Najnowsze odkrycia w
Najnowsze odkrycia w
dziedzinie genetyki
dziedzinie genetyki
Odkrycie Kwasu
Odkrycie Kwasu
dezoksyrybonukleinowego
dezoksyrybonukleinowego
•
W roku 1869 Friedrich Miescher
W roku 1869 Friedrich Miescher
odkrył substancje zwaną Nukleiną
odkrył substancje zwaną Nukleiną
•
W latach 50 XX wieku trzy grupy
W latach 50 XX wieku trzy grupy
naukowców rozpoczęły prace nad
naukowców rozpoczęły prace nad
ustaleniem struktury DNA
ustaleniem struktury DNA
Pierwsza z nich była
Pierwsza z nich była
grupa z Londyńskiej
grupa z Londyńskiej
Królewskiej Uczelni.
Królewskiej Uczelni.
W jej skład wchodzili
W jej skład wchodzili
Maurice Wilkins i
Maurice Wilkins i
Rosalind Franklin.
Rosalind Franklin.
Badali oni za pomocą
Badali oni za pomocą
promieni rentgena
promieni rentgena
fragmenty DNA
fragmenty DNA
Drugą grupą byli
Drugą grupą byli
Francis Crick i
Francis Crick i
James D. Watson
James D. Watson
z Uniwersytetu w
z Uniwersytetu w
Cambridge który
Cambridge który
zbudowali model
zbudowali model
DNA za pomocą
DNA za pomocą
metalowych kulek i
metalowych kulek i
prętów
prętów
Przywódca trzeciej
Przywódca trzeciej
grupy był Linus
grupy był Linus
Pauling z
Pauling z
Kalifornijskiego
Kalifornijskiego
Instytutu Technologii.
Instytutu Technologii.
Wykorzystanie odkryć w dziedzinie
genetyki w codziennym życiu
Odkrycia są wykorzystywane w
Odkrycia są wykorzystywane w
miedzy innymi:
miedzy innymi:
•
Kryminalistyce
Kryminalistyce
•
Medycynie
Medycynie
•
Rolnictwie
Rolnictwie
•
Antropologii
Antropologii
Badania nad ludzkim genomem
Badania nad ludzkim genomem
Głównymi założeniami projektu było
Głównymi założeniami projektu było
nie tylko określenie wszystkich trzech
nie tylko określenie wszystkich trzech
bilionów podstawowych kodonów w
bilionów podstawowych kodonów w
genotypie człowieka ale także
genotypie człowieka ale także
wypracowanie szybszych i bardziej
wypracowanie szybszych i bardziej
wydajnych metod porządkowania,
wydajnych metod porządkowania,
analizy kolejności DNA i przeniesieniu
analizy kolejności DNA i przeniesieniu
tych technologii do przemysłu. Wyniki
tych technologii do przemysłu. Wyniki
projektu przechowywane są
projektu przechowywane są
międzynarodowych bankach sekwencji np.:
międzynarodowych bankach sekwencji np.:
Ukończenie tego
Ukończenie tego
projektu zostało
projektu zostało
ogłoszone przez
ogłoszone przez
Bill’a Clinton’a i
Bill’a Clinton’a i
Tony’go Blair’a
Tony’go Blair’a
w szóstego
w szóstego
czerwca 2003
czerwca 2003
Korzyści wynikające z
Korzyści wynikające z
odczytania ludzkiego
odczytania ludzkiego
genomu
genomu
•
Niektóre firmy zaczęły oferować
Niektóre firmy zaczęły oferować
badania genetyczne mające na celu
badania genetyczne mające na celu
pokazanie predyspozycji do różnego
pokazanie predyspozycji do różnego
rodzaju chorób np.: raka piersi, chorób
rodzaju chorób np.: raka piersi, chorób
wątroby i wielu wielu innych.
wątroby i wielu wielu innych.
