Dojrzewanie pre-mRNA
Dojrzewanie pre-mRNA
Dojrzewanie pre-mRNA
Dojrzewanie pre-mRNA
pre-mRNA -
RNA będący bezpośrednim
produktem
transkrypcji, zawiera odcinki
kodujące (eksony) i niekodujące (introny).
Dojrzewanie
Dojrzewanie
– proces przekształcania pre-
– proces przekształcania pre-
mRNA w m-RNA.
mRNA w m-RNA.
Dojrzewanie ma w sobie 3 modyfikacje
Dojrzewanie ma w sobie 3 modyfikacje
zasadnicze:
zasadnicze:
- capping – czyli dodawanie
- capping – czyli dodawanie
czapeczki;
czapeczki;
- poliadenylację – dodawanie ogona;
- poliadenylację – dodawanie ogona;
- splicing.
- splicing.
Capping
Capping
– tworzenie czapeczki
– tworzenie czapeczki
Trifosforan 7-metyloguanozynowy przyłączony do
Trifosforan 7-metyloguanozynowy przyłączony do
2’-O-metylorybonukleozydu, do jego grupy
2’-O-metylorybonukleozydu, do jego grupy
5’-hydroksylowej przez 3 reszty fosforanowe.
5’-hydroksylowej przez 3 reszty fosforanowe.
Poliadenylacja
Poliadenylacja
– tworzenie ogona poli(A)
– tworzenie ogona poli(A)
Splicing
Splicing
– wycinanie intronów
– wycinanie intronów
Aby proces mógł przebiec, introny muszą
Aby proces mógł przebiec, introny muszą
posiadać
posiadać
pewne wspólne cechy:
pewne wspólne cechy:
1.
1.
Na końcu 5’ zawsze jest guaninowa i uracylowa
Na końcu 5’ zawsze jest guaninowa i uracylowa
reszta (5’-GU).
reszta (5’-GU).
2.
2.
Na końcu 3’ występuje reszta adeninowa oraz
Na końcu 3’ występuje reszta adeninowa oraz
guaninowa (AG-3’).
guaninowa (AG-3’).
3.
3.
Zawierają wewnątrz tzw. miejsce rozgałęzienia.
Zawierają wewnątrz tzw. miejsce rozgałęzienia.
Spliceosom
Spliceosom
Struktura katalizująca proces przekształcania pre-
Struktura katalizująca proces przekształcania pre-
mRNA na
mRNA na
mRNA.
mRNA.
Składa się z kompleksów cząsteczek
Składa się z kompleksów cząsteczek
rybonukleoproteinowych (sn-RNP) oraz białek.
rybonukleoproteinowych (sn-RNP) oraz białek.
Funkcje kompleksów:
Funkcje kompleksów:
1.
1.
U1 - łączy się z miejscem splicingowym 5‘ i 3' na
U1 - łączy się z miejscem splicingowym 5‘ i 3' na
zasadzie komplementarności - zawiera sekwencję
zasadzie komplementarności - zawiera sekwencję
komplementarną do styków egzon-intron;
komplementarną do styków egzon-intron;
2.
2.
U2 - umożliwia wiązanie miejsca rozgałęzienia;
U2 - umożliwia wiązanie miejsca rozgałęzienia;
3.
3.
U6 - katalizuje splicing, występuje w kompleksie z
U6 - katalizuje splicing, występuje w kompleksie z
U4 i U5.
U4 i U5.
Podsumowanie
Podsumowanie
Proces dojrzewania pre-mRNa:
Proces dojrzewania pre-mRNa:
1.
1.
Tworzenie czapeczki.
Tworzenie czapeczki.
2.
2.
Tworzenie ogona.
Tworzenie ogona.
3.
3.
Usunięcie intronów oraz połączenie eksonów,
Usunięcie intronów oraz połączenie eksonów,
co umożliwia spliceosom.
co umożliwia spliceosom.