UKŁAD

UKŁAD

RUCHU

RUCHU

NARZĄD RUCHU



jest to część organizmu odpowiadająca za utrzymanie postawy i

wykonywanie ruchów.
Ze względu na budowę i właściwości narząd ruchu człowieka dzielimy

na:



Układ szkieletowy (część bierna) składający się z:

–

kości

–

połączeń międzykostnych:

–

a) wolnych, czyli stawów wraz z ich elementami dodatkowymi

–

b) ścisłych połączeń międzykostnych (więzozrosty, chrząstkozrosty i

kościozrosty)



Układ więzadłowy



Układ mięśniowy (część czynna - obdarzona zdolnością kurczenia się)

czyli mięśnie i ich ścięgna.

FUNKCJE!

Ogólnie można powiedzieć, że wymienione układy tworzą w

ciele człowieka skomplikowany system dźwigni, dzięki

któremu możemy:



zmieniać położenie całego ciała (wykonywać ruchy

lokomocyjne)



zmieniać ułożenie części ciała względem siebie, na przykład

zgiąć rękę lub nachylić głowę



utrzymać odpowiednią postawę ciała, co ma dla nas

szczególne znaczenie, ponieważ jesteśmy istotami

dwunożnymi



znacznie osłabiać skutki działania rożnego rodzaju

przeciążeń, na przykład w trakcie wykonywania

gwałtownych ruchów



Szkielet, inaczej kościec lub układ kostny (łac.

skeleton) to wszystkie kości składające się na ciało

człowieka. U człowieka dorosłego szkielet składa

się z około 206 kości - liczba ta jest większa u

dzieci ze względu na wiele punktów kostnienia

(około 270 u noworodka i 350 u 14-latka); spada

dopiero po połączeniu się np. trzonów z nasadami.

U starszych ludzi kości może być mniej niż 206 ze

względu na zrastanie kości czaszki. Średnia waga

szkieletu to 10 kilogramów u kobiet i 12

kilogramów u mężczyzn.



Podstawowym materiałem budulcowym szkieletu człowieka jest tkanka

kostna oraz w mniejszym stopniu chrzęstna. Ze względu na budowę

zewnętrzną kości podzielono na kilka grup:



kości długie np. kość udowa, ramienna



kości płaskie np. kości czaszki, łopatka



kości krótkie np. kości nadgarstka, stępu



kości różnokształtne np. kręgi



Jedna funkcjonalna całość utworzona z licznych kości wymaga istnienia

różnych rodzajów połączeń. Tam, gdzie zachodzi potrzeba wzmocnienia

większego fragmentu szkieletu, powstają połączenia ścisłe. Cechuje je mała

ruchomość, a często wręcz zupełny jej brak. Miejsca styku kości spajane są

różnymi rodzajami tkanki łącznej, na przykład szwy w czaszce i zęby w

zębodołach - tkanką łączną włóknistą (jednak szwy z wiekiem kostnieją), a

żebra z mostkiem - tkanką łączną chrzęstną. W tych miejscach, gdzie

elementy szkieletu powinny zmieniać położenie względem siebie,

funkcjonują połączenia ruchome - stawy (łac. articulatio).



Układ mięśniowy - Występują dwa rodzaje mięśni. Stanowią

przeciętnie 40% masy całego ciała. Typowy mięsień

szkieletowy zbudowany jest z brzuśca oraz ścięgien. Brzusiec

jest skupieniem włókien mięśniowych. Ma czerwone

zabarwienie ze względu na obecność barwnika - mioglobiny.

Większość mięśni ma jeden brzusiec, np. mięsień pośladkowy,

niektóre mają ich jednak więcej, np. mięsień dwugłowy

ramienia.



Najprostsze mięśnie w ciele człowieka to mięśnie gładkie

odpowiedzialne za ruchy bezwiedne, takie jak rozszerzanie

źrenic, skurcze jelit i żołądka. Mięśnie poprzecznie prążkowane

umożliwiają poruszanie się. Mają bardziej złożoną budowę niż

mięśnie gładkie i powstały później w procesie ewolucji.

Specjalna grupa mięśni poprzecznie prążkowanych powoduje

rytmiczne ruchy serca pompującego krew.

Podział mięśni

Pod względem topograficznym (w
zależności od położenia)



mięśnie głowy i szyi



mięśnie tułowia mięśnie kończyn



mięśnie brzucha



mięśnie klatki piersiowej



mięśnie grzbietu

Podział mięśni

Pod względem czynności



Mięśnie antagonistyczne są to: zginacze i prostowniki (albo

przywodziciele i odwodziciele) - działają antagonistycznie - podczas

ruchu jeden kurczy się bardziej od drugiego {np. mięsień dwugłowy

ramienia i mięsień trójgłowy ramienia).



Mięśnie synergistyczne (współdziałają w wykonywaniu tego samego

rodzaju ruchu) np. mięśnie żebrowe czy mięśnie tułowia.



Przy czym podział ten jest prawdziwy względem kierunku działania,

bowiem w każdym ruchu zawsze biorą udział obie przeciwnie

działające grupy mięśni. Gdy jedna z nich działa silniej np. przy

zgięciu, druga działa słabiej i tylko hamuje zamierzony ruch np.

prostowanie. To współdziałanie sprawia iż ruch jest płynny, precyzyjny

i kontrolowany.

Podział Mięśni

III. Pod względem budowy



płaskie np. brzucha



okrężne np. wokół ust, oczu i odbytu



jednobrzuścowy - wrzecionowaty np. mięśnie pośladków



dwugłowy np. biceps, mięsień zginacz ramienia



czworogłowy np. uda



trójgłowy np. triceps, mięsień łydki



szerokie np. mięśnie wyścielające ściany brzucha i klatki

piersiowej



krótkie np. mięśnie wokół kręgosłupa



długie np. mięśnie kończyn