Niedoskonałość

Niedoskonałość

rynku, a

rynku, a

niedoskonałość

niedoskonałość

państwa.

państwa.

Optimum Pareta

Optimum Pareta

- oznacza taki podział dóbr,

- oznacza taki podział dóbr,

którego nie można już poprawić nie pogarszając

którego nie można już poprawić nie pogarszając

jednocześnie sytuacji któregokolwiek z

jednocześnie sytuacji któregokolwiek z

podmiotów.

podmiotów.

Punkty efektywności wg Pareta

Punkty efektywności wg Pareta

Rodzaje zawodności rynku

Rodzaje zawodności rynku

1.

1.

Niedoskonałość konkurencji;

Niedoskonałość konkurencji;

2.

2.

Zawodność wynikając z istnienia dóbr

Zawodność wynikając z istnienia dóbr

publicznych;

publicznych;

3.

3.

Zawodność wynikająca z efektów

Zawodność wynikająca z efektów

zewnętrznych;

zewnętrznych;

4.

4.

Brak (niekompletność) pewnych rynków

Brak (niekompletność) pewnych rynków

;

;

5.

5.

Niedoskonałość informacji;

Niedoskonałość informacji;

6.

6.

Bezrobocie i inne zakłócenia

Bezrobocie i inne zakłócenia

makroekonomiczne.

makroekonomiczne.

1. Zawodność

1. Zawodność

konkurencji

konkurencji

Przyczyny zawodności konkurencji:

Przyczyny zawodności konkurencji:

a)

a)

korzyści skali

korzyści skali

b)

b)

niedoskonała informacja

niedoskonała informacja

c)

c)

bariery wejścia na rynek

bariery wejścia na rynek

d)

d)

ograniczona przenośność

ograniczona przenośność

produkcji

produkcji

e)

e)

przyznawanie producentom

przyznawanie producentom

patentów

patentów

przez państwo

przez państwo

Cena na rynku

Cena na rynku

monopolistycznym

monopolistycznym

2. Zawodność wynikając z

2. Zawodność wynikając z

istnienia dóbr publicznych

istnienia dóbr publicznych

Dobrymi przykładami tego typu dóbr są:

Dobrymi przykładami tego typu dóbr są:

chodniki i oświetlenie ulic, latarnie morskie

chodniki i oświetlenie ulic, latarnie morskie

oraz usługi dostarczane przez armię, policję i

oraz usługi dostarczane przez armię, policję i

straż pożarną.

straż pożarną.

Rynek nie dostarczyłby sam takich usług albo

Rynek nie dostarczyłby sam takich usług albo

dostarczyłby ich za mało, gdyż uznano by je

dostarczyłby ich za mało, gdyż uznano by je

za mało efektywne

za mało efektywne

3. Zawodność wynikająca

3. Zawodność wynikająca

z efektów zewnętrznych

z efektów zewnętrznych

Z efektami zewnętrznym mamy do

Z efektami zewnętrznym mamy do

czynienia wtedy gdy pewne podmioty

czynienia wtedy gdy pewne podmioty

gospodarcze przerzucają na inne

gospodarcze przerzucają na inne

podmioty lub całe społeczeństwo część

podmioty lub całe społeczeństwo część

skutków lub kosztów swojej

skutków lub kosztów swojej

działalności (negatywne efekty

działalności (negatywne efekty

zewnętrzne) albo korzystają bez

zewnętrzne) albo korzystają bez

ponoszenie odpowiednich wydatków z

ponoszenie odpowiednich wydatków z

rezultatów działalności innych

rezultatów działalności innych

podmiotów (pozytywne efekty

podmiotów (pozytywne efekty

zewnętrzne).

zewnętrzne).

4. Niekompletność rynków

4. Niekompletność rynków

Występuje wówczas, gdy

Występuje wówczas, gdy

prywatne

prywatne

rynki nie dostarczają dobra lub usługi,

rynki nie dostarczają dobra lub usługi,

mimo że koszt ich zaoferowania jest

mimo że koszt ich zaoferowania jest

niższy od ceny którą nabywcy są skłonni

niższy od ceny którą nabywcy są skłonni

za nie zapłacić, pojawia się zawodność

za nie zapłacić, pojawia się zawodność

rynku.

rynku.

Przykładem może być rynek

Przykładem może być rynek

ubezpieczeń.

ubezpieczeń.

5. Zawodność wynikająca z

5. Zawodność wynikająca z

niepełnej informacji

niepełnej informacji

Jednym z założeń, na którym opiera

Jednym z założeń, na którym opiera

się dowód obu podstawowych twierdzeń

się dowód obu podstawowych twierdzeń

ekonomii dobrobytu jest istnienie

ekonomii dobrobytu jest istnienie

doskonałej informacji lub dokładniej to że

doskonałej informacji lub dokładniej to że

działania przedsiębiorstw i gospodarstw

działania przedsiębiorstw i gospodarstw

domowych w żaden sposób nie wpływają na

domowych w żaden sposób nie wpływają na

preferencje i informacje. Niedoskonałość

preferencje i informacje. Niedoskonałość

informacji jest przyczyną wiel

informacji jest przyczyną wiel

u

u

innych

innych

rodzajów zawodności rynku.

rodzajów zawodności rynku.

