ZATRUCIE ALKOHOLEM
ETYLOWTYM

ZATRUCIE ALKOHOLEM
ETYLOWYM

Zatrucia alkoholem etylowym
występują przede wszystkim w
związku z jego spożyciem.

W mniejszym stopniu zatrucia są
spowodowane ekspozycją na pary etanolu u
osób pracujących w przemyśle: gorzelniczym,
meblarskim, chemicznym, farmaceutycznym
oraz przy produkcji kauczuku.

OSTRE ZATRUCIE
ALKOHOLEM ETYLOWYM

Zatrucie lekkie – przy stężeniu alkoholu od
0,5 do 1,5 ‰, charakteryzuje się
pobudzeniem, nieznacznym upośledzeniem
widzenia, koordynacji ruchowej i mięśniowej
oraz wydłużeniem czasu reakcji.
Zatrucie umiarkowane – przy stężeniu
alkoholu od 1,5 do 3 ‰, powoduje wyraźne
upośledzenie widzenia, percepcji zmysłowej
oraz koordynacji mięśniowej. Dodatkowo
obserwuje się wydłużony czas reakcji oraz
bełkotliwą mowę.

OSTRE ZATRUCIE
ALKOHOLEM ETYLOWYM

Zatrucie ciężkie – przy stężeniu alkoholu od

3 do 5 ‰, charakteryzuje się wyraźnymi

zaburzeniami koordynacji, upośledzeniem

widzenia lub widzeniem podwójnym, zagraża

utrata przytomności, pojawia się hipoglikemia,

hipotermia, sprzężone odchylenie gałek

ocznych, sztywność wyprostna kończyn,

drgawki, szczękościsk i dodatni objaw

Babińskiego.
Śpiączka – przy stężeniu ponad 5‰,

obserwuje się utratę przytomności, zwolnienie

oddechu, osłabienie odruchów, oraz całkowite

zniesienie reakcji na bodźce zewnętrzne. W tej

grupie często następują zgony.
Śmiertelna dawka alkoholu to 6–8 g na 1

kg masy ciała.

PRZEWLEKŁE ZATRUCIE
ALKOHOLEM ETYLOWYM

= ALKOHOLIZM

Alkoholizm jest typowym nałogiem –
występuje w nim:



Zależność fizyczna



Zależność psychiczna



Objawy abstynencyjne



Zjawisko tolerancji

Przewlekły alkoholizm prowadzi do
chorób psychicznych, ciężkich schorzeń
wątroby, nerek, żołądka, serca itp.
Alkoholizm stanowi olbrzymi problem
społeczny.

SPOŻYCIE ALKOHOLU NA
ŚWIECIE

Mapa pokazująca roczne spożycie alkoholu w
litrach na osobę:

LECZENIE OSTREGO
ZATRUCIA ALKOHOLEM
ETYLOWYM

Terapia zatrucia polega na:
1) wczesnym płukaniu żołądka - skutecznym tylko w

przypadku, gdy chory spożył alkohol w

jednorazowej porcji w czasie nie dłuższym niż jedna

godzina przed przyjęciem do szpitala. Zaleca się

podawanie do żołądkowo lub dożylnie

wodorowęglanu sodu.
2) podania płynów dożylnie - poczynając od 40%

glukozy (zwalcza ewentualną hipoglikemię).
3) monitorowanie krążenia (duże ryzyko wstrząsu)
4) podanie tlenu - w razie zaburzeń oddychania

konieczne jest zastosowanie sztucznej wentylacji.
5) Kontroli temperatury pacjenta.
6) W masywnych zatruciach alkoholem

etylowym wykonuje się dializę otrzewnową

lub hemodializę. Jest to właściwie jedyna

skuteczna metoda przyspieszenia eliminacji

etanolu z organizmu.

