Metoda Weroniki

Sherborn czyli metoda

ruchu rozwijającego

OCENA RUCHU WEDŁUG ANALIZY

RUCHU LABANA

1.

Która część ciała się porusza ?

•

Czy porusza się całe ciało czy tylko jego cześć?

•

Czy porusza się dolna czy górna połowa ciała?

•

Czy porusza się środkowa część ciała, czy jedynie
kończyny?

•

Czy w ruchu włączone są punkty środkowe łokcie,
kolana?

•

Czy ruch ciała jest skoordynowany?

2. W jakich kierunkach porusza się ciała? - KIERUNEK

RUCHU

•

Do przodu czy do tyłu?

•

W górę czy w dół?

•

W praw czy w lewo?

3. W jaki sposób porusza się ciało? - CECHY RUCHU

•

Jaka jest energia ? Czy ruch jest mocny czy łagodny?

•

Jaka jest przepływ ruchu, swobodny czy kontrolowany?

•

Jaki jest ruch względem przestrzeni wielokierunkowy
czy jednokierunkowy czyli prosty?

•

Jak można opisać ruch względem czasu ? Czy ruch jest
szybki czy wolny?

4. Z kim lub czym wykonywany jest ruch?
5. Jaki jest stosunek ruchu do grawitacji? - POSTAWA

WOBEC
GRAWITACJI

•

Czy przeciwstawia się sile ciążenia?

•

Czy poddaje się sile ciążenia?

Metoda ruchu rozwijającego –

założenia

1.

Rozwijanie za pomocą ruchu świadomości
swego ciała i otaczającej nas przestrzeni.

2.

Usprawnienie ruchowe.

3.

Dzielenie przestrzenie z innymi osobami.

4.

Nawiązywanie bliskiego kontaktu z bliskimi
za pomocą ruchu i dotyku .

5.

Stymulowanie rozwoju emocjonalnego,
społecznego i poznawczego dziecka

KATEGORIE ĆWICZEŃ

1.

Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała
( świadomość ciała)

2.

Ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i
budować poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu
( świadomość przestrzeni)

3.

Ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktów i
współprace z partnerem.

•

Relacja „z”

•

Relacja „przeciwko”

•

Relacja „razem”

4. Ćwiczenia twórcze

Świadomość siebie

Doświadczenia ruchowe, umożliwiają nam
zobaczyć, poczuć co dzieje się z naszym
ciałem, wsłuchać się w nie, odczuwając dotyk,
i bodźce płynące z zewnątrz. Sprzyja
podnoszeniu samo akceptacji i pozwala na
uzyskanie większej pewności siebie w sferze
fizycznej i emocjonalnej

Świadomość innych

Nauczenie poruszania się między

ludźmi wchodzenie z nimi w
interakcje, które budują zaufanie i
pozytywne relacje. Zajęcia
grupowe umożliwiają uzyskanie
odpowiedniego wsparcia i
stanowią zachętę do rozwijania
indywidualnej kreatywności.

Relacje

•

Relacja „z” – dziecko pozostaje w niej
bierne znajduje się pod opieką
ćwiczącego z nim partnera

•

Relacja „przeciwko” gdzie obie osoby są
aktywne i silne. Dziecko wypróbowywuje
swą energie, uczy się na czym polega
siła bez agresji.

•

Relacja „ razem opiera się na współpracy
z partnerem czy wspólnego działania

DIAGNOSTYKA

-

skala obserwacji zachowań
dziecka

SOZ-D.

-

skala obserwacji zachowań
rodziców

SOZ-R.

