OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

Ostra niewydolność nerek to zespół chorobowy
spowodowany nagłym pogorszeniem się czynności
nerek prowadzącym do:

1.

wzrostu stężenia kreatyniny w surowicy o

przynajmniej 0,5 mg/dl (44,2 μmol/l) lub o

25 - 50% wartości wyjściowej

lub

2.

zmniejszenia

szybkości

filtracji

kłębuszkowej

(GFR) o przynajmniej 50% w

stosunku do wartości wyjściowej

1.

Zmniejszenie objętości krwi krążącej:
a.

krwotok – pourazowy, chirurgiczny, poporodowy, z przewodu

pokarmowego
b.

utrata płynów drogą przewodu pokarmowego – wymioty, odsysanie

treści

żołądkowej, biegunka

c.

utrata płynów droga nerek – leczenie moczopędne, diureza

osmotyczna, moczówka prosta, niewydolność kory nadnerczy
d.

utrata płynów przez skórę i błony śluzowe – oparzenia, hipertermia

e.

utrata płynów do „trzeciej przestrzeni” – ostre zapalenie trzustki,

zespół

zmiażdżenia, hipoalbuminemia

2. Zmniejszenie rzutu minutowego serca:

a.

choroby mięśnia sercowego, zastawek, osierdzia lub układu bodźco-

przewodzącego

b.

nadciśnienie płucne, zatorowość płucna, mechaniczna wentylacja

pod dodatnim

ciśnieniem

3. Rozkurcz obwodowych naczyń krwionośnych

a.

leki - leki hipotensyjne, zmniejszenie obciążenia następczego, leki do

znieczulenia ogólnego

b.

posocznica, niewydolność wątroby, anafilaksja

PRZYCZYNY OSTREJ PRZEDNERKOWEJ

NIEWYDOLNOŚCI NEREK (I)

PRZYCZYNY OSTREJ PRZEDNERKOWEJ

NIEWYDOLNOŚCI NEREK (II)

4.

Skurcz naczyń nerkowych:
a. leki – noradrenalina, ergotamina.
b. choroby wątroby
c. posocznica
d. hiperkalcemia

5.

Leki, które ostro upośledzają autoregulację i obniżają GFR w określonej
sytuacji klinicznej:
a. inhibitory konwertazy angiotensyny w zwężeniu tętnicy nerkowej
lub ciężkim niedokrwieniu nerki.

6.

Wzmożona lepkość krwi:
a. plasmocytoma
b. czerwienica

1.

Choroby przebiegające z zajęciem dużych naczyń nerkowych:
a. tętnice nerkowe – zakrzepica, zatorowość zakrzepowa i
miażdżycowa,

rozwarstwienie, zapalenie naczyń

b. żyły nerkowe – zakrzepica, ucisk

Uwaga: choroba dotyczy obustronnych naczyń nerkowych lub
przebiega jednostronnie przy jedynej czynnej nerce

2.

Choroby kłębuszkowe i choroby mikrokrążenia nerkowego:
a. zapalne – ostre lub gwałtownie postępujące kłębuszkowe zapalenie
nerek,

zapalenie naczyń krwionośnych, napromienienie

b. skurcz naczyń – złośliwe nadciśnienie tętnicze, gestoza,
hiperkalcemia,

leki, radiologiczne środki kontrastowe

c. hematologiczne – zespół hemolityczno – mocznicowy, rozsiane
krzepniecie wewnątrznaczyniowe, zespoły wzmożonej lepkości krwi

PRZYCZYNY OSTREJ MIĄŻSZOWEJ NIEWYDOLNOŚCI

NEREK (I)

3.

Choroby przebiegające z uszkodzeniem i/lub śmiercią komórek cewek
nerkowych:
a. niedokrwienie spowodowane zmniejszeniem przepływu krwi przez
nerki –

patrz ostra przednerkowa niewydolność nerek.

b. toksyny egzogenne – antybiotyki (aminoglikozydy),

rozpuszczalniki organiczne (toluen), trucizny ( sole rtęci),
leki przeciwnowotworowe (cisplatyna), niesterydowe leki

przeciwzapalne,

radiologiczne środki kontrastowe.

c. toksyny endogenne – mioglobina, hemoglobina,

kwas moczowy (zespół lizy guza)

4.

