Odporność organizmu

Ćwiczenie II

Odporność organizmu

Nauka zajmująca się odpornością

organizmów na czynniki

chorobotwórcze, toksyny i niektóre

substancje chemiczne to

immunologia.

Odporność

organizmu

Antygeny to rozmaite białka,

glikoproteiny, lipidy i sacharydy

komórek i drobnoustrojów oraz

substancje organiczne i

nieorganiczne abiotycznego

pochodzenia.

Odporność organizmu

Antygen

cechuje

immunogenność tj.

zdolność

wywołania

odpowiedzi

organizmu np.

w postaci

przeciwciał

antygenowość tj.

zdolność do

swoistego

reagowania

z przeciwciałem lub

aktywną uczuloną

komórką

Odporność organizmu

Wniknięcie antygenu do

organizmu

odpowiedź nieswoista

inaczej wrodzona; polega

na wytwarzaniu

naturalnych barier

ochronnych dla różnych

czynników

tkankotwórczych

odpowiedź swoista; jest

wynikiem kontaktu

komórek układu

odpornościowego z

antygenem koniecznego

do uruchomienia

mechanizmów obronnych:

namnożenia limfocytów B i

T oraz makrofagów

Odporność organizmu

Bariery naturalne organizmu

morfologiczne

(skóra, błony

śluzowe

przewodu

pokarmowego

i płuc)

fizjologiczne

(enzymy

trawienne, łzy,

inne

wydzieliny,

kaszel,

kichanie,

biegunka)

immunologiczn

e (komórki

żerne,

granulocyty,

interferon)

Odporność organizmu



komórkowa – charakteryzuje się gromadzeniem
wokół antygenu komórek, głównie limfocytów T,
które bezpośrednio reagują z antygenem,
a poprzez m.in. wydzielanie substancji zwanych
limfokininami wciągają do odpowiedzi
immunologicznej także makrofagi oraz
granulocyty.



humoralna – polega na wytwarzaniu i uwalnianiu
do płynów środowiska organizmu przeciwciał;
wiąże się ona z czynnością limfocytów B.

Odporność organizmu

Szpik kostny

powstawanie limfocytów B

Grasica

powstawanie limfocytów T oraz dojrzewanie limfocytów T i
B

Węzły chłonne

różnicowanie się limfocytów T i limfocytów B oraz komórek

plazmatycznych

współpraca

odpowiedź
komórkowa

odpowiedź
humoralna

Schemat powstawania i dojrzewania

limfocytów w układzie odpornościowym

człowieka.

Schemat humoralnego typu

odpowiedzi immunologicznej po

wniknięciu antygenu

Limfocyty T stymulują limfocyty B do szybkiego

namnażania się

Różnicowanie się licznych limfocytów B w
komórki: plazmatyczne
pamięci

Wydzielanie specyficznych

przeciwciał i ich transport we

krwi

Komórki pamięci pozostają

przez wiele lat w organizmie

Wiązanie antygenów przez
przeciwciała w nieaktywne

kompleksy

Szybka reakcja humoralna po

ponownym kontakcie z

antygenem

Fagocytoza

antygenów

Przyciąganie makrofagów w rejon

odpowiedzi immunologicznej

Wniknięcie antygenu do

organizmu

Związanie antygenu

z makrofagiem

i aktywacja

limfocytów T

Szybkie namnażanie

limfocytów T komórek

pamięci

Gromadzenie się

komórek pamięci

w węzłach

chłonnych

Po ponownym

kontakcie z

antygenem szybka

odpowiedź

immunologiczna

Powstawanie limfocytów

T w węzłach chłonnych

Gromadzenie się

limfocytów T w

miejscu wtargnięcia

antygenu

Uwalnianie

cytotoksycznych

białek

niszczących

antygeny

Schemat komórkowego

typu odpowiedzi

immunologicznej

organizmu

Przyciąganie

makrofagów

w rejon

odpowiedzi

immunologicznej

Odporność organizmu

Po wniknięciu antygenu do komórki układ
odpornościowy syntetyzuje i uwalnia do
surowicy krwi przeciwciała. Są to
specyficzne białka odpornościowe lub
immunoglobuliny. Jedno przeciwciało
neutralizuje dwa antygeny.

Odporność organizmu

Pamięć immunologiczna to

silniejsze

i szybsze reagowanie na każdy

następny kontakt z określonym

antygenem.

Odporność organizmu

Odporność organizmu

Różne rodzaje odporności

swoistej

czynna

biern
a

natural
na

sztuczn
a

natural
na

sztuczn
a

(przebyte

choroby

i

zakażenia)

(szczepienia

ochronne)

(przeciwciała

matki

przekazywan

e przez

łożysko

matki)

(surowice

odpornościowe

np.

przeciwtężcow

a,

przeciwjadowa

)

Odporność organizmu

Szczepionki są to preparaty

zawierające żywe, lecz pozbawione

zjadliwości drobnoustroje lub ich

martwe elementy. Składnikami

szczepionek mogą być również

toksyny będące produktami

przemiany materii drobnoustrojów.

Odporność organizmu

Surowice odpornościowe zawierają

gotowe przeciwciała. Są podawane,

kiedy organizm nie może

dostatecznie szybko uruchomić

mechanizmów odporności czynnej.

Odporność organizmu

Gammaglobulina człowieka to

zagęszczona surowica krwi ludzi

zdrowych zawierająca małe ilości

różnych białek odpornościowych.

Odporność organizmu

Seroterapia to leczenie z

zastosowaniem surowic

odpornościowych.