background image

Psychosomatyka.

Psychosomatyka.

Choroby układu krążenia – 

Choroby układu krążenia – 

aspekty 

aspekty 

psychosomatyczne.

psychosomatyczne.

Zakład Neuropsychologii Klinicznej

Zakład Neuropsychologii Klinicznej

Collegium Medicum w Bydgoszczy 

Collegium Medicum w Bydgoszczy 

UMK w Toruniu

UMK w Toruniu

kier.: dr hab. Alina Borkowska, prof. 

kier.: dr hab. Alina Borkowska, prof. 

nadzw. UMK

nadzw. UMK

Maciej Bieliński

background image
background image

Choroba psychosomatyczna

Choroba psychosomatyczna

Taka choroba, w której ostry lub 

Taka choroba, w której ostry lub 

przewlekły stres (uraz psychiczny) był 

przewlekły stres (uraz psychiczny) był 

jedyną podstawową lub znaczącą 

jedyną podstawową lub znaczącą 

przyczyną jej wystąpienia lub zaostrzenia.

przyczyną jej wystąpienia lub zaostrzenia.

background image

Historia

Historia

Pierwszy okres – psychodynamiczny – 

Pierwszy okres – psychodynamiczny – 

zwolennicy psychoanalizy 

zwolennicy psychoanalizy 

(Alexander,Dunbar).

(Alexander,Dunbar).

Alexander – (7) HA, astma oskrzelowa, CU, atopowe zapalenie skóry, 

Alexander – (7) HA, astma oskrzelowa, CU, atopowe zapalenie skóry, 

choroba wrzodowa, nadczynność tarczycy, gościec przewrotnie przewlekły.

choroba wrzodowa, nadczynność tarczycy, gościec przewrotnie przewlekły.

Dunbar – wprowadził hipotetyczną klasyfikację typów osobowości 

Dunbar – wprowadził hipotetyczną klasyfikację typów osobowości 

usposabiających do zachorowania na określoną chorobę 

usposabiających do zachorowania na określoną chorobę 

psychosomatyczną.

psychosomatyczną.

Drugi okres – psychofizjologiczny (Wolff, 

Drugi okres – psychofizjologiczny (Wolff, 

Cornell University USA) 

Cornell University USA) 

Badania nad stresem

Badania nad stresem

background image

Długotrwałe działanie stresu

Długotrwałe działanie stresu

Zbiór nieswoistych reakcji organizmu 

Zbiór nieswoistych reakcji organizmu 

Uogólniony zespół przystosowania

Uogólniony zespół przystosowania

(GAS – general adaptation syndrome)

(GAS – general adaptation syndrome)

background image

Kortyzol

Kortyzol

(nadmierne wydzielanie)

(nadmierne wydzielanie)

Zachwianie osi

Zachwianie osi

Podwzgórzowo–przysadkowo-nadnerczowej

Podwzgórzowo–przysadkowo-nadnerczowej

Uszkodzenie narządów                                   Naruszenie 

Uszkodzenie narządów                                   Naruszenie 

homeostazy

homeostazy

Zaburzenie mechanizmów neurofizjologicznych

Zaburzenie mechanizmów neurofizjologicznych

Wzrost podatności organizmu na infekcje i inne 

Wzrost podatności organizmu na infekcje i inne 

choroby

choroby

background image

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

(F45)

(F45)

Zaburzenia somatyzacyjne (z 

Zaburzenia somatyzacyjne (z 

somatyzacją):

somatyzacją):

Ze strony układu trawiennego: bóle, wzdęcia, 

Ze strony układu trawiennego: bóle, wzdęcia, 

odbijania, wymioty, nudności itp.; nieprzyjemne 

odbijania, wymioty, nudności itp.; nieprzyjemne 

doznania: swędzenie, pieczenie, cierpnięcie, 

doznania: swędzenie, pieczenie, cierpnięcie, 

drętwienie, bolesność itp.; mależą tutaj również, 

drętwienie, bolesność itp.; mależą tutaj również, 

wykwity skórne, skargi dotyczące sfery seksualnej 

wykwity skórne, skargi dotyczące sfery seksualnej 

i miesiączkowania.

i miesiączkowania.

background image

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

(F45)

(F45)

 

 

Zaburzenia występujące pod postacią 

Zaburzenia występujące pod postacią 

somatyczną:

somatyczną:

Niezróżnicowane wielorakie skargi nie 

Niezróżnicowane wielorakie skargi nie 

ukladające się w obraz kliniczny somatyzacji 

ukladające się w obraz kliniczny somatyzacji 

(zmienne, uporczywe); niezróżnicowane 

(zmienne, uporczywe); niezróżnicowane 

zaburzenia psychosomatyczne

zaburzenia psychosomatyczne

background image

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

(F45)

(F45)

Zaburzenia hipochondryczne

Zaburzenia hipochondryczne

Przekonanie lub obawa występowania 

Przekonanie lub obawa występowania 

poważnej choroby somatycznej, której 

poważnej choroby somatycznej, której 

towarzyszą liczne skargi nie mające 

towarzyszą liczne skargi nie mające 

uzasadnienia przedmiotowego, błędna  

uzasadnienia przedmiotowego, błędna  

interpretacja prawidlowych i pospolitych 

interpretacja prawidlowych i pospolitych 

odczuć.

odczuć.

background image

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

(F45)

(F45)

Zaburzenia autonomiczne występujące 

Zaburzenia autonomiczne występujące 

pod postacią somatyczną

pod postacią somatyczną

Podział uwzględnia narząd lub układ 

Podział uwzględnia narząd lub układ 

uważany przez pacjenta za źródło 

uważany przez pacjenta za źródło 

dolegliwości. Serce i układ krążenia, górny 

dolegliwości. Serce i układ krążenia, górny 

odcinek przewodu pokarmowego, dolny 

odcinek przewodu pokarmowego, dolny 

odcinek przewodu pokarmowego, układ 

odcinek przewodu pokarmowego, układ 

oddechowy, układ moczowo-płciowy, inne 

oddechowy, układ moczowo-płciowy, inne 

narządy i układy. 

narządy i układy. 

background image

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

(F45)

(F45)

Uporczywe bóle psychogenne

Uporczywe bóle psychogenne

Psychalgia, psychogenne bóle krzyża lub 

Psychalgia, psychogenne bóle krzyża lub 

głowy, zaburzenia bólowe psychogenne

głowy, zaburzenia bólowe psychogenne

.

.

background image

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

(F45)

(F45)

Inne zaburzenia występujące pod 

Inne zaburzenia występujące pod 

postacią somatyczną

postacią somatyczną

Wszelkie zaburzenia czucia nie 

Wszelkie zaburzenia czucia nie 

spowodowane przyczyną fizyczną i ściśle 

spowodowane przyczyną fizyczną i ściśle 

związane w czasie ze stresującym 

związane w czasie ze stresującym 

wydarzeniem (globus hystericus), 

wydarzeniem (globus hystericus), 

psychogenny kręcz karku i inne kurczowe 

psychogenny kręcz karku i inne kurczowe 

zaburzenia ruchowe, świąd psychogenny, 

zaburzenia ruchowe, świąd psychogenny, 

psychogenne zaburzenia miesiączkowania, 

psychogenne zaburzenia miesiączkowania, 

zgrzytanie zębami.

zgrzytanie zębami.

background image

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD – 10 

(F45)

(F45)

Zaburzenia występujące pod postacią 

Zaburzenia występujące pod postacią 

somatyczną, nie określone.

somatyczną, nie określone.

Nie określone zaburzenia psychofizjologiczne 

Nie określone zaburzenia psychofizjologiczne 

lub psychosomatyczne.

lub psychosomatyczne.

background image

Diagnostyka

Diagnostyka

Leczenie

Leczenie

Rokowanie

Rokowanie

background image

Cardiovascular status of panic disorder patients with 

Cardiovascular status of panic disorder patients with 

and without prominent cardiac symptoms

and without prominent cardiac symptoms

 

 

R Jolley, RB Lydiard, ME Assey, BW Usher, WH Barnwell and JC Ballenger

R Jolley, RB Lydiard, ME Assey, BW Usher, WH Barnwell and JC Ballenger

 

 

Psychosomatics, Feb 1992; 33: 81 - 84.

Psychosomatics, Feb 1992; 33: 81 - 84.

 

 

The extent of the cardiovascular evaluation of panic 

The extent of the cardiovascular evaluation of panic 

disorder patients with cardiac symptoms remains a 

disorder patients with cardiac symptoms remains a 

dilemma for the clinician. The authors conducted a 

dilemma for the clinician. The authors conducted a 

pilot study to assess the cardiac status of 20 panic 

pilot study to assess the cardiac status of 20 panic 

disorder patients, 10 of whom had prominent cardiac 

disorder patients, 10 of whom had prominent cardiac 

symptoms and 10 of whom did not. No differences in 

symptoms and 10 of whom did not. No differences in 

the cardiac abnormalities were found between the 

the cardiac abnormalities were found between the 

groups. These findings suggest that panic disorder 

groups. These findings suggest that panic disorder 

patients with cardiac symptoms are not more likely to 

patients with cardiac symptoms are not more likely to 

have cardiac disease than those without prominent 

have cardiac disease than those without prominent 

cardiac symptoms. The practical implications of these 

cardiac symptoms. The practical implications of these 

findings are discussed.

findings are discussed.