SKALA OBSERWACJI

ZACHOWAŃ DZIECKA

Podskalne

-

Rozwój poznawczy

-

Rozwój emocjonalny

-

Rozwój społeczny

-

Rozwój ruchowy

Rozwój poznawczy
1 zdolność koncentrowania uwagi
2. rozumienie komunikatów i zainteresowanie

komunikacją

3. świadomość własnego ciała i przestrzeni
4. uczenie się wykonywania nowych zadań
5. postawa twórcza
Rozwój emocjonalny
1 nastrój]
2. ekspresje emocji
3. zdolność relaksowania się
4. reakcja na kontakt fizyczny i pieszczoty
5. reakcja na trudne ćwiczenia i niepowodzenia

Rozwój społeczny

1.

stosunek do zająć

2.

stosunek do zadań

3.

stosunek do partnera w parze

4.

stosunek do innego dziecka

5.

stosunek do grupy i zadań grupowych

Rozwój ruchowy
1. poziom aktywności fizycznej
2. sprawność motoryczna
3. samodzielność w wykonywaniu zadań ruchowych
4. kontrola ruchów i dostosowanie ich do zadań
5. dostosowanie ruchów we współpracy z

partnerem

.

Skale oceniania - oceny

1 pkt – bardzo niski poziom rozwoju
2 pkt - niski poziom rozwoju
3 pkt - dostateczny poziom rozwoju
4 pkt - dobry poziom rozwoju
5 pkt - bardzo dobry poziom rozwoju

ocena

Częstotliwość
występowania
pożądanych
zachowań

Zakres
występowania
pożądanych
zachowań

Motywacja
zachowań

Kontrola
zachowań

1

nigdy

Nie występuje

Całkowity
brak, pomimo
zachęty i
pomocy

Brak
samokontroli

2

czasem

niewielki

Konieczna
zachęta i
pomoc

Kontrola z
zewnątrz,
ruchy bierne

3

często

duży

potrzebna
niewielka
zachęta i
pomoc

Ruchy
samodzielne
niezbyt dobrze
kontrolowane

4

Prawie zawsze

Niemal pełny

W zasadzie
własne
motywacja

Ruchy
samodzielne
dość dobrze
kontrolowane

5

zawsze

pełny

Własna i silna
motywacja

Pełna i
skuteczna
samodzielność

Ocena

Opis oceny

1

Pożądane zachowania nie występują nigdy, w żadnym zakresie, nawet
przy dużej zachęcie, brak motywacji własnej pełna kontrola z zewnątrz

2

Pożądane zachowania występują czasem, w niewielkim zakresie,
konieczna zachęta, słaba motywacja własna, głównie kontrola z
zewnątrz

3

Pożądane zachowania występują często, w dużym zakresie, potrzeba
niewielka zachęta, motywacja własna w znaczny,m stopniu,
niewystarczająca samokontrola

4

Pożądane zachowania występują zawsze, niemal pełen zakres,
motywacja w zasadzie własna ,znaczna samokontrola

5

Pożądane zachowania występują zawsze, pełen zakres, silna motywacja
własna, pełna samokontrola

Skala obserwacji

zachowań rodziców

Podskalne:

1.

Funkcjonowanie poznawcze

2.

Funkcjonowanie emocjonalne

3.

Funkcjonowanie społeczne

4.

Funkcjonowanie ruchowe

Funkcjonowanie poznawcze

•

zdolność prowadzenia obserwacji dziecka

•

Rozumienie komunikatów nadawczych przez
dziecko

•

świadomość własnego ciała i przestrzeni

•

Postawa twórcza

Funkcjonowanie emocjonalne

•

Nastrój

•

Ekspresja emocji

•

Zdolność relaksowania się

•

Reakcja na kontakt fizyczny

Funkcjonowanie społeczne

1.

Stosunek do zajęć

2.

Kontakt z obcymi osobami

3.

Stosunek do partnera

4.

Stosunek do grupy

Funkcjonowanie ruchowe

1.

Poziom aktywność fizycznej

2.

Sprawność motoryczna

3.