•
Ułatwienie pracy naukowcom,
Ułatwienie pracy naukowcom,
badającym np.: pewnych form raka
badającym np.: pewnych form raka
zawężenie swoich poszukiwań do
zawężenie swoich poszukiwań do
szczególnego genu wywołującego raka
szczególnego genu wywołującego raka
Badania nad genomem
Badania nad genomem
Szympansa
Szympansa
Po odczytaniu całego ludzkiego
Po odczytaniu całego ludzkiego
genomu naukowcy postanowili
genomu naukowcy postanowili
odczytać genotyp najbliższego
odczytać genotyp najbliższego
człowiekowi zwierzęcia, małpy,
człowiekowi zwierzęcia, małpy,
szympansa. Miało to na celu
szympansa. Miało to na celu
sprawdzenie w jakim stopniu różnimy
sprawdzenie w jakim stopniu różnimy
się od innych gatunków
się od innych gatunków
Po odczytaniu
Po odczytaniu
genotypu szympansa
genotypu szympansa
które nastąpiło we
które nastąpiło we
sierpniu 2005 okazało
sierpniu 2005 okazało
się że nasz genom
się że nasz genom
jest w 96% podobny
jest w 96% podobny
do genotypu
do genotypu
szympansa.
szympansa.
Dzięki odczytaniu i
Dzięki odczytaniu i
porównaniu genomu
porównaniu genomu
szympansa z ludzkim
szympansa z ludzkim
okazało się że ludzki
okazało się że ludzki
organizm stracił
organizm stracił
umiejętność
umiejętność
wytwarzania enzymu
wytwarzania enzymu
który chroniłby nas
który chroniłby nas
przed chorobą
przed chorobą
Alzheimer’a, taką
Alzheimer’a, taką
umiejętność
umiejętność
posiadają szympansy
posiadają szympansy
Badania nad genomem ryżu
Badania nad genomem ryżu
Wyniki tych badań
Wyniki tych badań
mają przyspieszyć
mają przyspieszyć
prace nad
prace nad
stworzeniem nowych,
stworzeniem nowych,
bardziej odpornych i
bardziej odpornych i
wydajnych odmian
wydajnych odmian
rośliny, stanowiącej
rośliny, stanowiącej
podstawę wyżywienia
podstawę wyżywienia
połowy populacji
połowy populacji
świata.
świata.
Badania nad
Badania nad
genomem ryżu
genomem ryżu
ułatwią w przyszłości
ułatwią w przyszłości
ustalenie genomu
ustalenie genomu
roślin takich jak :
roślin takich jak :
kukurydzy, pszenicy,
kukurydzy, pszenicy,
jęczmienia, żyta jak i
jęczmienia, żyta jak i
stworzenie bardziej
stworzenie bardziej
odpornych i
odpornych i
wydajnych odmian
wydajnych odmian
ryżu
ryżu
Dzięki badanią nad
Dzięki badanią nad
genomem ryżu
genomem ryżu
naukowcom udało się
naukowcom udało się
stworzyć nową
stworzyć nową
odmianę ryży,
odmianę ryży,
nazwana złotą,
nazwana złotą,
zawierająca
zawierająca
β
β
-karoten, dzięki
-karoten, dzięki
wprowadzeniu do
wprowadzeniu do
genomu ryżu genów z
genomu ryżu genów z
żonkila
żonkila
odpowiedzialnych za
odpowiedzialnych za
produkcji
produkcji
β
β
-karotenu
-karotenu
Owca Dolly
Owca Dolly
Owca Dolly
Owca Dolly
została urodziła
została urodziła
się piątego
się piątego
sierpnia 1996.
sierpnia 1996.
Została ona jako
Została ona jako
pierwsze zwierze
pierwsze zwierze
sklonowana z
sklonowana z
dorosłych komórek
dorosłych komórek
somatycznych.
somatycznych.
Dolly została
Dolly została
sklonowana
sklonowana
poprzez wszczepienie
poprzez wszczepienie
nie rozrodczej
nie rozrodczej
komórki zawierającej
komórki zawierającej
jądro do komórki
jądro do komórki
jajowej nie
jajowej nie
zawierającej jądra.
zawierającej jądra.
Dolly została uśpiona
Dolly została uśpiona
ze względu na
ze względu na
nieuleczalną chorobę
nieuleczalną chorobę
płuc po 6 latach 14
płuc po 6 latach 14
lutego 2003 roku
lutego 2003 roku
(owce żyją średnio
(owce żyją średnio
11-12 lat).