Ostre choroby tkanki śródmiąższowe nerek:
a. alergiczne – np.. Antybiotyki, niesterydowe leki przeciwzapalne
b. infekcyjne – wirusowe, bakteryjne, grzybicze
c. nacieczenie tkanki śródmiąższowej nerki – chłoniaki, białaczki,
sarkoidoza

PRZYCZYNY OSTREJ MIĄŻSZOWEJ NIEWYDOLNOŚCI

NEREK (II)

1.

Obturacja moczowodu – obustronna lub jednostronna przy jedynej

czynnej nerce:
a. wewnątrz światła – kamienie, skrzepy krwi, kryształy kwasu

moczowego
b. śródścienna – obrzęk pooperacyjny po zabiegu chirurgicznym na

moczowodach:
c. zewnątrzmoczowodowa – jatrogenna (podwiązanie podczas

operacji na narządach miednicy)

2.

Obturacja szyi pęcherza:
a. wewnątrz światła – kamienie, skrzepy krwi
b. śródścienna – rak pęcherza moczowego, zakażenie pęcherza

moczowego z obrzękiem ściany, pęcherz neurogenny
c. zewnątrzpęcherzowa – rozrost gruczołu krokowego, rak gruczołu

krokowego

3.

Obturacja cewki moczowej – wrodzone zastawki, zwężenie, guz

PRZYCZYNY OSTREJ POZANERKOWEJ NIEWYDOLNOŚCI

NEREK

W

okresie

skąpomoczu

(bezmoczu)

ostrej

niezapalnej

niewydolności nerek objawy kliniczne można ująć w następujące
grupy:

1.

Objawy zależne od retencji substancji azotowych;

2.

Objawy zależne od retencji sodu i wody;

3.

Objawy zależne od retencji potasu;

4.

Objawy zależne od retencji jonów wodorowych;

5.

Objawy

zależne

od

wypadnięcia

czynności

hormonalnej;

W okresie wielomoczu ostrej niezapalnej
niewydolności nerek obserwuje się zwiększone
ryzyko odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.

Niektóre cechy różnicujące ONN i PNN

ONN

PNN

Wywiad w kierunku

choroby nerek

NIE

TAK

Wielkość nerek w USG

Duże

Małe

Morfologia krwi

Prawidłowa

Niedokrwistość

Zaburzenia gospodarki

wapniowo-fosforanowej

Nie

Tak

Szybkie wyrównanie objętości wewnątrznaczyniowej w celu
przywrócenia prawidłowego przepływu krwi przez nerki jest
jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania ostrej
niezapalnej niewydolności nerek. Powinno ono zawsze
poprzedzać wdrożenie innych metod zapobiegania i leczenia.

leczenie ONN

• Przednerkowa ONN: leczenie przyczynowe: -

korekcja wolemii, leczenie CHF + leczenie objawowe
ONN

• Nerkowa ONN: Leczenie objawowe ONN: - leczenie

przewodnienia, kontrola RR, leczenie hiperkaliemii,
wyrównanie kwasicy nieoddechowej,

• Pozanerkowa: usunięcie przeszkody w odpływie

moczu

• Techniki dializacyjne:

– HD przerywane
– Dializy otrzewnowe

1. Skąpomocz (diureza < 200 ml/12 h) lub bezmocz (diureza < 50 ml/12

h).

2. Hiperkaliemia (K

+

> 6,5 mmol/l).

3. Ciężka kwasica nieoddechowa (pH < 7,1).
4. Stężenie mocznika w surowicy krwi > 30 mmol/l (> 180 mg/dl).
5. Stężenie kreatyniny w surowicy krwi > 500 μmol/l (> 5,6 mg/dl).
6. Objawy znacznego przewodnienia (zwłaszcza obrzęk płuc).
7. Encefalopatia mocznicowa.
8. Mocznicowe zapalenie osierdzia.
9. Neuropatia (miopatia) mocznicowa.
10.Ciężka dysnatriemia (Na

+

> 160 mmol/l lub < 115 mmol/l).

11.Hipertermia

KRYTERIA DO ROZPOCZĘCIA LECZENIA

NERKOZASTĘPCZEGO W O.N.N.N. U OSÓB

DOROSŁYCH