Podatki we Włoszech

Tomasz Jasiński

Podstawowe dane

Powierzchnia

w tys. m²

Liczba

ludności

mln

PKB w mld $

PKB per

capita w $

301

2 330

38 700

322

430

11 288

675

2 854

34 620

17 075

143

1 477

10 522

www.wikipedia.or
g

Rozróżnienie postaw wobec
podatków (wg A. Komara)

przypomnienie



Mentalność podatkowa, czyli postawa wobec

podatków, z którą podatnik się utożsamia



Północna – nastawienie rygorystyczne, nie

podejmowane są próby unikania płacenia

podatków

patrz: Szwecja, Niemcy



Południowa – masowe unikanie płacenia

podatków

patrz: Grecja, Włochy

Sytuacja gospodarcza
Włoch



Zwrost gospodarczy



Deficyt budżetowy



Rating

Wzrost gospodarczy



1.1% (2010 est.)



5.1% (2009)



-1.3% (2008)



Stopa bezrobocia
8.4% (2010 est.)
7.8% (2009)

Źródło: The World Factbook CIA

Kraj

2008

2009

Austria

-0,4

-4,2

Belgia

-1,2

-4,5

Cypr

0,9

-1,9

Finlandia

4,2

-0,8

Francja

-3,4

-6,6

Grecja

-5

-5,1

Bułgaria

1,5

-0,5

Hiszpania

-3,8

-8,6

Czechy

-1,5

-4,3

Holandia

-3,4

Dania

3,6

-1,5

Irlandia

-7,1

-12

Estonia

-3

Luksemburg

2,6

-1,5

Litwa

-3,2

-5,4

Malta

-4,7

-3,6

Łotwa

-4

-11,1

Niemcy

-0,1

-3,9

Polska

-3,9

-6,6

Portugalia

-2,6

-6,5

Rumunia

-5,4

-5,1

Słowacja

-2,2

-4,7

Szwecja

2,5

-2,6

Słowenia

-0,9

-5,5

Węgry

-3,4

Włochy

-2,7 -4,5

Wielka Brytania

-5,5

-11,5

EU-16

-1,9

-5,3

EU-27

-2,3

-6

Deficyt budżetowy
w krajach Unii
Europejskiej w relacji
do PKB

Źródło: Dane Komisji Europejskiej w Public Finances in EMU 2009, European Economy 5/2009.

Kraje objęte
procedurą
nadmiernego
deficytu (stan na
maj 2010)

Kraj

Data wszczęcia

procedury

Data

ostatecznego

osiągnięcia

dopuszczalnego

limitu

Bułgaria

maj 2010

Dania

maj 2010

Cypr

maj 2010

Luksemburg

maj 2010

Finlandia

maj 2010

Austria

październik 2009

2013

Belgia

październik 2009

2012

Czechy

październik 2009

2013

Niemcy

październik 2009

2013

Włochy

październik

2009

2012

Holandia

październik 2009

2013

Portugalia

październik 2009

2013

Słowenia

październik 2009

2013

Słowacja

październik 2009

2013

Polska

maj 2009

2012

Rumunia

maj 2009

2012

Litwa

maj 2009

2012

Malta

maj 2009

2011

Francja

luty 2009

2013

Łotwa

luty 2009

2012

Irlandia

luty 2009

2014

Grecja

luty 2009

2014

Hiszpania

luty 2009

2013

Wielka
Brytania

czerwiec 2008

2014/15

Węgry

maj 2004

2011

Źródło: Komisja europejska

Rentowność 2-letnich obligacji w
wybranych krajach UE (w
procentach)

Kraj

Rating

Rentowność 2-
letnich obligacji w
proc.

Grecja

6,80

Węgry

BBB1

5,20

Polska

4,60

Portugalia

AA2

2,20

Hiszpania

AAA

1,80

Irlandia

AA1

1,80

Włochy

AA2

1,44

Czechy

0,90

Niemcy

AAA

0,60

Źródło: Rzeczpospolita, 2010.05.14, rating – Moods’y, rentowność –
Bloomberg.