6. Bezrobocie, inflacja i brak

6. Bezrobocie, inflacja i brak

równowagi

równowagi

Najbardziej rzucającymi się w oczy

Najbardziej rzucającymi się w oczy

przejawami zawodności rynku są

przejawami zawodności rynku są

powtarzające się okresy niepełnego

powtarzające się okresy niepełnego

wykorzystania zasobów pracy i kapitału

wykorzystania zasobów pracy i kapitału

rzeczowego.

rzeczowego.

Wysoki poziom bezrobocia świadczy o

Wysoki poziom bezrobocia świadczy o

niewykorzystanych zasobach siły roboczej

niewykorzystanych zasobach siły roboczej

czyli można taki stan uznać za

czyli można taki stan uznać za

marnotrawstwo zasobów, Bezrobocie wpływa

marnotrawstwo zasobów, Bezrobocie wpływa

także na ograniczenie mocy produkcyjnych.

także na ograniczenie mocy produkcyjnych.

Niedoskonałość Państwa

Niedoskonałość Państwa

Państwo występuje w gospodarce w dwóch

Państwo występuje w gospodarce w dwóch

aspektach: realnym i regulacyjnym

aspektach: realnym i regulacyjnym

:

:

a)realny

a)realny

- państwo występuje na rynku jako

- państwo występuje na rynku jako

podmiot gospodarczy

podmiot gospodarczy

b)regulacyjny

b)regulacyjny

– państwo występuje w pozycji

– państwo występuje w pozycji

nadrzędnej regulując rynek

nadrzędnej regulując rynek

Funkcje państwa

Funkcje państwa

1.

1.

Alokacyjna

Alokacyjna

– polega na podejmowaniu działań

– polega na podejmowaniu działań

sprzyjających optymalnej alokacji zasobów

sprzyjających optymalnej alokacji zasobów

gospodarczych

gospodarczych

2.

2.

Stabilizacyjna

Stabilizacyjna

– polega na podejmowaniu przez

– polega na podejmowaniu przez

państwo działań stabilizujących gospodarkę przez

państwo działań stabilizujących gospodarkę przez

realizacje głownie takich celów jak osiągniecie i

realizacje głownie takich celów jak osiągniecie i

utrzymanie w długim okresie wysokiego tempa

utrzymanie w długim okresie wysokiego tempa

wzrostu gospodarczego, wyeliminowanie lub

wzrostu gospodarczego, wyeliminowanie lub

ograniczenie do minimum inflacji i bezrobocia oraz

ograniczenie do minimum inflacji i bezrobocia oraz

zmniejszenie amplitudy wahań poziomu aktywności

zmniejszenie amplitudy wahań poziomu aktywności

gospodarczej

gospodarczej

3.

3.

Redystrybucyjna

Redystrybucyjna

- polega na działaniach

- polega na działaniach

zmierzających do niwelowania zbyt dużych nie

zmierzających do niwelowania zbyt dużych nie

akceptowanych społecznie różnic dochodowych i

akceptowanych społecznie różnic dochodowych i

majątkowych oraz pomocy ludziom starym

majątkowych oraz pomocy ludziom starym

upośledzonym i chorym

upośledzonym i chorym

Źródła nieefektywności w

Źródła nieefektywności w

sektorze publicznym

sektorze publicznym

1. Różnice organizacyjne:

1. Różnice organizacyjne:

•

Miękkie ograniczenie budżetowe(subwencje

Miękkie ograniczenie budżetowe(subwencje

otrzymywane od państwa, niemożliwość bankructwa

otrzymywane od państwa, niemożliwość bankructwa

•

Duże znaczenie czynników politycznych

Duże znaczenie czynników politycznych

•

Brak konkurencji

Brak konkurencji

•

Dodatkowe ograniczenia:

Dodatkowe ograniczenia:

W polityce kadrowej (w służbie cywilnej trudno jest zwolnić

W polityce kadrowej (w służbie cywilnej trudno jest zwolnić

pracowników oraz zapewnić konkurencyjne wynagrodzenia),

pracowników oraz zapewnić konkurencyjne wynagrodzenia),

W zakresie zamówień publicznych

W zakresie zamówień publicznych

W zakresie planowania budżetowego trudno jest skonstruować

W zakresie planowania budżetowego trudno jest skonstruować

długoterminowy budżet niezbędny do realizacji dużych

długoterminowy budżet niezbędny do realizacji dużych

przedsięwzięć inwestycyjnych)

przedsięwzięć inwestycyjnych)

2.Różnice indywidualne:

2.Różnice indywidualne:

•

Niewielka siła motywacyjna systemu wynagrodzeń

Niewielka siła motywacyjna systemu wynagrodzeń

oraz trudności w zwalnianiu pracowników

oraz trudności w zwalnianiu pracowników

ograniczają oddziaływanie bodźców ekonomicznych

ograniczają oddziaływanie bodźców ekonomicznych

(nie działa zasada

(nie działa zasada

kija i marchewki

kija i marchewki

)

