Prywatna przestrzeń domu i
ogrodu. Struktura siedliska i
struktura osadnicza.
Iwona Leszczyńska
Paulina Matela
Ogród?
„Ci, którzy nie cierpią ogrodnictwa
potrzebują teorii. Nie uprawianie ogrodu bez
teorii jest płytkim i niegodnym sposobem
życia. Teoria musi być przekonująca i
naukowa. Jednakże dla różnych ludzi różne
teorie są przekonujące i naukowe.
Potrzebujemy tedy wielu teorii. Alternatywną
możliwością w stosunku do nie-uprawiania
ogrodu bez teorii jest uprawianie ogrodu.
Znacznie łatwiej jednakowoż jest posiąść
teorię, aniżeli faktycznie uprawiać ogród.”
Leszek Kołakowski
Ogród to miejsce swoistej ciszy i odpoczynku.
Cele i funkcje ogrodów
• poczucie bezpieczeństwa
• komfort posiadania własnego miejsca
• przyczynienie się do wzmocnienia
pewności siebie
• rozwój unikatowych zdolności
• ułatwienie medytacji
Ogród –
przekrój
przez epoki
Starożytność
• Wiszące ogrody królowej Semiramidy w Babilonie. Zostały
założone w VII wieku p.n.e.
• W starożytnym Egipcie centralnym elementem ogrodów
królewskich, grobowych i kultowych był zbiornik wodny - kanał lub
basen z kolorowymi rybami i lotosem. Były to ogrody typu
płaskiego, dzielone na kwatery ujęte kanałami.
• W starożytnym Rzymie największy rozwój ogrodów przypada na
okres cesarstwa (ogrody przydomowe z basenem i niską
roślinnością, ogrody pałacowe, jak przy Domus Aurea Nerona w
Rzymie, ogrody miejskie, jak: Horti Caesaris, Pompeiani, Sallustiani
i inne, ogrody przy termach i palestrach i ogrody podmiejskie z
dodatkowymi trasami, budowlami, urządzeniami wodnymi, np.
willa Hadriana w Tivoli).
Wiszące ogrody królowej Semiramidy w Babilonie.
Wiszące ogrody królowej Semiramidy w Babilonie.
Ogród w pobliżu Nilu. Egipt.
Ogrody Borghese w Rzymie
Ogrody Augusta. Capri.
Średniowiecze
Ogrody europejskie okresu średniowiecza zakładano przy
klasztorach jako kwadratowe wirydarze obsadzone
aromatycznymi ziołami - rutą, bazylią, szałwią,
majerankiem.
Poza murami zamkowymi zakładano obszerne łąki kwietne
otoczone krzewami lub drzewami. Pojawiły się również
labirynt żywopłotów
Średniowieczne opactwo cystersów
Renesans
Renesans przyniósł niezwykły rozwój sztuki ogrodowej i przywrócił
klasyczne rozumienie ogrodu jako miejsca przeżyć i emocji
estetycznych. Rozwinął teorię sztuki ogrodowej, którą tworzyli
między innymi Alberti, Bramante, Rafael Santi, korzystając ze
wzorów klasycznych.
Ogrody francuskie - Dominacja francuskiej sztuki ogrodowej w
wieku XVII i XVIII przyniosła rozwiązania, w których przeważały
bogato zdobione partery, kwietne kobierce, barwne kwatery,
również warzywne. Symbolem tych założeń są dzieła
francuskiego ogrodnika-artysty Andre Le Notre’a, autora
ogrodów wersalskich, z całym bogactwem rozwiązań
kompozycyjnych w postaci osi, szpalerów, dalekich widoków,
rozległych założeń wodnych.
Ogrody angielskie - Wiek XIX rozpowszechnił założenia angielskie,
pełne swobodnej natury, zaskakujących widoków i intrygujących
wnętrz krajobrazowych. Nieistotny stał się geometryczny podział
ogrodu, nastąpiły zmiany w formie kompozycji przestrzennej i w
treści ideowej. Ogrody te wyróżniają się swobodą.
Ogród francuski przed Pałacem Branickich. Białystok.
Ogród angielski. Ogród Krajobrazowy Prior Park.
Bath
Ogrody japońskie
Natura wszechobecna w sztuce Japonii jest także
wzorem doskonałości tamtejszych ogrodów. W
ogrodzie japońskim symetria nie istnieje.
"Wyjdź z domu, wdrap się na skały, rozejrzyj
dookoła - a potem stworzysz swój własny ogród"
Cztery reguły projektowe:
- dzięki oszczędności środków uzyskano efekt
elegancji i spokoju. Jest tu tylko kilka elementów:
woda i żwir, rośliny oraz drewniany pawilon i kładka
- oczko wodne ma wygląd naturalny - jest zaledwie
zagłębieniem w przestrzeni grabionego żwiru
- delikatna linia kwitnących roślin na granicy
ogrodu łączy ze sobą świat europejskiego parku z
japońskim światem pełnym symboli
- posłużono się zamierzonym kontrastem - jest nim
połączenie sztuczności (grabiony żwir) z
naturalnością (nieformowane, "europejskie"
rośliny)
Ogród japoński. Wrocław
Ogród japoński. Wrocław
Ogródki przydomowe
Mają one spełniać w najszerszym zakresie
potrzeby użytkowników – być miejscem
wypoczynku biernego i zapewniać intymność,
umożliwiać uprawianie sportu i spotkania
towarzyskie. Powinno w nim być miejsce również
na ogród użytkowy, zielnik czy warzywnik.
Ogródek warzywny
Ogród przydomowy