Konstytucja Republiki Włoskiej



Art. 3. – zasada równości wszystkich
obywateli wobec prawa



Art. 53. nakłada ten obowiązek na
wszystkich podatników proporcjonalnie
do wysokości uzyskiwanego przez nich
dochodu do opodatkowania oraz zasadę
kryterium progresji.

Źródło prawa podatkowego



Art. 23. gwarantuje, że jakiekolwiek
świadczenie osobowe lub od majątkowe
nie może zostać wprowadzone w innym
trybie niż na podstawie ustawy.
Wyjątkiem są podatki i opłaty lokalne,
które na podstawie art. 119. Konstytucji
mogą być ustanawiane przez władze
regionalne.

Podatek

Procent wpływów

podatkowych

PIT

15,58

VAT

13,79

CIT

6,72

Akcyza na

energię

4,2

Akcyza na tytoń

1,58

Akcyza na

alkohol

0,15

Personal income tax



Wprowadzony w 1974 r.



Bezpośredni podatek osobisty o
charakterze progresywnym obliczany
od dochodu ogółem netto podmiotu
podatku zobowiązanego do jego
płacenia



Władza centralna ustala stawki, bazę
podatkową oraz ulgi (razem w
władzami lokalnymi)

PIT

Włochy



23% … – 15 tys.



27% 15 tys. – 28 tys.



38% 28 tys. – 55 tys.



41% 55 tys. – 75 tys.



43% 75 tys. – …

kwoty w €

Polska



(0% do ~3tys.)



18% … –
85tys.



32% 85 tys. – …

kwoty w zł

PIT

Beneficjenci:
- władza centralna
- władza regionalna



2008: 68 mld EUR



5,35% PKB



15,58% wpływów podatkowych

PIT

Kwoty wolne od podatku



Nowy system obowiązuje od 2007 r.



Dla dochodów osób zatrudnionych:
do 8 tys. € - 1840 €
8-55 tys. € - od 1840 € malejące
pow. 55 tys. € - 0 €



Dla dochodów emerytów:
do 7,5 tys. € - 1725 €
7,5-55 tys. € - od 1725 € malejące
pow. 55 tys. € - 0 €



Dla dochodów osób pracujących na rachunek własny:
do 4,8 tys. € - 1104 €
4,8-55 tys. € - od 1104 € malejące
pow. 55 tys. € - 0 €



Dla osób pozostających na utrzymaniu:

Małżonka – kwota 800 € malejąca wraz we wzrostem dochodu do
80.000 € rocznie

Dzieci do 3 lat: kwota 900 € malejąca wraz we wzrostem
dochodu do 95.000 € rocznie

Dzieci powyżej 3 lat: kwota 800 € malejąca wraz we wzrostem
dochodu do 95.000 € rocznie

Dla rodzin z więcej niż 3 dzieci, wzrost kwoty wolnej od podatku
wynosi 200 € na każde dziecko



Dla osób pozostających na utrzymaniu:

Dla każdego dziecka niepełnosprawnego wzrost kwoty wolnej od
podatku wynosi 220 €. Każdy rodzic ma prawo do 50% kwoty
wolnej od podatku

Inni krewni: kwota 750 € malejąca wraz we wzrostem dochodu
do 80.000 € rocznie

PIT

Kwoty wolne od podatku

PIT

Kwota wolna od podatku



Włochy:

1840 € (2010)



Polska:

3091 zł (2010)

PIT

Odliczenia od podstawy opodatkowania



Od każdej kategorii dochodu odlicza się
wszystkie poniesione koszty w celu uzyskania
dochodu.



Od całości dochodów odlicza się składki na
ubezpieczenia społeczne, składki i darowizny na
instytucje religijne i kraje rozwijających się, a
także koszty leczenia osób niepełnosprawnych.