Kontrola ruchów podczas wykonywanych

ocena

Częstotliwość

występowani
a pożądanych
zachowań

Zakres
występowa
nia
pożądanyc
h
zachowań

Motywacja
zachowań

Samodzielność o kontrola
zachowań

1

czasem

niewielki

Konieczna
zachęta i
pomoc ze
strony
prowadzącego

Mała samodzielność
głównie kontrola i pomoc
ze strony prowadzącego

2

często

duży

potrzebna
niewielka
zachęta i
pomoc

Samodzielność i
korzystanie z pomocy
podpowiedzi
prowadzącego zajęcia,
niepełna kontrola

3

Prawie
zawsze

Niemal
pełny

W zasadzie
własne
motywacja

W znacznym stopniu
samodzielność i
samokontrola

4

zawsze

pełny

Własna i silna
motywacja

Pełna i skuteczna
samokontrola

Ocena

Opis oceny

1

Pożądane zachowania występują czasem, w niewielkim zakresie,
konieczna zachęta, słaba motywacja własna, mała samodzielność,
głównie kontrola ze strony prowadzącego

2

Pożądane zachowania występują często, w dużym zakresie, motywacja
własna w znacznym stopniu, pożądana zachęta z zewnątrz,
samodzielność i samokontrola niewystarczająca

3

Pożądane zachowania występują prawie zawsze, niemal pełen zakres,
motywacja w zasadzie własna ,znaczna samokontrola i samodzielność

4

Pożądane zachowania występują zawsze, pełen zakres, silna motywacja
własna, pełna i skuteczna samokontrola

Metoda Ruchu Rozwijającego jako

metoda uniwersalna jest skuteczna

jako metoda

•

terapeutyczna – w pracy z dziećmi z zaburzeniami
rozwoju psychoruchowego, a więc przede
wszystkim w przypadkach upośledzenia
umysłowego. Również dla dzieci z tzw. normą
intelektualną, przejawiających zaburzenia w
zakresie sfery emocjonalnej
i społecznej. Metoda ta bywa wykorzystywana
jako wstępny etap do innych zajęć
terapeutycznych, np. dzieci mających trudności w
czytaniu i pisaniu, czy jako część programu
terapii psychologiczno – logopedycznej dzieci
jąkających się lub psychoterapii dzieci
nerwicowych,

•

wspomagająca rozwój – stymulująca go,
wyrównująca opóźnienia rozwojowe. Przydatna
jest w pracy z dziećmi przebywającymi w
instytucjach wychowania zbiorowego. Dobrze
jest, jeżeli w zajęciach uczestniczą także rodzice
dzieci. Możliwość spotkania się z innymi osobami
mającymi problemy z dziećmi jest dla rodziców
wsparciem, stanowi okazję do dzielenia się
swoimi kłopotami, wymiany doświadczeń i szansę
nauczenia się nowych, bardziej skutecznych
zachowań wobec swoich dzieci,

•

profilaktyczna – jako forma pomocy dzieciom,
młodzieży i dorosłym w różnych sytuacjach trudnych.

Zapobiega powstawaniu zaburzeń, jeśli włączymy ją
w program:

-

przygotowania dziecka mającego pójść do
przedszkola,

-

zajęć integrujących klasę szkolną,

-

przygotowania rodzin adopcyjnych i zastępczych do
przyjęcia dziecka oraz w zakresie początkowym oraz

jego pobytu w rodzinie,

•

przygotowania młodych małżeństw do pełnienia roli
rodziców,

4. odprężająca – w zajęciach odprężająco –

relaksacyjnych w trakcie zajęć szkolnych, np.
na lekcjach wychowania fizycznego, w
zajęciach relaksacyjnych dla rodziców

5. W pracy z dorosłymi jako prowadzenie tego

typu zajęć w celu stworzenia w grupie –
atmosfery wzajemnego zaufania, poczucia
bezpieczeństwa i relaksu.

