Dochody publiczne
Wykład 6.
Terminologia
Środki publiczne –
środki
finansowe, którymi dysponują
instytucje publiczne:
przychody
dochody
środki pieniężne na
rachunkach bankowych
jednostek SFP powstałe w
poprzednich okresach
(płynne rezerwy finansowe
SFP)
Definicja wg u.f.p.
przychody – wpływy zwrotne,
których pobranie rodzi
zobowiązanie
dochody – przychody
d
efinitywne
Istota dochodów publicznych
- świadczenia pieniężne ustanawiane
przez organy władzy publicznej, pobierane
i gromadzone przez administrację publiczną
na rachunkach właściwych budżetów lub
publicznych funduszy celowych
Dochody publiczne
a dochody niepubliczne
forma ich ustanowienia
definitywny charakter
tryb wymiaru, poboru, egzekucji
przeznaczenie
przejrzystości
planowanie
kontrola
Klasyfikacja dochodów publicznych
Kryterium – charakter prawny:
dochody o charakterze publicznoprawnym
dochody o charakterze cywilnoprawnym
dochody z bezzwrotnej pomocy zagranicznej
Kryterium rodzajowe
daniny publiczne (podatki, opłaty, składki)
renta emisyjna (wpłaty NBP – zysk bilansowy pomniejszony
o przewidywane ustawowe odpisy na fundusze rezerwowe
(2%)
i specjalne
środki pochodzące z zagranicy
pozostałe dochody
Klasyfikacja dochodów publicznych – cd.
Kryterium – podział dochodu narodowego, dochody
powstałe w wyniku:
pierwotnego podziału dochodu narodowego
wtórnego podziału dochodu narodowego
Kryterium – forma powstawania
odpłatne
nieodpłatne
Klasyfikacja dochodów publicznych – cd.
Kryterium – forma prawna, w jakiej są stanowione:
podatkowe
niepodatkowe
Kryterium – przymus państwowy
przymusowe
dobrowolne
Kryterium – według ustawy o finansach publicznych
Istota i cechy podatków
Istota:
Podatki – nieodpłatne,
przymusowe, bezzwrotne,
pieniężne świadczenie
o charakterze ogólnym,
nakładane jednostronnie
przez związek
publicznoprawny
Cechy:
o nieodpłatność
o przymusowość
o bezzwrotność
o pieniężny charakter
o jednostronność
o przewłaszczenie
o ogólny charakter
Klasyfikacja podatków
Kryterium –
przedmiot
opodatkowania
dochodowe
konsumpcyjne
majątkowe
przychodowe (koszty
uzyskania przychodów nie są
brane pod uwagę)
Kryterium –
związek między
ciężarem podatkowym a
ponoszącym go
podatnikiem
bezpośrednie
pośrednie
Kryterium –
podmiot, na
rzecz którego opłacane są
podatki
państwowe
samorządowe
Zasady podziału źródeł dochodów
publicznych pomiędzy budżetem
państwa a budżetami JST
powiązania źródeł dochodów z miejscem ich
powstania
powiązania osiąganych dochodów z zakresem
zadań publicznych i kompetencji władczych
elastyczności (zmiana zadań a źródła dochodów)
równomierności rozmieszczania źródeł dochodów
(polityka kohezyjna)
zróżnicowania źródeł dochodów
stabilności i pewności źródeł dochodów
Dochody sektora instytucji rządowych
i samorządowych w 2008 roku
w mld
zł
% PKB
Dochody ogółem, w tym:
470,0
40
- dochody podatkowe
270,0
23
- składki na ubezpieczenia
społeczne
141,0
12
- dochody z własności
16,0
1,5
- pozostałe
43,0
3,5
Obciążenia fiskalne
404,0
34,5