W przypadku pozostałych kosztów (odsetki,
wydatki na opiekę medyczną, ubezpieczenia na
życie) dozwolone jest odliczenie 19% poniesionej
kwoty wydatków brutto.

PIT

Możliwość wspólnego rozliczania



Małżeństwo może wspólnie rozliczyć się
z organem podatkowym.



Okres rozliczeniowy we Włoszech, jest
rok kalendarzowy i płacony jest w dwóch
zaliczkach płaconych w danym roku
podatkowym z należnego salda do 16
czerwca. Roczne zeznanie podatkowe
należy złożyć do końca lipca.

Stawki podatków

przypomnienie

Wg kryterium konstrukcji stawki:

procentowe

kwotowe

mieszane

Wg kryterium zmienności

stałe (stawka liniowa)

zmienne: progresywne, regresywne,
(degresywne)

Adam Smith

Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów
1776 r.



Zasada równości, głosząca potrzebę
równego i proporcjonalnego opodatkowania
dochodów całego społeczeństwa.



„Poddani każdego państwa powinni
przyczyniać się do utrzymywania rządu w
jak najściślejszym stosunku do ich
możliwości, czyli proporcjonalnie do
dochodu, jaki każdy z nich pod opieką
państwa uzyskuje”.

Źródło: Smith, A. 1954. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Warszawa:

PWN s. 384

Stawki podatków

przypomnienie

Wg kryterium konstrukcji stawki:

procentowe

kwotowe

mieszane

Wg kryterium zmienności

stałe (stawka liniowa)

zmienne:

progresywne

, regresywne,

(degresywne)

Typy progresji

przypomnienie



przyśpieszona - stawka podatkowa zwiększa się
wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania



równomierna (liniowa) - stawka podatkowa w
stosunku do zwiększającej się podstawy
opodatkowania pozostaje stała



opóźniona - stawka podatkowa w stosunku do
zwiększającej się podstawy opodatkowania
zmniejsza się

Typy progresji

przypomnienie



opóźniona

- stawka podatkowa w stosunku do

zwiększającej się podstawy opodatkowania
zmniejsza się



Wzrosty kolejno o: 4%, 11%, 3%. 2%

Stawki:



23% … – 15
tys.



27% 15 tys. – 28
tys.



38% 28 tys. – 55
tys.



41% 55 tys. – 75
tys.



43% 75 tys. – …

kwoty w €

Typy progresji

przypomnienie



globalna – każdemu przedziałowi odpowiada
jedna stawka



szczeblowa (ciągła)

– wyższy podatek tylko od

nadwyżki ponad określony poziom

Przykład



Osoba zarobiła 29 tys. €



Progresja szczeblowa:

15 * 23% + (28-15) * 27% + (29-28) * 38% = 3,45 + 3,51
+ 0,38 = 7,34



Progresja globalna:

29 * 38% = 11,02

Stawki:



23% … – 15
tys.



27% 15 tys. – 28
tys.



38% 28 tys. – 55
tys.



41% 55 tys. – 75
tys.



43% 75 tys. – …

kwoty w €

Value added tax



beneficjent: wyłącznie rząd



władza centralna: ustala stawki, bazę podatkową, ulgi

stawki:



4% - niektóre artykuły spożywcze



10% - pozostałe produkty spożywcze, woda, prąd, gaz,
usługi kulturalne i sportowe



20% - stawka standardowa



2008: 92 mld EUR



5,91% PKB



13,79% wpływów podatkowych

Kraj

Stawka
super-
zredukowan
a

Stawka
zredukowa
na

Stawka
standardo
wa

Stawka
przejściow
a

Belgia

6/12

Bułgaria

Czechy

Dania

Niemcy

Estonia

Grecja

4,5

Hiszpania

Francja

2,1

5,5

19,6

Irlandia

4,8

13,5

Włochy

Cypr

5/8

Łotwa

Litwa

5/9

Luksemburg

6/12

Węgry

Malta

Holandia

Austria

Polska

Portugalia

5/12

Rumunia

Słowenia

8,5

Słowacja

Finlandia

8/17

Szwecja

6/12

Wielka

Brytania

17,5

Średnia

stawka

19,4

Stawki VAT
stosowane przez
kraje Unii
Europejskiej (w
procentach, stan
na 1. lipca 2008 r.)