11-12 lat).
Mechanizm hamowania
Mechanizm hamowania
wzrostu bakterii E.Coli
wzrostu bakterii E.Coli
Polega on na
Polega on na
wzajemnym
wzajemnym
hamowaniu wzrostu
hamowaniu wzrostu
przez bakterie
przez bakterie
poprzez ich kontakt
poprzez ich kontakt
fizyczny. W wyniku
fizyczny. W wyniku
kontaktu bakteria
kontaktu bakteria
przechodzi w stan
przechodzi w stan
uśpienia
uśpienia
Naukowcy
Naukowcy
pracowali 2 lata
pracowali 2 lata
nad
nad
zidentyfikowaniem
zidentyfikowaniem
dwóch genów
dwóch genów
potrzebnych w
potrzebnych w
fenomenie
fenomenie
„
„
hamowania przez
hamowania przez
kontakt”.
kontakt”.
Wirusowe elektrody
Wirusowe elektrody
Naukowca udało się
Naukowca udało się
stworzyć wirusy
stworzyć wirusy
mające zdolność
mające zdolność
pokrywania się
pokrywania się
cienką warstwą
cienką warstwą
metalu oraz
metalu oraz
odpowiedniego,
odpowiedniego,
samoczynnego
samoczynnego
szeregowania się.
szeregowania się.
Otrzymano to dzięki
Otrzymano to dzięki
wyselekcjonowaniu
wyselekcjonowaniu
genu
genu
odpowiedzialnego za
odpowiedzialnego za
przyłączanie jonów
przyłączanie jonów
kobaltu lub złota to
kobaltu lub złota to
wnętrza genomu
wnętrza genomu
bakteriofagi M13.
bakteriofagi M13.
Geny odpowiedzialne za
Geny odpowiedzialne za
rozwój komórek
rozwój komórek
macierzystych
macierzystych
Zidentyfikowano grupę
Zidentyfikowano grupę
genów, które wpływają
genów, które wpływają
na rozwój i funkcje
na rozwój i funkcje
komórek macierzystych
komórek macierzystych
krwi. Odkrycie to
krwi. Odkrycie to
przybliża o krok
przybliża o krok
wykorzystanie komórek
wykorzystanie komórek
macierzystych w
macierzystych w
leczeniu chorób.
leczeniu chorób.
Genetyka polepszająca
Genetyka polepszająca
piwo i whisky
piwo i whisky
W Wielkiej Brytanii
W Wielkiej Brytanii
rusza program
rusza program
mający na celu
mający na celu
odnaleźć kluczowe
odnaleźć kluczowe
geny odpowiedzialne
geny odpowiedzialne
za określone cechy
za określone cechy
jęczmienia, mające
jęczmienia, mające
znaczenie w
znaczenie w
produkcji whisky i
produkcji whisky i
piwa.
piwa.
Odnaleziono nowe geny
Odnaleziono nowe geny
na chromosomie Y
na chromosomie Y
Zostały znalezione
Zostały znalezione
nowe geny na
nowe geny na
męskim chromosomie
męskim chromosomie
Y. Jak przypuszczają
Y. Jak przypuszczają
odkrywcy, mogą one
odkrywcy, mogą one
odpowiadać za
odpowiadać za
osiągany przez
osiągany przez
mężczyzn wzrost oraz
mężczyzn wzrost oraz
być zaangażowane w
być zaangażowane w
rozwój raka męskich
rozwój raka męskich
narządów płciowych
narządów płciowych
Koniec
Koniec
Często mówi się, że wiek XX
Często mówi się, że wiek XX
był w nauce wiekiem fizyki, zaś
był w nauce wiekiem fizyki, zaś
wiek XXI będzie wiekiem
wiek XXI będzie wiekiem
biologii.
biologii.
Autor
Autor
•
Bibloigrafia :
Bibloigrafia :
•
Autor Mariusz Rokicki Kl. IId
Autor Mariusz Rokicki Kl. IId