Badania diagnostyczne w chorobach 

Badania diagnostyczne w chorobach 

układu krążenia

układu krążenia





Wywiad = badanie podmiotowe

Wywiad = badanie podmiotowe





Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe





Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne





Elektrokardiografia 

Elektrokardiografia 





Nieinwazyjne badania obrazowe

Nieinwazyjne badania obrazowe





Inwazyjne badania obrazowe

Inwazyjne badania obrazowe





Inne badania        

Inne badania        

Badanie podmiotowe

Badanie podmiotowe

Zbierając wywiad od pacjenta ze schorzeniem 

Zbierając wywiad od pacjenta ze schorzeniem 

układu krążenia należy zebrać wywiad dotyczący 

układu krążenia należy zebrać wywiad dotyczący 

następujących objawów chorobowych;

następujących objawów chorobowych;





Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej





Kołatanie serca

Kołatanie serca





Omdlenia i stany 

Omdlenia i stany 

przedomdleniowe

przedomdleniowe





Obrzęki 

Obrzęki 





Duszność

Duszność





Inne objawy

Inne objawy

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej

Pytając o ból w klatce piersiowej należy uzyskać informacje 

Pytając o ból w klatce piersiowej należy uzyskać informacje 

dotyczące:

dotyczące:





J ego charakteru 

J ego charakteru 

–

–

piekący, uciskający, gniotący, palący 

piekący, uciskający, gniotący, palący 

(charakterystyczne dla choroby wieńcowej), kłujący, 

(charakterystyczne dla choroby wieńcowej), kłujący, 

ostry (charakterystyczny dla zapalenia osierdzia i 

ostry (charakterystyczny dla zapalenia osierdzia i 

opłucnej) itp.

opłucnej) itp.





J ego nasilenia 

J ego nasilenia 

–

–

niewielkie, znaczne, bardzo duże, 

niewielkie, znaczne, bardzo duże, 

można polecić określenie jego nasilenia np. w skali 

można polecić określenie jego nasilenia np. w skali 

dziesięciostop

dziesięciostop

-

-

niowej

niowej





J ego promieniowania 

J ego promieniowania 

–

–

do żuchwy, do szyi, do barku 

do żuchwy, do szyi, do barku 

(zwłaszcza lewego), do pleców, do brzucha

(zwłaszcza lewego), do pleców, do brzucha





Okoliczności, w których on wystąpił 

Okoliczności, w których on wystąpił 

–

–

po wysiłku 

po wysiłku 

fizycznym, po zdenerwowaniu, po ekspozycji na zimne 

fizycznym, po zdenerwowaniu, po ekspozycji na zimne 

powietrze, po posiłku czy też bez związku z tymi 

powietrze, po posiłku czy też bez związku z tymi 

czynnikami

czynnikami

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej





Pory dnia, w której on wystąpił

Pory dnia, w której on wystąpił





Czasu jego trwania i zmienności w czasie (ból o 

Czasu jego trwania i zmienności w czasie (ból o 

stałym nasileniu, „falujący”, nasilający się, 

stałym nasileniu, „falujący”, nasilający się, 

ustępujący)

ustępujący)





Zmienności jego nasilenia w zależności od 

Zmienności jego nasilenia w zależności od 

pozycji ciała, głębokich oddechów, wysiłku 

pozycji ciała, głębokich oddechów, wysiłku 

fizycznego

fizycznego





Czynnika, który spowodował jego ustąpienie 

Czynnika, który spowodował jego ustąpienie 

–

–

wypoczynek, leki (nitrogliceryna, leki 

wypoczynek, leki (nitrogliceryna, leki 

przeciwbólowe, uspokajające)

przeciwbólowe, uspokajające)

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej

Najczęstsze przyczyny bólu w klatce piersiowej:

Najczęstsze przyczyny bólu w klatce piersiowej:





Choroba niedokrwienna serca 

Choroba niedokrwienna serca 

–

–

dławica, zawał 

dławica, zawał 

mięśnia sercowego

mięśnia sercowego





Choroby układu krążenia niezwiązane z 

Choroby układu krążenia niezwiązane z 

niedokrwieniem mięśnia sercowego np. 

niedokrwieniem mięśnia sercowego np. 

