Białka pełnią podstawowe funkcje budulcowe w naszym organizmie.
Zbudowane z nich są wszystkie komórki i tkanki, dlatego niezwykle ważne
jest, by dostarczać odpowiednią ich ilość w pożywieniu. Niedobór białek
może być przyczyną wielu chorób, szczególnie u dzieci. Nadmiar białka w
pożywieniu również jest szkodliwy.
Ogólnym skutkiem niedoboru białka w pożywieniu dzieci i młodzieży są
zaburzenia wzrostu i rozwoju. Spada masa ciała, obniża się odporność
organizmu, odczuwane jest ogólne osłabienie. W skrajnych przypadkach
brak białka może prowadzić do śmierci z wychudzenia i wycieńczenia
organizmu.
Chorobą, której przyczyną jest właśnie silny niedobór białka, połączony z
nadmierną podażą węglowodanów jest kwashiorkor. Objawia się ona
brakiem apetytu i apatią, występują zmiany skórne oraz ogólne
zahamowaniu rozwoju zarówno fizycznego, jak i umysłowego.
Niedobory białka są groźne szczególnie dla kobiet w ciąży. Może to
prowadzić do niedorozwoju dziecka
Stwierdzono związek niedoboru tzw. białka C z występowaniem udaru
mózgu. Nie jest to tak ważny czynnik, jak sądzono wcześniej, jednak może
przesądzać o udarze, szczególnie, gdy istnieją inne czynniki ryzyka.
Brak białka dystrofiny jest przyczyną takich schorzeń jak dystrofia
mięśniowa Duchanne'a i Beckera. Choroba dotyka również mięśnia
sercowego, gdzie dochodzi do kardiomiopatii - powiększeniu i
usztywnieniu ścian komór sercowych.
Inne skutki niedoborów białka w organizmie: osłabienie zdolności
regeneracji tkanek, łamliwość paznokci, wypadanie włosów, szorstkość
skóry, wczesne starzenie się (zmarszczki), obrzęki stawów, owrzodzenia w
układzie pokarmowym, anemia, depresja.
Nadmierna podaż białka powoduje zaburzenia
metabolizmu, czego wynikiem jest wiele chorób,
nazywanych cywilizacyjnymi - m.in. miażdżyca.
Zaburzeniu ulega praca silnie obciążonych organów,
takich jak wątroba i nerki. Nadmiaru białek w
organizmie przyczynia się do wzrostu zachorowalności
na choroby serca, nowotwory jelita grubego, alergie,
choroby nerwowe i nadciśnienie tętnicze. Ponadto
częściej występują zaparcia, nerwowości i kłopoty ze
snem.
Społeczeństwa w krajach rozwiniętych spożywają duże,
a często zbyt duże ilości białek. Może to powodować
osteoporozę, która polega na zaburzeniach w strukturze
kości. Warstwa korowa staje się cienka, a gęstość tkanki
kostnej ogólnie się zmniejsza. Powoduje to kruchość i
łamliwość kości.
Definicja
Otyłość jest zespołem chorobowym cechującym
się zwiększeniem masy ciała ponad przyjętą
normę, co zależy od powiększenia ilości tłuszczu
w ciele. Następuje to w wyniku nadmiernego
wypełnienia triacyloglicerolami już istniejących
komórek tłuszczowych (hipertrofia) lub
tworzenia nowych (hiperplazja), albo jest
efektem obydwu zjawisk równocześnie.
Klasyfikacja
zaburzeń masy
ciała
BMI (kg/m 2)
Ryzyko chorób towarzyszących
otyłości
niedowaga <18,5
Niskie
Norma
18,5 –
24,9
Średnie
nadwaga
>= 25
Okres
przed
otyłością
25,0 –
29,9
Podwyższone
I st otyłości 30,0 –
34,9
Umiarkowanie
podwyższone
II st.
otyłości
35,0 –
39,9
Wysokie
III st
otyłości
>=40,0
Bardzo wysokie
Kobiety>88cm
Mężczyźni>102 cm
Otyłość typu
"jabłko"
Otyłość typu "gruszka"
Cukrzyca typu I
Nadciśnienie tętnicze
Hiperlipidemia
Udar mózgowy
Niewydolność serca
Choroba niedokrwienna serca
kamica pęcherzyka żółciowego
Zmiany zwyrodnieniowe stawów
Nowotwory
Żylaki kończyn dolnych
Zaburzenia hormonalne i powikłania ciąży
Niedostateczny pobór pokarmów
Zaburzenia trawienia i wchłaniania
pokarmów
Zaburzenia użytkowania pokarmów
Nadmierne zapotrzebowanie kaloryczne
Utrata wysokokalorycznych związków drogą
nerek
Objawy:
-
obrzęki głodowe
- niedokrwistość
- zmniejszenie masy ciała
- zwolnienie czynności serca
-
osłabienie czynności tropowych przedniego płata
przysadki mózgowej
-
zmiany skórne, wypadanie włosów, łamliwość
paznokci,
- obniżenie temperatury ciała
-
spowolnienie ruchowe
- zaburzenia miesiączkowania
-
obniżenie popędu płciowego
Definicja
Stwardnienie ścian tętnic wskutek odkładania się
w jej ścianach mas lipidowych (cholesterolu),
włóknika oraz miejscowego rozrostu tkanki łącznej
Etiopatogeneza
czynniki dziedziczne
wiek
płeć
choroby towarzyszące
dieta
niehigieniczny tryb życia
Definicja
Przewlekła choroba metaboliczna,
której podstawowym objawem jest
podwyższony poziom cukru we krwi
Cukrzyca typu 1 ( zwana także cukrzycą młodzieńczą bądź
insulinozależną ) - wywołana jest zniszczeniem komórek beta
trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny
( insulina to hormon obniżający poziom cukru we krwi ).
Cukrzyca typu 2 ( cukrzyca dorosłych, insulinoniezależna ) - w
tym rodzaju cukrzycy przyczyną podwyższonego poziomu
cukru nie jest brak insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie w
organizmie (oporność na działanie insuliny).
Cukrzyca ciężarnych - cukrzyca po raz pierwszy rozpoznana w
ciąży i występująca do momentu urodzenia dziecka.
Cukrzyca wtórna (polekowa, hemochromatoza, endokrynopatie,
choroby trzustki)
Mikroangiopatie
- retinopatia
- nefropatia
- neuropatia
Makroangiopatie
- choroba niedokrwienna serca
- stopa cukrzycowa
- uszkodzenie CUN
Przyczyny
Zatrucie lekiem przeciwcukrzycowym
Przedawkowanie insuliny
Niewłaściwa dieta
Nadmierny wysiłek fizyczny
alkohol