwa

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Problemy, o których pamiętamy a nie mówimy

Problemy, o których pamiętamy a nie mówimy

bezpieczeństwo

ochrona danych poufnych

wybory technologiczne

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Podsumowanie

Podsumowanie

Jednoznaczność pojęć (definicja pojęć)

Wspólny interfejs dostępu do rejestrów
(wspólna technologia)

Interpretowalność otrzymanej z rejestru
informacji (informacje wzbogacone w opis
semantyczny)

Umożliwienie interoperacyjności między
rejestrami

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu – Katedra Informatyki Ekonomicznej

Współdziałanie w przyszłości

Współdziałanie w przyszłości

(?) porozumienie na poziomie
organizacyjnym

„zrozumienie” opisu świadczonych usług

wyszukiwanie i kompozycja usług

wykonanie procesu

background image

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Katedra Informatyki Ekonomicznej

Dziękujemy za uwagę!

Dziękujemy za uwagę!


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2006 05 R odp
doczekalska wielkojezycznosc eps 2006 05 014
kolokwium 2006 05 30
Podstawy zarządzania - wyk - 2006-02-18, Egzamin:
Podstawy zarządzania - wyk - 2006-02-18, Egzamin:
2008 05 18 3006 20 (2)
2006 05 Krita–edytor grafiki bitmapowej [Grafika]
2003 05 18
Święty Pustelnik z Libanu (o ojcu Charbel) Miłujcie się 2006 05
2006 05 mapa
2006 05 Antywzorce w zarządzaniu projektami informatycznymi [Inzynieria Oprogramowania]
2002 05 18
CWICZENIA, Ćwiczenia 1 - 18.02.05, 18
Przebieg ćwiczeń hmp, Przebieg ćwiczeń - HMP 23 maja 2006-05-23
1986.05.18 - O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata, Teologia, Religia
05 18
GWT Working with the Google Web Toolkit (2006 05 31)
2010 05 18 konferencja SGHid 26 Nieznany
2006 05 05 Casu #2

więcej podobnych podstron