LECZENIE PRZEWLEKŁEGO
ZATRUCIA ALKOHOLEM
ETYLOWYM

Terapia alkoholizmu najbardziej skuteczna jest
przeprowadzana w zakładach zamkniętych,
jednak większość chorych po wyjściu powraca
do nałogu.
W farmakoterapii obecnie nie zalecane
jest stosowanie Disulfiramu (Esperal), ze
względu na niebezpieczne działania
niepożądane.
Substancja ta hamuje dehydrogenazę
alkoholową i powoduje związane z
gromadzeniem aldehydu octowego objawy.
Objawy te (zawroty, bóle głowy, nudności,
kołatanie serca, spadek ciśnienia) pojawiające
się po spożyciu alkoholu miały działanie
odstraszające.

LECZENIE PRZEWLEKŁEGO
ZATRUCIA ALKOHOLEM
ETYLOWYM

Do kuracji odwykowej stosuje się obecnie
benzodiazepiny i klometiazol.
Mimo dobrego efektu terapeutycznego, w
trakcje leczenia może się rozwinąć
alternatywne uzależnienie - na leki.
Do głównych działań niepożądanych po tych
lekach należą: depresja oddechowa, spadki
ciśnienia, kichanie, łzawienie, reakcje
alergiczne.
Nową substancją w leczeniu alkoholizmu
jest Akamprosat. Lek ten poprzez interakcje
z receptorami NMDA w OUN powoduje
zmniejszenie chęci picia alkoholu.

ZATRUCIE ALKOHOLEM
METYLOWYM

Alkohol metylowy stosowany jest jako środek
zapobiegający zamarzaniu (antifriz), jako
rozpuszczalnik to lakierów, politura do mebli,
oraz w przemyśle chemicznym do
otrzymywania aldehydu mrówkowego.
Ponadto może być dodawany do alkoholu
etylowego w celu skażenia (denaturat).
Do zatrucia dochodzi poprzez spożycie lub
wdychanie par alkoholu metylowego. Może
znajdować się w alkoholu pochodzącego z
nieznanego źródła. Na pary metanolu
najbardziej narażone są osoby pracujące w
przemyśle chemicznym i meblarskim.
Dawka śmiertelna to 30-250ml

ZATRUCIE ALKOHOLEM
METYLOWYM

Zatrucia lekkie – uczucie zmęczenia, bóle
głowy, nudności, a po 24-48 godz. dołączają
się zaburzenia widzenia.
Zatrucia średnio-ciężkie – silne zawroty i
bóle głowy, nudności, wymioty, depresja OUN,
również zaburzenia widzenia odwracalne, bądź
nie.
Zatrucia ciężkie – początkowo objawy
podobne do fazy średnio-ciężkiej, następnie
dołącza się: oddech Kusmaulla spowodowany
kwasicą, sinica, spadek ciśnienia, rozszerzenie
źrenic, śpiączka oraz zgon.
Zatrucie przewlekłe – głównie
spowodowane przez inhalacje metanolu, daje
postępujące upośledzenie widzenia.

LECZENIE ZATRUCIA
METANOLEM

1)Od samego początku konieczne jest
podawanie alkoholu etylowego, który jest
kompetycyjnym substratem dla
dehydrogenazy alkoholowej (stężenie etanolu
powinno wynosić od 1 do 1,3 ‰).
Alternatywą do podawania etanolu jest
Fomepizol który jest inhibitorem
dehydrogenazy alkoholowej.
2)Płukanie żołądka z dodatkiem
wodorowęglanu ma sens tylko w ciągu 2 do 4
godzin po spożyciu metanolu. (Węgiel
aktywowany nie absorbuje alkoholu
metylowego!)
3)W ciężkich zatruciach metodą z wyboru jest
hemodializa.

ZATRUCIE GLIKOLEM
ETYLENOWYM

Glikol etylenowy stosowany jest do produkcji
płynów chłodniczych, w przemyśle
kosmetycznym, jako rozpuszczalnik do farb w
przemyśle drukarskim i włókienniczym oraz do
produkcji materiałów wybuchowych.

Ze względu na małą lotność ostre zatrucia
glikolem powstają wyłącznie w przypadku
wchłonięcia z przewodu pokarmowego.