rozwarstwienie aorty, zapalenie osierdzia, 

rozwarstwienie aorty, zapalenie osierdzia, 

mięśnia sercowego

mięśnia sercowego





Choroby płuc 

Choroby płuc 

–

–

zator tętnicy płucnej, odma 

zator tętnicy płucnej, odma 

opłucnowa, zapalenie płuc i/lub opłucnej

opłucnowa, zapalenie płuc i/lub opłucnej





Choroby układu pokarmowego 

Choroby układu pokarmowego 

–

–

zapalenie 

zapalenie 

przełyku, kurcz przełyku, choroba wrzodowa 

przełyku, kurcz przełyku, choroba wrzodowa 

żołądka, kolka żółciowa, zapalenie trzustki

żołądka, kolka żółciowa, zapalenie trzustki

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej





Choroby ściany klatki piersiowej 

Choroby ściany klatki piersiowej 

–

–

zapalenie chrząstek żebrowych, złamanie 

zapalenie chrząstek żebrowych, złamanie 

żebra, półpasiec

żebra, półpasiec





Choroby układu ruchu 

Choroby układu ruchu 

–

–

choroba 

choroba 

zwyrodnieniowa kręgosłupa z zespołem 

zwyrodnieniowa kręgosłupa z zespołem 

korzeniowym

korzeniowym





Choroby psychiczne 

Choroby psychiczne 

–

–

zaburzenia lękowe, 

zaburzenia lękowe, 

depresja, urojenia

depresja, urojenia

Kołatanie serca

Kołatanie serca





Kołatanie serca to nieprzyjemne uczucie bicia 

Kołatanie serca to nieprzyjemne uczucie bicia 

serca będące wynikiem zmian w częstotliwości, 

serca będące wynikiem zmian w częstotliwości, 

rytmie lub sile skurczu serca. Często kołatanie 

rytmie lub sile skurczu serca. Często kołatanie 

przybiera postać wzmożonego, przyspieszonego 

przybiera postać wzmożonego, przyspieszonego 

lub niemiarowego bicia serca. Może wystąpić u 

lub niemiarowego bicia serca. Może wystąpić u 

ludzi zdrowych (po wysiłku, stresie, lekach) lub 

ludzi zdrowych (po wysiłku, stresie, lekach) lub 

jest objawem choroby.

jest objawem choroby.





Kołatanie serca może być 

Kołatanie serca może być 

miarowe

miarowe

(napady 

(napady 

częstoskurczu, tachykardia) lub 

częstoskurczu, tachykardia) lub 

niemiarowe

niemiarowe

(migotanie przedsionków lub liczne pobudzenia 

(migotanie przedsionków lub liczne pobudzenia 

dodatkowe)

dodatkowe)





Niezwykle istotne dla sposobu postępowania jest 

Niezwykle istotne dla sposobu postępowania jest 

określenie czasu trwania kołatania serca

określenie czasu trwania kołatania serca

Kołatanie serca

Kołatanie serca

Najczęstsze przyczyny kołatania serca:

Najczęstsze przyczyny kołatania serca:





Sercowe 

Sercowe 

–

–

arytmie, wady serca, niewydolność serca

arytmie, wady serca, niewydolność serca





Psychiatryczne 

Psychiatryczne 

–

–

nerwica, depresja, napady 

nerwica, depresja, napady 

hipochondryczne

hipochondryczne





Polekowe 

Polekowe 

–

–

alkohol, kofeina, nikotyna, amfetamina, 

alkohol, kofeina, nikotyna, amfetamina, 

kokaina, naparstnica, azotany, adrenalina

kokaina, naparstnica, azotany, adrenalina





Metaboliczne 

Metaboliczne 

–

–

nadczynność tarczycy, hipoglikemia, 

nadczynność tarczycy, hipoglikemia, 

hipokaliemia

hipokaliemia

, 

, 

hipokalcemia

hipokalcemia

, guz 

, guz 

chromochłonny

chromochłonny

, 

, 

menopauza

menopauza





Inne 

Inne 

–

–

niedokrwistość, gorączka, ciąża, stres, migrena, 

niedokrwistość, gorączka, ciąża, stres, migrena, 

hiperwentylacja

hiperwentylacja

, wysiłek fizyczny

, wysiłek fizyczny

Omdlenia 

Omdlenia 

Różnicowanie przyczyn omdleń:

Różnicowanie przyczyn omdleń:





W zależności od okoliczności omdlenia:

W zależności od okoliczności omdlenia:

-

-

przyjmowanie leków 

przyjmowanie leków 

–

–

efekt działania leków 

efekt działania leków 

–

–

niedociśnienie, 

niedociśnienie, 

hypoglikemia

hypoglikemia

-

-

w trakcie wysiłku fizycznego 

w trakcie wysiłku fizycznego 

–

–

na ogół przyczyna sercowa

na ogół przyczyna sercowa

-

-

poprzedzona kołataniem serca 

poprzedzona kołataniem serca 

–

–

zaburzenia rytmu

zaburzenia rytmu

-

-

przy ruchach głowy, ucisku na okolicę szyi 

przy ruchach głowy, ucisku na okolicę szyi 

–

–

zespół zatoki szyjnej, 

zespół zatoki szyjnej, 

niewydolność krążenia mózgowego

niewydolność krążenia mózgowego

-

-

w reakcji na nieprzyjemny zapach, widok, doznanie słuchowe 

w reakcji na nieprzyjemny zapach, widok, doznanie słuchowe 

–

–

odruch 

odruch 

wazowagalny

wazowagalny

-

-

poprzedzająca aura padaczkowa 

poprzedzająca aura padaczkowa 

–

–

padaczka

padaczka

-

-

po szybkiej pionizacji 

po szybkiej pionizacji 

–

–

hypotonia

hypotonia

ortostatyczna

ortostatyczna

-

-

po długotrwałym staniu w ścisku, upale 

po długotrwałym staniu w ścisku, upale 

–

–

odruch 

odruch 

wazowagalny

wazowagalny





W zależności od czasu trwania zaburzeń 

W zależności od czasu trwania zaburzeń 

swiadomości

swiadomości

:

:

-

-

szybki powrót świadomości 

szybki powrót świadomości 

–

–

na ogół przyczyny kardiologiczne

na ogół przyczyny kardiologiczne

-

-

wolny powrót świadomości 

wolny powrót świadomości 

–

–

na ogół przyczyny neurologiczne

na ogół przyczyny neurologiczne

Omdlenia

Omdlenia





W zależności od towarzyszących omdleniu objawów:

W zależności od towarzyszących omdleniu objawów:

-

-

nietrzymanie

nietrzymanie

moczu, przegryzienie języka, uraz, 

moczu, przegryzienie języka, uraz, 

drgawki 

drgawki 

–

–

na ogół przyczyny neurologiczne 

na ogół przyczyny neurologiczne 

–

–

padaczka

padaczka

-

-

zawroty głowy, zaburzenia mowy, podwójne widzenie 

zawroty głowy, zaburzenia mowy, podwójne widzenie 

–

–

na ogół przyczyny neurologiczne 

na ogół przyczyny neurologiczne 

–

–

przemijające 

przemijające 

niedokrwienie mózgowia

niedokrwienie mózgowia

-

-

podczas kaszlu, oddawania moczu, defekacji 

podczas kaszlu, oddawania moczu, defekacji 

–

–

na ogół 

na ogół 

omdlenie 

omdlenie 

wazowagalne

wazowagalne





Podawane w wywiadzie częste omdlenia, także w 

Podawane w wywiadzie częste omdlenia, także w 

rodzinie (lub nagłe, niewyjaśnione zgony w rodzinie 

rodzinie (lub nagłe, niewyjaśnione zgony w rodzinie 

–

–

szczególnie u osób młodych) 

szczególnie u osób młodych) 

–

–

mogą sugerować jedną z 

mogą sugerować jedną z 

genetycznie uwarunkowanych wad serca sprzyjających 

genetycznie uwarunkowanych wad serca sprzyjających 

groxnym

groxnym

zaburzeniom rytmu

zaburzeniom rytmu

Obrzęki

Obrzęki





Obrzęki miejscowe:

Obrzęki miejscowe:

-

-

zapalne

zapalne

-

-

alergiczne

alergiczne

-

-

zaburzenia układu żylno 

zaburzenia układu żylno 

–

–

limfatycznego

limfatycznego





Obrzęki uogólnione:

Obrzęki uogólnione:

-

-

pochodzenia sercowego

pochodzenia sercowego

-

-

pochodzenia nerkowego

pochodzenia nerkowego

-

-

pochodzenia wątrobowego

pochodzenia wątrobowego

-

-

w niedoczynności tarczycy

w niedoczynności tarczycy

-

-

obrzęki ciężarnych

obrzęki ciężarnych

Obrzęki

Obrzęki





Obrzęki pochodzenia kardiologicznego:

Obrzęki pochodzenia kardiologicznego:

-

-

są w większości objawem niewydolności serca, 

są w większości objawem niewydolności serca, 

zwłaszcza prawej komory

zwłaszcza prawej komory

-

-

zastój w krążeniu obwodowym powoduje 

zastój w krążeniu obwodowym powoduje 

„przesiąkanie” surowicy do tkanek

„przesiąkanie” surowicy do tkanek

-

-

są umiejscowione na najniższych częściach 

są umiejscowione na najniższych częściach 

ciała 

ciała 

–

–

zależnie od pozycji

zależnie od pozycji

-

-

towarzyszy im 

towarzyszy im 

przrost

przrost

masy ciała

masy ciała

-

-

są na ogół ciastowate 

są na ogół ciastowate 

–

–

uciśnięcie palcem 

uciśnięcie palcem 

powoduje powstanie wolno znikającego dołka

powoduje powstanie wolno znikającego dołka

Inne objawy

Inne objawy





Duszność 

Duszność 

–

–

w niewydolności krążenia 

w niewydolności krążenia 

–

–

nasila się 

nasila się 

w pozycji leżącej i przy wysiłkach

w pozycji leżącej i przy wysiłkach





Kaszel 

Kaszel 

–

–

w niewydolności krążenia 

w niewydolności krążenia 

–

–

często z 

często z 

odpluwaniem pienistej, podbarwionej krwią 

odpluwaniem pienistej, podbarwionej krwią 

plwociny

plwociny





Zmęczenie 

Zmęczenie 





Nudności i wymioty 

Nudności i wymioty 

–

–

niekiedy towarzyszą 

niekiedy towarzyszą 

zawałowi ściany dolnej, mogą być wynikiem 

zawałowi ściany dolnej, mogą być wynikiem 

działania leków (morfina, 

działania leków (morfina, 

dopamina

dopamina

)

)