Źródło: VAT Rates Applied in the
Member

the

European

Community,

European

Commission.

Corporate income tax



beneficjent: władze centralna



ustala stawki, bazę podatkową, ulgi
władza centralna



Stawka 31,4%



2008: 45 mld EUR



2,88% PKB



6,72% wpływów podatkowych

Kraj

1995 2000 2008

2008-

1995

Austria

34,0

25,0

-9,0

Belgia

40,2

34,0

-6,2

Dania

34,0

32,0

25,0

-9,0

Finlandia

25,0

29,0

26,0

1,0

Francja

36,7

37,8

34,4

-2,3

Niemcy

56,8

51,6

29,8

-27,0

Grecja

40,0

25,0

-15,0

Irlandia

40,0

24,0

12,5

-27,5

Włochy

52,2 41,3 31,4

-20,8

Luksemburg

40,9

37,5

29,6

-11,3

Holandia

35,0

25,5

-9,5

Portugalia

39,6

35,2

26,5

-13,1

Hiszpania

35,0

30,0

-5,0

Szwecja

28,0

0,0

Wielka
Brytania

33,0

30,0

-3,0

UE-15
średnia

37,4

35,3

26,5

-10,9

Kraj

1995

2000

2008

2008-

1995

Cypr

25,0

29,0

10,0

-15,0

Czechy

41,0

31,0

21,0

-20,0

Estonia

26,0

21,0

-5,0

Węgry

19,6

21,3

1,7

Łotwa

25,0

15,0

-10,0

Litwa

29,0

24,0

15,0

-14,0

Malta

35,0

0,0

Polska

40,0

30,0

19,0

-21,0

Słowacja

40,0

29,0

19,0

-21,0

Słowenia

25,0

22,0

-3,0

Bułgaria

40,0

32,5

10,0

-30,0

Rumunia

38,0

25,0

16,0

-22,0

UE-27
średnia

35,3

31,9

23,6

-11,7

Nominalne stawki podatku od dochodu
przedsiębiorstw z uwzględnieniem podatków
lokalnych oraz zwykłych stawek podatkowych (w
procentach)

Źródło: Zestawienie Oręziak, L. 2009. Finanse
Unii Europejskiej, Warszawa: Wydawnictwo
Naukowo PWN, na podstawie Taxation trends in
the European Union. 2008 edition, Office for
Official

Publications

the

European

Communities, Luxembourg 2008, s. 88.

Akcyza na energię



ujednolicona w UE



ołowiowa 564 EUR na 1000 l.



bezołowiowa 564 EUR na 1000 l.



gaz 423 EUR na 1000 l.



2008: 28 mld EUR



1,8% PKB



4,2% wpływów podatkowych

Akcyza na papierosy



ujednolicona w UE



ad valorem (jako procent od ceny sprzedaży)



papierosy 58%



cygara 23%



drobno krojony tytoń 56%



pozostały tytoń 24%



2008: 10 mld EUR



0,68% PKB



1,58% wpływów podatkowych

Akcyza na alkohol



ujednolicona w UE



ad valorem (jako procent od ceny sprzedaży)



piwo 2,35%



produkty pośrednie 68,51%



alkohol etylowy 800% ???



2008: 1 mld EUR



0,06% PKB



0,15% wpływów podatkowych

Podatek od dywidend



Spółki są opodatkowane w wysokości 5% od dywidend
wypłacanych przez spółki będące rezydentami lub 0% w
przypadku gdy dywidenda wypłacana jest między dwóch
członków skonsolidowanej grupy.