ZATRUCIE GLIKOLEM
ETYLENOWYM

Okresy ostrego zatrucia:
1 – od 0,5 do 12 godz. po spożyciu, w tym
okresie występują głównie zaburzenia
neurologiczne podobne do tych jakie
występują przy zatruciu etanolem, dodatkowo
kwasica.
2 – od 12 do 24 godz., w tym okresie dominują
zaburzenia sercowo-płucne (tachykardia,
sinica)
3 – od 24 do 72 godz., w tym okresie dochodzi
do uszkodzenia kanalików nerkowych
(spowodowane przez kw. glioksalowy -
metabolit), w moczu obecne białko, krew oraz
szczawiany, anuria.
Śmierć może nastąpić w każdym z
okresów

LECZENIE ZATRUCIA GLIKOLEM
ETYLENOWYM

Podobnie jak w zatruciu metanolem:
Podajemy etanol lub fomepizol, a w ciężkich
przypadkach hemodializa.

ZATRUCIA METALAMI CIĘŻKIMI



Zatrucie ołowiem



Zatrucie arsenem



Zatrucie rtęcią

ZATRUCIE OŁOWIEM

Ołów ma zastosowanie do produkcji
akumulatorów, felg aluminiowych, cyny do
lutowania, szkła, plastików czy ceramiki.
Również duże znaczenie ma narażenie
środowiskowe na ołów znajdujący się w
atmosferze.

Wchłanianie pyłu ołowiowego przez
płuca to jedno z najczęstszych przyczyn
zatruć w przemyśle. Przez układ pokarmowy
dochodzi głównie do zatruć
nieprzemysłowych. Natomiast wchłanianie
przez skórę ma znikome znaczenie.

ZATRUCIE OŁOWIEM

Ołów po dostaniu się do organizmu wiąże się z
krwinkami czerwonymi i ulega dystrybucji do
takich narządów jak: mózg, nerki, wątroba,
mięśnie, gonady, skóra i dziąsła. Następnie
ulega redystrybucji do tkanki kostnej. We
wszystkich wymienionych narządach wywiera
efekty toksyczne.

ZATRUCIE OŁOWIEM

Ostre – jest obecnie rzadkie ze względu na
kontrolę stężeń Pb w miejscach pracy,
najczęściej przebiega z encefalopatią
ołowiową (podwyższenie ciśnienia
śródczaszkowego, stupor, ataksja) i bólami
kolkowymi brzucha. Może dołączać się
niedokrwistość hemolityczna lub
podwyższenie aminotransferaz. Objawy
występują w kilka lub tygodni od ekspozycji.
Przewlekłe – objawy niespecyficzne: brak
łaknienia, zmęczenie, drażliwość, zaburzenia
koncentracji, bóle głowy, bóle mięśni i
zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego.

LECZENIE ZATRUCIA OŁOWIEM

Polega na:
1)płukaniu żołądka 3% roztworem
siarczanu sodu z jednoczesnym
podaniem węgla aktywowanego (siarczan
sodu wytrąca nierozpuszczalne sole siarczanu
ołowiu, które wychwytuje węgiel
aktywowany).
2) ciągły trwający 5 dni wlew dożylny
EDTA
(niektórzy autorzy polecają rozpoczęcie terapii
domięśniowym podaniem Dimerkaprolu, a
po
4godz. EDTA i Dimerkaprol, dalej tarapia
EDTA)

LECZENIE ZATRUCIA OŁOWIEM

3) po pięciu dniach terapii przestawienie
terapii na leczenie doustne – DMSA.
4) jako leczenie wspomagające może zostać
użyta penicylamina oraz opioidy (w terapii
kolek ołowiowych).
5) w encefalopatii ołowiowej i postępującym
obrzęku mózgu – kortykosteroidy oraz
mannitol.

ZATRUCIE ARSENEM

Arsen znajduje zastosowanie w produkcji
półprzewodników, środków do impregnacji
drewna, stopów nieżelaznych i szkła. Również
jako środek do umyślnych zatruć.

Toksyczność jego związków znana jest od
zamierzchłych czasów, dopiero w ostatnim
czasie znalazł zastosowanie w leczeniu
nowotworów i tryptosomatozy afrykańskiej.

