Katarzyna Boczkowska

1

ZAGROŻENIA W MIEJSCU PRACY

Katarzyna Boczkowska

2

Klasyfikacja czynników

Oddziaływanie na człowieka



negatywne



pozytywne

Rodzaj czynnika



fizyczne



chemiczne



biologiczne



psychofizjologiczne



społeczne

Katarzyna Boczkowska

3

Czynniki o negatywnym działaniu na

organizm człowieka



Czynnik niebezpieczny – czynnik, którego
oddziaływanie może doprowadzić do urazu lub
natychmiastowego pogorszenia zdrowia człowieka,



Czynnik szkodliwy – czynnik, którego oddziaływanie
może doprowadzić do stopniowego pogorszenia stanu
zdrowia,



Czynnik uciążliwy – czynnik, którego oddziaływanie
może utrudniać pracę lub obniżać zdolność jej
wykonywania, nie powodując jednak trwałego
pogorszenia stanu zdrowia.

Katarzyna Boczkowska

4

Czynniki mechaniczne



Przemieszczające się maszyny oraz transportowane

przedmioty,



Ruchome elementy,



Ostre, wystające elementy,



Spadające elementy,



Płyny pod ciśnieniem,



Śliskie, nierówne powierzchnie,



Ograniczone przestrzenia (dojścia, przejścia, dostępy),



Położenie stanowiska pracy w odniesieniu do podłoża

(praca na wysokości oraz w zagłębieniach),



Inne np. powierzchnie gorące lub zimne, żrące

substancje

Katarzyna Boczkowska

5

Podstawowe rodzaje zagrożeń

mechanicznych



Zgniecenie,



Naruszenie jednolitości,



Cięcie lub odcięcie,



Wplątanie,



Wciągnięcie lub pochwycenie,



Uderzenie,



Przekłucie lub przebicie,



Starcie lub obtarcie,



Wytrysk cieczy pod ciśnieniem.

Katarzyna Boczkowska

6

człowiek

przedmiot

zasięg

oddziaływania

zasięg

oddziaływania

Strefa

potencjalnego

zagrożenia

Ryzyko

wypadku

Strefa wzajemnego oddziaływania

Katarzyna Boczkowska

7

Skutki zdrowotne u osób narażonych na działanie

czynników mechanicznych zależą od:



Usytuowania strefy oddziaływania danego czynnika w
stosunku do strefy pracy człowieka,



Wzajemnego oddziaływania danego czynnika i człowieka,



Energii kinetycznej elementów lub maszyn,



Energii potencjalnej części, które mogą się poruszać pod
wpływem siły ciężkości oraz elementów sprężystych lub
nad- i podciśnienia płynów,



Rodzaju, kształtu, gładkości powierzchni elementów, z
którymi może się stykać człowiek (elementy tnące, ostre
krawędzie itp.)



Położenia względem siebie elementów mogących przy
poruszaniu się tworzyć strefy niebezpieczne, np.
obcinania, wciągania.

Katarzyna Boczkowska

8

Odległości bezpieczeństwa

Eliminowanie lub ograniczanie ekspozycji człowieka
na niebezpieczne czynniki mechaniczne odbywa się
poprzez ograniczenie kontaktu poprzez:



Rozdzielenie w przestrzeni i/lub czasie człowieka
oraz maszyny , tak aby granice ich naturalnego
oddziaływania nie zachodziły na siebie,



Przegrodzenie zasięgu granic naturalnego
oddziaływania człowieka oraz maszyny lub
przedmiotu pracy.