 

Osoba projektująca i prowadząca

zajęcia powinna pamiętać o ogólnych

normach prowadzenia terapii:

•

uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne (możemy
zachęcić dziecko, dodać mu odwagi, ale nie zmuszać);

•

nawiązanie kontaktu z każdym dzieckiem (pamiętamy
o nawiązaniu i utrzymaniu kontaktu wzrokowego);

•

zajęcia powinny być dla każdego dziecka przyjemne i
dawać możliwość przeżywania radości z aktywności
ruchowej, kontaktu z innymi ludźmi, satysfakcji z
pokonania własnych lęków;

•

prowadzący bierze udział we wszystkich ćwiczeniach;

•

dziecko ma prawo do swojej decyzji, do mówienia "tak,
nie"

•

zauważanie i stymulowanie aktywności dziecka,
danie szansy na twórcze działanie;

•

nie krytykowanie dziecka;

•

prowadzący ma poczucie humoru;

•

chwalenie dziecka nie tyle za efekt ile za starania i
wysiłek;

•

unikanie sytuacji rywalizacji;

•

rozszerzanie kręgu doświadczeń społecznych
(najpierw ćwiczenia w parach, potem
w trójkach aż do ćwiczeń z całą grupą)

•

większość ćwiczeń, szczególnie początkowe
prowadzimy na poziomie podłogi;

•

zaczynamy od ćwiczeń prostych, stopniowo je
utrudniając;

•

zmniejszanie swojego udziału na rzecz coraz
aktywniejszego udziału dzieci w kształtowaniu
programu

•

stosowanie na przemian ćwiczeń dynamicznych i
relaksacyjnych;

•

uczymy dziecko używania siły jak również
delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej
osoby;

•

we wspólnych ćwiczeniach pamiętajmy, aby dziecko
znalazło się także w pozycji dominującej; (poprzez
zamianę ról).Rodzice biorący udział w sesji nie
muszą dostosowywać się do prowadzącego;

•

nie używajmy słów ćwiczenie, zabawa zastępujmy
je słowami- aktywność ruchowa, doświadczenie;

•

nazywamy, rozmawiamy z dziećmi zwykłym
językiem- nie używamy metafor (nazywamy części
ciała, kierunki);

•

dziecko podczas tych zajęć uczy się własnego ciała
i jego rytmu - nie używamy tu muzyki;

•

w czasie aktywności ruchowej może wystąpić
rozmowa i nazywanie doświadczeń

•

dajemy odpowiednią ilość czasu na
doświadczenie (wyczuwamy, kiedy dziecko się
zniechęca i przechodzimy do kolejnego etapu);

•

musi tu wystąpić rytualizacja początku i końca
(na początku proponujemy ćwiczenia dające
poczucie bezpieczeństwa; na zakończenie
zajęć proponujemy ćwiczenia wyciszające,
uspokajające);

Metoda Ruchu Rozwijającego

Weroniki Sherborne realizuje

potrzeby człowieka takie,jak:

•

poczucia bezpieczeństwa,

•

rozluźnienia, relaksu, rozładowania napięcia,

•

„dawania” i „brania”,

•

akceptacji samego siebie,

•

bliskiego kontaktu z innymi ludźmi,

•

poczucia własnej energii

•

satysfakcji związanej z wysiłkiem fizycznym,

•

mobilizacji do pokonywania trudności, do
sprawdzania się w trudnej sytuacji,

•

poznania swojego ciała,

•

odkrywania własnych możliwości,

•

odczucia energii własnej i energii drugiego
człowieka,

•

zaufania do siebie i innych,

•

doznawania przyjemności, radości, zabawy,

•

bliskości fizycznej drugiego człowieka,

•

więzi z grupą,

•

akceptacji swojego ciała,

•

spontaniczności,

•

pewności siebie,

•

poczucia partnerstwa

OBSERWACJA RUCHU

-

mocne strony – prowadzący ustala które formy ruchu
przychodzą danej grupie najłatwiej i najnaturalniej.
Doświadczenia ruchowe powinny być pozytywne, uwieńczone
powodzeniem.