ZATRUCIE ARSENEM

Ostre – objawy pojawiają się od kilku minut do
kilku godzin po ekspozycji, dominują objawy ze
strony przewodu pokarmowego: nudności,
wymioty, biegunka, ból brzucha. Utrata płynów
oraz ucieczka płynu z łożyska naczyniowego
powodują podciśnienie, wstrząs i śmierć.
Dodatkowo może wystąpić bezpośredni efekt
kardiotoksyczny oraz zaburzenia
hematopoezy, kwasica i zaburzenia
neurologiczne.
Przewlekłe – objawy podobne jak w
przypadku ostrego zatrucia ale mniej nasilone,
charakterystyczna hiperpigmentacja skóry i
nadmierne rogowacenie dłoni i stóp.
Dodatkowo zwiększone prawdopodobieństwo
nowotworzenia.

LECZENIE ZATRUCIA ARSENEM

Zarówno leczenie ostrego jak i przewlekłego
zatrucia arsenem opiera się na podaniu:
1) DMPS (kw. dimerkaptopropano-1-
sulfonowy)
lub
2) Penicylaminy

Dodatkowo: stosuje się płukanie żołądka,
węgiel
aktywowany oraz w ciężkich przypadkach
hemodializę.

ZATRUCIE RTĘCIĄ

Rtęć jest wykorzystywana głównie do produkcji
urządzeń elektrycznych, termometrów, lamp
fluorescencyjnych, amalgamatów

dentystycznych

oraz w produkcji wyrobów złotniczych.

Rtęć jest dość lotna i może być wchłaniana z

płuc,

słabo wchłania się z przewodu pokarmowego,
dobrze wchłania się przez skórę.

ZATRUCIE RTĘCIĄ

Ostre – w przypadku inhalacji oparów:

powoduje

chemiczne zapalenie płuc, obrzęk płuc,

zapalenie

dziąseł i jamy ustnej oraz objawy

neurologiczne.

W przypadku spożycia: krwotoczne zapalenie

błony

śluzowej żołądka i jelit, martwicę cewek

nerkowych

Przewlekłe – obejmuje klasyczną triadę

objawów:

drżenia, zaburzenia neuropsychiatryczne oraz
Zapalenie błony śluzowej dziąseł i jamy ustnej.
Do objawów neurologicznych należą:

zaburzenia

pamięci, zmęczenie, bezsenność, brak

łaknienia

oraz eretyzm – epizody złości z

zaczerwienieniem.

LECZENIE ZATRUCIA RTĘCIĄ

Podobnie jak w zatruciu arsenem opiera się
głównie na podaniu:
1) DMPS (kw. dimerkaptopropano-1-
sulfonowy)
lub
2) Penicylaminy

ZARÓWNO ZWIĄZKI OŁOWIU
ARSENU I RTĘCI

Wiążą się z grupami sulfhydrylowymi tkanek
zawierających keratynę I. Nawet wtedy kiedy
stężenia tych metali w organiźmie ulegają
normalizacji śladowe ich ilości mogą

znajdować się

we włosach i paznokciach. Może to znajdować
zastosowanie w medycynie sądowej w

przypadkach

świadomego zatrucia metalami ciężkimi.

PODSUMOWANIE

ZATRUCIE PESTYCYDAMI

Nazwa pochodzi z łaciny (pestis – zaraza,

caedo

zabijam), są to substancje syntetyczne lub
naturalne używane do zwalczania organizmów
szkodliwych. Wyróżniamy:



Insektycydy (owadobójcze)



Herbicydy (chwastobójcze)



Rodentycydy (gryzoniobójcze)



Fumiganty (gazy do sterylizacji)

ZATRUCIE PESTYCYDAMI

Mechanizm toksyczności większości

pestycydów

opiera się na zablokowaniu cholinesterazy w
tkance nerwowej i w krwinkach czerwonych
(AChE) oraz cholinesterazy surowiczej (ChE).
Co prowadzi do nagromadzenia się

acetylocholiny

w receptorach muskarynowych, nikotynowych

cholinergicznych OUN.