 

 

background image

Psychological Comparison of Patients With 

Psychological Comparison of Patients With 

Cardiac Neurotic Chest Pain and Angina 

Cardiac Neurotic Chest Pain and Angina 

Pectoris

Pectoris

 

 

JOSEPH CASTON M.D.1, LOWELL COOPER Ph.D.1, , and H. W. PALEY M.D.1

JOSEPH CASTON M.D.1, LOWELL COOPER Ph.D.1, , and H. W. PALEY M.D.1

 

 

Patients with 

Patients with 

cardiac

cardiac

 neurotic chest pain are similar to those 

 neurotic chest pain are similar to those 

with angina pectoris with respect to history and symptom 

with angina pectoris with respect to history and symptom 

features and in patterns of personality test data (MMPI), 

features and in patterns of personality test data (MMPI), 

making differentiation difficult. Differences were represented 

making differentiation difficult. Differences were represented 

by the frequency of hyperventilation-associated symptom 

by the frequency of hyperventilation-associated symptom 

sequelae, the predominance of women, and psychological 

sequelae, the predominance of women, and psychological 

need for pain in the 

need for pain in the 

cardiac

cardiac

 neurotic group.

 neurotic group.

Hyperventilation may provide, physiologically, chest 

Hyperventilation may provide, physiologically, chest 

sensations which serve as a 

sensations which serve as a 

sensory nidu

sensory nidu

s which is further 

s which is further 

elaborated into pain (as opposed to "purely" psychogenic 

elaborated into pain (as opposed to "purely" psychogenic 

pain). Over-breathing may also operate as a somatic prototype 

pain). Over-breathing may also operate as a somatic prototype 

for oral-incorporative trends in response to intrapsychic or 

for oral-incorporative trends in response to intrapsychic or 

external stress, a hypothesis which conforms to the notable 

external stress, a hypothesis which conforms to the notable 

presence of oral-dependent strivings in 

presence of oral-dependent strivings in 

cardiac

cardiac

 neurotics.

 neurotics.

background image

Panic disorder in cardiac outpatients

Panic disorder in cardiac outpatients

 

 

R Goldberg, P Morris, F Christian, J Badger, S Chabot and M Edlund 

R Goldberg, P Morris, F Christian, J Badger, S Chabot and M Edlund 

Department of Psychiatry, Rhode Island Hospital, Providence 02903.

Department of Psychiatry, Rhode Island Hospital, Providence 02903.

 

 

The prevalence of and nature of panic disorder were 

The prevalence of and nature of panic disorder were 

investigated in an ambulatory cardiology practice. 

investigated in an ambulatory cardiology practice. 

Questionnaires about panic symptoms were mailed to 414 

Questionnaires about panic symptoms were mailed to 414 

patients, and possible or definite panic disorder was found in 

patients, and possible or definite panic disorder was found in 

104 of the 310 respondents. Interviews with 52 of the 104 

104 of the 310 respondents. Interviews with 52 of the 104 

patients substantiated diagnoses of panic disorder, for a 

patients substantiated diagnoses of panic disorder, for a 

prevalence of 9.2% of the total sample population of 414. 

prevalence of 9.2% of the total sample population of 414. 

Comparison of patients grouped by duration of panic disorder 

Comparison of patients grouped by duration of panic disorder 

revealed that long-duration panic disorder had its onset before 

revealed that long-duration panic disorder had its onset before 

age 30 and followed a chronic course. Short-duration panic 

age 30 and followed a chronic course. Short-duration panic 

disorder developed at an older age following the appearance of 

disorder developed at an older age following the appearance of 

cardiac

cardiac

 disease. 

 disease. 

background image

Zaburzenia psychosomatyczne mogące 

Zaburzenia psychosomatyczne mogące 

powodować zaburzenia rytmu serca:

powodować zaburzenia rytmu serca:

zespoły lękowe, 

zespoły lękowe, 

depresja,

depresja,

zespół hiperwentylacji’

zespół hiperwentylacji’

hipochondria .

hipochondria .

(Tom, małpy, os. A)

(Tom, małpy, os. A)


Document Outline