-

ukryte cechy ruchu – dzieci powinny rozwijać pewne formy
ruchu po to by przyswoić sobie bardziej zróżnicowany
repertuar ruchowy np.. dzieci które mają skłonności do
szybkiego poruszania się, można zachęcać do ruchu bardziej
ostrożnego.

-

Nieobecne cechy ruchu – niektóre cechy ruchu u dzieci
mogą być przesadnie uwidocznione a niektórych może w ogóle
nie być.

Małe dzieci

Lubią szybki, żywy energiczny ruch. Powtarzają wielokrotnie

wszelkie ruchy, wiele z nich żywo reaguje na muzykę i lubi

ruch rytmiczny. Poruszają się spontanicznie i rzadko wykazują

oznaki zmęczenia. Dobrze przyjmują wszelkie ćwiczenia z

opanowaniem ciała. Mają trudności z ruchem, który wymaga

delikatności, wydłużenia i kontrolowanego przepływu i

ruchem który jest ograniczony w swoim wymiarze.

Starsze dzieci

potrafią już kontrolować swoje ruchy i są wstanie wykształcić

bogaty repertuar różnych form ruchu. Między 9 a 11 rokiem

życia uzyskują wysoki stopień opanowania ciała, szeroki

zakres cech ruchu, a także potrafią współpracować z innymi

dziećmi. W tym okresie należy umacniać u dzieci wiarę w

siebie i należy również umacniać zdolność sprawności

fizycznej.

Dzieci z poważnymi trudnościami w uczeniu

U tych dzieci nie występują przeciwstawne sobie cechy ruchu

jak siła i wrażliwość czy delikatność. Poruszają się w średnim

zakresie ruchu, który nie jest ani silny, ani delikatny, przepływ

ruchu jest ani swobodny ani kontrolowany, ani szybki ani

przedłużony. Postęp jest wtedy gdy rozwinie się u nich w

pewnym stopniu świadomość ciała oraz gdy zaczyna

wykorzystywać siłę i delikatność w relacji „ z” lub

„przeciwko”.

Dzieci z zespołem Downa

u małych dzieci z zespołem Downa ruch ma charakter

swobodnego przepływu i dużej elastyczności. Dzieci z

zespołem Downa mają zupełnie dobrze rozwinięta świadomość

własnego ciała natomiast mają trudność z czynnościami

manualnymi i ukierunkowaniem uwagi. Są one sprawne,

swobodne i elastyczne oraz wrażliwe.Dobrze reagują na próby

nawiązania kontaktu.

Dzieci nadpobudliwe

Charakteryzują się nadmierną szybkością reakcji
ruchowych, swobodnym ruchem i siłą. Dziecko nie
potrafi się skoncentrować ani ukierunkować swojego
ruchu, jednak potrafi być spostrzegawcze. Nie wykazuje
żadnego zainteresowania własnym ciałem i unika
kontaktów. Lubi wspinać się wysoko, unika
ustabilizowanej postawy.

Dzieci z tendencjami autystycznymi

Posiadają ruchy o skrępowanym przepływie, przedłużone
i delikatne. Cechom tym towarzyszą długie okresy
skoncentrowanej, ukierunkowanej uwagi. Nie wykazują
chęci rozwijania świadomości własnego ciała , unikają
nawiązania kontaktów.

Planowanie i organizacja

zajęć

Roczny program zajęć

prowadzonych MRR
Zawiera zasadnicze założenia
zajęć . Formułuje ogólne cele.

ROCZNY PROGRAM ZAJĘĆ

CHARAKTERYSTYKA GRUPY

Dzieci Prowadzący

Wiek Liczba osób

prowadzących zajęcia

-

Liczba uczestników Pozycje( funkcja )

prowadzącego
-Charakterystyka rozwoju/ zaburzeń Inne osoby
pomagające w terapii

-

Powód udziału w zajęciach

-

Mocne strony dziecka/całej grupy

FORMA ZAJĘĆ

- Prowadzone indywidualnie/ zespołowo

CELE ZAJĘĆ

Rozwojowe ( tempo, harmonia, rozwoju)
Edukacyjne (wiedza, umiejętność i sprawność)
Terapeutyczne (mocne strony rozwoju, dysfunkcje)

ROCZNY PROGRAM ZAJĘC

C.D.