Katarzyna Boczkowska

9

Odległości bezpieczeństwa - minimalna odległość,

w jakiej powinna być usytuowana konstrukcja ochronna

przed strefą zagrożenia

c

b

a

Strefa niebezpieczna

Płaszczyzna odniesienia

Konstrukcja ochronna

a – wysokość usytuowania strefy niebezpiecznej
b – wysokość konstrukcji ochronnej,
c – odległość pozioma konstrukcji ochronnej od strefy niebezpiecznej

Katarzyna Boczkowska

10

Wartości w mm, odległości bezpieczeństwa c przy sięganiu ponad
konstrukcją ochronną – przy małym ryzyku

Wysokość

usytuowani

a strefy

niebezp. a

Wysokość konstrukcji ochronnej b

 

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2500

Odległość pozioma od strefy niebezpiecznej c

2500

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2400

100

100

100

100

100

100

100

100

-

2200

600

600

500

500

400

350

250

-

-

2000

1100

900

700

600

500

350

-

-

-

1800

1100

1000

900

900

600

-

-

-

-

1600

1300

1000

900

900

500

-

-

-

-

1400

1300

1000

900

800

100

-

-

-

-

1200

1400

1000

900

500

-

-

-

-

-

1000

1400

1000

900

300

-

-

-

-

-

800

1300

900

600

-

-

-

-

-

-

600

1200

500

-

-

-

-

-

-

-

400

1200

300

-

-

-

-

-

-

-

200

1100

200

-

-

-

-

-

-

-

0

1100

200

-

-

-

-

 

-

-

Katarzyna Boczkowska

11

Minimalne odległości zapobiegające zgnieceniu

Katarzyna Boczkowska

12

Działania zapobiegające zagrożeniom

czynnikami mechanicznymi

Działania w fazie

projektowania

Działania w fazie

użytkowania

Działania zapobiegające

zagrożeniom

czynnikami

mechanicznymi

Dobór rozwiązań konstrukcyjnych

Stosowanie urządzeń ochronnych

Informacje dotyczące użytkowania

Dodatkowe środki bezpieczeństwa

Stosowanie bezpiecznych sposobów obsługi

Utrzymywanie odpowiedniego stanu technicznego

Stosowanie środków ochrony indywidualnej

Kształtowanie bezpiecznych zachowań

Katarzyna Boczkowska

13

Redukcja zagrożeń mechanicznych

Środki techniczne

Eliminowanie czynnika
stwarzającego zagrożenie

Oddzielenie od strefy zagrożenia

Informowanie

Stosowanie środków
ochrony indywidualnej

Środki organizacyjne

Procedury pracy

Systemy pracy
minimalizujące
dostęp do stref
niebezpiecznych

Procedury zezwolenia

wykonywania pracy

Nadzór bezpośredni

Systemy ostrzegawcze

Kształtowanie

zachować

probezpiecznych

Szkolenie

Kształtowanie nawyków

probezpiecznych

Przestrzeganie instrukcji

i zasad bezpieczeństwa

Katarzyna Boczkowska

14

Urządzenia ochronne

Osłony

Urządzenia

zabezpieczające

Urządzenia

stanowiące

materialną

przegrodę

między

człowiekiem

a

niebezpiecznym

czynnikiem mechanicznym,

zastosowane specjalnie w

celu zapewnienia ochrony

człowieka.

Funkcje

osłony

mogą

zatem

spełniać

również pokrywy, drzwi,

ogrodzenia itp.

wszystkie, nie stanowiące

materialnej przegrody (inne niż

osłony) urządzenia ochronne.

Do tej grupy zalicza się

urządzenia

oburęcznego

sterowania,

urządzenia

fotoelektryczne, maty czułe na

nacisk, zawory bezpieczeństwa,

ograniczniki

udźwigu

oraz

urządzenia blokujące, ryglujące,

zezwalające

na

uruchomienie

maszyny itp.

Katarzyna Boczkowska

15

Klasyfikacja osłon w zależności od:

Zamocowania i działania



stałe



ruchome

Możliwości regulacji



Nastawne



Nieregulowane

Stopnia wypełnienia



pełne



ażurowe

Osłonięcia niebezpiecznego czynnika



Zakrywająca całkowicie



Zakrywająca częściowo