Osoby fizyczne i spółki podlegają opodatkowaniu tylko 40%
wartości dywidend, jeżeli posiadają oni więcej niż 20%
kapitału zakładowego spółki wypłacającej dywidendę. Jeśli
są właścicielami mniej niż 20%, dywidendy są
opodatkowane według stopy wynoszącej 12,5%.



Od dnia 4 lipca 2006 r., dywidendy otrzymane bezpośrednio
lub pośrednio z filii w krajach o niższych podatkach co do
zasady będą podlegać dodatkowemu opodatkowaniu.

Podatki lokalne



Podatek od składowania śmieci

beneficjent – władza regionalna i lokalna

wg ilości składowanych odpadów i odprowadzanych ścieków

podatek jest obliczany przez iloczyn masy odpadów w
kilogramach i współczynnika korygującego wg wpływu na
koszty środowiskowe.



Regionalny podatek od pojazdów silnikowych

istnieje równocześnie z krajowym podatkiem od pojazdów
silnikowych

beneficjent – władza regionalna

stawka: zależna od władz regionalnych, powinna być nie
niższa niż 90% i nie wyższa niż 110% kwoty ustalonej dla
roku poprzedniego.

Podatki lokalne



Podatek od spadków

wznowiony w 2007 roku.

podstawą opodatkowania jest zazwyczaj wartość
aktywów lub uprawnień dziedziczonych.

stopy wynoszą 4%, 6% lub 8% w zależności od stopnia
pokrewieństwa między osobą zmarłą, a beneficjentami

spadki od bliskich krewnych mogą być objęte
zwolnieniem do 1 mln EUR.



Regionalny podatek akcyzowy na paliwo

beneficjent – władza regionalna

płacony jest przez dystrybutorów paliwa

stawka: do 0,0387 € / litr



Brak podatku leśnego i rolnego

IRAP

podatek regionalny od działalności produkcyjnej



Obowiązuje od 1997 r.



Beneficjent: władza regionalna



IRAP jest pobierany we wszystkich regionach
Włoch. IRAP jest płacony w regionie, w którym
znajduje się działalność produkcyjna, jeżeli
działalność znajduje się w więcej niż jednym
regionie, IRAP jest płacone proporcjonalnie w
oparciu o pracowników zatrudnionych w każdym
regionie.



Podatek ten płacony jest przez osoby prowadzące
działalność gospodarczą

działalności gospodarczej osób fizycznych,

spółek kapitałowych i osobowych,

osób samozatrudnionych w sztuce, rzemiośle,
rolnictwie, ale z obrotem przekraczającym 7000
euro

organów i administracji państwa, regionów,
prowincji i gmin, i innych podmiotów których
głównym celem nie jest prowadzenie działalności
komercyjnej, a także spółek dowolnego rodzaju z
siedzibą poza terytorium Włoch.

IRAP

podatek regionalny od działalności produkcyjnej



Podstawą opodatkowania jest działalność
produkcyjna, wymiana towarów i świadczenie usług.



IRAP jest naliczany od wartości netto produkcji
wynikającej z działalności prowadzonej w regionie.



W przypadku działalności administracji państwa,
regionów, prowincji, gmin i ogólnie administracji
publicznej, a także instytucji których głównym celem
nie jest działalność komercyjna, podstawą
opodatkowania jest wartość wynagrodzeń.



Dla banków i firm ubezpieczeniowych IRAP jest
naliczany od wartości systemów specjalnych w
uwzględnienie szczególnych schematach zależnych
od prowadzonej działalności.

IRAP

podatek regionalny od działalności produkcyjnej



Stawki: ustalona przez prawo państwo, władze
regionalne mogą ją różnicować w zakresie
jednego punktu procentowego. Regiony mogą
również wprowadzać szczególne potrącenia i
kwoty wolne od podatku.



Stawka podatku na ogół jest ustawiana na 3,90%
dla podatników. Od 2008 r. jeżeli władze
regionalne podniosły stawki, muszą być one
pomnożone przez współczynnik 0,9176.

IRAP

podatek regionalny od działalności produkcyjnej