ORGANIZACJA ZAJĘĆ

-

długość cyklu ( rok szkolny/3 miesiące/2 tygodnie)

-

częstość spotkań

-

czas trwania zajęć

-

terminy spotkań

-

miejsce spotkania ( placówka)

DOSTOSOWANIE PROGRAMU DO INDYWIDUALNYCH POTRZEB

DZIECKA/ CAŁEJ GRUPY

-wskazania indywidualne/grupowe
-przeciwwskazania indywidualne/grupowe

-

CELE ROZWOJOWE- Zajęcia powinny być prowadzone

tak aby wspomagać tempo rozwoju dzieci, a w przypadku

opóźnienia- przyspieszać je. Cel ten rozwija harmonijne

funkcjonowanie sfer: poznawczej, emocjonalnej,

społecznej i ruchowej.

-

CELE EDUKACYJNE – sprowadzają się do nabycia

wiedzy i kształtowania umiejętności oraz sprawności

dzieci. Formułując je należy wyodrębnić te które są

dostosowane do wieku i poziomu edukacji. Cele te

realizuje się poprzez wykonywanie danej czynności

wielokrotnie, która następnie przechodzi w nawyk np.

Utrwalanie wiedzy o położeniu podstawowych części ciała,

wyrabianie umiejętności społecznych. Istne jest skupienie

się na relacjach, które rozwijają umiejętność społeczną i

pobudzają do kreatywnego działania.

- CELE TERAPEUTYCZNE - wynikają z diagnostycznej

oceny funkcjonowania dziecka w obrębie poszczególnych

sfer rozwoju. Wymagania stawiane powinny być

dostosowane do wieku. W przypadku stwierdzenia u

dziecka odchyleń czy zaburzeń rozwoju

psychomotorycznego w zakresie określonej sfery

funkcjonowania, sformułowane cele i zadania powinny być

bezpośrednio związane z rewalidacją zaburzonych funkcji.

Jak prowadzimy zajęcia

•

Rozpocząć najlepiej od siedzenia w kole z nogami
wyprostowanymi przed siebie. Zacząć od poklepywania
kolan, zginania i prostowania ich. Dziecko cały czas trzyma
ręce na kolanach.

•

Następnie ćwiczenia rozwijające świadomość kolan bez ich
obciążania,a potem do swobodniejsze form aktywności jak
podskoki z unoszeniem kolan

•

Następnie nauczyciel schodzi do pozycji niskich i uczy
manipulowania ciężarem ciała podczas turlania czy
upadania. Nauczyciele dzieci z poważnymi trudnościami w
nauce muszą wkładać więcej zaangażowania w zajęcia
ruchowe

•

Druga część lekcji zawiera ćwiczenia z partnerem np.
turlanie dziecka. Nauczyciel zwraca uwagę jak bardzo jest
rozluźnione dziecko w czasie turlania. U dzieci z dużymi
trudnościami w uczeniu można zastosować zabawę
„spychacze”.

Wskazówki dla nauczycieli

•

W czasie nauki nie stój w jednym miejscu ale
ruszaj się pomiędzy dziećmi. Następnych
wskazówek udzielaj z tyłu lub z boku sali

•

W przypadku biegu naokoło sali nie pokazuj
dziecku w którą stronę ma biec . Spytaj się w
która stronę pobiegniemy ?

•

Początek i zakończenie lekcji to ważny
element lekcji ruchu.

•

Na początku zajęć poprosić o wykonanie
jakiegoś ćwiczenia z poprzedniego tygodnia

.