)

•

Problem mocodawcy i pełnomocnika:Dążenie do

Problem mocodawcy i pełnomocnika:Dążenie do

osiągania celów typowych dal biurokracji –

osiągania celów typowych dal biurokracji –

maksymalizacja rozmiarów organizacji,

maksymalizacja rozmiarów organizacji,

•

Zbyt wysoki poziom niechęci do ryzyka- prowadzi

Zbyt wysoki poziom niechęci do ryzyka- prowadzi

ona do biurokratyzacji działania tj. ścisłego

ona do biurokratyzacji działania tj. ścisłego

przestrzegania obowiązujących procedur.

przestrzegania obowiązujących procedur.

Zawodność stabilizacyjna

Zawodność stabilizacyjna

Zawodność stabilizacyjna państwa wyraża się w

Zawodność stabilizacyjna państwa wyraża się w

rzeczywistej niemożności stabilizowania gospodarki

rzeczywistej niemożności stabilizowania gospodarki

(w krótkim i długim okresie) za pomocą

(w krótkim i długim okresie) za pomocą

instrumentów popytowych

instrumentów popytowych

.

.

Przejawia się ona w postaci :

Przejawia się ona w postaci :

1.

1.

Efektu wypierania

Efektu wypierania

(ang.

(ang.

crowding out

crowding out

) występuje, gdy

) występuje, gdy

powodem początkowej zmiany wielkości produkcji jest

powodem początkowej zmiany wielkości produkcji jest

wzrost wydatków państwa. Dochodzi wtedy do wzrostu

wzrost wydatków państwa. Dochodzi wtedy do wzrostu

popytu na pieniądz oraz wzrostu stopy procentowej, a

popytu na pieniądz oraz wzrostu stopy procentowej, a

tym samym do ograniczenia popytu inwestycyjnego i

tym samym do ograniczenia popytu inwestycyjnego i

konsumpcyjnego sektora prywatnego. Wypieranie to

konsumpcyjnego sektora prywatnego. Wypieranie to

inaczej zastąpienie inwestycji prywatnych wydatkami

inaczej zastąpienie inwestycji prywatnych wydatkami

państwa

państwa

.

.

2. P

2. P

olitycz

olitycz

ny

ny

cykl koniunkturaln

cykl koniunkturaln

y

y

-

-

zakłada ona, że

zakłada ona, że

przebieg cyklu koniunkturalnego jest modyfikowany przez

przebieg cyklu koniunkturalnego jest modyfikowany przez

polityków, którzy manipulują instrumentami polityki

polityków, którzy manipulują instrumentami polityki

makroekonomicznej (narzędzia polityki monetarnej i fiskalnej)

makroekonomicznej (narzędzia polityki monetarnej i fiskalnej)

w celu pozyskania wyborców i zapewnienia sobie reelekcji.

w celu pozyskania wyborców i zapewnienia sobie reelekcji.

Teoria ta wyjaśnia zatem dość regularne zmiany priorytetów

Teoria ta wyjaśnia zatem dość regularne zmiany priorytetów

polityki gospodarczej w państwach demokratycznych.

polityki gospodarczej w państwach demokratycznych.

3. Oczekiwania inflacyjne

3. Oczekiwania inflacyjne

- sprawia, że pobudzanie popytu jest

- sprawia, że pobudzanie popytu jest

nieskuteczne w krótkim okresie , wyróżniamy:

nieskuteczne w krótkim okresie , wyróżniamy:

•

adaptacyjne oczekiwania inflacyjne

adaptacyjne oczekiwania inflacyjne

-

-

okresowo wolniejsza

okresowo wolniejsza

inflacja skłania ludzi do oczekiwania podobnego trendu w

inflacja skłania ludzi do oczekiwania podobnego trendu w

przyszłości, uznają oni,że skoro teraźniejsze tempo inflacji

przyszłości, uznają oni,że skoro teraźniejsze tempo inflacji

maleje, stopniowo zmniejsza się również przewidywana

maleje, stopniowo zmniejsza się również przewidywana

przyszła stopa inflacji

przyszła stopa inflacji

•

racjonalne oczekiwania inflacyjne

racjonalne oczekiwania inflacyjne

- w tym wypadku ludzie

- w tym wypadku ludzie

potrafią dobrze wykorzystać dostępne informacje o sytuacji

potrafią dobrze wykorzystać dostępne informacje o sytuacji

gospodarczej, "profesjonalnie" przewidują jej zmiany i

gospodarczej, "profesjonalnie" przewidują jej zmiany i

natychmiast się do nich dostosowują

natychmiast się do nich dostosowują

Ile państwa, ile

Ile państwa, ile

rynku ?!?

rynku ?!?

!!! DZIĘKUJEMY ZA

!!! DZIĘKUJEMY ZA

UWAGE !!!

UWAGE !!!